V CSK 308/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:20-06-2016
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CSK 308/15
POSTANOWIENIE
Dnia 17 marca 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Wojciech Katner (przewodniczący)
SSN Iwona Koper
SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku S. Sp. z o.o. w W.
o ujawnienie budynku,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 17 marca 2016 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawcy od postanowienia Sądu Okręgowego
w W.
z dnia 22 maja 2014 r.,
oddala skargę kasacyjną.
2
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w O. postanowieniem z dnia 14 kwietnia 2014 r. oddalił
wniosek „S.” spółki z o.o. o ujawnienie w księdze wieczystej budynku handlowo-
usługowego znajdującego się na działkach nr 4/15 i 4/16. Podkreślił, że co do
zasady budynki trwale połączone z gruntem stanowią części składowe
nieruchomości, wobec czego brak jest podstaw prawnych do ujawnienia budynku
znajdującego się na gruncie. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 21
listopada 2013 r. w sprawie zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie
informatycznym (Dz.U. z 2013 r., poz. 1411; dalej: „rozporządzenie z dnia 21
listopada 2013 r.”) przewiduje bowiem możliwość ujawnienia budynku jedynie w
wypadku, gdy z mocy przepisu szczególnego stanowi on odrębny od gruntu
przedmiot własności lub też w sytuacji, gdy w budynku zostały wyodrębnione
lokale stanowiące osobne nieruchomości, ewentualnie również wówczas, gdy w
budynku znajdują się lokale będące przedmiotem spółdzielczego własnościowego
prawa do lokalu albo jest on przedmiotem spółdzielczego prawa do domu
jednorodzinnego.
Wnioskodawca wniósł apelację od postanowienia Sądu Rejonowego.
Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 22 maja 2014 r. oddalił apelację.
Podzielił argumentację prawną Sądu Rejonowego, powołując się na art. 46 § 1 i art.
47 § 1 k.c. oraz § 21 ust. 2 rozporządzenia z dnia 21 listopada 2013 r. Nie zgodził
się z zarzutem wnioskodawcy naruszenia art. 26 i 27 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o
księgach wieczystych i hipotece (jedn. tekst: Dz.U. z 2013 r., poz. 707 ze zm.; dalej:
„u.k.w.h.”), skoro dane katastralne mają służyć dokonywaniu wpisów w księgach
wieczystych, jeżeli wpływają na stan prawny opisanych w tych księgach
nieruchomości. Wzniesienie budynku na gruncie nie prowadzi natomiast do zmiany
stanu prawnego nieruchomości, wobec czego nie podlega ujawnieniu w księdze
wieczystej.
Wnioskodawca wniósł skargę kasacyjną od postanowienia Sądu
Okręgowego, zaskarżając je w całości i zarzucając naruszenie prawa materialnego,
3
mianowicie art. 26 ust. 1 i art. 27 ust. 1 u.k.w.h., a także naruszenie
przepisów postępowania przez błędne zastosowanie § 21 pkt 2 rozporządzenia
z dnia 21 listopada 2013 r. oraz niezastosowanie art. 6268
§ 1 i 2 k.p.c. i błędne
zastosowanie art. 6269
k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Powołane w skardze kasacyjnej przepisy art. 26 ust. 1 i art. 27 ust. 1 u.k.w.h.
nie stanowią podstawy do dokonania wpisu w księdze wieczystej budynku, który nie
jest odrębną od gruntu nieruchomością. Księgi wieczyste prowadzi się w celu
ustalenia stanu prawnego nieruchomości (art. 1 ust. 1 u.k.w.h.), nieruchomościami
są zaś, zgodnie z art. 46 § 1 k.c., grunty, a także budynki trwale z gruntem
związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych
stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. Jeżeli zaś, jak w niniejszej
sprawie, trwale związane z gruntem budynki nie stanowią odrębnego od gruntu
przedmiotu własności, są one częściami składowymi gruntu (art. 48 k.c.) i jako takie
w zasadzie nie podlegają ujawnieniu w księdze wieczystej (zob. jednak niżej).
Zgodnie natomiast z art. 21 pkt 2 rozporządzenia z dnia 21 listopada 2013 r.,
w rubryce 1.4 "oznaczenie" wpisuje się w podrubryce 1.4.2 dane o oznaczeniu
usytuowanych na nieruchomości budynków: budynków stanowiących odrębną
nieruchomość albo budynków, z których wyodrębniono lokale stanowiące odrębną
nieruchomość, albo budynków, w których znajdują się lokale, do których
przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, albo budynków, do
których przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Jednoznacznie
z tego wynika, w jakich wypadkach ujawnia się w księdze wieczystej budynek,
dlatego nie może być mowy o błędnym zastosowaniu przytoczonego przepisu, czy
też błędnej jego wykładni. Należy dodać, że identyczne brzmienie ma obecnie
obowiązujący § 19 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 lutego
2016 r. w sprawie zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie
teleinformatycznym (Dz.U. z 2016 r., poz. 312).
Oddalenie w niniejszej sprawie wniosku (art. 6269
k.p.c.) jest konsekwencją
prawidłowej oceny dokonanej przez Sąd Okręgowy w zakresie niedopuszczalności
wpisu, nie może zatem być mowy również o naruszeniu tego przepisu.
4
Z powołanych w skardze kasacyjnej przepisów art. 6268
§ 1 i 2 k.p.c. oczywiście
zaś nie wynika obowiązek dokonania wpisu zgodnie z wnioskiem.
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
k.p.c.
orzekł, jak w sentencji.
kc
jw
POSTANOWIENIE
Dnia 17 marca 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Wojciech Katner (przewodniczący)
SSN Iwona Koper
SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku S. Sp. z o.o. w W.
o ujawnienie budynku,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 17 marca 2016 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawcy od postanowienia Sądu Okręgowego
w W.
z dnia 22 maja 2014 r.,
oddala skargę kasacyjną.
2
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w O. postanowieniem z dnia 14 kwietnia 2014 r. oddalił
wniosek „S.” spółki z o.o. o ujawnienie w księdze wieczystej budynku handlowo-
usługowego znajdującego się na działkach nr 4/15 i 4/16. Podkreślił, że co do
zasady budynki trwale połączone z gruntem stanowią części składowe
nieruchomości, wobec czego brak jest podstaw prawnych do ujawnienia budynku
znajdującego się na gruncie. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 21
listopada 2013 r. w sprawie zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie
informatycznym (Dz.U. z 2013 r., poz. 1411; dalej: „rozporządzenie z dnia 21
listopada 2013 r.”) przewiduje bowiem możliwość ujawnienia budynku jedynie w
wypadku, gdy z mocy przepisu szczególnego stanowi on odrębny od gruntu
przedmiot własności lub też w sytuacji, gdy w budynku zostały wyodrębnione
lokale stanowiące osobne nieruchomości, ewentualnie również wówczas, gdy w
budynku znajdują się lokale będące przedmiotem spółdzielczego własnościowego
prawa do lokalu albo jest on przedmiotem spółdzielczego prawa do domu
jednorodzinnego.
Wnioskodawca wniósł apelację od postanowienia Sądu Rejonowego.
Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 22 maja 2014 r. oddalił apelację.
Podzielił argumentację prawną Sądu Rejonowego, powołując się na art. 46 § 1 i art.
47 § 1 k.c. oraz § 21 ust. 2 rozporządzenia z dnia 21 listopada 2013 r. Nie zgodził
się z zarzutem wnioskodawcy naruszenia art. 26 i 27 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o
księgach wieczystych i hipotece (jedn. tekst: Dz.U. z 2013 r., poz. 707 ze zm.; dalej:
„u.k.w.h.”), skoro dane katastralne mają służyć dokonywaniu wpisów w księgach
wieczystych, jeżeli wpływają na stan prawny opisanych w tych księgach
nieruchomości. Wzniesienie budynku na gruncie nie prowadzi natomiast do zmiany
stanu prawnego nieruchomości, wobec czego nie podlega ujawnieniu w księdze
wieczystej.
Wnioskodawca wniósł skargę kasacyjną od postanowienia Sądu
Okręgowego, zaskarżając je w całości i zarzucając naruszenie prawa materialnego,
3
mianowicie art. 26 ust. 1 i art. 27 ust. 1 u.k.w.h., a także naruszenie
przepisów postępowania przez błędne zastosowanie § 21 pkt 2 rozporządzenia
z dnia 21 listopada 2013 r. oraz niezastosowanie art. 6268
§ 1 i 2 k.p.c. i błędne
zastosowanie art. 6269
k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Powołane w skardze kasacyjnej przepisy art. 26 ust. 1 i art. 27 ust. 1 u.k.w.h.
nie stanowią podstawy do dokonania wpisu w księdze wieczystej budynku, który nie
jest odrębną od gruntu nieruchomością. Księgi wieczyste prowadzi się w celu
ustalenia stanu prawnego nieruchomości (art. 1 ust. 1 u.k.w.h.), nieruchomościami
są zaś, zgodnie z art. 46 § 1 k.c., grunty, a także budynki trwale z gruntem
związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych
stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. Jeżeli zaś, jak w niniejszej
sprawie, trwale związane z gruntem budynki nie stanowią odrębnego od gruntu
przedmiotu własności, są one częściami składowymi gruntu (art. 48 k.c.) i jako takie
w zasadzie nie podlegają ujawnieniu w księdze wieczystej (zob. jednak niżej).
Zgodnie natomiast z art. 21 pkt 2 rozporządzenia z dnia 21 listopada 2013 r.,
w rubryce 1.4 "oznaczenie" wpisuje się w podrubryce 1.4.2 dane o oznaczeniu
usytuowanych na nieruchomości budynków: budynków stanowiących odrębną
nieruchomość albo budynków, z których wyodrębniono lokale stanowiące odrębną
nieruchomość, albo budynków, w których znajdują się lokale, do których
przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, albo budynków, do
których przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Jednoznacznie
z tego wynika, w jakich wypadkach ujawnia się w księdze wieczystej budynek,
dlatego nie może być mowy o błędnym zastosowaniu przytoczonego przepisu, czy
też błędnej jego wykładni. Należy dodać, że identyczne brzmienie ma obecnie
obowiązujący § 19 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 lutego
2016 r. w sprawie zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie
teleinformatycznym (Dz.U. z 2016 r., poz. 312).
Oddalenie w niniejszej sprawie wniosku (art. 6269
k.p.c.) jest konsekwencją
prawidłowej oceny dokonanej przez Sąd Okręgowy w zakresie niedopuszczalności
wpisu, nie może zatem być mowy również o naruszeniu tego przepisu.
4
Z powołanych w skardze kasacyjnej przepisów art. 6268
§ 1 i 2 k.p.c. oczywiście
zaś nie wynika obowiązek dokonania wpisu zgodnie z wnioskiem.
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
k.p.c.
orzekł, jak w sentencji.
kc
jw