Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 18 listopada 2015 roku Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim oddalił powództwo (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P. przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K. oraz zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 617 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Apelację od powyższego wyroku wniosła powódka, zaskarżając go w całości.

Skarżący zarzucił wyrokowi:

1. naruszenia przepisów prawa materialnego – art. 6 k.c. w zw. z art. 405 k.c. poprzez ich błędną wykładnię i nieprawidłowe zastosowanie w przedmiotowej sprawie polegające na przyjęciu przez Sąd, że strona powodowa nie wykazała spełnienia świadczenia, do którego nie była zobowiązana, zaś zdaniem Sądu pozwanej nie obciążał ciężar dowodu wykazania, że spełnione przez powódkę świadczenie było należne, ponieważ to nie pozwana wystąpiła z roszczeniem w sprawie, gdy tymczasem w sprawie o zapłatę w oparciu o przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu powódkę obciąża ciężar dowodu na okoliczność bezpodstawnego wzbogacenia – zubożenie powódki, wzbogacenie pozwanej, związek między nimi i wysokość roszczenia, zaś pozwaną obciąża ciężar dowodu na okoliczności wykluczające lub zmniejszające roszczenie z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia

2. naruszenie przepisów prawa procesowego – art. 232 zd. 1 k.p.c. poprzez uznanie przez Sąd, że powódka nie wykazała, iż spełniła świadczenie, do którego nie była zobowiązana, w szczególności poprzez przyjęcie, że powódka nie przedstawiła żadnych wniosków dowodowych mających wykazać tę okoliczność, opierając swe roszczenie wyłącznie na twierdzeniach zawartych w pozwie oraz odpowiedzi na sprzeciw, gdy tymczasem powódka wykazała dokumentami wszystkie przesłanki roszczenia o zapłatę z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia, t. j. zubożenie powódki, wzbogacenie pozwanej bez podstawy prawnej, związek pomiędzy powyższymi oraz wysokość świadczenia powódki,

3. sprzeczność istotnych ustaleń Sądu I instancji ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym poprzez przyjęcie, że pozwana była zmuszana do magazynowania towaru powódki, że koszty tego magazynowania wyniosły 2.465 zł, którą pracownica powódki – A. M. zobowiązała się w jej imieniu uiścić w dniu 24 lipca 2012 roku, co też uczyniła oraz że kwota 2.465 zł wbrew twierdzeniom powódki została uiszczona nieprzypadkowo, podczas gdy z żadnego z dowodów zaoferowanych przez stronę pozwaną nie wynika, że pozwana była zmuszana do magazynowania towaru powódki, że towar faktycznie był magazynowany, że koszty magazynowania u swojego podwykonawcy w S. pozwana poniosła, że wyniosły one kwotę 2.465 zł, że A. M. była pracownicą powódki i że zobowiązała się w imieniu powódki do jej uiszczenia.

Na tej podstawie skarżąca wniosła o zmianę wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości i zasądzenie na rzecz powódki kosztów postępowania za obie instancje. Ewentualnie wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego.

W odpowiedzi na apelację pozwana wniosła o jej oddalenie oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna.

Sąd Okręgowy podziela w całości i uznaje za swoje ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd pierwszej instancji, ponieważ ustalenia te znajdują oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym, które to dowody Sąd ten ocenił w granicach zakreślonych przepisem art. 233 § 1 k.p.c. Orzekając Sąd Rejonowy nie uchybił zasadom logicznego rozumowania, ani też doświadczenia życiowego. Wnioski Sądu pierwszej instancji, co do faktów w sposób logiczny wynikają z treści dowodów zgromadzonych w sprawie, a zaoferowanych przez obie strony.

Błędnie zarzuca skarżąca, że Sąd Rejonowy nieprawidłowo określił ciężar dowodu w sprawie, a tym samym naruszył art. 6 k.c. w zw. z art. 405 k.c.

Nie jest tak, jak twierdzi powódka, że to pozwana powinna dowieść okoliczność, że spełnione przez powódkę na rzecz pozwanej świadczenie pieniężne - zapłata kwoty 2465 zł było świadczeniem jej należnym. Sąd Rejonowy prawidłowo stosując normę art. 6 k.c. zasadnie przyjął, że wykazanie okoliczności, że spełnione przez powódkę świadczenia było nienależne spoczywa na powódce, a zatem stronie, która wywodzi z tego skutki prawne. Powódka wytaczając powództwo oparte na bezpodstawnym wzbogaceniu, zgodnie z art. 6 k.c. winna bowiem wykazać przesłanki, od których zależy istnienie roszczenia o zwrot nienależnego świadczenia opisane w art. 405 k.c., a zatem brak podstawy prawnej świadczenia oraz sam fakt uzyskania przez pozwaną korzyści majątkowej kosztem powódki. Powódka kwestionując okoliczność, że była zobowiązana do świadczenia pieniężnego, które spełniła, niewątpliwie okoliczność tą powinna dowieść. W szczególności jeśli powódka twierdzi, że dokonała przelewu bankowego omyłkowo i zapłata na rzecz pozwanej pozbawiona była podstaw zarówno prawnych i faktycznych, w takim razie powinna dostarczyć dowody na potwierdzenie prawdziwości tego twierdzenia. W przeciwnym wypadku doszłoby do niezasadnego przerzucenia ciężaru dowodowego w tym zakresie na stronę pozwaną. Pozwana otrzymała od powódki świadczenie, a jej rola w postępowaniu sądowym zainicjowanym przez powódkę sprowadza się do obrony przez zgłoszonym roszczeniem.

Niezależnie od powyższego pozwana skutecznie odparła powództwo, oferując dowody w postaci korespondencji e – mailowej obejmującej porozumienie w tej kwestii zawarte między pozwaną a działającym w imieniu powódki pracownikiem – A. M., z której wynika, że powódka zapłaciła kwotę 2.465 zł z tytułu zwrotu kosztów magazynowania przewożonej przez pozwaną przesyłki, a wcześniej zaaprobowała zarówno zasadność jak i wysokość tego świadczenia. Z kolei powódka nie wywiązała się z ciążącego na niej w sprawie niniejszej obowiązku dowodowego i nie podjęła inicjatywy dowodowej, która skutecznie podważyłaby powyższe dowody.

Podkreślenia wymaga, że to strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swoich twierdzeń, ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodzenia co do tych okoliczności na niej spoczywał, zaś sąd powinien wyciągnąć ujemne konsekwencje z braku udowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów (por. m.in. wyrok SA w Białymstoku z dnia 28 lutego 2013 r., I ACa 613/12, LEX nr 1294695).

Za bezskuteczny uznać należało podniesiony przez powódkę zarzut braku umocowania pracownika powódki - A. M. do dokonywania w imieniu spółki ustaleń ze stroną pozwaną w zakresie zwrotu kosztów magazynowania przesyłki. Jak wynika z załączonego wydruku A. M. jest koordynatorem oddziału powodowej spółki w L., a zatem istnieją podstawy do przyjęcia, że jako osoba czynna w lokalu przedsiębiorstwa przeznaczonym do obsługiwania publiczności w rozumieniu art. 97 k.c. jest ona umocowana do dokonywania czynności prawnych, które zazwyczaj bywają dokonywane z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębiorstwa. Do takich czynności należy również dokonywanie w imieniu spółki ustaleń dotyczących rozliczeń z kontrahentami.

Utrwalone zostało w orzecznictwie stanowisko, że art. 97 k.c. ma zastosowanie również przy zawieraniu umów na odległość przez osoby funkcjonujące w lokalu przedsiębiorstwa przeznaczonym do obsługi klienteli, za jakie uważane jest też biuro handlowe (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 6 sierpnia 2014 r., I CSK 598/13, z dnia 24 lutego 1998 r., I CKN 517/97, z dnia 5 grudnia 2003 r., IV CK 286/02), tak jak to miało miejsce w rozpoznawanej sprawie. Z przedstawionej korespondencji e – mailowej wynika, że A. M. porozumiewając się w imieniu powódki z pozwaną w zakresie rozliczenia poniesionych przez przewoźnika kosztów przechowania towaru, korzystała z służbowej elektronicznej skrzynki pocztowej, w treści e – maili wskazane było zajmowane przez nią stanowisko koordynatora oddziału spółki oraz dane spółki. Nie było zatem wątpliwości, że jest ona upoważniona do obsługi spółki i umocowania do dokonywania ustaleń związanych z realizowanym kontraktem, w tym również uznania obowiązku pokrycia kosztów magazynowania przesyłki, która nie została odebrana przez nadawcę. Są to bowiem czynności, które zazwyczaj bywają dokonywane z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębiorstwa. Nadto nie ma podstaw do przyjęcia, iż pracownik prowadząc rozmowę dotycząca kwestii rozliczenia kosztów magazynowania przesyłki przekroczył udzielone w tym zakresie umocowanie czy też działał niezgodnie z wolą mocodawcy.

Podkreślić również trzeba, że wbrew stanowisku skarżącego, w sprawie nie było podnoszone przez pozwanego, że strony wiązała umowa przechowania. Pozwana spółka podniosła wyłącznie, że z przyczyn leżących po stronie powoda zmuszona była magazynować przekazane do transportu towary i poniosła z tego tytułu wydatki. Wydatki te zostały potraktowane w kategoriach szkody spowodowanej wadliwym wykonaniem umowy przewozu i ujęte następnie w nocie obciążeniowej, zaakceptowanej przez powoda.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną, a na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. obciążył stronę skarżącą kosztami zastępstwa procesowego strony powodowej w postępowaniu apelacyjnym.