Sygn. akt: WZ 7/16
POSTANOWIENIE
Dnia 2 czerwca 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Wiesław Błuś
po rozpoznaniu w Izbie Wojskowej na posiedzeniu w dniu 2 czerwca 2016 r.,
zażalenia obrońcy podejrzanego M. S. na zarządzenie Prezesa Wojskowego Sądu
Okręgowego w W. z dnia 5 kwietnia 2016 r., stwierdzającego sprzeczność
interesów podejrzanych E. S. i M. S.
p o s t a n o w i ł
zaskarżone zarządzenie utrzymać w mocy.
UZASADNIENIE
Prezes Wojskowego Sądu Okręgowego w W. zarządzeniem z dnia
5 kwietnia 2016 r. na podstawie art. 85 § 1-3 k.p.k. stwierdził sprzeczność
interesów podejrzanych E. S. i M. S., która uniemożliwia udział w niniejszej sprawie
obrońcy adw. R. T.
Na to zarządzenie zażalenie (data wpływu do Wojskowego Sądu
Okręgowego w W. - 11 maja 2016 r.) wniósł adw. R. T., który zarządzeniu temu
zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia,
mający wpływ na jego treść, a polegający na bezzasadnym przyjęciu, iż zachodzi
sprzeczność w interesach obrony podejrzanych M. S. i E. S., z których obecnie
tylko podejrzany M.S. jest reprezentowany przez adwokata R. T. W konkluzji wniósł
o uchylenie zaskarżonego zarządzenia w całości.
2
W dniu 17 maja 2016 r. do Wojskowego Sądu Okręgowego w W. wpłynęło
pismo procesowe zatytułowane „uzupełnienie zażalenia”. W uzasadnieniu adwokat
R. T. podtrzymał dotychczasową argumentację zawartą w zażaleniu oraz wskazał,
iż złożenie w dniu 31 marca 2016 r. przez prokuratora Wojskowej Prokuratury
Okręgowej w W. wniosku, w przedmiocie stwierdzenia sprzeczności interesów
podejrzanych E. S. i M. S., w sprawie o sygn.: Po. Śl. ../16 było niezasadne i
bezprzedmiotowe, ponieważ w tym czasie adwokat R. T. był obrońcą tylko
podejrzanego M. S. i w związku z tym nie mogła powstać przesłanka określona w
art. 85 § 1 k.p.k. Wobec tego adwokat R. T. zaskarżonemu zarządzeniu postawił
zarzut obrazy przepisów postępowania mający wpływ na jego treść, a mianowicie
art. 85 § 2 i 3 k.p.k. poprzez stwierdzenie sprzeczności interesów ww. podejrzanych
w sytuacji, kiedy podejrzani Ci nie byli wspólnie bronieni przez tego samego
obrońcę, ponieważ w chwili składania wniosku z dnia 31 marca 2016 r. przez organ
postępowania przygotowawczego oraz w chwili wydania zaskarżonego zarządzenia
adwokat R. T. był jedynie obrońcą podejrzanego M. S.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
W pierwszej kolejności należało rozstrzygnąć co do zakresu rozpoznania
przedmiotowej sprawy. W dniu 12 maja 2016 r. (data stempla pocztowego, k. 38,
sygn. akt: Kp. ../16) zostało wysłane do Wojskowego Sądu Okręgowego
w W. pismo procesowe pochodzące od adw. R. T., zatytułowane „uzupełnienie
zażalenia”. Ze względu na treść art. 460 k.p.k. i określony w nim
7- dniowy termin do wnoszenia środka odwoławczego, w postaci zażalenia, należy
uznać, że skoro odpis zaskarżonego zarządzenia Prezesa Wojskowego Sądu
Okręgowego w W. został doręczony adw. R. T. w dniu 28 kwietnia 2016 r. (k. 15,
sygn. akt: Kp. ../16), to wysłane w dniu 12 maja 2016 r. pismo zawierające
uzupełnienie wcześniej wniesionego zażalenia nie może już wywoływać żadnych
skutków procesowych (zob.: A. Sakowicz (red.), Kodeks postępowania karnego.
Komentarz. Wyd. 7, Warszawa 2016, uwagi do art. 427 k.p.k., teza 5. i 6., Legalis
2016). Z tego powodu Sąd Najwyższy oparł swe rozstrzygnięcie w niniejszej
sprawie wyłącznie o analizę zażalenia z dnia 4 maja 2016 r. (data wysłania: 5 maja
2016 r., k. 24, sygn. akt: Kp. ../16).
Zażalenie obrońcy nie zasługiwało na uwzględnienie.
3
Adwokat R. T. z mocy upoważnienia z dnia 28 lutego 2016 r. został obrońcą
M. S. (k. 549, sygn. akt: Po.Śl. …/16, Tom III), a w dniu 29 lutego 2016 r. został
obrońcą E. S. (k. 1012, sygn. akt: Po.Śl. …/16, Tom V).
W dniu 7 marca 2016 r. adwokat R. T. wypowiedział upoważnienie do obrony
E. S., rozwiązując z nią stosunek obrończy ze względu na zaistniałą kolizję
interesów E. S. oraz M. S., w sprawie prowadzonej przez Wojskową Prokuraturę
Okręgową w W. o sygn.: Po.Śl. ../16 (k. 1637, sygn. akt: Po.Śl. ../16, Tom IX).
W dniu 29 lutego 2016 r. podczas przesłuchania w charakterze
podejrzanego M. S., składając wyjaśnienia obciążył swą matkę E. S.,
przedstawiając działania podejmowane przez nią w ramach grupy mającej na celu
popełnianie przestępstw (k. 971, sygn. akt: Po.Śl. …/16, Tom V). Fakt ten
bezsprzecznie świadczy o zaistnieniu kolizji interesów między M. S., a E. S. W
judykaturze przyjmuje się bowiem, że kolizja interesów, o której mowa w art. 85 § 1
k.p.k., zachodzi wówczas, gdy wyjaśnienia jednego z oskarżonych lub dowody
przez niego powoływane i ich ocena godzą
w interes drugiego oskarżonego (zob. np. wyrok SN z dnia 22 kwietnia 2010 r., II
KK 268/2009, Orzecznictwo Sądu Najwyższego w Sprawach Karnych 2010, poz.
881; postanowienie SN z dnia 15 lutego 2007 r., IV KK 244/2006, Orzecznictwo
Sądu Najwyższego w Sprawach Karnych 2007, poz. 439; wyrok SN z dnia 26
października 2010 r., V KRN 375/71, OSNKW 1972, z. 2, poz. 36). Z jednolitego
orzecznictwa sądowego jednoznacznie wynika, że stwierdzenie sprzeczności
interesów między oskarżonymi bronionymi przez tego samego obrońcę wyklucza
możliwość wykonywania przez tego obrońcę w tej sprawie dalszej obrony
któregokolwiek z oskarżonych, między którymi stwierdzono sprzeczność interesów
(por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 czerwca 2002 r., II KKN 229/00, LEX nr
54396 oraz postanowienia Sądu Apelacyjnego w Katowicach: z dnia 9 września
2009 r., II AKz 595/09, LEX nr 553821; z dnia 16 czerwca 2010 r., II AKz 389/10,
KZS 2010, z. 9, poz. 46).
Nie ma przy tym znaczenia kryterium czasowe, na które powołuje się
obrońca w zażaleniu, pod kątem wypowiedzenia obrony E. S. w dniu 7 marca 2016
r. Kryterium stanowiące podstawę do konieczności skorzystania z instytucji
określonej w art. 85 § 2 k.p.k. powinno stanowić stwierdzenie wystąpienia kolizji
4
interesów podejrzanych reprezentowanych przez tego samego obrońcę, nawet
wtedy, gdy zdarzenie to ma już jedynie charakter historyczny. Nie ma zatem
znaczenia fakt, że ten sam obrońca nie działa już na rzecz jednego z tych
podejrzanych. Pozostanie dotychczasowego obrońcy przy jednym ze
współpodejrzanych, mogłoby bowiem budzić obawy, że w dalszym toku sprawy
będzie mógł wykorzystać w celu obrony, informacje uzyskane od podejrzanego, od
którego odstąpił (zob.: J. Skorupka (red.), Kodeks postępowania karnego.
Komentarz, Wyd. 21, Warszawa 2016, uwagi do art. 85 k.p.k., teza 2., Legalis
2016).
Z przytoczonych wyżej względów, Sąd Najwyższy postanowił jak na wstępie.
kc
Pouczenie: Na niniejsze postanowienie zażalenie nie przysługuje.