Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 57/15
POSTANOWIENIE
Dnia 25 listopada 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący)
SSN Irena Gromska-Szuster
SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa D. J.
przeciwko E. J.
o ochronę dóbr osobistych i zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 25 listopada 2015 r.,
zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 2 czerwca 2015 r.,
1) oddala zażalenie,
2) przyznaje od Skarbu Państwa Sądu Apelacyjnego
adwokatowi P. L. kwotę 720 (siedemset dwadzieścia) złotych
podlegającą powiększeniu o podatek od towarów i usług (VAT),
tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej
powodowi z urzędu w postępowaniu zażaleniowym.
UZASADNIENIE
2
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny odrzucił skargę kasacyjną
powoda od wyroku tego Sądu z dnia 30 października 2014 r., ponieważ mimo
upływu tygodniowego terminu przewidzianego w art. 112 ust. 3 u.k.s.c. od
doręczenia jego pełnomocnikowi postanowienia z dnia 12 maja 2015 r.,
oddalającego wniosek o zwolnienie od opłaty od skargi kasacyjnej, opłata
w wysokości 867 zł nie została uiszczona. Przyczyną oddalenia wniosku było
niewykazanie przez powoda, że nie jest w stanie ponieść opłaty bez uszczerbku dla
koniecznego utrzymania siebie i rodziny. Złożone oświadczenie nie określało jego
rzeczywistej sytuacji majątkowej, w odniesieniu do udziałów i prowadzonej
działalności w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością C. i P.. Niezależnie od
tego Sąd uznał, że nawet podana przez powoda wysokość wynagrodzenia
zezwalała uregulowanie wymaganej opłaty.
Powód w zażaleniu zarzucił naruszenie art. 102 ust. 1 u.k.s.c. przez
przyjęcie, że był w stanie uiścić wymaganą opłatę, chociaż ponosi wysokie koszty
utrzymania drugiej córki, chorej na mukowiscydozę. Spłaca kredyt pobrany na
pokrycie kosztów zakupu dla niej kamizelki oscylacyjnej i zadłużenie związane
z wysokimi kosztami jej leczenia. Partycypuje w kosztach utrzymania drugiej córki.
Wynagrodzenie w wysokości 1464 zł miesięcznie nie wystarcza na pokrycie
wszystkich wydatków. Domagał się rozpoznania także postanowienia oddalającego
wniosek o zwolnienie od opłaty sądowej od skargi kasacyjnej, uwzględnienia tego
wniosku oraz uchylenia zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Rozpoznanie zażalenia na postanowienie sądu drugiej instancji o odrzuceniu
skargi kasacyjnej z powodu nieuiszczenia opłaty sądowej obejmuje także, na
wniosek strony, kontrolę postanowienia tego sądu o oddaleniu wniosku
o zwolnienie strony od tej opłaty. Nie wchodzi jednak w zakres tej kontroli
merytoryczne rozpoznawanie przez Sąd Najwyższy wniosku strony.
Zgodnie z 102 ust. 1 i 2 u.k.s.c., strona domagająca się zwolnienia
od kosztów sądowych zobowiązana jest do wykazania, w złożonym oświadczeniu,
że wniesienie wymaganej opłaty spowodowałoby uszczerbek w koniecznym
utrzymaniu siebie i rodziny. Sąd Apelacyjny stwierdził, że powód nie wykazał
3
przesłanek przewidzianych w art. 102 ust. 1 u.k.s.c., ponieważ złożone
oświadczenie nie określa rzeczywistego stanu jego majątku, w tym dochodów.
Powód w zażaleniu nie odniósł się do przyczyn nieuwzględnienia jego wniosku, nie
wyjaśnił zastrzeżeń zawartych w uzasadnieniu postanowienia, poprzestał na
artykułowaniu istnienia bliżej niesprecyzowanych zobowiązań, co uniemożliwiło
dokonanie oceny porównawczej. Stanowiło to wystarczającą podstawę do odmowy
zwolnienie od opłaty. W zażaleniu powoda brak argumentów, które mogłyby
prowadzić do zakwestionowania prawidłowości postanowienia. Nieuiszczenie
opłaty w terminie wskazanym w art. 112 ust. 3 u.k.s.c. zasadnie potraktowane
zostało jako podstawa odrzucenia skargi kasacyjnej na podstawie art. 3986
§ 2
k.p.c.
Z tych względów Sąd Najwyższy oddalił zażalenie na podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. Orzeczenie o kosztach nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej powodowi w postępowaniu zażaleniowym wynika z zasady
określonej w art. 29 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. prawo o adwokaturze
(jedn. tekst: Dz.U. z 2015 r., poz. 615 ze zm.).
kc