III KK 484/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-01-2016
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:II K 445/12 VIII K 2/12 II K 1278/11 II K 206/08 II K 303/05 II K 364/10 II K 388/12 II K 622/10 VIII K 638/09 VIII K 776/06 XI K 673/11 XIII Kzw 79/11
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III KK 484/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 13 stycznia 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Włodzimierz Wróbel (przewodniczący)
SSN Andrzej Ryński
SSN Roman Sądej (sprawozdawca)
Protokolant Jolanta Włostowska
w sprawie K. W.,
o wydanie wyroku łącznego,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
w dniu 13 stycznia 2016 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego,
od wyroku Sądu Okręgowego w G. z dnia 25 lutego 2015r., utrzymującego w mocy
wyrok łączny Sądu Rejonowego w G. z dnia 20 listopada 2014r.,
uchyla wyrok w zaskarżonej części (punkt pierwszy) oraz
punkt pierwszy wyroku łącznego Sądu Rejonowego w G. i na
podstawie art. 537 § 2 k.p.k. w zw. z art. 572 k.p.k. postępowanie
w tym zakresie umarza, jego kosztami obciążając Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
2
Wyrokiem łącznym z dnia 20 listopada 2014r. Sąd Rejonowy połączył kary
jednostkowe orzeczone wobec skazanego K. W. następującymi wyrokami:
1. w sprawach Sądu Rejonowego II K 303/05 i VIII K 776/06 oraz wymierzył
karę łączną 2 lata i 9 miesięcy pozbawienia wolności;
2. w sprawach Sądu Rejonowego VIII K 638/09, II K 622/10, VIII K 2/12 oraz w
sprawach II K 206/08, XI K 673/11 (w punkcie II) i wymierzył karę łączną 6 lat i 6
miesięcy pozbawienia wolności;
3. w sprawie II K 364/10 Sądu Rejonowego oraz w sprawie XI K 673/11 (w
punkcie I) Sądu Rejonowego i wymierzył karę łączną 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia
wolności;
4. w sprawach Sądu Rejonowego II K 1278/11, II K 388/12 oraz Sądu
Rejonowego w sprawie II K 445/12 i wymierzył karę łączną 6 lat i 6 miesięcy
pozbawienia wolności;
nadto orzekł o odrębnym wykonaniu wyroków w pozostałym zakresie oraz o
kosztach sądowych.
Orzeczenie to zostało zaskarżone przez obrońcę skazanego, który w apelacji
zakwestionował rozstrzygnięcie w zakresie wysokości orzeczonych kar łącznych,
zarzucając ich rażącą niewspółmierność i wnosząc w konkluzji o uchylenie wyroku
łącznego i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego
rozpoznania, ewentualnie jego o zmianę poprzez złagodzenie wymiaru kary
łącznej.
Wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 25 lutego 2015r. zaskarżony wyrok
został utrzymany w mocy (pkt I), skazany został zwolniony od obowiązku
uiszczenia kosztów sądowych (pkt II) oraz orzeczono w przedmiocie kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej na rzecz skazanego z urzędu (pkt III).
Od prawomocnego wyroku Sądu odwoławczego kasację – na korzyść
skazanego – wniósł Prokurator Generalny, zaskarżając go w zakresie punktu
pierwszego, którym utrzymano w mocy wyrok Sądu pierwszej instancji. Zarzucił
orzeczeniu rażące i mające istotny wpływ na jego treść naruszenie prawa karnego
procesowego, to jest art. 433 § 1 k.k. w zw. z art. 440 k.p.k., polegające na tym, że
Sąd drugiej instancji, rozpoznając apelację obrońcy skazanego, nie przekroczył z
urzędu granic środka odwoławczego i utrzymał w mocy rażąco niesprawiedliwe
3
orzeczenie Sądu pierwszej instancji, który wyrokując w wyniku błędnego przyjęcia,
że orzeczona na mocy wyroku Sądu Rejonowego z dnia 10 listopada 2006r., sygn.
VIII K 776/06, kara pozbawienia wolności podlega wykonaniu, w konsekwencji z
rażącym naruszeniem prawa karnego materialnego, to jest art. 85 k.k. i art. 76 § 1
k.k. wymierzył karę łączną pozbawienia wolności za zbiegające się przestępstwa,
podczas gdy skazanie orzeczone na mocy wyroku w sprawie VIII K 776/06 w chwili
orzekania w przedmiocie wyroku łącznego uległo zatarciu z mocy prawa.
Formułując powyższy zarzut skarżący wniósł o uchylenie wyroku w
zaskarżonej części oraz utrzymanego nim w mocy punktu pierwszego wyroku Sądu
Rejonowego i umorzenie postępowania w tym zakresie na podstawie art. 537 § 2
k.p.k. w zw. z art. 572 k.p.k.
Sąd Najwyższy rozważył co następuje.
Kasacja była oczywiście zasadna, co skutkowało jej rozpoznaniem w trybie
art. 535 § 5 k.p.k.
Ma rację skarżący wskazując, że prawomocny wyrok Sądu odwoławczego
zapadł z naruszeniem przepisów prawa karnego procesowego, to jest art. 433 § 1
k.k. w zw. z art. 440 k.p.k.
Sąd ad quem, dokonując instancyjnej kontroli wyroku łącznego i będąc
zobowiązanym do objęcia nią także materii wykraczającej poza granice środka
odwoławczego, niezasadnie zaakceptował wadliwe orzeczenie Sądu pierwszej
instancji. Nie dostrzegł bowiem, że procedując w przedmiocie wyroku łącznego,
Sąd a quo błędnie ustalił, iż spełnione zostały ustawowe kryteria do połączenia kar
jednostkowych orzeczonych w sprawach II K 303/05 i VIII K 776/06. Przyjmując, że
kara 2 lat pozbawienia wolności orzeczona w sprawie VIII K 776/06 miała charakter
bezwzględny, połączył ją w punkcie pierwszym wyroku łącznego z bezwzględnymi
karami 10 oraz 6 miesięcy pozbawienia wolności (II K 303/05). Tymczasem akta
wykonawcze do sprawy VIII K 776/06 wykazywały na zupełnie odmienną aniżeli
określona przez Sąd a quo sytuację procesową skazanego. Wynika z nich jasno, że
wyrokiem tego Sądu z dnia 10 listopada 2006r. K. W. został skazany za kradzież z
włamaniem na kary 2 lat pozbawienia wolności oraz 30 stawek dziennych grzywny
po 20 zł każda, przy czym wykonanie kary pozbawienia wolności na mocy art. 69 §
1 i 2 k.k. w zw. z art. 70 § 1 pkt 1 k.k. zostało warunkowo zawieszone na okres
4
próby wynoszący 4 lata. Wyrok ten uprawomocnił się dnia 18 listopada 2006r.
Wprawdzie postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 20 stycznia 2011r.
zarządzono wykonanie tej kary, jednakże w postępowaniu odwoławczym
orzeczenie to zostało zmienione postanowieniem Sądu Okręgowego z dnia 29
marca 2011r. w ten sposób, że odmówiono jej zarządzenia (sygn. XIII Kzw 79/11).
Zatem orzeczona wobec skazanego kara 2 lat pozbawienia wolności, po zmianie
przez Sąd drugiej instancji, powróciła do kształtu nadanego jej na mocy wyroku
skazującego, w którym orzeczono ją z zastosowaniem środka probacji, co już w
toku dalszego postępowania zmianie nie uległo.
W takiej sytuacji zastosowanie znalazł przepis art. 76 § 1 k.k., zgodnie z
którym po upływie okresu próby i dalszych 6 miesięcy przy braku okoliczności z art.
76 § 2 k.k. (postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 29 stycznia 2009r. o
umorzeniu grzywny w nieuiszczonej części) skazanie to uległo zatarciu z mocy
prawa. Podkreślić należy, że nastąpiło to jeszcze przed procedowaniem w
przedmiocie wyroku łącznego.
Przyjęcie zatem przez Sąd Rejonowy w punkcie pierwszym wyroku łącznego
za podstawę łączenia kar „kary niebyłej”, za taką bowiem należało uznać karę
orzeczoną w sprawie VIII K 776/06, przekonuje o oczywistej zasadności
twierdzenia autora kasacji, że zapadło ono również z rażącym naruszeniem
przepisów prawa karnego materialnego (art. 86 k.k. i art. 76 § 1 k.k., w brzmieniu
sprzed 1 lipca 2015r.).
Zainicjowana apelacją obrońcy skazanego kontrola instancyjna nie
zrealizowała wymagań określonych w art. 433 § 1 k.p.k. w zw. z art. 440 k.p.k. Sąd
ad quem, mimo iż wskazał w uzasadnieniu, że badał zaskarżone orzeczenie w
zakresie szerszym, aniżeli wytyczony granicami środka odwoławczego (str. 4), nie
uczynił tego w sposób dostatecznie wnikliwy. Skutkowało to niedostrzeżeniem
okoliczności z art. 440 k.p.k. i utrzymaniem w mocy rażąco niesprawiedliwego
wyroku łącznego. Powyższe uchybienie niewątpliwie spełniało kryteria z art. 523 §
1 k.p.k., gdyż miało rażący charakter oraz w sposób istotny wpłynęło na treść
zaskarżonego kasacją wyroku.
Z tych przyczyn orzeczenie to w zaskarżonej części (pkt I) oraz utrzymany
nim w mocy punkt pierwszy wyroku łącznego Sądu Rejonowego należało uchylić,
5
zaś na mocy art. 537 § 2 k.p.k. w zw. z art. 572 k.p.k. postępowanie w przedmiocie
połączenia kar jednostkowych w sprawach II K 303/05 i VIII K 776/06 umorzyć.
O kosztach orzeczono na podstawie art. 638 k.p.k.
kc
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 13 stycznia 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Włodzimierz Wróbel (przewodniczący)
SSN Andrzej Ryński
SSN Roman Sądej (sprawozdawca)
Protokolant Jolanta Włostowska
w sprawie K. W.,
o wydanie wyroku łącznego,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
w dniu 13 stycznia 2016 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego,
od wyroku Sądu Okręgowego w G. z dnia 25 lutego 2015r., utrzymującego w mocy
wyrok łączny Sądu Rejonowego w G. z dnia 20 listopada 2014r.,
uchyla wyrok w zaskarżonej części (punkt pierwszy) oraz
punkt pierwszy wyroku łącznego Sądu Rejonowego w G. i na
podstawie art. 537 § 2 k.p.k. w zw. z art. 572 k.p.k. postępowanie
w tym zakresie umarza, jego kosztami obciążając Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
2
Wyrokiem łącznym z dnia 20 listopada 2014r. Sąd Rejonowy połączył kary
jednostkowe orzeczone wobec skazanego K. W. następującymi wyrokami:
1. w sprawach Sądu Rejonowego II K 303/05 i VIII K 776/06 oraz wymierzył
karę łączną 2 lata i 9 miesięcy pozbawienia wolności;
2. w sprawach Sądu Rejonowego VIII K 638/09, II K 622/10, VIII K 2/12 oraz w
sprawach II K 206/08, XI K 673/11 (w punkcie II) i wymierzył karę łączną 6 lat i 6
miesięcy pozbawienia wolności;
3. w sprawie II K 364/10 Sądu Rejonowego oraz w sprawie XI K 673/11 (w
punkcie I) Sądu Rejonowego i wymierzył karę łączną 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia
wolności;
4. w sprawach Sądu Rejonowego II K 1278/11, II K 388/12 oraz Sądu
Rejonowego w sprawie II K 445/12 i wymierzył karę łączną 6 lat i 6 miesięcy
pozbawienia wolności;
nadto orzekł o odrębnym wykonaniu wyroków w pozostałym zakresie oraz o
kosztach sądowych.
Orzeczenie to zostało zaskarżone przez obrońcę skazanego, który w apelacji
zakwestionował rozstrzygnięcie w zakresie wysokości orzeczonych kar łącznych,
zarzucając ich rażącą niewspółmierność i wnosząc w konkluzji o uchylenie wyroku
łącznego i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego
rozpoznania, ewentualnie jego o zmianę poprzez złagodzenie wymiaru kary
łącznej.
Wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 25 lutego 2015r. zaskarżony wyrok
został utrzymany w mocy (pkt I), skazany został zwolniony od obowiązku
uiszczenia kosztów sądowych (pkt II) oraz orzeczono w przedmiocie kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej na rzecz skazanego z urzędu (pkt III).
Od prawomocnego wyroku Sądu odwoławczego kasację – na korzyść
skazanego – wniósł Prokurator Generalny, zaskarżając go w zakresie punktu
pierwszego, którym utrzymano w mocy wyrok Sądu pierwszej instancji. Zarzucił
orzeczeniu rażące i mające istotny wpływ na jego treść naruszenie prawa karnego
procesowego, to jest art. 433 § 1 k.k. w zw. z art. 440 k.p.k., polegające na tym, że
Sąd drugiej instancji, rozpoznając apelację obrońcy skazanego, nie przekroczył z
urzędu granic środka odwoławczego i utrzymał w mocy rażąco niesprawiedliwe
3
orzeczenie Sądu pierwszej instancji, który wyrokując w wyniku błędnego przyjęcia,
że orzeczona na mocy wyroku Sądu Rejonowego z dnia 10 listopada 2006r., sygn.
VIII K 776/06, kara pozbawienia wolności podlega wykonaniu, w konsekwencji z
rażącym naruszeniem prawa karnego materialnego, to jest art. 85 k.k. i art. 76 § 1
k.k. wymierzył karę łączną pozbawienia wolności za zbiegające się przestępstwa,
podczas gdy skazanie orzeczone na mocy wyroku w sprawie VIII K 776/06 w chwili
orzekania w przedmiocie wyroku łącznego uległo zatarciu z mocy prawa.
Formułując powyższy zarzut skarżący wniósł o uchylenie wyroku w
zaskarżonej części oraz utrzymanego nim w mocy punktu pierwszego wyroku Sądu
Rejonowego i umorzenie postępowania w tym zakresie na podstawie art. 537 § 2
k.p.k. w zw. z art. 572 k.p.k.
Sąd Najwyższy rozważył co następuje.
Kasacja była oczywiście zasadna, co skutkowało jej rozpoznaniem w trybie
art. 535 § 5 k.p.k.
Ma rację skarżący wskazując, że prawomocny wyrok Sądu odwoławczego
zapadł z naruszeniem przepisów prawa karnego procesowego, to jest art. 433 § 1
k.k. w zw. z art. 440 k.p.k.
Sąd ad quem, dokonując instancyjnej kontroli wyroku łącznego i będąc
zobowiązanym do objęcia nią także materii wykraczającej poza granice środka
odwoławczego, niezasadnie zaakceptował wadliwe orzeczenie Sądu pierwszej
instancji. Nie dostrzegł bowiem, że procedując w przedmiocie wyroku łącznego,
Sąd a quo błędnie ustalił, iż spełnione zostały ustawowe kryteria do połączenia kar
jednostkowych orzeczonych w sprawach II K 303/05 i VIII K 776/06. Przyjmując, że
kara 2 lat pozbawienia wolności orzeczona w sprawie VIII K 776/06 miała charakter
bezwzględny, połączył ją w punkcie pierwszym wyroku łącznego z bezwzględnymi
karami 10 oraz 6 miesięcy pozbawienia wolności (II K 303/05). Tymczasem akta
wykonawcze do sprawy VIII K 776/06 wykazywały na zupełnie odmienną aniżeli
określona przez Sąd a quo sytuację procesową skazanego. Wynika z nich jasno, że
wyrokiem tego Sądu z dnia 10 listopada 2006r. K. W. został skazany za kradzież z
włamaniem na kary 2 lat pozbawienia wolności oraz 30 stawek dziennych grzywny
po 20 zł każda, przy czym wykonanie kary pozbawienia wolności na mocy art. 69 §
1 i 2 k.k. w zw. z art. 70 § 1 pkt 1 k.k. zostało warunkowo zawieszone na okres
4
próby wynoszący 4 lata. Wyrok ten uprawomocnił się dnia 18 listopada 2006r.
Wprawdzie postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 20 stycznia 2011r.
zarządzono wykonanie tej kary, jednakże w postępowaniu odwoławczym
orzeczenie to zostało zmienione postanowieniem Sądu Okręgowego z dnia 29
marca 2011r. w ten sposób, że odmówiono jej zarządzenia (sygn. XIII Kzw 79/11).
Zatem orzeczona wobec skazanego kara 2 lat pozbawienia wolności, po zmianie
przez Sąd drugiej instancji, powróciła do kształtu nadanego jej na mocy wyroku
skazującego, w którym orzeczono ją z zastosowaniem środka probacji, co już w
toku dalszego postępowania zmianie nie uległo.
W takiej sytuacji zastosowanie znalazł przepis art. 76 § 1 k.k., zgodnie z
którym po upływie okresu próby i dalszych 6 miesięcy przy braku okoliczności z art.
76 § 2 k.k. (postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 29 stycznia 2009r. o
umorzeniu grzywny w nieuiszczonej części) skazanie to uległo zatarciu z mocy
prawa. Podkreślić należy, że nastąpiło to jeszcze przed procedowaniem w
przedmiocie wyroku łącznego.
Przyjęcie zatem przez Sąd Rejonowy w punkcie pierwszym wyroku łącznego
za podstawę łączenia kar „kary niebyłej”, za taką bowiem należało uznać karę
orzeczoną w sprawie VIII K 776/06, przekonuje o oczywistej zasadności
twierdzenia autora kasacji, że zapadło ono również z rażącym naruszeniem
przepisów prawa karnego materialnego (art. 86 k.k. i art. 76 § 1 k.k., w brzmieniu
sprzed 1 lipca 2015r.).
Zainicjowana apelacją obrońcy skazanego kontrola instancyjna nie
zrealizowała wymagań określonych w art. 433 § 1 k.p.k. w zw. z art. 440 k.p.k. Sąd
ad quem, mimo iż wskazał w uzasadnieniu, że badał zaskarżone orzeczenie w
zakresie szerszym, aniżeli wytyczony granicami środka odwoławczego (str. 4), nie
uczynił tego w sposób dostatecznie wnikliwy. Skutkowało to niedostrzeżeniem
okoliczności z art. 440 k.p.k. i utrzymaniem w mocy rażąco niesprawiedliwego
wyroku łącznego. Powyższe uchybienie niewątpliwie spełniało kryteria z art. 523 §
1 k.p.k., gdyż miało rażący charakter oraz w sposób istotny wpłynęło na treść
zaskarżonego kasacją wyroku.
Z tych przyczyn orzeczenie to w zaskarżonej części (pkt I) oraz utrzymany
nim w mocy punkt pierwszy wyroku łącznego Sądu Rejonowego należało uchylić,
5
zaś na mocy art. 537 § 2 k.p.k. w zw. z art. 572 k.p.k. postępowanie w przedmiocie
połączenia kar jednostkowych w sprawach II K 303/05 i VIII K 776/06 umorzyć.
O kosztach orzeczono na podstawie art. 638 k.p.k.
kc