Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III SW 162/15
POSTANOWIENIE
Dnia 26 listopada 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Romualda Spyt (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Krzysztof Staryk
SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec
w sprawie z protestu wyborczego K. B.
przeciwko ważności wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej,
przy udziale:
1) Prokuratora Generalnego,
2) Przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej,
3) Przewodniczącego Okręgowej Komisji Wyborczej w W.,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 26 listopada 2015 r.,
postanawia:
wydać opinię, że zarzut błędnego ustalenia wyników
głosowania w Obwodowej Komisji Wyborczej nr […] jest
bezzasadny.
UZASADNIENIE
Pismem z dnia 3 listopada 2015 r. K. B. wniósł „protest wyborczy przeciwko
wyborom do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej w dniu 25 października 2015 roku.”
Protest oparto na zarzucie przekroczenia uprawnień oraz niedopełnienia
obowiązków przez członkinię Obwodowej Komisji Wyborczej nr […] R. W.,
polegającego na: pobraniu przez nią z teczki zawierającej dokumenty komisji
2
wyborczej formularzy protokołów głosowania w obwodzie i przy pomocy innego
członka komisji, M. T., rozpoczęciu - bez polecenia przewodniczącego pracy
„drugiej komisji”, sporządzenia protokołu i na dezorganizującym pracę zespołu
samowolnym porządkowaniu i układaniu kart listy nr 1 i listy nr 2 - bez nadzoru
pozostałych członków komisji oraz bez polecenia przewodniczącego. Na poparcie
zarzutów wnoszący protest wniósł o przesłuchanie wskazanych świadków.
Przedstawiając swoje stanowisko, Państwowa Komisja Wyborcza, w piśmie
z dnia 13 listopada 2015 r., stwierdziła, że wnoszący protest nie wskazał żadnego
naruszenia przepisów Kodeksu wyborczego, jak również nie podniósł, że dokonane
zostało przestępstwo przeciwko wyborom. Zarzuty protestu dotyczą wyłącznie
procedury pracy Obwodowej Komisji Wyborczej w trakcie ustalania wyników
głosowania. Dlatego też Państwowa Komisja Wyborcza wyraziła opinię, że protest
powinien pozostać pozostawiony bez dalszego biegu.
Odnosząc się do przedstawionych zarzutów, Państwowa Komisja Wyborcza
wyjaśniła, że nie posiada informacji co do zdarzeń opisanych w proteście. Ustalenie
faktów wymagałoby przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego, do czego
Państwowa Komisja Wyborcza nie jest uprawniona. Podkreślono jednak, że opis
zdarzeń zawarty w proteście (jakkolwiek nieprecyzyjny) nie wydaje się wskazywać
na „możliwość zafałszowania wyników wyborów”. Samo bowiem przeniesienie
części kart z głosami oddanymi na jedną z list do kart z głosami oddanymi na drugą
mogłoby bowiem spowodować chwilowo nieprawidłowe ustalenie liczb głosów
oddanych na te listy, jednak błąd taki zostałby wykryty podczas sprawdzania
zgodności sum liczb głosów oddanych na poszczególnych kandydatów z liczbami
głosów na listy. Zgodność tych danych w sporządzonym przez Obwodową Komisję
Wyborczą nr […] protokole wskazuje na to, że liczby głosów na listy zostały
ustalone prawidłowo. Można zatem uznać, że zarzut nieprawidłowego ustalenia
wyników głosowania nie tylko nie został poparty dowodami, ale nie został też
wystarczająco uprawdopodobniony. Dlatego też Państwowa Komisja Wyborcza,
wyraziła opinię, że protest powinien być pozostawiony bez dalszego biegu.
Prokurator Generalny, pismem z dnia 13 listopada 2015 r., wniósł o wydanie
postanowienia wyrażającego opinię, że zarzuty protestu są niezasadne. W
uzasadnieniu wskazał, że przeprowadzenie i zasadnicza odpowiedzialność za
3
ustalenie wyników wyborów należy do obwodowych komisji wyborczych, które swe
zadania wykonują kolegialnie. Elektroniczna wersja protokołu Obwodowej Komisji
Wyborczej nr […] została podpisana przez wszystkie osoby wchodzące w skład tej
Komisji - bez adnotacji o uwagach oraz bez uwag męża zaufania. Ponadto w
protokole tym nie odnotowano przypadków zakłócenia porządku i spokoju
głosowania. W tych okolicznościach, brak jest podstaw do ponownego przeliczania
głosów. Zauważono nadto, że nawet gdyby zarzuty protestu podlegały weryfikacji i
zostały potwierdzone, to wskazane w nim uchybienia nie miałyby wpływu na wynik
wyborów.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 101 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wyborcy przysługuje
prawo zgłoszenia do Sądu Najwyższego protestu przeciwko ważności wyborów do
Sejmu i Senatu na zasadach określonych w ustawie. Ustawa z dnia 5 stycznia
2011 r. Kodeks wyborczy (Dz.U. Nr 21, poz. 112 ze zm., dalej Kodeks wyborczy)
stanowi, że wnoszący protest powinien sformułować w nim zarzuty oraz
przedstawić lub wskazać dowody, na których opiera swoje zarzuty (art. 241 § 3).
Przedmiotem zarzutów może być dopuszczenie się przestępstwa przeciwko
wyborom, określonego w rozdziale XXXI Kodeksu karnego, mającego wpływ na
przebieg głosowania, ustalenie wyników głosowania lub wyników wyborów lub
naruszenie przepisów kodeksu dotyczących głosowania, ustalenia wyników
głosowania lub wyników wyborów, mającego wpływ na wynik wyborów (art. 82 § 1).
W proteście przedstawione zostały zachowania niektórych członków
Obwodowej Komisji Wyborczej nr […], które zdaniem wnoszącego protest
dezorganizowały prace tej Komisji. Miały one polegać, jak należy rozumieć, na
przełożeniu posegregowanych już kart wyborczych, w których odnotowano głosy
oddane na kandydatów z listy nr 1 i listy nr 2, co mogło doprowadzić do błędnego
obliczenia głosów oddanych na te listy. Należy jednak zwrócić uwagę, że, jak
trafnie podnosi Państwowa Komisja Wyborcza, taki błąd zostałby ujawniony przy
sprawdzaniu zgodności sum liczb głosów oddanych na poszczególnych
kandydatów z liczbami głosów na poszczególne listy. Podkreślić bowiem należy, że
4
suma głosów oddanych na wszystkich kandydatów z danej listy powinna równać się
sumie głosów ważnych oddanych na te listę i tak też wynika z protokołu
Obwodowej Komisji Wyborczej nr […] (na listę nr 1 - KW Prawo i Sprawiedliwość
oddano 438 głosów i taka sama liczba wynika z zsumowania głosów oddanych na
kandydatów z tej listy, na listę nr 2 - KW Platforma Obywatelska oddano 418
głosów i taka sama liczba wynika z zsumowania głosów oddanych na kandydatów z
tej listy).
Z tych względów na podstawie na podstawie art. 242 § 2 Kodeksu
wyborczego orzeczono jak w sentencji.
kc