Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CSK 331/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 9 marca 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Anna Kozłowska
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie z powództwa małoletniej J. Z.
przeciwko Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej
w K.
o ustalenie i zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 9 marca 2016 r.,
skargi kasacyjnej powódki
od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 20 listopada 2014 r.,
uchyla zaskarżony wyrok w części oddalającej apelację
powódki w zakresie częściowego oddalenia powództwa
o zasądzenie:
- kwoty 300.000 (trzysta tysięcy) zł tytułem zadośćuczynienia
i zmienia w tym zakresie wyrok Sądu Okręgowgo w K. z dnia
30 stycznia 2014 r. (sygn. akt I C …/10) w ten sposób, że zasądza
od strony pozwanej na rzecz powódki dodatkowo kwotę 300.000
2
(trzysta tysięcy) zł z ustawowymi odsetkami od dnia 23 kwietnia
2013 r. do dnia zapłaty;
- odsetek ustawowych od kwoty 159.005 (sto pięćdziesiąt
dziewięć tysięcy i pięć) zł od dnia 23 kwietnia 2013 r. do dnia
zapłaty i zmienia w tym zakresie wyrok Sądu Okręgowego
w K. z dnia 30 stycznia 2014 r. (sygn. akt I C …/10) w ten sposób,
że zasądza od strony pozwanej na na rzecz powódki odsetki
ustawowe od kwoty 159.005 (sto pięćdziesiąt dziewięć tysięcy i
pięć) od dnia 23 kwietnia 2013 r. do dnia zapłaty;
- kwoty 33.840 (trzydzieści trzy tysiące osiemset czterdzieści)
zł tytułem kosztów przeznaczonych na zakup urządzenia "NF-
Walker" i w tym zakresie oraz w części orzekającej o kosztach
postępowania w obu instancjach przekazuje sprawę Sądowi
Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania i
rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.
3
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w K. wyrokiem z dnia 30 stycznia 2014 r. zasądził od
pozwanego Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w K. na rzecz
małoletniej powódki J. Z.:
- kwotę 500.000, 00 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 100.000,00 zł
od dnia 15 lipca 2010 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 400.000,00 zł od
dnia 23 kwietnia 2013 r. do dnia zapłaty,
- kwotę 59.080,00 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 57.470,00 zł od dnia
31 stycznia 2014 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 1.610,00 zł od dnia 23
kwietnia 2013 r. do dnia zapłaty,
- kwotę 20.338,00 zł płatną corocznie do dnia 15-go każdego roku
- kwotę po 2.500,00 zł miesięcznie tytułem renty.
W wyroku tym Sąd Okręgowy ponadto ustalił odpowiedzialność pozwanego
za skutki - wadliwie przeprowadzonego przez lekarzy pozwanego szpitala porodu
powódki w dniu 19 marca 2004 r. - jakie mogą powstać w przyszłości.
W pozostałym zakresie powództwo zostało oddalone.
Sąd Okręgowy ustalił, że stan zdrowia powódki - mózgowe porażenie
dziecięce jest wynikiem niedotlenienia okołoporodowego, spowodowanego
nieprawidłowo przeprowadzoną akcją porodową w pozwanym Szpitalu. Powódka
doznała mózgowego porażenia, jest dzieckiem przewlekle chorym, niezdolnym
do samodzielnej egzystencji w stopniu skrajnym, a stopień niedowładu kończyn
jest na tyle znaczny, że nie może samodzielnie poruszać się, zmieniać pozycji,
w tym zająć pozycji pionowej i wymaga stałej opieki oraz systematycznej
rehabilitacji.
Sąd Apelacyjny po rozpoznaniu sprawy na skutek apelacji wniesionych
przez obie strony, wyrokiem z dnia 20 listopada 2014 r., zmienił wyrok Sądu
Okręgowego w ten sposób, że dodatkowo zasądził na rzecz powódki rentę
w kwocie po 1.340,00 zł miesięcznie oraz kwotę 159.005 zł z tytułu kosztów opieki
w latach 2005 - 2013, oddalił apelację powódki w pozostałym zakresie, tj. odnośnie
4
do żądania dalszego zadośćuczynienia w kwocie 300 000 zł z odsetkami, odsetek
od zasądzonej kwoty 159.005 zł oraz kwoty 33 840 zł, stanowiącej koszt zakupu
urządzenia „NF - Walker”, przeznaczonego do nauki chodzenia. Wyrokiem tym
apelacja strony pozwanej została oddalona w całości.
Od powyższego wyroku powódka wniosła skargę kasacyjną w części
oddalającej jej apelację:
- w zakresie oddalenia zadośćuczynienia ponad 5000 000 zł, tj. co do dalszej
kwoty 300 000 zł,
- odsetek od zasądzonej kwoty 159.005 zł,
- w zakresie nieuwzględnienia żądania zasądzenia kwoty 33 840 zł,
stanowiącej koszt zakupu urządzenia „NF - Walker” oraz rozstrzygnięcia
o kosztach postępowania w obu instancjach.
Skarga kasacyjna oparta została na podstawach naruszenie art. 378 § 1
i art. 382 w zw. z art. 233 § 1 i 328 § 2 k.p.c. oraz art. 444 § 1 i 445 § 1 k.c., a także
art. 481 k.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zarzutom podniesionym w skardze kasacyjnej nie można odmówić
słuszności.
Pełnomocnik skarżącej, kwestionując wyrok Sądu Apelacyjnego w części,
w której nie zostało uwzględnione żądanie zasądzenia kwoty pieniężnej, określonej
w skardze kasacyjnej w wysokości 33 840 zł, stanowiącej koszt zakupu urządzenia
„NF - Walker”, trafnie - z powołaniem się na naruszenie art. 378 i 382 oraz 328 § 2
k.p.c., a także art. 444 § 1 k.c. - wskazał, że przyjęta w uzasadnieniu zaskarżonego
wyroku teza, że „w chwili obecnej powódka nie jest w stanie korzystać z tego
urządzenia” przyjęta została bez odniesienia się do zawartego w apelacji zarzutu
pominięcia dokumentu nazwanego „Opinia” - podpisanego przez specjalistkę
z zakresu rehabilitacji ruchowej M. K. (k.304) oraz dokumentu podpisanego przez
fizjoterapeutę A. K. (k.310). Biegły z zakresu neurologii i rehabilitacji medycznej J.
T., składając ustną opinię odniósł się jedynie do zgłoszonego w piśmie procesowym
pełnomocnika powódki zapotrzebowania na zakup urządzenia „NF - Walker” i
5
zgłosił jedynie wątpliwość co do zasadności zakupu tego urządzenia, wskazując na
istniejące procedury pozyskania takiego sprzętu. Nie wypowiedział się natomiast co
do pominiętych przez Sąd Apelacyjny dokumentów (k.304 i 310), z których wynika,
że do sprzętu rehabilitacyjnego potrzebnego dla powódki zaliczona została orteza
„Walker” (k.304) oraz, że powódka „pozytywnie przeszła próbę chodzenia w
urządzeniu „NF–Walker” i została zakwalifikowana jako pacjentka, dla której
wskazane byłoby korzystanie z urządzenia „NF–Walker” na co dzień”. W związku z
tym zarzut naruszenia art. 378 i 382, a także art. 328 § 2 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.
należało uznać za zasadny. Usprawiedliwiało to uchylenie zaskarżonego wyroku w
omówionej części i przekazanie sprawy w tym zakresie do ponownego
rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania w obu instancjach oraz w
postępowaniu kasacyjnym (art.39815
oraz art. 108 § 2 w zw. z art. 391 § 1 i art.
39821
k.p.c.).
Za uzasadniony uznać należało zarzut naruszenia art.481 k.c. przez jego
niezastosowanie i wskutek tego niezasądzenie odsetek od kwoty 159 005 zł.
Pełnomocnik powódki w żądaniu obejmującym tę kwotę, nota bene zasądzoną
przez Sąd Apelacyjny, wnosił o odsetki za opóźnienie. Żądanie w tym zakresie
zgłoszone zostało w piśmie procesowym z dnia 28 marca 2013 r. (k.475), na które
strona pozwana odpowiedziała w piśmie z dnia 23 kwietnia 2013 r. (k. 510). Istniały
więc podstawy do zasądzenia od kwoty 159 005 zł odsetek za opóźnienie,
liczonego od tej daty. Z tego względu w tym zakresie Sąd Najwyższy uchylił
zaskarżony wyrok oraz zmienił wyrok Sądu Okręgowego przez zasądzenie na
podstawie art. 481 § 1 k.c. odsetek ustawowych od kwoty 159 005 zł. – od dnia
23 kwietnia 2013 r. do dnia zapłaty (art.39816
k.p.c.).
Istniały także podstawy do uchylenia zaskarżonego wyroku w części
oddalającej apelację powódki w zakresie oddalenia powództwa o zasądzenie
kwoty 300 000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz zmiany wyroku Sądu Okręgowego
przez dodatkowe zasądzenie tej kwoty z ustawowymi odsetkami od 23 kwietnia
2013 r. (art.39816
k.p.c.). Pełnomocnik skarżącej wykazał, że zasądzona z tytułu
zadośćuczynienia kwota 500 000 zł nie jest „sumą odpowiednią” w rozumieniu
art. 445 k.c., lecz jest nią żądana kwota 800 000 zł. Niewymagający opisania w tym
miejscu, bowiem został w szczegółach wskazany w zebranym w sprawie materiale
6
a także w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, rozmiar krzywdy doznanej przez
małoletnią powódkę, uzasadniał uwzględnienie w całości powództwa
o zadośćuczynienie. W praktyce sądowej nie często zdarzają się sprawy,
w których stopień rozstroju zdrowia, nieodwracalny charakter kalectwa i związane
z tym cierpienia poszkodowanej, byłyby tak wielkie i wręcz dramatycznie
krzywdzące poszkodowaną.
Z tych względów orzeczono, jak w sentencji.
eb