Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 5 lipca 2013 roku

Sąd Okręgowy w Białymstoku VII Wydział Gospodarczy

w następującym składzie:

Przewodniczący SSO Katarzyna Topczewska (spr.)

Sędziowie: SSO Irena Cywoniuk

SSO Karol Jaszkowski

Protokolant: Barbara Tomaszuk

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 lipca 2013 roku w B.

sprawy z wniosku Z. C.

z udziałem Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w B.

o zobowiązanie spółdzielni do udostępnienia dokumentów

p o s t a n a w i a:

oddalić apelację.

VII Ga 92/12

UZASADNIENIE

Wnioskodawca Z. C. złożył do Sądu Rejestrowego o wniosek zobowiązanie uczestnika postępowania Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w B. do udostępnienia mu następujących dokumentów :

-Uchwały Rady Nadzorczej Spółdzielni z dnia 7 grudnia 2009 r. nr (...) wraz z uzasadnieniem; faktur i umów z kontrahentami dostaw gazu i wywozu śmieci za lata 2008 – 2010 r. W pismach z dnia 14 lutego 2012 r., 27 lutego 2012 r. rozszerzył swoje żądanie dodatkowo o udostępnienie protokołów lustracyjnych, protokołów z posiedzeń Rady Nadzorczej i Zarządu Spółdzielni, faktur i umów z kontrahentami dostaw gazu i wywozu śmieci za 2011 r. Nadto domagał się rozliczenia żądanych i wypłacanych opłat za gaz i śmieci za rok 2010 r.,2011 oraz 2012 wraz z podaniem ewentualnych zmian zasad tego rozliczenia oraz wyjaśnienia różnic w zapisach księgowych na koncie lokatorskim.

Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w B. wniosła o oddalenie wniosku i obciążenie wnioskodawcy kosztami postępowania. W piśmie z dnia 27 kwietnia 2012 r. uczestniczka postępowania przyznała, iż od dwóch lat Spółdzielnia prowadzi szeroką korespondencję z wnioskodawcą w sprawach dotyczących opłat i zasad ich rozliczania. Podnosiła, iż do tej pory Z. C. nie żądał wglądu do dokumentów objętych wnioskiem i z tego powodu jego wniosek jest przedwczesny. Spółdzielnia zadeklarowała pismem z dnia 25.04.2012r. możliwość udostępnienia wnioskodawcy żądanych dokumentów, za wyjątkiem protokołów z posiedzeń Rady Nadzorczej i Zarządu za 2011 r., z uwagi na brak wymienionych dokumentów. W piśmie z dnia 5 czerwca 2012 r. uczestniczka postępowania wskazała, że wnioskodawca w dniu 4 czerwca 2012 r. otrzymał do wglądu dokumenty wskazane w załączonym do pisma oświadczeniu Z. C. z dnia 4 czerwca 2012 r.(...) (...)

Zaskarżony postanowieniem z dnia 05.12.2012r. Sąd Rejonowy Sąd Gospodarczy w Białymstoku XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego w pkt I postanowienia zobowiązał Zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w B. do udostępnienia wnioskodawcy Z. C. następujących dokumentów:

a. umowy z dnia 27 grudnia 2006 r. o świadczenie usług w zakresie odbioru odpadów komunalnych zawartej pomiędzy Spółdzielnią Mieszkaniową (...) w B., a Przedsiębiorstwem Usług (...) w S. wraz z fakturami wystawionymi przez świadczeniodawcę za lata 2008 r. – 2011 r.;

b. umowy z Zakładem (...) dotyczącej świadczenia usług w zakresie dostawy gazu wraz z fakturami wystawionymi przez dostawcę za lata 2008 – 2011 r.;

c. protokołu z posiedzenia Rady Nadzorczej Spółdzielni z dnia 7 grudnia 2012 r., na którym podjęto uchwałę nr (...);

d. protokołu z posiedzenia Zarządu Spółdzielni z dnia 21 marca 2012 r., na którym zatwierdzono wysokość opłat za wywóz nieczystości stałych.

- poprzez zapewnienie prawa wglądu, odpłatnego sporządzania kserokopii, ewentualnego nieodpłatnego sfotografowania powyższych dokumentów, przy czym Sąd ustalił, iż udostępnienie dokumentów z pkt a – d. nastąpi w godzinach pracy uczestnika postępowania.

W pkt II orzeczenia Sąd oddalił wniosek w pozostałym zakresie, zaś w pkt III stwierdził, że zainteresowani ponoszą koszty związane ze swym udziałem w sprawie.

Sąd I instancji ustalił, iż Z. C. jest członkiem Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w B. i kilkakrotnie zwracał się o udostępnienie dokumentów Spółdzielni (pisma wnioskodawcy z dnia 28.11.2010 r. załącznik nr 5 do pisma wnioskodawcy z dnia 21.05.2012 r., z dnia 24.01.2011 r. załącznik nr 6 do pisma wnioskodawcy z dnia 21.05.2012 r., 04.04.2011 r. załącznik nr 8 do pisma wnioskodawcy z dnia 21.05.2012 r., 27.03.2012 r. załącznik nr 15 do pisma wnioskodawcy z dnia 21 maja 2012 r. Spółdzielnia udzieliła odpowiedzi w pismach z dnia 26.01.2011 r. załącznik nr 7 do pisma wnioskodawcy z dnia 21.05.2012 r., 28.04.2011 r. załącznik nr 9 do pisma wnioskodawcy z dnia 21.05.2012 r.

Sąd powołując się na regulację zawartą w art. 18 § 2 pkt 3 paragraf 3 ustawy Prawo spółdzielcze z dnia 16 września 1982 r. (Dz. U 2003.188.1848) oraz art. 81 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z dnia 15 grudnia 2000 r. (Dz. U 2003.119.1116) uznał ,że wniosek Z. C. zasługuje na uwzględnienie jedynie częściowo.

W ocenie Sądu członek spółdzielni może zwrócić się do sądu rejestrowego o zobowiązanie spółdzielni do udostępnienia mu jedynie dokumentów enumeratywnie wymienionych w art. 18 § 2 pkt 3 ustawy prawo spółdzielcze oraz w art. 8 1 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Sąd uwzględnił wniosek w części dotyczącej żądania udostępnienia umów jakie Spółdzielnia podpisała z osobami trzecimi oraz protokołów z posiedzeń zarządu i rady nadzorczej spółdzielni . Za bezzasadny natomiast uznał żądanie wnioskodawcy przedstawienia informacji, wyjaśnień, rozliczenia żądanych i wypłacanych opłat za gaz i śmieci za rok 2010, 2011 oraz 2012 wraz z podaniem ewentualnych zmian zasad tego rozliczenia oraz wyjaśnienia różnic w zapisach księgowych na koncie lokatorskim.

wyjaśnień bądź zestawień czy dokumentów, które miałyby być sporządzone na jego żądanie. Sąd oddalił także wniosek w zakresie, w jakim wnioskodawcy udostępniono w dniu 4.06.2012 r. żądane przez niego dokumenty.Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia wskazał art. 18 § 2 pkt 3, § 3 ustawy z dnia 16 września 1982 r. prawo spółdzielcze (Dz. U. 2003.188.1848) w zw. z art. 8 1 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z dnia 15 grudnia 2000 r. (Dz. U 2003 .119.1116) . O kosztach postępowania orzekł na mocy art. 520 § 1 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc.

Apelację od wydanego w sprawie postanowienia złożył wnioskodawca.

W uzasadnieniu podniósł ,iż Sąd zobowiązał wnioskodawcę do udostępnienia mu wyłącznie takich dokumentów których istnienie udało się zidentyfikować w trakcie korespondencji oraz w okazanych materiałach natomiast orzeczenie nie umożliwia skłonienia zarządu do odszukania i okazania wszystkich innych dokumentów na które spółdzielnia się powołuje .Sąd oddalił zatem w części wniosek o dostarczenie dokumentów na podstawie których można byłoby ocenić prawidłowość wyliczenia żądanych stawek lub kwot w wymiarze czynszu do ich korekty .Skarżący wniósł o korektę naliczenia zawyżonych opłat za gaz i wywóz śmieci w czynszu jako wyliczone niezgodnie z nowymi stawkami .Zaproponował ryczałtowe określenie korekty w wysokości 550zł. za każdy rok rozliczenia. Wniósł ponadto o zasądzenie stosownego zadośćuczynienia za straty moralne i finansowe wynikłe z lekceważenia jego wniosków do Spółdzielni , czego efektem jest wystąpienie na drogę sądową o rozstrzygnięcie sporu w kwocie 2 000zł. oraz o obciążenie spółdzielnie wszelkimi kosztami sądowymi. Skarżący w uzasadnieniu apelacji wyeksponował zarzut istotnej dysproporcji w naliczanych opłatach oraz wskazał na nieprawidłowości w działaniach zarządu Spółdzielni .

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Apelacja nie była uzasadniona.

Zaznaczyć na wstępie należy, że wniosek Z. C. o zobowiązanie Spółdzielni do udostępnienia dokumentów w trybie ustawy z dnia 16 września 1982 roku Prawo Spółdzielcze (Dz.U.2003.188.1848 j.t. ) i ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z dnia 15 grudnia 2000 r. (Dz. U 2003 .119.1116) został przez Sąd Rejonowy oddalony tylko w części, w związku z czym tylko w tym zakresie skarżący posiadał interes prawy (gravamen) w zaskarżeniu postanowienia Sądu I instancji.

W konsekwencji ocena rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego następowała przez pryzmat tego, czy były podstawy do oddalenia wniosku skarżącego o zobowiązanie Spółdzielni do:

- udostępnienia dokumentów w postaci uchwały Rady Nadzorczej nr (...) z dnia 7 grudnia 2009 roku i protokołów lustracyjnych oraz

- udzielenia informacji, wyjaśnień, rozliczenia żądanych i wpłacanych opłat za gaz i śmieci za lata 2010-2012 z podaniem ewentualnych zmian zasad tego rozliczenia.

Jeżeli chodzi o zobowiązanie Spółdzielni do udostępnienia dokumentów w postaci uchwały Rady Nadzorczej nr (...) z dnia 7 grudnia 2009 roku i protokołów lustracyjnych, to wniosek ten został słusznie oddalony przez Sąd I instancji z tego powodu, że dokumenty te zostały wnioskodawcy udostępnione. Wynika to nie tylko z jego oświadczenia złożonego w dniu 4 czerwca 2012 roku (...), ale również z przedłożonego przez Z. C. pisma z dnia 29 maja 2012 roku stanowiącego wykaz dokumentów udostępnionych mu do wglądu w siedzibie Spółdzielni Mieszkaniowej w dniu 4 czerwca 2012 roku w którym to wykazie dokumenty te zostały ujęte. Wniosek mógł zatem w tym zakresie zostać przez Sąd Rejonowy uznany za bezprzedmiotowy, albowiem cel postępowania zainicjowanego przez Z. C. został w jego toku częściowo osiągnięty.

Przechodząc do zobowiązania Spółdzielni do udzielenia informacji, wyjaśnień, rozliczenia żądanych i wpłacanych opłat za gaz i śmieci za lata 2010-2012 z podaniem ewentualnych zmian zasad tego rozliczenia to w ocenie Sądu Okręgowego również w tej części wniosek został prawidłowo oddalony. Decydującym w tym względzie pozostaje, że przepis art. 18 § 2 pkt 3 ustawy z dnia 16 września 1982 roku Prawo Spółdzielcze (Dz.U.2003.188.1848 j.t. ) nie daje członkowi Spółdzielni uprawnień informacyjnych co do działalności Spółdzielni w nieograniczonym zakresie, ale daje mu prawo do żądania odpisu statutu i regulaminów, zaznajamiania się z uchwałami organów spółdzielni, protokołami obrad organów i lustracji, rocznymi sprawozdaniami finansowymi, umowami zawartymi przez spółdzielnię z osobami trzecimi. Tylko zatem w tym też zakresie, stosując wykładnię a maiori ad minus, możliwe jest żądanie zobowiązania spółdzielni do udostępnienia informacji (art. 18 § 3 wspomnianej ustawy). Z tego powodu należy podzielić pogląd Sądu I instancji, że wspomniany przepis art. 18 § 3 nie dotyczy tych informacji, które nie zostały wymienione w art. 18 § 2 pkt 3 i miałyby zostać sporządzone na wyraźne żądanie członka Spółdzielni.

W tym miejscu na marginesie należy zaznaczyć, iż w kontekście treści powołanych przepisów również żądanie przez wnioskodawcę udostępnienia mu uchwały Rady Nadzorczej wraz z uzasadnieniem nie znajdowało podstaw. Prawo członka spółdzielni do zaznajomienia się z uchwałami organów spółdzielni nie dotyczy bowiem ich uzasadnienia.

Na koniec godzi się zauważyć, iż wobec nie wyartykułowania przez skarżącego w apelacji konkretnych zarzutów stawianych zaskarżonemu orzeczeniu Sąd Okręgowy zbadał zasadność rozstrzygnięcia w przedmiocie oddalenia jego wniosku przez pryzmat zastosowanych przez Sąd Rejonowy przepisów prawa materialnego, których naruszenie Sąd II instancji jest zobligowany wziąć pod uwagę z urzędu.

Można jeszcze nadmienić, iż z treści środka zaskarżenia zdaje się wynikać, że wnioskodawca nie zgadza się ze zmienionymi przez Spółdzielnię Mieszkaniową stawkami za gaz i wywóz śmieci, a co za tym idzie z wynikającymi z tego dla niego opłatami. Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 roku o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. 2003.119.1116) daje jednak możliwość kwestionowania zasadności zmiany wysokości takich opłat bezpośrednio na drodze sądowej. Ciężar udowodnienia zasadności zmiany wysokości opłat spoczywa wówczas na Spółdzielni, co oznacza, że to ona w przypadku zainicjowania przez członka Spółdzielni procesu sądowego będzie musiała wykazać aktywność i przedstawić dokumenty, w tym np. takie, których wnioskodawca nie mógł uzyskać w tym postępowaniu, aby nie narazić się na przegranie sprawy (art. 4 ust.8).

Zaznaczenia nadto wymaga, że ze wspomnianej ustawy wynika, iż w przypadku zmiany wysokości opłat na pokrycie kosztów niezależnych od spółdzielni, w szczególności energii, gazu, wody oraz odbioru ścieków, odpadów i nieczystości ciekłych, spółdzielnia jest obowiązana zawiadomić członków spółdzielni co najmniej na 14 dni przed upływem terminu do wnoszenia opłat, ale nie później niż ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego ten termin przedkładając im nadto pisemne uzasadnienie zmiany (art. 7(1)). Nie ma jednak w tej ustawie przepisów przymuszających taką spółdzielnię do wypełnienia np. obowiązku sporządzenia pisemnego uzasadnienia zmiany opłat, co powoduje, że powyższe może być kwestionowane jedynie w trybie art. 4 ust.8 na drodze sądowej. Drogą do uzyskania takiego uzasadnienia nie jest też z pewnością tryb postępowania zainicjowany przez wnioskodawcę przed sądem rejestrowym.

Powyższe względy legły u podstaw oddalenia apelacji na mocy art. 385 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc w zw. z art. 7 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 roku o Krajowym Rejestrze Sądowych (Dz.U.2007.168.1186 j.t.).