WO 15/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:12-11-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt: WO 15/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 26 października 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Andrzej Tomczyk (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Marian Buliński
SSN Jan Bogdan Rychlicki
Protokolant : Marcin Szlaga
przy udziale prokuratora Naczelnej Prokuratury Wojskowej płk. Jarosława
Ciepłowskiego,
w sprawie A. O., po rozpoznaniu w Izbie Wojskowej na posiedzeniu w dniu 26
października 2015 r. wniosku o wznowienie postępowania zakończonego
prawomocnym wyrokiem Sądu Marynarki Wojennej z dnia 27 września 1982 r.,
wniesionej na korzyść przez prokuratora Naczelnej Prokuratury Wojskowej,
1. wznawia postępowanie w sprawie A. O. zakończone
prawomocnym wyrokiem Sądu Marynarki Wojennej z dnia 27
września 1982 r.;
2. uchyla zaskarżony wyrok i na podstawie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k.
umarza postępowanie w sprawie,
3. kosztami procesu obciąża Skarb Państwa.
2
UZASADNIENIE
Prawomocnym wyrokiem Sądu Marynarki Wojennej z dnia 27 września 1982
r., A. O. został skazany za czyn zakwalifikowany z art. 304 § 1 k.k. z 1969 r. w zw. z
art. 234 ust. 1 i 3 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym
obowiązku obrony PRL (Dz.U z 1979 r. Nr 18, poz. 111) polegający na tym, że „w
dniu 6.06.1982 r. w G., będąc zatrudnionym w jednostce zmilitaryzowanej
Zakładach Naprawczych Taboru Kolejowego samowolnie porzucił pracę w straży
przemysłowej, a następnie od dnia 21.06.1982 r. powziął zamiar trwałego uchylania
się od pełnienia służby w tym zakładzie zmilitaryzowanym”. Za tak opisane i
zakwalifikowane przestępstwo na podstawie art. 304 § 1 k.k. z 1969 r. przy
zastosowaniu art. 4 ust. 4 dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r. o postępowaniach
szczególnych w sprawach o przestępstwa i wykroczenia w czasie obowiązywania
stanu wojennego w zw. z art. 39 k.k. z 1969 r. i art. 44 § 1 k.k. z 1969 r.,
wymierzono mu kary: 3 lat pozbawienia wolności oraz 2 lat pozbawienia praw
publicznych.
Wyrok ten zaskarżył prokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej, który we
wniosku złożonym na korzyść A. O., wywiedzionym na podstawie art. 540 § 2 k.p.k.,
wniósł o wznowienie postępowania, uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie
postępowania na podstawie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k.
W uzasadnieniu wniosku wskazał, iż dostrzega już wcześniej występujący w
podobnych sprawach problem nieobjęcia wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z
dnia 16 marca 2011 r. (K 35/08) art. 304 § 1 k.k. z 1969 r., ale – jak dalej wywiódł –
analiza akt rozpoznawanej sprawy uprawnia do sformułowania wniosku o
wznowienie postępowania właśnie w oparciu o przepis art. 540 § 2 k.p.k.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Przepis art. 540 § 2 k.p.k. obliguje do wznowienia postępowania, jeżeli
Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z Konstytucją, ratyfikowaną umową
międzynarodową lub ustawą przepisu prawnego, na podstawie którego zostało
wydane orzeczenie.
3
Wyrokiem z dnia 16 marca 2011 r., wydanym w sprawie K 35/08, Trybunał
Konstytucyjny uznał za niezgodny m.in. z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej
m.in. dekret Rady Państwa z dnia 12 grudnia 1981 r. o postępowaniach
szczególnych w sprawach o przestępstwa i wykroczenia w czasie obowiązywania
stanu wojennego (Dz. U. Nr 29, poz. 156). Nie wdając się w szczegółowe
rozważania dotyczące problematyki stosowania art. 540 § 2 k.p.k. w sprawach, w
których na skutek regulacji zawartej w uchwale Rady Państwa z dnia 12 grudnia
1981 r. w sprawie wprowadzenia stanu wojennego ze względu na bezpieczeństwo
państwa (Dz. U. Nr 29, poz. 155), rozszerzono odpowiedzialność karną m. in.
pracowników jednostek zmilitaryzowanych i odwołując się w tym zakresie do
uzasadnienia wniosku o wznowienie postępowania oraz wskazanych w nim
orzeczeń Sądu Najwyższego, należało uznać, że skoro w zaskarżonym wyroku
jako podstawę prawną wymiaru kary dodatkowej zastosowano przepis dekretu
uznanego przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z Konstytucją, natomiast w
toku postępowania stosowano przepisy nakazujące tymczasowe aresztowanie
podejrzanego, uniemożliwiające odwołanie się oskarżonego do Sądu drugiej
instancji, a niewykluczone, że w procesie wyrokowania – czego nie
wyszczególniono w bardzo lapidarnym uzasadnieniu wyroku – brano pod uwagę
obostrzenia wynikające z przepisów niekonstytucyjnego dekretu, o czym może
świadczyć surowość wymierzonej A. O. kary, należało uwzględnić wniosek,
wznowić postępowanie karne, uchylić zaskarżony wyrok i na podstawie art. 17 § 1
pkt 2 k.p.k. umorzyć postępowanie w sprawie.
kc
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 26 października 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Andrzej Tomczyk (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Marian Buliński
SSN Jan Bogdan Rychlicki
Protokolant : Marcin Szlaga
przy udziale prokuratora Naczelnej Prokuratury Wojskowej płk. Jarosława
Ciepłowskiego,
w sprawie A. O., po rozpoznaniu w Izbie Wojskowej na posiedzeniu w dniu 26
października 2015 r. wniosku o wznowienie postępowania zakończonego
prawomocnym wyrokiem Sądu Marynarki Wojennej z dnia 27 września 1982 r.,
wniesionej na korzyść przez prokuratora Naczelnej Prokuratury Wojskowej,
1. wznawia postępowanie w sprawie A. O. zakończone
prawomocnym wyrokiem Sądu Marynarki Wojennej z dnia 27
września 1982 r.;
2. uchyla zaskarżony wyrok i na podstawie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k.
umarza postępowanie w sprawie,
3. kosztami procesu obciąża Skarb Państwa.
2
UZASADNIENIE
Prawomocnym wyrokiem Sądu Marynarki Wojennej z dnia 27 września 1982
r., A. O. został skazany za czyn zakwalifikowany z art. 304 § 1 k.k. z 1969 r. w zw. z
art. 234 ust. 1 i 3 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym
obowiązku obrony PRL (Dz.U z 1979 r. Nr 18, poz. 111) polegający na tym, że „w
dniu 6.06.1982 r. w G., będąc zatrudnionym w jednostce zmilitaryzowanej
Zakładach Naprawczych Taboru Kolejowego samowolnie porzucił pracę w straży
przemysłowej, a następnie od dnia 21.06.1982 r. powziął zamiar trwałego uchylania
się od pełnienia służby w tym zakładzie zmilitaryzowanym”. Za tak opisane i
zakwalifikowane przestępstwo na podstawie art. 304 § 1 k.k. z 1969 r. przy
zastosowaniu art. 4 ust. 4 dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r. o postępowaniach
szczególnych w sprawach o przestępstwa i wykroczenia w czasie obowiązywania
stanu wojennego w zw. z art. 39 k.k. z 1969 r. i art. 44 § 1 k.k. z 1969 r.,
wymierzono mu kary: 3 lat pozbawienia wolności oraz 2 lat pozbawienia praw
publicznych.
Wyrok ten zaskarżył prokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej, który we
wniosku złożonym na korzyść A. O., wywiedzionym na podstawie art. 540 § 2 k.p.k.,
wniósł o wznowienie postępowania, uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie
postępowania na podstawie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k.
W uzasadnieniu wniosku wskazał, iż dostrzega już wcześniej występujący w
podobnych sprawach problem nieobjęcia wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z
dnia 16 marca 2011 r. (K 35/08) art. 304 § 1 k.k. z 1969 r., ale – jak dalej wywiódł –
analiza akt rozpoznawanej sprawy uprawnia do sformułowania wniosku o
wznowienie postępowania właśnie w oparciu o przepis art. 540 § 2 k.p.k.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Przepis art. 540 § 2 k.p.k. obliguje do wznowienia postępowania, jeżeli
Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z Konstytucją, ratyfikowaną umową
międzynarodową lub ustawą przepisu prawnego, na podstawie którego zostało
wydane orzeczenie.
3
Wyrokiem z dnia 16 marca 2011 r., wydanym w sprawie K 35/08, Trybunał
Konstytucyjny uznał za niezgodny m.in. z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej
m.in. dekret Rady Państwa z dnia 12 grudnia 1981 r. o postępowaniach
szczególnych w sprawach o przestępstwa i wykroczenia w czasie obowiązywania
stanu wojennego (Dz. U. Nr 29, poz. 156). Nie wdając się w szczegółowe
rozważania dotyczące problematyki stosowania art. 540 § 2 k.p.k. w sprawach, w
których na skutek regulacji zawartej w uchwale Rady Państwa z dnia 12 grudnia
1981 r. w sprawie wprowadzenia stanu wojennego ze względu na bezpieczeństwo
państwa (Dz. U. Nr 29, poz. 155), rozszerzono odpowiedzialność karną m. in.
pracowników jednostek zmilitaryzowanych i odwołując się w tym zakresie do
uzasadnienia wniosku o wznowienie postępowania oraz wskazanych w nim
orzeczeń Sądu Najwyższego, należało uznać, że skoro w zaskarżonym wyroku
jako podstawę prawną wymiaru kary dodatkowej zastosowano przepis dekretu
uznanego przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z Konstytucją, natomiast w
toku postępowania stosowano przepisy nakazujące tymczasowe aresztowanie
podejrzanego, uniemożliwiające odwołanie się oskarżonego do Sądu drugiej
instancji, a niewykluczone, że w procesie wyrokowania – czego nie
wyszczególniono w bardzo lapidarnym uzasadnieniu wyroku – brano pod uwagę
obostrzenia wynikające z przepisów niekonstytucyjnego dekretu, o czym może
świadczyć surowość wymierzonej A. O. kary, należało uwzględnić wniosek,
wznowić postępowanie karne, uchylić zaskarżony wyrok i na podstawie art. 17 § 1
pkt 2 k.p.k. umorzyć postępowanie w sprawie.
kc