V KO 28/16
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:25-04-2016
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:III KO 34/95 III KO 48/11 III KO 98/99 IV KO 116/08 IV KO 130/08
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V KO 28/16
POSTANOWIENIE
Dnia 21 kwietnia 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Andrzej Stępka
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu bez udziału stron
w dniu 21 kwietnia 2016 r.,
w sprawie zażalenia W. S.
na postanowienie Prokuratury Rejonowej w J. z dnia 18 grudnia 2015 r., w
przedmiocie odmowy wszczęcia śledztwa,
wniosku Sądu Rejonowego w J. z dnia 11 marca 2016 r.,
o przekazanie sprawy innemu sądowi równorzędnemu,
na podstawie art. 37 k.p.k.
postanowił
przekazać sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w B.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w J. postanowieniem z dnia 11 marca 2016 r., wystąpił o
przekazanie w/w sprawy do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu
podnosząc, że odmowa wszczęcia śledztwa o czyn polegający na nadużyciu
uprawnień dotyczy m. in. sędziego Wydziału I Cywilnego Sądu Rejonowego w J.
Zdaniem Sądu, okoliczność ta uzasadnia wystąpienie z wnioskiem w trybie art. 37
k.p.k., albowiem rozpoznanie zażalenia zgodnie z właściwością miejscową przez
Sąd Rejonowy w J. mogłoby skutkować powstaniem w opinii osób postronnych
przekonania o niemożności bezstronnego rozstrzygnięcia sprawy.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Wniosek Sądu Rejonowego w J. zasługuje na uwzględnienie.
Na wstępie podkreślić należy, że przekazanie sprawy innemu
równorzędnemu sądowi w trybie art. 37 k.p.k. ma charakter wyjątkowy, zaś
2
odstąpienie od zasady rozpoznania sprawy przez sąd miejscowo właściwy może
nastąpić tylko w razie zaistnienia sytuacji jednoznacznie świadczącej o tym, iż
pozostawienie sprawy w gestii tego sądu sprzeciwiałoby się dobru wymiaru
sprawiedliwości. Innymi słowy – przekazanie sprawy w omawianym trybie może
nastąpić tylko wtedy, gdy w sposób realny występują okoliczności, które mogą
stwarzać uzasadnione przekonanie o braku warunków do obiektywnego i
bezstronnego rozpoznania sprawy w danym sądzie.
Za takie okoliczności należy uznać sytuacje, które mogłyby wywierać wpływ
na swobodę orzekania lub stwarzać w społeczeństwie nawet mylne przekonanie,
podjęte jednak w oparciu o racjonalne przesłanki, że w sądzie właściwym
miejscowo nie ma wystarczających warunków do rozpoznania sprawy w sposób w
pełni obiektywny (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 13 lipca 1995 r., III
KO 34/95, OSNKW 1995, z. 9-10, poz. 68; z dnia 10 grudnia 1999 r., III KO 98/99,
Prok. i Pr. 2000/Nr 3, poz. 7; z dnia 21 października 2008 r., IV KO 116/08,
OSNKW - R 2008, poz. 2072; z dnia 13 listopada 2008 r., IV KO 130/08, OSNKW -
R 2008, poz. 2280).
Należy także wyraźnie zaznaczyć, że sam tylko fakt, iż sprawa dotyczy
sędziego, czy też sędziów sądu właściwego, trudno byłoby uznać za samodzielną i
wystarczającą przesłankę dla stwierdzenia, iż dobro wymiaru sprawiedliwości
wymaga skorzystania z właściwości delegacyjnej. Nie można bowiem bezkrytycznie
i automatycznie podważać zdolności sądów do obiektywnego i bezstronnego
rozpoznania spraw, często występującego w praktyce sądowej, gdy strona
postępowania niezadowolona z rozstrzygnięcia składa skargi na sędziego lub
wręcz próbuje spowodować wszczęcie przeciwko niemu postępowania karnego,
podejrzewając go o nieprawidłowe wykonywanie obowiązków lub traktując
składane pisma procesowe w sposób instrumentalny. Wszak o właściwości do
rozpoznania sprawy decydują kryteria ustawowe, a nie powinna ich dyktować wola
strony postępowania (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 lipca 2011 r.,
III KO 48/11, Lex Nr 860625).
W rozważanej sprawie okoliczności faktyczne wskazane przez Sąd
Rejonowy w J., a także analiza akt tej sprawy są tego rodzaju, że przemawiają za
jej przekazaniem do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu. Należy do nich
3
zaliczyć kontekst sytuacyjny powodujący, że z uwagi na dobro wymiaru
sprawiedliwości jest rzeczą niewskazaną, aby w tej sprawie, dotyczącej
podnoszonych przez W. S. zarzutów wobec sędziego Wydziału I Cywilnego tego
Sądu, orzekali sędziowie Sądu Rejonowego w J. Nie bez znaczenia jest także fakt,
że sędziowie Wydziału II Karnego Sądu Rejonowego w J. złożyli w trybie art. 41 § 1
k.p.k. wnioski o ich wyłączenie od rozpoznania tej sprawy powołując się na relacje
zawodowe i towarzyskie z sędzią, której dotyczy zawiadomienie o popełnieniu
przestępstwa (k. 10-19). Sąd Rejonowy w J. postanowieniem z dnia 7 marca 2016
r. wyłączył na podstawie art. 41 k.p.k. i art. 42 k.p.k. od rozpoznania przedmiotowej
sprawy 10 sędziów tego Sądu, co dodatkowo wzmacnia argument za przekazaniem
sprawy do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu ze względu na dobro
wymiaru sprawiedliwości.
Z tych względów uznając, że dobro wymiaru sprawiedliwości przemawia za
przekazaniem sprawy do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu, Sąd
Najwyższy przekazał ją do Sądu Rejonowego w B.
kc
POSTANOWIENIE
Dnia 21 kwietnia 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Andrzej Stępka
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu bez udziału stron
w dniu 21 kwietnia 2016 r.,
w sprawie zażalenia W. S.
na postanowienie Prokuratury Rejonowej w J. z dnia 18 grudnia 2015 r., w
przedmiocie odmowy wszczęcia śledztwa,
wniosku Sądu Rejonowego w J. z dnia 11 marca 2016 r.,
o przekazanie sprawy innemu sądowi równorzędnemu,
na podstawie art. 37 k.p.k.
postanowił
przekazać sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w B.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w J. postanowieniem z dnia 11 marca 2016 r., wystąpił o
przekazanie w/w sprawy do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu
podnosząc, że odmowa wszczęcia śledztwa o czyn polegający na nadużyciu
uprawnień dotyczy m. in. sędziego Wydziału I Cywilnego Sądu Rejonowego w J.
Zdaniem Sądu, okoliczność ta uzasadnia wystąpienie z wnioskiem w trybie art. 37
k.p.k., albowiem rozpoznanie zażalenia zgodnie z właściwością miejscową przez
Sąd Rejonowy w J. mogłoby skutkować powstaniem w opinii osób postronnych
przekonania o niemożności bezstronnego rozstrzygnięcia sprawy.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Wniosek Sądu Rejonowego w J. zasługuje na uwzględnienie.
Na wstępie podkreślić należy, że przekazanie sprawy innemu
równorzędnemu sądowi w trybie art. 37 k.p.k. ma charakter wyjątkowy, zaś
2
odstąpienie od zasady rozpoznania sprawy przez sąd miejscowo właściwy może
nastąpić tylko w razie zaistnienia sytuacji jednoznacznie świadczącej o tym, iż
pozostawienie sprawy w gestii tego sądu sprzeciwiałoby się dobru wymiaru
sprawiedliwości. Innymi słowy – przekazanie sprawy w omawianym trybie może
nastąpić tylko wtedy, gdy w sposób realny występują okoliczności, które mogą
stwarzać uzasadnione przekonanie o braku warunków do obiektywnego i
bezstronnego rozpoznania sprawy w danym sądzie.
Za takie okoliczności należy uznać sytuacje, które mogłyby wywierać wpływ
na swobodę orzekania lub stwarzać w społeczeństwie nawet mylne przekonanie,
podjęte jednak w oparciu o racjonalne przesłanki, że w sądzie właściwym
miejscowo nie ma wystarczających warunków do rozpoznania sprawy w sposób w
pełni obiektywny (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 13 lipca 1995 r., III
KO 34/95, OSNKW 1995, z. 9-10, poz. 68; z dnia 10 grudnia 1999 r., III KO 98/99,
Prok. i Pr. 2000/Nr 3, poz. 7; z dnia 21 października 2008 r., IV KO 116/08,
OSNKW - R 2008, poz. 2072; z dnia 13 listopada 2008 r., IV KO 130/08, OSNKW -
R 2008, poz. 2280).
Należy także wyraźnie zaznaczyć, że sam tylko fakt, iż sprawa dotyczy
sędziego, czy też sędziów sądu właściwego, trudno byłoby uznać za samodzielną i
wystarczającą przesłankę dla stwierdzenia, iż dobro wymiaru sprawiedliwości
wymaga skorzystania z właściwości delegacyjnej. Nie można bowiem bezkrytycznie
i automatycznie podważać zdolności sądów do obiektywnego i bezstronnego
rozpoznania spraw, często występującego w praktyce sądowej, gdy strona
postępowania niezadowolona z rozstrzygnięcia składa skargi na sędziego lub
wręcz próbuje spowodować wszczęcie przeciwko niemu postępowania karnego,
podejrzewając go o nieprawidłowe wykonywanie obowiązków lub traktując
składane pisma procesowe w sposób instrumentalny. Wszak o właściwości do
rozpoznania sprawy decydują kryteria ustawowe, a nie powinna ich dyktować wola
strony postępowania (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 lipca 2011 r.,
III KO 48/11, Lex Nr 860625).
W rozważanej sprawie okoliczności faktyczne wskazane przez Sąd
Rejonowy w J., a także analiza akt tej sprawy są tego rodzaju, że przemawiają za
jej przekazaniem do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu. Należy do nich
3
zaliczyć kontekst sytuacyjny powodujący, że z uwagi na dobro wymiaru
sprawiedliwości jest rzeczą niewskazaną, aby w tej sprawie, dotyczącej
podnoszonych przez W. S. zarzutów wobec sędziego Wydziału I Cywilnego tego
Sądu, orzekali sędziowie Sądu Rejonowego w J. Nie bez znaczenia jest także fakt,
że sędziowie Wydziału II Karnego Sądu Rejonowego w J. złożyli w trybie art. 41 § 1
k.p.k. wnioski o ich wyłączenie od rozpoznania tej sprawy powołując się na relacje
zawodowe i towarzyskie z sędzią, której dotyczy zawiadomienie o popełnieniu
przestępstwa (k. 10-19). Sąd Rejonowy w J. postanowieniem z dnia 7 marca 2016
r. wyłączył na podstawie art. 41 k.p.k. i art. 42 k.p.k. od rozpoznania przedmiotowej
sprawy 10 sędziów tego Sądu, co dodatkowo wzmacnia argument za przekazaniem
sprawy do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu ze względu na dobro
wymiaru sprawiedliwości.
Z tych względów uznając, że dobro wymiaru sprawiedliwości przemawia za
przekazaniem sprawy do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu, Sąd
Najwyższy przekazał ją do Sądu Rejonowego w B.
kc