I CZ 10/16
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:08-04-2016
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CZ 10/16
POSTANOWIENIE
Dnia 4 marca 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Marta Romańska (przewodniczący)
SSN Marian Kocon (sprawozdawca)
SSN Barbara Myszka
w sprawie z powództwa G. G.
przeciwko M. I.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 4 marca 2016 r.,
zażalenia powódki na wyrok Sądu Okręgowego w R.
z dnia 15 września 2015 r.,
uchyla zaskarżony wyrok.
2
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 15 września 2015 r. Sąd Okręgowy w R. uchylił wyrok Sądu
Rejonowego w R. z dnia 7 sierpnia 2014 r., w sprawie z powództwa G. G.
przeciwko M. I., o zapłatę.
Orzeczenie zaskarżyła powódka zarzucając naruszenie m. in. art. 386
§ 4 k.p.c. Powódka wniosła o uchylenie wyroku Sądu Okręgowego, ewentualnie
o uchylenie wyroku Sądu Okręgowego i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 386 § 4 k.p.c., poza wypadkami określonymi w § 2 i 3,
sąd drugiej instancji może uchylić zaskarżony wyrok i przekazać sprawę do
ponownego rozpoznania tylko w razie nierozpoznania przez sąd pierwszej instancji
istoty sprawy albo gdy wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia postępowania
dowodowego w całości. Treść omawianych przepisów wskazuje, że możliwość
uchylenia wyroku przez sąd drugiej instancji została ograniczona wyłącznie do
sytuacji wyczerpująco w tych przepisach wymienionych. Oznacza to, że nie ma
podstawy do dokonywania wykładni rozszerzającej przesłanki „nierozpoznania
istoty sprawy” (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2012 r.,
II CZ 141/12, niepubl., postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 2013r.,
II CZ 193/12, niepubl.).
Orzecznictwo Sądu Najwyższego jednolicie przyjmuje, że nierozpoznanie
istoty sprawy w rozumieniu art. 386 § 4 k.p.c. występuje wtedy, gdy sąd pierwszej
instancji zaniechał zbadania materialnej podstawy żądania pozwu lub zarzutów
merytorycznych przeciwstawionych zgłoszonemu roszczeniu. W rozważanej
sprawie taka sytuacja nie występuje. Trzeba podkreślić, że Sąd Okręgowy nie
wykluczył skuteczności podniesionego przez pozwanego zarzutu zasiedzenia
służebności gruntowej przejazdu i przechodu. Podniósł jedynie, że Sąd Rejonowy
nie wyjaśnił jaka jest szerokość pasa gruntu, po którym jest realizowana służebność.
Z uwagi na treść art. 386 § 4 in fine k.p.c. takie braki nie mogą stanowić przyczyny
uchylenia i mogły zostać samodzielnie uzupełnione przez Sąd Okręgowy.
3
Trzeba też podkreślić, że obecny model postępowania cywilnego zakłada, że druga
instancja stanowi instancję merytoryczną, w ramach której rozpoznanie sprawy
powinno nastąpić ex novo i zakończyć się wydaniem merytorycznego
rozstrzygnięcia kończącego spór pomiędzy stronami.
Z tych względów Sąd Najwyższy postanowił jak wyżej.
eb
POSTANOWIENIE
Dnia 4 marca 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Marta Romańska (przewodniczący)
SSN Marian Kocon (sprawozdawca)
SSN Barbara Myszka
w sprawie z powództwa G. G.
przeciwko M. I.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 4 marca 2016 r.,
zażalenia powódki na wyrok Sądu Okręgowego w R.
z dnia 15 września 2015 r.,
uchyla zaskarżony wyrok.
2
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 15 września 2015 r. Sąd Okręgowy w R. uchylił wyrok Sądu
Rejonowego w R. z dnia 7 sierpnia 2014 r., w sprawie z powództwa G. G.
przeciwko M. I., o zapłatę.
Orzeczenie zaskarżyła powódka zarzucając naruszenie m. in. art. 386
§ 4 k.p.c. Powódka wniosła o uchylenie wyroku Sądu Okręgowego, ewentualnie
o uchylenie wyroku Sądu Okręgowego i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 386 § 4 k.p.c., poza wypadkami określonymi w § 2 i 3,
sąd drugiej instancji może uchylić zaskarżony wyrok i przekazać sprawę do
ponownego rozpoznania tylko w razie nierozpoznania przez sąd pierwszej instancji
istoty sprawy albo gdy wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia postępowania
dowodowego w całości. Treść omawianych przepisów wskazuje, że możliwość
uchylenia wyroku przez sąd drugiej instancji została ograniczona wyłącznie do
sytuacji wyczerpująco w tych przepisach wymienionych. Oznacza to, że nie ma
podstawy do dokonywania wykładni rozszerzającej przesłanki „nierozpoznania
istoty sprawy” (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2012 r.,
II CZ 141/12, niepubl., postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 2013r.,
II CZ 193/12, niepubl.).
Orzecznictwo Sądu Najwyższego jednolicie przyjmuje, że nierozpoznanie
istoty sprawy w rozumieniu art. 386 § 4 k.p.c. występuje wtedy, gdy sąd pierwszej
instancji zaniechał zbadania materialnej podstawy żądania pozwu lub zarzutów
merytorycznych przeciwstawionych zgłoszonemu roszczeniu. W rozważanej
sprawie taka sytuacja nie występuje. Trzeba podkreślić, że Sąd Okręgowy nie
wykluczył skuteczności podniesionego przez pozwanego zarzutu zasiedzenia
służebności gruntowej przejazdu i przechodu. Podniósł jedynie, że Sąd Rejonowy
nie wyjaśnił jaka jest szerokość pasa gruntu, po którym jest realizowana służebność.
Z uwagi na treść art. 386 § 4 in fine k.p.c. takie braki nie mogą stanowić przyczyny
uchylenia i mogły zostać samodzielnie uzupełnione przez Sąd Okręgowy.
3
Trzeba też podkreślić, że obecny model postępowania cywilnego zakłada, że druga
instancja stanowi instancję merytoryczną, w ramach której rozpoznanie sprawy
powinno nastąpić ex novo i zakończyć się wydaniem merytorycznego
rozstrzygnięcia kończącego spór pomiędzy stronami.
Z tych względów Sąd Najwyższy postanowił jak wyżej.
eb