Pełny tekst orzeczenia

  Sygn. akt VIII U 124/15

UZASADNIENIE

Decyzją numer (...) z dnia 25 listopada 2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że J. M. nie podlega ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu i chorobowemu jako pracownik zatrudniony u płatnika składek V. (...) : A. i J. S. , od dnia 2 maja 2014r.

( decyzja k. 72-70 - akt ZUS)

Odwołanie od tej decyzji w dniu 30 grudnia 2014r. , wniosła J. M., działając za pośrednictwem profesjonalnego pełnomocnika, , wnosząc o zmianę decyzji i ustalenie, że podlega ubezpieczeniom społecznym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu od dnia 2.05.2014r. i zasadzenie kosztów zastępstwa procesowego .

( odwołanie k. 2-8 ).

Organ rentowy, w odpowiedzi na odwołanie, wniósł o oddalenie odwołania .

( odpowiedź na odwołanie z dnia 15.01.2015r. k. 11)

Płatnik V.-S. A. i J. S. - poprał odwołanie.

(pismo procesowe płatnika z dnia 25.03.2015r. k. 22)

Rozpoznając odwołania , Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

J. M. urodziła się (...) Ma średnie wykształcenie. Nie posiada wyuczonego zawodu.

W. pozostaje w związku małżeńskim . Mąż od 7 lat jest zatrudniony w firmie (...) .

(zeznania wnioskodawczyni k. 146)

W okresie od 4.05.2009r. do 31.12.2010r. wnioskodawczyni była zatrudniona w wymiarze pełnego etatu w Hurtowni (...) ” spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. jako przedstawiciel handlowy .

(kserokopia świadectwa pracy k. 25)

W. ma troje dzieci. Ostatnią miesiączkę, przed trzecią ciążą , wnioskodawczyni miała od 23 lutego 2014r. Dziecko – trzecie - syna F. - urodziła 9 grudnia 2014r. .

Od dnia 9 czerwca 2014r. wnioskodawczyni przebywała na zwolnieniu lekarskim w związku z ciążą do dnia 17.06.2014r., następnie , na zwolnieniach lekarskich przebywała w okresach od 4.08.2014r. do 14.11.2014r. .

(zeznania świadka B. G. e-protokół rozprawy z dnia 27.06.2016 k. 137 odwr, płyta CD k. 139, zeznania wnioskodawczyni k. 146 odwr. , dokumentacja medyczna z okresu ciąży , , karta ciąży , wyniki badań związanych z ciążą k.104)

W dniu 2 maja 2014 r. wnioskodawczyni zawarła umowę o pracę na czas nieokreślony od dnia 2 maja 2014r. z V. S. A. i J. S. z siedzibą w Ł. na stanowisku specjalisty ds. sprzedaży z wynagrodzeniem 3000 zł. miesięcznie brutto , w wymiarze czasu pracy pełnego etatu , z określeniem miejsca wykonywania pracy – w Ł. ul. (...) .

(kserokopia umowy o pracę k. 24)

W. nie przedstawiła , w ustawowym terminie – zaświadczenia lekarskiego o zdolności do wykonywania pracy na tym stanowisku . Takie zaświadczenie zostało wystawione dopiero w dniu 27.05.2014r.

(kserokopia zaświadczenia lekarskiego z dnia 27.05.2014r. k. 28

W. odbyła szkolenie wstępne w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, zapoznała się z regulaminem pracy , przepisami bhp .

(protokoły kart szkolenia k. 26, 27, informacja k. 29)

W. została zgłoszona do ubezpieczenia społecznego w dniu 21 maja 2014r.

(okoliczność bezsporna)

W. nie otrzymała zakresu czynności na piśmie . Faktycznie realizowała obowiązki polegające na : dokonywaniu przyjęć magazynowych, segregowaniu dokumentów dostawy , certyfikaty, przygotowywała faktury , korespondencję , przynoszoną przez listonosza , wypisywała upoważnienia dla kierowców tzw. P. , które umożliwiały kierowcom zakup węgla bezpośrednio w kopali węglowej na Śląsku. Jeśli w danym dniu , na który [dzień] wystawione było upoważnienie , kierowca nie zrealizował zakupu , nowy (...) czyli nowe upoważnienie, wnioskodawczyni wystawiała na inny dzień . Wtedy kierowca – telefonował do wnioskodawczyni , nawet wieczorem, a ona, następnego dnia wypisywała nowe upoważnienie. Takie działania wynikały wprost z wykonywanych czynności i stanowiska specjalisty do spraw sprzedaży .

W. wykonywała część, powierzonych jej czynności , w składzie węgla przy ul. (...) , który , w przedmiotowym okresie [ i jest nadal] czynny w godzinach 8-15.30 , ale także w składzie węgla przy ul (...), który jest czynny od 8 do 16. I w tych przedziałach czasu wnioskodawczyni wykonywała czynności . Podpisywała listy obecności. W. wykonywała swoją pracę - osobiście .

W realizacji obowiązków , nie była , zastępowana przez innych pracowników firmy. W. podlegała pracowniczo wspólniczkom : A. i J. S. , które w swoim działaniach były rodzinnie wspierane przez matkę J. I. K. i ojca A. W. T., którzy nie byli pracownikami płatnika .

Nadzór nad pracą wnioskodawczyni sprawowały A. i J. W. za swoją pracę otrzymywała wynagrodzenie.

( kserokopie faktur k. 36- 40, potwierdzenie odbioru towaru k. 41, 48 , przykłady korespondencji k. 42-43, 46, zeznania świadków: W. C. (1) k. 66, 66 odwr, I. K. k. 66 , M. O. k. 67, D. K. k. 66 odwr, I. S. k. 66 odwr, D. K. k. 66 odr, 67, M. S. k. 67, W. C. (2) k. 67, M. J. (1) , G. W. I. N. – e-protokół rozprawy z dnia 27.06.2016r. k. 138, płyta CD k. 139 , zeznania : wnioskodawczyni k. 146, A. S. k. 147, J. S. k. 147 )

V. S. A. i J. S. z siedzibą w Ł. - jako spółka cywilna funkcjonują w obrocie prawnym od 1 stycznia 2012r. Spółka jest autoryzowanym sprzedawcą kompanii węglowej i (...) holdingu węglowego. Od tych spółek węglowych , V. S. kupowała produkty węglowe i rozprowadzała po hurtowniach po całej Polsce i sprzedawała detalicznie w składzie detalicznym w Ł. przy ul. (...) . Wśród osób zatrudnionych przez V. S. był W. C. (1) od lipca 2013r. do lutego 2015r. jako kierowca magazynier w pełnym wymiarze czasu pracy z najniższym wynagrodzeniem.

( zeznania świadka W. C. (1) k. 66, 66 odwr, zeznania A. S. k. 147, J. S. k. 147 )

V. S. zatrudniła wnioskodawczynię , z uwagi na zapotrzebowanie na pracownika, który odciążyłby wspólniczki, które w 2012r. nie zatrudniały nikogo. W 2013r. po otwarciu składu węgla na ul. (...) – zatrudniły W. C. (1) i w dniu 2.05.2014r. wnioskodawczynię , zarekomendowana przez swoją siostrę, będącą pracownikiem firmy męża J. S..

(zeznania A. S. k. 147, J. S. k. 147, wnioskodawczyni k. 146, zeznania świadka A. N. k. 67 )

V. S. A. i J. S. w okresie 1.01.-31.12. 2013r. osiągnęła zysk 655 345,82 zł. [ przychód – na dzień 31.12.2013r. wyniósł 19 914 126,19 zł. , w okresie 1.01.2014r. – 31.12.2014r. - osiągnęła zysk 466 700,87 zł.. [ przychód wyniósł 17 503 568,56 zł. ]

( rachunek zysków i strat za 2013 i 2014r. k. 32, 33 )

W czasie nieobecności wnioskodawczyni, z powodu zwolnienia lekarskiego, jej czynności ponownie wykonywały A. i J. S., z pomocą I. K. .

W. nadal jest pracownikiem płatnika ; powróciła do pracy po zakończeniu urlopu macierzyńskiego i jest zatrudniona w wymiarze ½ etatu z wynagrodzeniem 3000 zł.

( zeznania świadków: A. N. k. 67, I. K. k. 66 , zeznania wnioskodawczyni k.146, zeznania A. S. k. 147, J. S. k. 147 )

Decyzją numer (...) z dnia 25 listopada 2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że J. M. nie podlega ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu i chorobowemu jako pracownik zatrudniony u płatnika składek V. (...) : A. i J. S. , od dnia 2 maja 2014r.

( decyzja k. 72-70 - akt ZUS)

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na dokumentach załączonych do akt sprawy , aktach rentowych , zeznaniach świadków: W. C. (1) , byłego [ w okresie od lipca 2013r. do lutego 2015r.] pracownika V. S. , I. K. – matki J. S., pomagającej córce w prowadzeniu firmy, I. S., K. G. , A. N. , G. W. – kontrahentów V. S., M. O. – listonosza, który , przynosił korespondencję, odbierana przez wnioskodawczyni w siedzibie biura. Także M. S. i W. C. (2) , M. J. (2), którzy wprawdzie nie byli pracownikami płatnika, ale przy okazji zawodowych kontraktów z płatnikiem, mieli możliwość obserwowania wnioskodawczynię w trakcie wykonywania czynności zawodowych.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków odnośnie do podjęcia i realizacji czynności, przez wnioskodawczynię, związanych z wykonywaniem czynności w biurze firmy przy ul. (...) lub w składzie przy ul. (...), gdyż świadkowie współpracowali w różnym powiązaniu prawnym bezpośrednio z V. S. , i w praktyce mogli obserwować pracę wnioskodawczyni. Świadkowie jednoznacznie zeznają, że wnioskodawczyni, w okresach, gdy nie korzystała ze zwolnień lekarskich, aktywnie realizowała czynności związane pracami w biurze oraz ze sprzedażą węgla . Sad oparł się także na materiale dokumentalnym w postaci faktur wystawionych przez wnioskodawczynię m.in na rzecz firmy (...)-Ogrodnicze w K. ( oryginał faktury k. 143), lub na rzecz I. N. ( oryginał faktury k. 141)

Sąd także dał wiarę zeznaniom świadka lekarza leczącego wnioskodawczynię w okresie ciąży B. G. w zakresie stanu zdrowia wnioskodawczyni , w aspekcie czasowej niezdolności do pracy, gdyż zeznania znajdują potwierdzenie w załączonej dokumentacji medycznej. .

Sąd dał wiarę zeznaniom wnioskodawczyni , że podjęła i wykonywała prace w V. S. – w zakresie wykonywania czynności przy sprzedaży węgla .

Dopiero ujawnienie - stanu zagrożenia ciąży , spowodował , że wnioskodawczyni stała się czasowo niezdolna do pracy i korzystała ze zwolnienia lekarskiego i ten aspekt znajduje potwierdzenie w dokumentacji medycznej związanej z ciążą wnioskodawczyni

( pełna dokumentacja medyczna k. 104) .

Zeznania wnioskodawczyni znajdują potwierdzenie w pozostałym materiale, dowodowym zgromadzonym w sprawie, w postaci materiałów dokumentalnych i zeznań A. i J. S. oraz świadków.

Sąd zważył co następuje:

Odwołanie jest zasadne.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt.1 oraz art. 13 pkt 1 Ustawy z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 37 poz. 887 z późn. zm) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami . Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu podlegają pracownicy od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku.

Z dokonanych ustaleń wynika, że J. M. ma 36 lat , średnie wykształcenie. Nie posiada wyuczonego zawodu. Jest mężatką. Jej mąż od 7 lat jest zatrudniony w firmie (...) . W. ma troje dzieci. Ostatnią miesiączkę, przed trzecią ciążą , wnioskodawczyni miała od 23 lutego 2014r. Dziecko – trzecie - syna F. - urodziła 9 grudnia 2014r. .

Z dokonanych ustaleń wynika, ze w okresie od 4.05.2009r. do 31.12.2010r. wnioskodawczyni była zatrudniona w wymiarze pełnego etatu w Hurtowni (...) ” spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. jako przedstawiciel handlowy

Z dokonanych ustaleń wynika, że od dnia 9 czerwca 2014r. wnioskodawczyni przebywała na zwolnieniu lekarskim w związku z ciążą do dnia 17.06.2014r., następnie , na zwolnieniach lekarskich przebywała w okresach od 4.08.2014r. do 14.11.2014r.

Z dokumentacji lekarskiej , - załączonej do akt sprawy wynika, że ciąża [ ostatnia trzecia] była zagrożona i z tego faktu wynikały i hospitalizacje i długotrwałe zwolnienia lekarskie. Dokumentacja nie była zakwestionowana przez organ rentowy. Natomiast , na wniosek pełnomocnika organu rentowego , Sąd dopuścił dowód z przesłuchania świadka lekarza, leczącego wnioskodawczynię w czasie ciąży - B. G., z której zeznań także wynika zagrożenie ciąży , dające podstawę do zwolnień lekarskich.

Z dokonanych ustaleń wynika, że w dniu 2 maja 2014 r. wnioskodawczyni zawarła umowę o pracę na czas nieokreślony od dnia 2 maja 2014r. z V. S. A. i J. S. z siedzibą w Ł. na stanowisku specjalisty ds. sprzedaży z wynagrodzeniem 3000 zł. miesięcznie brutto , w wymiarze czasu pracy pełnego etatu , z określeniem miejsca wykonywania pracy – w Ł. ul. (...) .

Z dokonanych ustaleń wynika, ze wnioskodawczyni nie przedstawiła , w ustawowym terminie – zaświadczenia lekarskiego o zdolności do wykonywania pracy na tym stanowisku . Takie zaświadczenie zostało wystawione dopiero w dniu 27.05.2014r. Jak zeznała płatnik J. S. , ten obowiązkowy element przygotowania pracownika do wykonywania pracy – w ustawowym terminie [ art. 229 & 4 kodeksu pracy] jej umknął .

Z dokonanych ustaleń wynika, ze wnioskodawczyni odbyła szkolenie wstępne w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, zapoznała się z regulaminem pracy , przepisami bhp .

Z dokonanych ustaleń wynika, że wnioskodawczyni została zgłoszona do ubezpieczenia społecznego dopiero w dniu 21 maja 2014r. , zatem z przekroczeniem ustawowego terminu

Z dokonanych ustaleń wynika, ze wnioskodawczyni nie otrzymała zakresu czynności na piśmie . Faktycznie realizowała obowiązki polegające na : dokonywaniu przyjęć magazynowych, segregowaniu dokumentów dostawy , certyfikaty, przygotowywała faktury , korespondencję , przynoszoną przez listonosza , wypisywała upoważnienia dla kierowców tzw. P. , które umożliwiały kierowcom zakup węgla bezpośrednio w kopali węglowej na Śląsku. Jeśli w danym dniu , na który [dzień] wystawione było upoważnienie , kierowca nie zrealizował zakupu , nowy (...) czyli nowe upoważnienie, wnioskodawczyni wystawiała na inny dzień . Wtedy kierowca – telefonował do wnioskodawczyni , nawet wieczorem, a ona, następnego dnia wypisywała nowe upoważnienie. Takie działania wynikały wprost z wykonywanych czynności i stanowiska specjalisty do spraw sprzedaży .

W. wykonywała część, powierzonych jej czynności , w składzie węgla przy ul. (...) , który , w przedmiotowym okresie [ i jest nadal] czynny w godzinach 8-15.30 , ale także w składzie węgla przy ul (...), który jest czynny od 8 do 16. I w tych przedziałach czasu wnioskodawczyni wykonywała czynności . Podpisywała listy obecności. W. wykonywała swoją pracę - osobiście .

W realizacji obowiązków , nie była , zastępowana przez innych pracowników firmy. W. podlegała pracowniczo wspólniczkom : A. i J. S. , które w swoim działaniach były rodzinnie wspierane przez matkę J. I. K. i ojca A. W. T., którzy nie byli pracownikami płatnika .

Z dokonanych ustaleń wynika, że nadzór nad pracą wnioskodawczyni sprawowały A. i J. S. ; wykonywała ich polecenia , w każdym , budzącym wątpliwości aspekcie pracy – konsultowała się z wspólniczkami .

W. za swoją pracę otrzymywała wynagrodzenie.

Z dokonanych ustaleń wynika, że V. S. A. i J. S. z siedzibą w Ł. - jako spółka cywilna funkcjonują w obrocie prawnym od 1 stycznia 2012r. Spółka jest autoryzowanym sprzedawcą kompanii węglowej i (...) holdingu węglowego. Od tych spółek węglowych , V. S. kupowała produkty węglowe i rozprowadzała po hurtowniach po całej Polsce i sprzedawała detalicznie w składzie detalicznym w Ł. przy ul. (...) . Wśród osób zatrudnionych przez V. S. był W. C. (1) od lipca 2013r. do lutego 2015r. jako kierowca magazynier w pełnym wymiarze czasu pracy z najniższym wynagrodzeniem.

V. S. zatrudniła wnioskodawczynię , z uwagi na zapotrzebowanie na pracownika, który odciążyłby wspólniczki, które w 2012r. nie zatrudniały nikogo. W 2013r. po otwarciu składu węgla na ul. (...) – zatrudniły W. C. (1) i w dniu 2.05.2014r. wnioskodawczynię , zarekomendowana przez swoją siostrę, będącą pracownikiem firmy męża J. S..

Spełnione zostały zatem wszystkie przesłanki art. 22 kodeksu pracy. I , zawarty w dniu 1.03.2013r., stosunek prawny , spełnia przesłanki art. 22 kodeksu pracy . Zgodnie z brzemieniem tego przepisu przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę , a pracodawca do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem.

Sąd miał na uwadze, że w prawie polskim istnieje zasada swobody umów czyli możliwość zawierania umów i kształtowania stosunku prawnego zgodnie z wolą stron. Kontrahenci powinni jednak tak kształtować stosunek prawny , aby jego treść i cel nie sprzeciwiały sie właściwości tego stosunku ani ustawie ani zasadom współżycia społecznego (art. 353 ze Zn. 1 k.c)

Ciąża nie jest stanem wyłączającym możliwość wykonywania przez kobietę pracy.. W przedmiotowym stanie faktycznym - rzeczywistość okazała się mniej optymistyczna i wnioskodawczyni była na zwolnieniu lekarskim przez długi okres od 9.06.2014r. .

Nie była to umowa pozorna art. 83 k.c , gdyż wnioskodawczyni pracę wykonywała , a pracodawca tę pracę przyjmował i , jak podkreślają w zeznaniach wspólniczki – płatnik - z entuzjastyczną oceną sprawności i efektywności działań wnioskodawczyń , w ramach realizacji obowiązków – pracowniczych .

Wynagrodzenie wnioskodawczyni – pozostaje suwerenną decyzja pracodawcy, jednakże w przedmiotowym stanie faktycznym – wynagrodzenie nie obiegało rażąco od standardów związanych z poziomem wykształcenia i zakresu, wykonywanych przez wnioskodawczynię - czynności .

Organ rentowy jako uzasadnienie przedmiotowej decyzji , wskazał , ze zawarcie przez wnioskodawczynię umowy o prace ze Spółką było czynnością pozorną mającą na celu zapewnienie jej prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego w okresie ciąży . Powyżej Sąd ocenił ten element uzasadnienia zaskarżonej decyzji .

Sąd rozważył także przesłanki art. 58 & 1 k.c w związku z art. 300 k.p.

Zgodnie z treścią art. 58 k. c. czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna (...)

Zakaz obejścia ustawy (prawa) w rozumieniu art. 58 & 1 k.c. oznacza zakaz wywołania skutku prawnego, który jest zakazany przez przepisy bezwzględnie obowiązujące, za pomocą takiego ukształtowania czynności prawnych , ze zewnętrznie , formalnie ma ona cechy niesprzeciwiajace się obowiązującemu prawu. Podkreślić należy, że żaden przepis prawa nie zabrania zawierania umów o pracę , jeśli nawet celem zawarcia umowy było osiągnięcie korzyści związanych z wykonywanie pracy w ramach stosunku pracy , w tym zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym Nie jest bowiem objęte zakazem prawnym zawieranie umów o pracę w celu osiągnięcia skutku w postaci objęcia pracownika ubezpieczeniem społecznym , jak również skutek takiej umowy w postaci objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi nie jest zakazany przez prawo, a wręcz odwrotnie, następczym skutkiem rzeczywistego podjęcia pracy w ramach stosunku pracy jest nakaz obowiązkowego ubezpieczenia pracownika wynikający z ustawy .

Mając wszystkie powyższe argumenty na uwadze - Sąd na podstawie art. 477 ze zn. 14 & 2 kpc Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w sentencji orzeczenia .

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd orzekł w punkcie 2. sentencji zgodnie z wyrażoną w art. 98 k.p.c. zasadą odpowiedzialności za wynik sporu, zasądzając z tego tytułu od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na rzecz J. M. kwotę 60 zł. Na kwotę tę złożyło się wyłącznie wynagrodzenie pełnomocnika wnioskodawczyni w osobie adwokata, ustalone w oparciu o § 2 ust 1 i 2 i § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U.2013.461 j.t. ze zm.) w zw. z § 21, § 22 i § 23 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800).

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS I O/Ł. , wyrażając zgodę na wypożyczenie akt ZUS