I CZ 19/16
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:19-05-2016
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CZ 19/16
POSTANOWIENIE
Dnia 15 kwietnia 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący)
SSN Monika Koba (sprawozdawca)
SSN Kazimierz Zawada
w sprawie ze skargi M. D.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem Sądu
Okręgowego w T. z dnia 6 września 2012 r. w sprawie z wniosku W. G.
przy uczestnictwie M. D.
o podział majątku dorobkowego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 15 kwietnia 2016 r.,
zażalenia skarżącej na postanowienie Sądu Okręgowego w T.
z dnia 7 lipca 2015 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
UZASADNIENIE
2
Postanowieniem z dnia 7 lipca 2015 r. Sąd Okręgowy w T. odrzucił zażalenie
M. D. na postanowienie Sądu Okręgowego w T. z dnia 30 kwietnia 2015 r.,
odrzucające skargę o wznowienie postępowania w sprawie o podział majątku
dorobkowego. W uzasadnieniu postanowienia wskazano, że pełnomocnik skarżącej,
wezwany do usunięcia braków formalnych zażalenia poprzez złożenie
pełnomocnictwa z prawem reprezentacji skarżącej przed Sądem Najwyższym,
wykonał zarządzenie w sposób niepełny, ponieważ dołączył samo pełnomocnictwo,
bez odpisu dla uczestnika, a Sąd nie miał obowiązku pouczać profesjonalnego
pełnomocnika o obowiązku złożenia odpisu pełnomocnictwa.
W zażaleniu na to postanowienie, skarżąca domagając się jego uchylenia,
zarzuciła naruszenie art. 130 § 1 w związku z art. 130 § 2 k.p.c. oraz art. 89 § 1
k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Wzywając pełnomocnika skarżącej do usunięcia braków formalnych
zażalenia poprzez złożenie dodatkowego pełnomocnictwa, Sąd Okręgowy
wyszedł z założenia, że do wniesienia zażalenia do Sądu Najwyższego
na postanowienie o odrzuceniu skargi o wznowienie postępowania, konieczne
jest dodatkowe upoważnienie pełnomocnika procesowego do dokonania tej
czynności. Stanowisko to nie zasługuje na podzielenie, zażalenie do Sądu
Najwyższego nie jest bowiem szczególnym środkiem zaskarżenia, a służy jedynie
dokonywaniu kontroli instancyjnej określonych orzeczeń sądu drugiej instancji,
będąc środkiem odwoławczym rozpoznawanym w toku instancji (art. 3941
k.p.c.).
Do wniesienia zażalenia do Sądu Najwyższego wystarczy, więc pełnomocnictwo
procesowe, które - zgodnie z art. 91 k.p.c. - obejmuje z mocy samego prawa
umocowanie do wszystkich łączących się ze sprawą czynności procesowych
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 lipca 2014 r., III CZ 29/14,
OSNC-ZD 2015, nr 4, poz. 56).
Pełnomocnictwo udzielone przez skarżącą adwokatowi K. K. w dniu 7
stycznia 2015 r. upoważnia go do prowadzenia sprawy o wznowienie postępowania
zakończonego prawomocnym postanowieniem Sądu Okręgowego w T. w sprawie I
ACa …/12, we wszystkich instancjach sądowych (k. 67) jest, zatem
3
pełnomocnictwem procesowym obejmującym z mocy samego prawa umocowanie
do wniesienia zażalenia do Sądu Najwyższego na postanowienie o odrzuceniu
skargi o wznowienie postępowania. Z przytoczonych względów, bezprzedmiotowe
było wzywanie pełnomocnika do złożenia odrębnego pełnomocnictwa
upoważniającego go do działania w imieniu skarżącej w postępowaniu
zażaleniowym przed Sądem Najwyższym (k. 93), a następnie odrzucanie
zażalenia z uwagi na niezłożenie odpisu żądanego pełnomocnictwa.
Niezależnie od powyższego, nie można zgodzić się z Sądem Okręgowym,
jakoby nie przedłożenie wraz z pełnomocnictwem jego odpisu, mogło
skutkować odrzuceniem zażalenia bez potrzeby wdrażania procedury naprawczej.
Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Sądu Najwyższego, wezwanie
do usunięcia braków pisma procesowego powinno dokładnie wskazywać te
braki i sposób ich usunięcia, a termin do poprawienia lub uzupełnienia pisma
procesowego dotyczy tylko tych braków, które Sąd wytknął. Termin wyznaczony
do usunięcia braku formalnego pisma procesowego należy uznać za niezachowany,
jeśli strona w tym terminie w ogóle nie podjęła czynności uzupełniającej
lub wprawdzie ją podjęła, lecz w taki sposób, że brak nie został uzupełniony
w całości (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2008 r., I CZ
34/08, nie publ.). W judykaturze podkreśla się także, że w sytuacji, gdy strona
uzupełniła brak formalny wskazany w wezwaniu, lecz pismo dotknięte jest innym
brakiem, sąd (przewodniczący) - wzywając stronę do jego usunięcia - szczegółowo
określa, o jaki brak chodzi i tylko wtedy może nastąpić negatywny skutek
procesowy związany z nieuzupełnieniem braku (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 5 stycznia 2011 r., II PZ 39/10, nie publ.).
Zarządzeniem z dnia 19 czerwca 2015 r. pełnomocnik skarżącej został
wezwany jedynie do „złożenia pełnomocnictwa do reprezentacji skarżącej
przed Sądem Najwyższym w postępowaniu o wznowienie postępowania” (k. 93)
i nałożony na niego obowiązek w terminie wypełnił (k. 95-96). W wezwaniu nie
wspomniano o obowiązku dołączenia odpisu pełnomocnictwa dla strony przeciwnej,
jednak powinność ta wynika wprost z treści art. 89 § 1 k.p.c.
4
Złożenie pełnomocnictwa oraz złożenie jego odpisu stanowią dwie osobne
czynności, z których każda może podlegać procedurze naprawczej określonej
w art. 130 § 1 k.p.c. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 2013 r.,
I CZ 67/13, nie publ.). Ponadto art. 130 § 1 w związku z art. 13 § 2 k.p.c.
ma walor ogólny i ustanawia regułę bez jej różnicowania podmiotowego
na sytuacje, czy uczestnik postępowania nieprocesowego działa osobiście czy
przez profesjonalnego pełnomocnika. Wprawdzie wezwanie kierowane
do zawodowego pełnomocnika może cechować pewna skrótowość wynikająca
z powołania w zarządzeniu określonych przepisów procesowych regulujących
wymogi formalne (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2001 r.,
I CZ 49/01, nie publ.), jednak w rozpoznawanym przypadku ten aprobowany
w orzecznictwie wyjątek nie zachodzi, pełnomocnik został bowiem wezwany
wyłącznie do złożenia pełnomocnictwa, bez odwołania do przepisów regulujących
jego obowiązki procesowe w tym zakresie (k. 93).
Z przytoczonych względów zaskarżone postanowienie podlegało uchyleniu
(art. 39815
§ 1 k.p.c. w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.)
jw
eb
POSTANOWIENIE
Dnia 15 kwietnia 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący)
SSN Monika Koba (sprawozdawca)
SSN Kazimierz Zawada
w sprawie ze skargi M. D.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem Sądu
Okręgowego w T. z dnia 6 września 2012 r. w sprawie z wniosku W. G.
przy uczestnictwie M. D.
o podział majątku dorobkowego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 15 kwietnia 2016 r.,
zażalenia skarżącej na postanowienie Sądu Okręgowego w T.
z dnia 7 lipca 2015 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
UZASADNIENIE
2
Postanowieniem z dnia 7 lipca 2015 r. Sąd Okręgowy w T. odrzucił zażalenie
M. D. na postanowienie Sądu Okręgowego w T. z dnia 30 kwietnia 2015 r.,
odrzucające skargę o wznowienie postępowania w sprawie o podział majątku
dorobkowego. W uzasadnieniu postanowienia wskazano, że pełnomocnik skarżącej,
wezwany do usunięcia braków formalnych zażalenia poprzez złożenie
pełnomocnictwa z prawem reprezentacji skarżącej przed Sądem Najwyższym,
wykonał zarządzenie w sposób niepełny, ponieważ dołączył samo pełnomocnictwo,
bez odpisu dla uczestnika, a Sąd nie miał obowiązku pouczać profesjonalnego
pełnomocnika o obowiązku złożenia odpisu pełnomocnictwa.
W zażaleniu na to postanowienie, skarżąca domagając się jego uchylenia,
zarzuciła naruszenie art. 130 § 1 w związku z art. 130 § 2 k.p.c. oraz art. 89 § 1
k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Wzywając pełnomocnika skarżącej do usunięcia braków formalnych
zażalenia poprzez złożenie dodatkowego pełnomocnictwa, Sąd Okręgowy
wyszedł z założenia, że do wniesienia zażalenia do Sądu Najwyższego
na postanowienie o odrzuceniu skargi o wznowienie postępowania, konieczne
jest dodatkowe upoważnienie pełnomocnika procesowego do dokonania tej
czynności. Stanowisko to nie zasługuje na podzielenie, zażalenie do Sądu
Najwyższego nie jest bowiem szczególnym środkiem zaskarżenia, a służy jedynie
dokonywaniu kontroli instancyjnej określonych orzeczeń sądu drugiej instancji,
będąc środkiem odwoławczym rozpoznawanym w toku instancji (art. 3941
k.p.c.).
Do wniesienia zażalenia do Sądu Najwyższego wystarczy, więc pełnomocnictwo
procesowe, które - zgodnie z art. 91 k.p.c. - obejmuje z mocy samego prawa
umocowanie do wszystkich łączących się ze sprawą czynności procesowych
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 lipca 2014 r., III CZ 29/14,
OSNC-ZD 2015, nr 4, poz. 56).
Pełnomocnictwo udzielone przez skarżącą adwokatowi K. K. w dniu 7
stycznia 2015 r. upoważnia go do prowadzenia sprawy o wznowienie postępowania
zakończonego prawomocnym postanowieniem Sądu Okręgowego w T. w sprawie I
ACa …/12, we wszystkich instancjach sądowych (k. 67) jest, zatem
3
pełnomocnictwem procesowym obejmującym z mocy samego prawa umocowanie
do wniesienia zażalenia do Sądu Najwyższego na postanowienie o odrzuceniu
skargi o wznowienie postępowania. Z przytoczonych względów, bezprzedmiotowe
było wzywanie pełnomocnika do złożenia odrębnego pełnomocnictwa
upoważniającego go do działania w imieniu skarżącej w postępowaniu
zażaleniowym przed Sądem Najwyższym (k. 93), a następnie odrzucanie
zażalenia z uwagi na niezłożenie odpisu żądanego pełnomocnictwa.
Niezależnie od powyższego, nie można zgodzić się z Sądem Okręgowym,
jakoby nie przedłożenie wraz z pełnomocnictwem jego odpisu, mogło
skutkować odrzuceniem zażalenia bez potrzeby wdrażania procedury naprawczej.
Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Sądu Najwyższego, wezwanie
do usunięcia braków pisma procesowego powinno dokładnie wskazywać te
braki i sposób ich usunięcia, a termin do poprawienia lub uzupełnienia pisma
procesowego dotyczy tylko tych braków, które Sąd wytknął. Termin wyznaczony
do usunięcia braku formalnego pisma procesowego należy uznać za niezachowany,
jeśli strona w tym terminie w ogóle nie podjęła czynności uzupełniającej
lub wprawdzie ją podjęła, lecz w taki sposób, że brak nie został uzupełniony
w całości (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2008 r., I CZ
34/08, nie publ.). W judykaturze podkreśla się także, że w sytuacji, gdy strona
uzupełniła brak formalny wskazany w wezwaniu, lecz pismo dotknięte jest innym
brakiem, sąd (przewodniczący) - wzywając stronę do jego usunięcia - szczegółowo
określa, o jaki brak chodzi i tylko wtedy może nastąpić negatywny skutek
procesowy związany z nieuzupełnieniem braku (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 5 stycznia 2011 r., II PZ 39/10, nie publ.).
Zarządzeniem z dnia 19 czerwca 2015 r. pełnomocnik skarżącej został
wezwany jedynie do „złożenia pełnomocnictwa do reprezentacji skarżącej
przed Sądem Najwyższym w postępowaniu o wznowienie postępowania” (k. 93)
i nałożony na niego obowiązek w terminie wypełnił (k. 95-96). W wezwaniu nie
wspomniano o obowiązku dołączenia odpisu pełnomocnictwa dla strony przeciwnej,
jednak powinność ta wynika wprost z treści art. 89 § 1 k.p.c.
4
Złożenie pełnomocnictwa oraz złożenie jego odpisu stanowią dwie osobne
czynności, z których każda może podlegać procedurze naprawczej określonej
w art. 130 § 1 k.p.c. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 2013 r.,
I CZ 67/13, nie publ.). Ponadto art. 130 § 1 w związku z art. 13 § 2 k.p.c.
ma walor ogólny i ustanawia regułę bez jej różnicowania podmiotowego
na sytuacje, czy uczestnik postępowania nieprocesowego działa osobiście czy
przez profesjonalnego pełnomocnika. Wprawdzie wezwanie kierowane
do zawodowego pełnomocnika może cechować pewna skrótowość wynikająca
z powołania w zarządzeniu określonych przepisów procesowych regulujących
wymogi formalne (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2001 r.,
I CZ 49/01, nie publ.), jednak w rozpoznawanym przypadku ten aprobowany
w orzecznictwie wyjątek nie zachodzi, pełnomocnik został bowiem wezwany
wyłącznie do złożenia pełnomocnictwa, bez odwołania do przepisów regulujących
jego obowiązki procesowe w tym zakresie (k. 93).
Z przytoczonych względów zaskarżone postanowienie podlegało uchyleniu
(art. 39815
§ 1 k.p.c. w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.)
jw
eb