Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III Ca 615/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 sierpnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Marcin Rak

Protokolant Aldona Kocięcka

po rozpoznaniu w dniu 4 sierpnia 2016 r. w Gliwicach na rozprawie

sprawy z powództwa(...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Z.

przeciwko J. K. i H. K.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej J. K.

od wyroku Sądu Rejonowego w Zabrzu

z dnia 28 października 2015 r., sygn. akt I C 528/15

1. zmienia zaskarżony wyrok poprzez dodanie punktu 4 o treści: „zastrzega, że za zapłatę należności zasądzonej w punkcie 1 wyroku pozwana J. K. odpowiada solidarnie z pozwanym H. K. odpowiadającym do wysokości należności zasądzonych od niego nakazem zapłaty Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 29 grudnia 2014 r., sygn. akt I Nc 3375/14”;

2. odrzuca apelację w pozostałej części;

3. nie obciąża pozwanej kosztami postępowania odwoławczego.

SSO Marcin Rak

Sygn. akt III Ca 615/16

UZASADNIENIE

Powód domagał się od pozwanych J. K. i H. K. solidarnej zapłaty należności czynszowych z tytułu wspólnego korzystania przez nich z lokalu mieszkalnego na podstawie umowy najmu. Wywodził, że dług wynosi 8.161,06 złotych z bliżej określonymi odsetkami, przy czym odpowiedzialność pozwanego ogranicza się do kwoty 552,06 zł z bliżej określonymi odsetkami.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 29 grudnia 2014 roku, sygn. akt I Nc 3375/14, uwzględniono w całości roszczenia pozwu.

Wobec pozwanego nakaz uprawomocnił się, zaś pozwana wniosła sprzeciw od nakazu.

W postępowaniu wywołanym wniesieniem sprzeciwu powód rozszerzył żądanie pozwu domagając się zasądzenia od pozwanego solidarnie z pozwaną kwoty 7.609 zł z bliżej określonymi odsetkami – ponad należności zasądzone prawomocnym co do pozwanego.

Wyrokiem z dnia 28 października 2015 roku Sąd Rejonowy zasądził od pozwanej J. K. na rzecz powoda 8.106,06 złotych z bliżej określonymi odsetkami, oddalił rozszerzone powództwo wobec pozwanego H. K. i orzekł o kosztach postępowania.

Wyrok ten w części oddalającej powództwo zaskarżyła pozwana. Domagała się aby pozwany solidarnie odpowiadał za zapłatę całego zasądzonego od niej zadłużenia.

Powódka wniosła o odrzucenie apelacji jako niedopuszczalnej i zasądzenie od pozwanej kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelująca domaga się w apelacji aby za zapłatę zasądzonej od niej należności w pełnym zakresie solidarnie odpowiadał pozwany.

Ten wniosek apelacyjny okazać się mógł skuteczny jedynie w zakresie należności co do których prawomocnie przesądzony został obowiązek ich poniesienia przez pozwanego. Wszak wydany w dniu 19 grudnia 2014 roku nakaz zapłaty (sygn. akt I Nc 3375/14) nie został zaskarżony przez pozwanego, co sprawiało, że w części dotyczącej powinności zapłaty przez niego określonych w tym nakazie należności, definitywnie regulował obowiązek zapłaty.

Opisana sytuacja procesowa obligowała Sąd Rejonowy do uwzględnienia – przy rozstrzyganiu o odpowiedzialności pozwanej, która była współdłużnikiem solidarnym (art. 659§1 k.c. w zw. z art. 688 k.c.) – orzeczenia prawomocnie przesądzającego o solidarnym w części obowiązku zapłaty należności przez pozwanego. Brak stosownego zastrzeżenia w wyroku mógłby bowiem rodzić wątpliwości na etapie wykonania orzeczenia co do tego czy i w jakim zakresie ewentualna zapłata długu przez pozwanego zwalniałaby pozwaną od obowiązku świadczenia na rzecz wierzyciela (art. 366 k.c.).

Z tych też względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 386§1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok poprzez dodanie zastrzeżenia, że za zapłatę należności zasądzonych w punkcie 1 wyroku powódka odpowiada solidarnie z pozwanym odpowiadającym do wysokości należności zasądzonych od niego nakazem zapłaty z dnia 29 grudnia 2014 roku, sygn. akt I Nc 3375/14.

Oceniając dopuszczalność apelacji w pozostałej części Sąd Okręgowy miał na względzie, że powód jako wierzyciel domagał się w procesie solidarnej zapłaty przez pozwanych należności z tytułu korzystania przez nich z lokalu mieszkalnego. Materialnoprawną podstawą żądania pozwu był, jak już wskazano, art. 659§1 k.c. w zw. z art. 688 k.c., które stanowią o solidarnej – względem wynajmującego – odpowiedzialności za zapłatę czynszu przez najemcę i osoby zajmujące lokal.

Wskazać zatem należy, że odpowiedzialność solidarna dłużników istnieje w interesie wierzyciela, nie może więc on być zmuszony do prowadzenia procesu przeciwko wszystkim dłużnikom. To bowiem do wierzyciela należy wybór od których z dłużników będzie dochodził roszczeń (art. 366 k.c.), a w konsekwencji przeciwko którym z dłużników będzie prowadził i kontynuował proces.

W procesie cywilnym jedynie podmioty uprawnione do tego mogą dokonywać czynności wywołujących skutki procesowe. Ochrona prawna, jakiej sąd ma udzielić, może być żądana na rzecz osoby, której służy konkretne uprawnienie materialne, a z żądaniem jej udzielenia musi występować osoba do tego uprawniona. Współuczestnik sporu nie może dysponować uprawnieniami materialnymi innego współuczestnika.

Wobec tego w ugruntowanym od lat orzecznictwie jednolicie przyjmuje się, że pozwany będący jednym z dłużników solidarnych nie może, jako współuczestnik materialny, zaskarżyć wyroku w części oddalającej powództwo w stosunku do pozostałych dłużników - występujących po tej samej stronie procesowej - chociażby rozstrzygnięcie sądu oddziaływało na jego odpowiedzialność. Zaskarżenie wyroku w części oddalającej powództwo względem innych pozwanych może nastąpić tylko przez powoda (por. orzeczenia Sądu Najwyższego z 11 maja 1966, II CR 387/66, OSNC 1967/7-8/133; z 4 września 1967 r., OSNC 1968/4/70, I PR 245/67; z 11 listopada 1977 roku, IV CR 306/77, Lex nr 8028; z 22 kwietnia 1991 r., III CZP 34/91, OSNC 1992/2/24; z 24 czerwca 1998 r., I PKN 169/98, OSNP 1999/13/423; z 19 czerwca 2002 r. II CZ 54/02, LEX nr 566001; z 2 marca 2011 r., II PK 202/10, Lex nr 817516).

Powołane orzecznictwo wskazuje przy tym, że apelacja pozwanego skierowana przeciwko rozstrzygnięciu oddalającemu powództwo względem innego współpozwanego jako niedopuszczalna podlega odrzuceniu z mocy art. 370 k.p.c.

Skoro powód nie zakwestionował oddalenia powództwa względem pozwanego – ponad kwoty objęte prawomocnym w części nakazem zapłaty – to poza zakresem rozpoznania w postępowaniu odwoławczym pozostawać musiała ocena tego rozstrzygnięcia. Apelacja pozwanej w tym zakresie nie była bowiem dopuszczalna.

Dlatego też Sąd Okręgowy odrzucił apelację pozwanej J. K. w pozostałej części, a to na podstawie art. 373 k.p.c. w zw. z art. 370 k.p.c – jak w punkcie 2 sentencji.

Jedynie dla porządku zaznaczenia wymaga, że w świetle art. 505⁴§1 k.p.c. niedopuszczalną była dokonana przez powoda zmiana powództwa polegająca na rozszerzeniu żądania pozwu względem pozwanego. Jednakże wobec odrzucenia apelacji dotyczącej rozstrzygnięcia obejmującego to rozszerzone żądanie opisana wadliwość wymykała się spod oceny instancyjnej.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na zasadzie art. 102 k.p.c. zważywszy na charakter sprawy i sytuacje osobistą i majątkowa pozwanej, która jest bezrobotna bez prawa do zasiłku, na utrzymaniu ma trójkę małoletnich dzieci i nie może liczyć na pomoc męża.

SSO Marcin Rak

III Ca 615/16

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE