Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CSK 511/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 29 kwietnia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Maria Szulc (przewodniczący)
SSN Antoni Górski
SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa J.C.
przeciwko P. Spółce Akcyjnej
o stwierdzenie nieważności ewentualnie o uchylenie uchwały,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 29 kwietnia 2015 r.,
skargi kasacyjnej powoda
od wyroku Sądu Apelacyjnego w [...]
z dnia 11 kwietnia 2014 r.,
oddala skargę kasacyjną.
2
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 2 lipca 2013 r. Sąd Okręgowy w G. stwierdził nieważność
uchwały nr 1,podjętej przez nadzwyczajne walne zgromadzenie akcjonariuszy
pozwanej spółki w dniu 31 stycznia 2012 .
Sąd ustalił, że w dniu 31 stycznia 2012 r. odbyło się walne zgromadzenie
akcjonariuszy pozwanej, zwołane zgodnie z art. 4021
i art. 4022
k.s.h., w którym
wzięło udział 9 akcjonariuszy posiadających 45 420 609 akcji, reprezentujących
35,33% kapitału zakładowego spółki. Podjęło ono uchwałę nr 1 w przedmiocie
emisji warrantów subskrypcyjnych (§ 1), warunkowego podwyższenia kapitału
zakładowego (§ 2), wyłączenia prawa poboru dotychczasowych akcjonariuszy (§ 3)
i zmiany statutu pozwanej (§ 4).
Paragraf 1 ust. 1-3 wymienionej uchwały dotyczy emisji 60 000 000
warrantów subskrypcyjnych na okaziciela lub imiennych, które mogły być
wyemitowane w formie zdematerializowanej bądź w formie dokumentu i wydawane
w odcinkach zbiorowych, odpłatnie i nieodpłatnie. Zgodnie z § 1 ust. 4-6 uchwały
jeden warrant subskrypcyjny uprawniał do objęcia jednej akcji serii E, a prawo do
ich objęcia miało być realizowane najdalej do dnia 31 grudnia 2016 r.;
akcjonariusze upoważnili zarząd spółki do wydawania warrantów w terminie
krótszym niż maksymalny; warranty subskrypcyjne, w których prawo do objęcia
akcji serii E nie zostanie zrealizowane do dnia 31 grudnia 2016 r., wygasają.
Warranty subskrypcyjne wydane w formie warrantów imiennych mogły być
oferowane do objęcia w drodze oferty prywatnej podmiotom wybranym przez
zarząd pozwanej, z zastrzeżeniem, że podmiotów tych będzie mniej niż 100.
Pozostałe warranty (na okaziciela i nie posiadające formy dokumentu) mogły być
oferowane w drodze oferty publicznej. Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy
upoważniło zarząd spółki do podjęcia wszelkich działań związanych z emisją
i przydziałem warrantów subskrypcyjnych, w szczególności do określenia liczby
wydawanych warrantów na okaziciela i imiennych oraz w formie dokumentu
i zdematerializowanych, jak też oferowanych w ramach oferty publicznej; określenia
liczby warrantów wydawanych odpłatnie i nieodpłatnie oraz ich ceny emisyjnej;
3
określenia treści warrantów wydawanych w formie zdematerializowanej
oraz w formie dokumentu i odcinka zbiorowego warrantów; zaoferowania
mniejszej liczby warrantów niż liczba maksymalna; wydawania warrantów
o odrębnych seriach, w tym określenia szczegółowych terminów wydawania;
podejmowania wszelkich działań związanych z emisją i przydziałem warrantów.
Uchwała przewiduje też możliwość oferowania w całości lub w części warrantów
subskrypcyjnych oraz akcji serii E w ramach oferty publicznej oraz ubiegania
się o dopuszczenie do wprowadzenia warrantów do obrotu na rynku regulowanym
na Giełdzie Papierów Wartościowych, ale tylko w formie zdematerializowanej (§ 1
ust. 7-9).
Paragraf 2 uchwały dotyczy warunkowego podwyższenia kapitału
zakładowego pozwanej o kwotę nie większą niż 600 0000 000 zł przez emisję nie
więcej niż 60 000 000 akcji zwykłych na okaziciela serii E, o wartości 10 zł każda.
Celem warunkowego podwyższenia kapitału było przyznanie posiadaczom
warrantów subskrypcyjnych praw do objęcia akcji serii E, które miały być
wyemitowane na podstawie § 1 uchwały. Zgodnie z § 2 ust. 3-4 uchwały akcje serii
E wydawane będą w zamian za wkłady pieniężne posiadaczom warrantów
subskrypcyjnych, którzy złożą pisemne oświadczenie o objęciu tych akcji (zgodnie
z art. 451 § 1 k.s.h.) i zapłacą cenę emisyjną akcji. Do jej określenia Walne
Zgromadzenie Akcjonariuszy upoważniło zarząd pozwanej, którego decyzja miała
podlegać zatwierdzeniu przez radę nadzorczą. Zarząd został ponadto upoważniony
do podjęcia wszelkich działań związanych z emisją i przydziałem akcji serii E
posiadaczom warrantów subskrypcyjnych, a w szczególności do zawarcia w razie
konieczności umowy z wybraną instytucją finansową, na podstawie której instytucja
ta będzie wykonywać określone czynności związane z emisją i rejestracją akcji serii
E w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych oraz z ich dopuszczeniem
i wprowadzeniem do obrotu na Giełdzie Papierów Wartościowych.
Na postawie § 3 ust. 1 uchwały w interesie pozwanej pozbawiono
dotychczasowych akcjonariuszy w całości prawa do poboru warrantów
subskrypcyjnych oraz akcji serii E. Uzasadnieniem tego postanowienia była
opinia zarządu pozwanej, stanowiąca załącznik nr 1 do uchwały. W § 3 ust. 2
uchwały określono przyczyny wyłączenia prawa poboru, wskazując na konieczność
4
zabezpieczenia środków finansowych na inwestycje, konsolidacje oraz rozwój
projektów związanych z gazem łupkowym i ropą łupkową, zapewnienia środków
finansowych na dalszy rozwój prac na strukturze S., w szczególności w zakresie
przeprowadzenia opróbowania odwiertu i przystąpienia do przemysłowej
eksploatacji węglowodorów, umożliwienia spełnienia warunków zawieszających
umowy zawartej z francuskim koncernem T. w sprawie wspólnych inwestycji
na złożu K. w ramach największej koncesji Grupy P., zabezpieczenia potrzeb
płynnościowych spółki w związku z redukcją jej zadłużenia i umożliwienia realizacji
zobowiązań wobec podmiotów finansujących.
W § 3 ust. 2 uchwały stwierdzono również, że pozwana zakłada możliwość
przeprowadzenia jednej lub kilku ofert publicznych warrantów subskrypcyjnych
i akcji serii E obejmowanych w ich wykonaniu, kierowanych do inwestorów
indywidualnych i instytucjonalnych na preferencyjnych warunkach rynkowych.
Oferta publiczna byłaby przeprowadzona w celu umożliwienia szerokiemu gronu
inwestorów budowania wartości rynkowej pozwanej, jednakże w celu zapewnienia
elastyczności i możliwości dostosowania się pozwanej do warunków rynkowych
niezbędne jest wyłączenie prawa poboru dotychczasowych akcjonariuszy.
W związku z warunkowym podwyższeniem kapitału zakładowego na podstawie
omawianej uchwały nadzwyczajne walne zgromadzenie akcjonariuszy postanowiło
zmienić § 8a statutu spółki i nadać mu brzmienie określone w § 8 uchwały.
Zdaniem Sądu pierwszej instancji należało stwierdzić nieważność
zaskarżonej uchwały, gdyż nie określono w niej grona osób uprawnionych
do objęcia warrantów subskrypcyjnych (art. 453 § 3 pkt 1 k.s.h.), a więc i grona
uprawnionych do objęcia akcji (art. 449 § 1 pkt 4 k.s.h.). Zaskarżona uchwała jest
także sprzeczna z art. 453 § 3 pkt 2 k.s.h., upoważniła bowiem zarząd pozwanej do
określenia ceny emisyjnej warrantów subskrypcyjnych, mino że zgodnie
z przytoczonym przepisem cenę emisyjną warrantów emitowanych odpłatnie lub
sposób jej ustalenia powinna określać uchwała.
Zaskarżonym wyrokiem Sąd Apelacyjny zmienił wyrok Sądu Okręgowego w
ten sposób, że oddalił powództwo i orzekł o kosztach procesu za obie instancje.
5
Podzielając dokonane w sprawie przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne,
Sąd odwoławczy uznał, że nie ma podstaw do przyjęcia, iż zaskarżona uchwała jest
w rozumieniu art. 425 § 1 k.s.h. sprzeczna z prawem z powodów wskazanych
w wyroku pierwszoinstancyjnym, spełnia ona zakwestionowane wymagania
w stopniu wystarczającym. W zakresie, w jakim uchwala warunkowe podwyższenie
kapitału zakładowego (§ 2), określa bowiem, zgodnie z art. 449 § 1 pkt 4 k.s.h.
grono osób uprawnionych do objęcia akcji przez wskazanie posiadaczy warrantów
subskrypcyjnych, wyemitowanych przez spółkę. W części odnoszącej się natomiast
do emisji warrantów subskrypcyjnych (§ 1), określa uprawnionych do ich objęcia
jako zbór podmiotów w liczbie nieprzekraczającej 100, wybranych przez zarząd
spółki. Takie postanowienie uchwały w sposób racjonalny uwzględnia nie tylko
konieczność zachowania przewidzianego w art. 453 § 3 pkt 1 k.s.h. wymagania
formalnego, ale umożliwia organowi spółki najpełniej zorientowanemu w jej
potrzebach (zarządowi), dokonanie odpowiedniego, zgodnego z interesem spółki
wyboru spośród zgłaszających się potencjalnych nowych akcjonariuszy, gotowych
wesprzeć finansowo cele inwestycyjne spółki, szeroko opisane w zaskarżonej
uchwale.
Zdaniem Sądu Apelacyjnego, jeżeli ustawa nie precyzuje szczególnych
wymagań dotyczących sposobu określenia podmiotów uprawnionych, to określenie
ogólne należy uznać za dostatecznie spełniające przewidziane w ustawie
wymaganie obligatoryjne uchwały. W zaskarżonej uchwale krąg osób uprawnionych
do objęcia akcji w warunkowo podwyższonym kapitale zakładowym został
ograniczony do posiadaczy warrantów subskrypcyjnych, a ponadto uchwała określa
krąg uprawnionych do objęcia warrantów jako zbiór podmiotów w liczbie
nieprzekraczającej 100, wybranych przez zarząd spółki; są to cechy dostatecznie
identyfikujące te podmioty.
W ocenie Sądu odwoławczego stanowisko Sądu pierwszej instancji
dotyczące kwestii dopuszczalności przeniesienia na zarząd spółki kompetencji do
decydowania o tym, które ze zgłaszających się osób będą mogły objąć emitowane
warranty subskrypcyjne jest zbyt rygorystyczne. Walne zgromadzenie
akcjonariuszy nie może delegować na zarząd swojej ustawowej kompetencji do
podjęcia uchwały w przedmiocie emisji warrantów subskrypcyjnych w trybie
6
warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego; zaskarżona uchwała spełnia
jednak to wymaganie, została bowiem uchwalona przez najwyższy organ spółki.
Zakaz delegowania kompetencji nie obejmuje natomiast sfery wykonania uchwały,
które walne zgromadzenia akcjonariuszy może, choćby w drodze odpowiedniego
zastosowania art. 432 § 1 pkt 4 w związku z art. 453 § 1 k.s.h., powierzyć
zarządowi, beż uszczerbku dla obligatoryjnych wymagań uchwały. Podobnie należy
ocenić przekazanie w zaskarżonej uchwale zarządowi spółki określenie ceny
emisyjnej warrantów subskrypcyjnych (art. 453 § 1 pkt 2 k.s.h.). Sąd podkreślił,
że przed ewentualną dowolnością decyzji zarządu w tym względzie (rozumianą
jako oderwanie ceny emisyjnej od warunków ekonomicznych), chroni spółkę
przewidziane w uchwale wymaganie uzyskania zgody rady nadzorczej spółki.
Zdaniem Sąd Apelacyjnego przewidziany w art. 449 § 1 pkt 1-4 k.s.h. katalog
wymagań szczególnych nie ma charakteru zamkniętego. Nie można zatem uznać,
mając na względzie zawarte w art. 453 § 1 k.s.h. odesłanie do stosowania
przepisów rozdziału 4, za sprzeczne z prawem zamieszczenie w uchwale
dodatkowych postanowień, w tym upoważnienia zarządu do wyboru podmiotów,
które będą mogły objąć zaoferowane im warranty subskrypcyjne.
W skardze kasacyjnej, opartej na pierwszej podstawie, pełnomocnik powoda
zarzucił naruszenie art. 449 § 1 pkt 4 w związku z art. 453 § 3 pkt 1 k.s.h., art. 453
§ 3 pkt 1 k.s.h. i art. 453 § 1 pkt 2 k.s.h. Powołując się na tę podstawę wniósł
o uchylenie zaskarżonego wyroku i oddalenie apelacji pozwanej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zarzut naruszenia art. 449 § 1 pkt 4 w związku z art. 453 § 3 pkt 1 k.s.h. i art.
453 § 1 pkt 3 k.s.h. przez ich błędną wykładnię w istocie sprowadza się do kwestii,
w jaki sposób walne zgromadzenia akcjonariuszy spółki publicznej w uchwale
o warunkowym podwyższeniu kapitału zakładowego, powziętej w celu przyznania
praw do objęcia akcji przez posiadaczy warrantów subskrypcyjnych, powinno
określić uprawnionych do objęcia warrantów subskrypcyjnych, zwłaszcza
czy może to zrobić przez wskazanie, że warranty subskrypcyjne zostaną
zaoferowane podmiotom wybranym przez zarząd spółki. Zdaniem skarżącego
7
przyjęte w zaskarżonej uchwale określenie uprawnionych do objęcia warrantów
subskrypcyjnych nie spełnia ustawowego wymagania.
Z zaskarżonej uchwały wynika, że warranty subskrypcyjne mogą być
oferowane zarówno w drodze oferty publicznej, jak i prywatnej. Nie powinno budzić
wątpliwości, że za przeprowadzenie oferty, niezależnie od tego, czy jest to oferta
publiczna czy prywatna, odpowiedzialny jest zarząd spółki, do którego należy
wykonywanie uchwał walnego zgromadzenia akcjonariuszy. W uchwale o emisji
warrantów subskrypcyjnych, oferowanych w drodze oferty publicznej – ze względu
na specyfikę i charakter tej oferty - często nie ma możliwości wskazania podmiotów
uprawnionych do objęcia warrantów. Zgodnie bowiem z art. 3 ustawy z dnia
29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów
finansowych do zorganizowanego sytemu obrotu oraz o spółkach publicznych (jedn.
tekst Dz. U. z 2009 r., Nr 207, poz. 1729 ze zm. - dalej: „ustawa o ofercie”), ofertą
publiczną jest udostępnienie, co najmniej 150 osobom lub nieoznaczonemu
adresatowi, w dowolnej formie i w dowolny sposób, informacji o papierach
wartościowych i warunkach ich nabycia, stanowiących wystarczającą podstawę do
podjęcia decyzji o nabyciu tych papierów wartościowych.
Ze względu na sposób realizacji oferty publicznej, spółka (emitent) podmioty
uprawnione do objęcia papierów wartościowych (w tym warrantów subskrypcyjnych)
w praktyce poznaje po upływie kilku miesięcy od podjęcia uchwały o emisji
warrantów subskrypcyjnych. Nie sposób zatem uznać, że uchwała o emisji
warrantów subskrypcyjnych, w drodze oferty publicznej kierowanej do
nieoznaczonego adresata, jest nieważna z tego powodu, że nie określa podmiotów
uprawnionych do objęcia warrantów subskrypcyjnych. Jest bowiem oczywiste, że
spółka na etapie podejmowania decyzji nie wie, kto ostatecznie będzie
zainteresowany nabyciem warrantów subskrypcyjnych, a jednocześnie nie ma
wątpliwości, że nie może dojść do emisji warrantów subskrypcyjnych bez stosownej
uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy.
Również w wypadku uchwały w sprawie emisji warrantów subskrypcyjnych,
oferowanych w drodze oferty prywatnej, te same argumenty celowościowe, które
dotyczą oferty publicznej, przemawiają przeciwko stwierdzeniu nieważności
8
zaskarżonej uchwały z tego powodu, że nie określa ona precyzyjnie podmiotów
uprawnionych do objęcia warrantów subskrypcyjnych, w sytuacji, w której nie są
one znane spółce na etapie podejmowania uchwały, a dopiero zadaniem zarządu
spółki będzie pozyskanie, w związku z podjętą uchwałą, inwestorów gotowych
objąć warranty subskrypcyjne. Jeżeli ze względów celowościowych można
oferować na podstawie ustawy o ofercie warranty subskrypcyjne nieoznaczonemu
adresatowi, a więc w istocie każdemu, to tym bardziej można upoważnić zarząd,
aby ten zaoferował warranty subskrypcyjne podmiotom przez siebie wybranym.
Trudno znaleźć - nie wskazuje ich także skarżący - racjonalne powody
przemawiające przeciwko temu, aby zarząd spółki, działając na podstawie
wyraźnego upoważnienia walnego zgromadzenia akcjonariuszy spółki, nie mógł
samodzielnie pozyskiwać inwestorów gotowych objąć warranty subskrypcyjne
w ramach oferty prywatnej. Po pierwsze, walne zgromadzenie akcjonariuszy nie
jest w stanie tego zrobić. Po drugie, to zarząd spółki najlepiej wie, do kogo i w jaki
sposób powinna zostać skierowana oferta objęcia warrantów subskrypcyjnych
w celu możliwie szybkiego pozyskania kapitału. Nieuzasadnione są też obawy,
że w wypadku spółki publicznej wybór inwestorów przez zarząd może mieć
negatywny wpływ na spółkę czy akcjonariuszy. Natura notowanej na giełdzie spółki
polega bowiem na tym, że każdy może zostać jej akcjonariuszem (w drodze oferty
publicznej lub odkupienia akcji na rynku wtórny); każdy może też w dowolnym
czasie pozbyć się akcji takiej spółki.
Skarżący, domagając się stwierdzenia nieważności zaskarżonej uchwały
z powodu przyjętego w niej sposobu określenia uprawnionych do objęcia warrantów
subskrypcyjnych, zdaje się przyjmować założenie, że pozwana spółka w chwili
podejmowania tej uchwały miała obowiązek wiedzieć, kto ostatecznie obejmie
warranty subskrypcyjne. Tymczasem w praktyce tylko w nielicznych wypadkach
spółka może mieć taką wiedzę, np. gdy oferuje objęcie warrantów subskrypcyjnych
pracownikom czy członkom zarządu. Zasadą jest jednak, że spółka w chwili
podejmowania uchwały o emisji warrantów subskrypcyjnych nie wie, kto je obejmie.
Dopiero bowiem zarząd spółki na podstawie stosownej uchwały podejmuje
działania zmierzające do pozyskania inwestorów gotowych objąć warranty
subskrypcyjne oferowane w drodze oferty prywatnej.
9
Podniesiony w skardze kasacyjnej zarzut, że w zaskarżonej uchwale
określono w sposób niedostateczny uprawnionych do objęcia warrantów
subskrypcyjnych nie uwzględnia - co trafnie podkreślił Sąd odwoławczy - celu
jakiemu ma służyć wykorzystana przez pozwaną instytucja warunkowego
podwyższenia kapitału zakładowego. Celem tej instytucji jest m.in. umożliwienie
spółce przeprowadzenia w dogodnym terminie emisji warrantów subskrypcyjnych
dla osób spoza grona akcjonariuszy. Instrument ten ma być elastycznym sposobem
dokapitalizowania spółki, zapewniającym efektywne pozyskanie kapitału. Jest
zatem zrozumiałe, że pozwana, podejmując próbę pozyskania finansowania na
kwotę 600 000 000 zł i mając na względzie troskę o efektywność tej próby, krąg
potencjalnych inwestorów starała się określić szeroko. Potencjalnymi inwestorami
były dla niej zatem zarówno instytucje finansowe (banki, fundusze inwestycyjne),
jak i inwestorzy indywidualni (spółki, osoby fizyczne), podmioty krajowe
i zagraniczne. Wymienienie w zaskarżonej uchwale w taki sposób uprawnionych
do objęcia warrantów subskrypcyjnych w istocie w niczym nie różniłoby się od
przyjętego w zaskarżonej uchwale sposobu określenia potencjalnych inwestorów.
Ostatecznie bowiem zarząd spółki, wykonujący uchwałę w sprawie emisji
warrantów subskrypcyjnych, oferowanych w drodze oferty prywatnej, wybierałby
najbardziej odpowiednie podmioty. Nikt lepiej niż zarząd spółki nie zna potrzeb
finansowych spółki, potencjalnych źródeł finansowania i uwarunkowań rynkowych.
Kwestionując treść zaskarżonej uchwały w zakresie przewidzianego w art.
453 § 3 pkt 1 k.s.h. wymagania określenia uprawnionych do objęcia warrantów
subskrypcyjnych skarżący pomija okoliczność, że pozwana jest spółka publiczną.
Jeżeli w wypadku spółki nienotowanej na giełdzie, o stosunkowo nielicznym
akcjonariacie, jej akcjonariusze mogą być zainteresowani względną kontrolą nad
tym, kto w przyszłości zostanie jej akcjonariuszem, to w odniesieniu do spółki
publicznej kwestia ta nie większego znaczenia, gdyż cechą spółki publicznej jest
zmienność i anonimowość akcjonariatu. Akcjonariat spółki publicznej zmienia się
wielokrotnie podczas dnia sesyjnego. Akcjonariuszem takiej spółki może zostać
każdy, kto ma kapitał, niezależnie od woli pozostałych akcjonariuszy, wynika to
z natury i celu spółki publicznej.
10
W literaturze trafnie wskazuje się, że interpretując normę należy mieć na
względzie konsekwencje społeczne i ekonomiczne, do jakich prowadzi określona
wykładnia, i wybrać taka interpretację, która prowadzi do rezultatów
najkorzystniejszych i jednocześnie racjonalnych.
Mając na względzie powyższe należało podzielić stanowisko Sądu
odwoławczego, że cel, jakiemu ma służyć wykorzystana przez pozwaną
instytucja warunkowego podwyższenia kapitału i zawarte w kodeksie spółek
handlowych unormowania, niewymagające imiennego określenia podmiotów
uprawnionych do objęcia zarówno warrantów subskrypcyjnych, jak i akcji
w warunkowo podwyższonym kapitale zakładowym, ani nieokreślające stopnia
szczegółowości oznaczenie tych podmiotów, przemawiają za uznaniem, że przyjęty
w zaskarżonej uchwale sposób określenia uprawnionych do objęcia warrantów
subskrypcyjnych i akcji w warunkowo podwyższonym kapitale zakładowym
odpowiada wymaganiom przewidzianym w kodeksie spółek handlowych (art. 449
§ 1 pkt 4 i art. 453 § 3 pkt 1). To oznacza, że zarzut wydania zaskarżonego
wyroku z naruszeniem przytoczonych wyżej przepisów prawa należało uznać za
nieuzasadniony.
Nieuzasadniony jest także zarzut naruszenia art. 453 § 3 pkt 2 k.s.h.
przez jego błędną wykładnię polegającą - zdaniem skarżącego - na uznaniu,
że upoważnienie zarządu spółki do określenia ceny warrantu subskrypcyjnego
odpowiada przewidzianemu w przytoczonym przepisie wymaganiu uchwały o emisji
warrantów subskrypcyjnych.
Zgodnie z art. 453 § 3 pkt 2 k.s.h. uchwała o emisji warrantów
subskrypcyjnych powinna określać cenę emisyjną lub sposób jej ustalenia,
jeżeli warranty subskrypcyjne mają być emitowane odpłatnie. W rozumieniu tego
przepisu sposób ustalenia ceny emisyjnej warrantu subskrypcyjnego - jak wskazuje
się w literaturze - może polegać na wskazaniu sztywnego algorytmu, który
w sposób jednoznaczny na podstawie przyszłych zdarzeń pozwalałby ustalić cenę
emisyjną (np. cena wynosi 10% średniej ceny rynkowej instrumentu bazowego
obliczonej na podstawie kursu giełdowego z 14 dni po podjęciu uchwały emisyjnej),
na wskazaniu podmiotu uprawnionego do jej ustalenia (np. przekazanie tej
11
kompetencji radzie nadzorczej spółki) czy ustaleniu ceny przez osobę trzecią
(subemitenta). W piśmiennictwie wyraźnie stwierdzono, że w wypadku emisji
odpłatnej warrantów subskrypcyjnych uchwała nie musi wskazywać ceny emisyjnej,
ale może np. upoważnić zarząd lub radę nadzorczą do jej ustalenia. Nie wyklucza
się także wskazania sposobu, obejmującego wyłącznie procedurę ustalenia ceny,
która zależeć będzie od określonej w uchwale osoby (np. cena emisyjna zostanie
wskazana przez prezesa zarządu spółki).
Argumentu za przyjętym w zaskarżonej uchwale sposobem ustalenia ceny
emisyjnej warrantów subskrypcyjnych dostarcza także art. 453 § 1 k.s.h.
zawierający odesłanie do odpowiedniego stosowania do docelowego
i warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego przepisów regulujących zwykłe
podwyższenie kapitału zakładowego. Znajdujący zastosowanie na podstawie tego
odesłania art. 432 § 1 pkt 4 k.s.h. stanowi zaś, że uchwała o zwykłym
podwyższeniu kapitału zakładowego powinna zawierać cenę emisyjną nowych akcji
lub upoważnienie zarządu albo rady nadzorczej do oznaczenia ceny emisyjnej.
Nieuzasadnione są także obawy, że zarząd spółki uzyskuje całkowitą
swobodę w ustaleniu ceny emisyjnej warrantów subskrypcyjnych. Zgodnie bowiem
z § 1 pkt 9b zaskarżonej uchwały zaproponowane przez zarząd spółki warunki
oferty publicznej, w tym jej wielkość oraz cena emisyjna warrantów
subskrypcyjnych i akcji serii E wymagają uzyskania zgody rady nadzorczej spółki.
Z opinii zarządu spółki z dnia 5 stycznia 2012 r. wynika ponadto, że decyzja
o odpłatnym lub nieodpłatnym charakterze emisji warrantów subskrypcyjnych
i wysokości ewentualnej ceny emisyjnej zostanie podjęta przez zarząd
z uwzględnieniem sytuacji na rynku kapitałowym i kursu akcji spółki.
Kwestionując przyjęty w zaskarżonej uchwale sposób ustalenia ceny
emisyjnej warrantów subskrypcyjnych, skarżący pomija, że emisja warrantów
subskrypcyjnych jest procesem dynamicznym i uzależnionym od wielu czynników
zewnętrznych. Dlatego zrozumiałe jest, że pozwana nie zdecydowała się na
określenie w uchwale „sztywnej” ceny emisyjnej warrantów subskrypcyjnych.
Przyjęty przez pozwaną sposób ustalenia ceny emisyjnej warrantów
subskrypcyjnych pozwala zarządowi, stosownie do przebiegu procesu emisji
12
warrantów subskrypcyjnych, możliwie najtrafniej ustalić cenę emisyjną warrantów
subskrypcyjnych..
Należy także podkreślić, że emisja warrantów subskrypcyjnych jest tylko
ogniwem łączącym warunkowe podwyższenie kapitału z emisją akcji. Emisja
warrantów subskrypcyjnych jedynie uprawnia do objęcia akcji. Podwyższenie
kapitału zakładowego nastąpi natomiast na skutek objęcia akcji wyłącznie za
wkłady pieniężne. Do określenia ceny akcji w zaskarżonej uchwale został
upoważniony, zgodnie z art. 432 § 4 w związku z art. 453 § 1 k.s.h. zarząd spółki,
z zastrzeżeniem, że ustalenie ceny wymaga zatwierdzenia rady nadzorczej spółki.
Jest zatem oczywiste, że nie cena emisyjna warrantów subskrypcyjnych, a cena
emisji akcji ma realny wpływ na wartość podwyższanego kapitału zakładowego
spółki. Z tego też względu trudno znaleźć racjonalne powody przemawiające
przeciwko temu, że zarząd spółki, który władny jest ustalić cenę akcji, nie może
określić ceny emisyjnej warrantu subskrypcyjnego.
Z przedstawionych powodów należało również podzielić stanowisko Sądu
odwoławczego, że przyjęty w zaskarżonej uchwale sposób ustalenia ceny emisyjnej
warrantów subskrypcyjnych nie uzasadnia stwierdzenia nieważności tej uchwały.
Z tych względów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji wyroku
(art. 39814
k.p.c.).