Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III SO 8/07
POSTANOWIENIE
Dnia 15 stycznia 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Kazimierz Jaśkowski (przewodniczący)
SSN Zbigniew Hajn (sprawozdawca)
SSN Andrzej Wróbel
w sprawie z wniosku J. Z.
o wyłączenie sędziów Sądu Apelacyjnego w X.: […]
z udziału w rozpoznaniu sprawy […],
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 15 stycznia 2008 r.,
1.wyłącza wymienionych w komparycji niniejszego
postanowienia sędziów z udziału w rozpoznaniu sprawy […],
2.wyznacza do rozpoznania tej sprawy Sąd Apelacyjny w Y.
U z a s a d n i e n i e
Wnioskodawca J. Z. złożył do Sądu Apelacyjnego w X. zażalenie na
postanowienie Sądu Okręgowego w K. z 5 czerwca 2007 r., a następnie w piśmie
procesowym z 9 października 2007 r. wniósł o wyłączenie sędziów Sądu
Apelacyjnego w X. Na liście sędziów, których wyłączenia żąda wnioskodawca
znaleźli się: […].
2
W uzasadnieniu wniosku wskazano, że Z. Ś. - Sędzia Sądu Apelacyjnego w
X., wizytator ds. karnych, jest stroną postępowania o unieważnienie wyboru B. J. na
burmistrza Miasta i Gminy Z. i ponowienie czynności wyborczych wskutek złożenia
zażalenia na postanowienie Sądu Okręgowego w K. z 5 czerwca 2007 r., sygn. akt
[…], toczącego się przed Sądem Apelacyjnym w X. Według wnioskodawcy, sędzia
Z. Ś. z racji wieloletniej pracy na stanowisku sędziego w Sądzie Apelacyjnym w X.
jest dobrze znany sędziom orzekającym w tym Sądzie, co rodzi uzasadnioną
obawę co do ich bezstronności i obiektywizmu w sprawie dotyczącej osoby także
orzekającej w tym Sądzie. W ocenie wnioskodawcy okoliczność ta stanowi
podstawę do wyłączenia sędziego na podstawie art. 49 k.p.c., ze względu na
zachodzący „stosunek osobisty" podważający bezstronność orzekania i zaufanie do
sądu. Doświadczenie życiowe uczy bowiem, że niejednokrotnie na bazie kontaktów
służbowych powstaje bliższa znajomość mająca charakter emocjonalny,
wyrażający się w uczuciach życzliwości, sympatii czy nawet przyjaźni, którą należy
właśnie zakwalifikować jako „stosunek osobisty tego rodzaju", który mógłby
wywołać wątpliwość co do bezstronności sądu.
Pismem z 9 października 2007 r. przewodniczący wydziału w Sądzie
Apelacyjnym w X. przedstawił przedmiotowy wniosek o wyłączenie sędziów Sądu
Apelacyjnego w X. do rozpoznania Sądowi Najwyższemu wraz z oświadczeniami
sędziów tego Sądu. Sędziowie: […] złożyli oświadczenie następującej treści -
"Oświadczam, że znam Z. Ś. SSA X., Komisarza Wyborczego w K., z którym
pozostaję w relacjach koleżeńskich". Natomiast sędziowie: […] w swoich
oświadczeniach stwierdzili: "Oświadczam, że znam Z. Ś. SSA w X. Komisarza
Wyborczego w K. Łączą mnie z nim wyłącznie stosunki służbowe". Sędzia M.P. nie
złożyła oświadczenia, ponieważ przebywała na urlopie do 5 listopada 2007 r.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Z art. 49 k.p.c. wynika, że przyczyną wyłączenia sędziego na żądanie strony jest
sama możliwość powstania wątpliwości co do bezstronności sędziego. Przepis ten
nie ogranicza przy tym kręgu osób, u których wątpliwość taka może powstać, do
wnioskodawcy, lecz odnosi ją także do innych uczestników procesu oraz innych
3
osób, w tym społeczeństwa lub części społeczeństwa („opinii publicznej”). Jak
wynika z treści rozważanego przepisu przesłanką wyłączenia sędziego nie jest
zasadność twierdzenia wnioskodawcy o istnieniu osobistego stosunku między
sędzią a jedną ze stron lub jej przedstawicielem, lecz sama możliwość istnienia
wskazanych powyżej wątpliwości.
W ocenie Sądu Najwyższego w obecnym składzie nawet stosunki wyłącznie
służbowe w stosunkowo niewielkim zespole sędziów sądu takiego, jak sąd
apelacyjny, mogą ze względu na oczywistą i konieczną częstość kontaktów, być
uznane za stosunki osobiste w rozumieniu art. 49 k.p.c. Mogą też one być
podstawą wątpliwości co do bezstronności sędziego w podanym wyżej rozumieniu,
a więc bez względu na zasadność twierdzeń wnioskodawcy w tej kwestii. W
sprawie, której stroną w rozumieniu art. 49 k.p.c. jest sędzia Z. Ś. jako komisarz
wyborczy w K. i której przedmiotem są naruszenia przepisów prawa wyborczego w
wyborach burmistrza, wątpliwości te mogą powstać w opinii publicznej, a zwłaszcza
w społeczności lokalnej Miasta i Gminy Z. zainteresowanej wynikiem tych wyborów.
Z tych względów Sąd Najwyższy uznał, że powyższe względy, jak również
dobro wymiaru sprawiedliwości uzasadniają uwzględnienie wniosku w myśl art. 49
k.p.c.
Wobec wyłączenia wymienionych w sentencji sędziów Sądu Apelacyjnego w X.,
Sąd Najwyższy wyznaczył do rozpoznania niniejszej sprawy Sąd Apelacyjny w Y.