Sygn. akt: III AUa 46/13
Dnia 8 października 2013 r.
Sąd Apelacyjny w Łodzi, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: SSA Janina Kacprzak
Sędziowie: SSA Maria Padarewska - Hajn (spr.)
SSO del. Magdalena Lisowska
Protokolant: stażysta Przemysław Trębacz
po rozpoznaniu w dniu 25 września 2013 r. w Łodzi
sprawy K. G. (1) i D. S.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddziałowi w Ł.
o podleganie obowiązkowi ubezpieczenia,
na skutek apelacji K. G. (1) i D. S.
od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 25 października 2012 r., sygn. akt: VIII U 890/11;
1. oddala apelacje;
2. zasądza od K. G. (1) i D. S. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. kwoty po 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.
Sygn. akt: III AUa 46/13
Decyzją z dnia 26 kwietnia 2011r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że K. G. (1) od dnia 22 października 2010r. nie podlega ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik firmy (...).H.U. z siedzibą w Ł., której właścicielem jest D. S. z uwagi na pozorny charakter zawartej umowy o pracę.
Odwołania od powyższej decyzji wniosły K. G. (1) oraz płatnik D. S. wnosząc o jej zmianę poprzez ustalenie, że K. G. (1) podlega ubezpieczeniom społecznym jako pracownik, podnosząc iż od dnia 22 października 2010r. wbrew twierdzeniom ZUS ubezpieczona do chwili swej nieobecności spowodowanej stanem zdrowia wykonywała pracę na rzecz firmy (...).H.U.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o oddalenie odwołań.
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 25 października 2012r. Sąd Okręgowy w Łodzi oddalił odwołania, orzekając jednocześnie o kosztach zastępstwa procesowego.
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
K. G. (1) urodzona w dniu (...), ma wykształcenie wyższe. W 2002 r. ukończyła Państwowe Studium (...) w Zespole Szkół (...) z tytułem aktor scen muzycznych. W 2005r. ukończyła studia licencjackie w Wyższej Szkole (...) w Ł. na kierunku pedagogika. W 2007 r. ukończyła magisterskie studia uzupełniające na Uniwersytecie (...) na kierunku pedagogika. Jest mężatką.
W okresie od 10 sierpnia 2009 r. do 31 października 2011 r. K. G. (1) była zatrudniona w (...) spółce z o.o. z siedzibą w Ł. na stanowisku referenta do spraw planowania za wynagrodzeniem 1.500 zł netto. W spółce (...) wnioskodawczyni pracowała w wymiarze 8 godzin dziennie od poniedziałku do piątku w godzinach od 7.30 do 15.30.
D. S. urodzona w dniu (...), od 15 lutego 2010 r. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą D. P.H.U. z siedzibą w Ł.. Przedmiotem działalności firmy, zgodnie z wpisem do ewidencji, jest m.in. wykonywanie robót budowlanych, wykończeniowych, wykonywanie instalacji elektrycznych, wodno-kanalizacyjnych. Firma zajmuje się wykonywaniem robót ogólnobudowlanych, remontami i wykańczaniem mieszkań, montażem okien.
W 2010 r. Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w Ł. zawarła umowy z Przedsiębiorstwem (...), zgodnie z którymi firma ta miała wymienić okna członkom Spółdzielni. Podwykonawcą firmy (...) była firma (...).H.U. D. S..
Przedsiębiorstwo (...) zajmuje się produkcją stolarki okiennej. Współpraca D. S. z firmą (...) została nawiązana za pośrednictwem jej ojca A. S., który prowadził własną firmę budowlaną. Współpraca polegała na tym, że D. S. najpierw osobiście dzwoniła do klientów pytając się czy są zainteresowani wymianą okien, kiedy klient zgodził się wysyłała swojego pracownika na pomiar okien. Następnie wnioskodawczyni sporządzała zamówienie i wysyłała je do firmy (...). Listę osób, które czekają na wymianę okien, wnioskodawczyni otrzymała od Spółdzielni.
Ze Spółdzielnią Mieszkaniową (...) firma (...) współpracowała w okresie od października 2010 r. do listopada 2011 r.
W październiku 2010r. D. S. rozpoczęła studia na Politechnice (...) na kierunku fizyka techniczna.
W dniu 22 października 2010r. pomiędzy D. S. a K. G. (1) została podpisana umowa o pracę, na podstawie której K. G. (1) została zatrudniona na czas określony od 22 października 2010 r. do 31 października 2011 r. na stanowisku managera ds. sprzedaży w wymiarze 1/2 etatu za wynagrodzeniem 1.500 zł brutto. W umowie jako miejsce wykonywania pracy wskazano siedzibę firmy oraz przewidziano możliwość jej rozwiązania przez każdą ze stron za 2-tygodniowym wypowiedzeniem.
Do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego z tytułu zatrudnienia w firmie (...).H.U. wnioskodawczyni została zgłoszona od dnia 22 października 2010 r. w dniu 29 października 2010 r.
Sporządzona została dokumentacja kadrowa związana z zatrudnieniem wnioskodawczyni obejmująca oświadczenie o zapoznaniu z ryzykiem zawodowym, oświadczenie dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy, informację o warunkach zatrudnienia. Karta szkolenia wstępnego w dziedzinie bhp stwierdza odbycie przez wnioskodawczynię instruktażu ogólnego w dniu 22 października 2010r. i instruktażu stanowiskowego w dniu 25 października 2010r. Zaświadczenie lekarskie z dnia 21 października 2010r. stwierdza brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania przez K. G. (1) pracy na stanowisku specjalisty ds. marketingu. Obecność w pracy wnioskodawczyni kwitowała podpisem na liście obecności. Listy obecności nie obejmują pozostałych pracowników firmy (...). Odbiór wynagrodzenia za październik, listopad i grudzień 2010r. wnioskodawczyni kwitowała podpisem na liście płac.
Na pierwszej wizycie ginekologicznej wnioskodawczyni była w dniu 3 listopada 2010 r. Odnotowano wtedy ciążę 5 tygodniową. Na kolejnej w dniu 16 listopada 2010r. odnotowano ciążę 8 tygodniową. Na wizycie w dniu 26 listopada 2010r. odnotowano, że wnioskodawczyni prosi o zwolnienie lekarskie. Wnioskodawczyni była wtedy 9/10 tygodniowej ciąży. Od dnia 26 listopada 2010 r. wnioskodawczyni zostały wystawione zaświadczenia o niezdolności do pracy z powodu choroby przypadającej w okresie ciąży. Zaświadczenia zostały wystawione nieprzerwanie na okres do dnia 26 czerwca 2011r.
K. G. (1) urodziła dziecko w dniu (...).
Od dnia 26 listopada 2010r. wnioskodawczym była nieobecna w pracy z powodu choroby aż do czasu porodu. Po urodzeniu dziecka rozpoczęła korzystanie z urlopu macierzyńskiego
Zgodnie z zaświadczeniem płatnika składek za okres od 26 listopada 2010 r. do 28 grudnia 2010 r. wnioskodawczyni otrzymała wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy płatne ze środków pracodawcy.
Poza K. G. (1) D. S. zatrudniała dwóch pracowników: K. O. od 27 września 2010 r. w charakterze montażysty okien, kierowcy za wynagrodzeniem minimalnym 1.317 zł; A. W. od 5 maja 2010 r. w charakterze ślusarza, spawacza za wynagrodzeniem minimalnym 1.317 zł.
Przed zatrudnieniem K. G. (1), D. S. nie zatrudniała pracownika na stanowisku managera ds. sprzedaży.
Według księgi przychodów i rozchodów firma (...).H.U. w miesiącu październiku 2010r.: osiągnęła przychód w kwocie 280.304,68 zł, poniosła koszt zakupów towarów handlowych i materiałów na kwotę 81.991,33 zł oraz kosztów ubocznych na kwotę 4.690 zł, poniosła wydatki, w tym z tytułu wynagrodzeń, na kwotę 34.963,78 zł; łącznie w okresie od lutego do grudnia 2010r.: osiągnęła przychód w kwocie 1.010.277,92 zł, poniosła koszt zakupów towarów handlowych i materiałów na kwotę 370.957,38 zł oraz kosztów ubocznych na kwotę 11.995 zł, poniosła wydatki, w tym z tytułu wynagrodzeń, na kwotę 324.995,99 zł.
W okresie rozliczeniowym od lutego do grudnia 2010r. firma (...).H.U. osiągnęła dochód w wysokości 302.329,55 zł
W systemie komputerowym umiejscowionym w firmie (...) program „Poczta systemu W.” nie został skonfigurowany do odbierania i wysyłania poczty, co oznacza, że programem tym nie odbierano i nie wysyłano wiadomości e-mail. P. systemu operacyjnego powoduje przywrócenie ustawień fabrycznych. Oznacza także, że z dysku zostają skasowane wszystkie dane a następnie zostaje wgrany na nowo system operacyjny. Wgranie nowego systemu powoduje, że stare dane znajdujące się na dysku zostają skasowane przez nowy system. Użycie dwóch niezależnych programów do odzyskiwania danych oraz dodatkowo programów do przeglądania fizycznej struktury dysku pod kątem odczytania wiadomości e-mail nie wykazało danych zawierających treści e- mail odbieranych i wysyłanych za pośrednictwem komputera D. S. w okresie od 22 października 2010 r. do 26 listopada 2010 r.
Na twardym dysku z komputera z firmy (...) znajduje się jeden plik zawierającym frazę (...). Fragment ten występuje w pliku „sprawa zus - odpowiedz na pytania.odt” zapisanym w dniu 18 lipca 2011 r. na pulpicie w folderze „umowy”. Na dysku znajduje się także folder „zamówienia K.”, w którym znajduje się 6 plików „odt”, w których nie ma frazy (...) lub jej części.
W dniu 31 października 2011r. pomiędzy D. S. a K. G. (1) została podpisana umowa o pracę, na podstawie której K. G. (1) została zatrudniona na czas określony od 1 listopada 2011r. do 31 grudnia 2011r. na stanowisku menagera ds. sprzedaży w wymiarze 1/2 etatu za wynagrodzeniem 1.500 zł brutto.
Z datą 5 stycznia 2012r. sporządzone zostało świadectwo pracy, w którym stwierdzono, że K. G. (1) w firmie (...).H.U. była zatrudniona w okresie od 22 października 2010 r. do 31 grudnia 2011 r. w wymiarze 1/2 etatu. Stosunek pracy ustał z upływem czasu na jaki została zawarta umowa. Okres nieskładkowy przypadał w okresie od 26 listopada 2010r. do 11 listopada 2011 r.
W dniu 30 grudnia 2011r. pomiędzy D. S. a G. F. została podpisana umowa o pracę, na podstawie której G. F. został zatrudniony na czas nieokreślony od 1 stycznia 2012 r. na stanowisku managera ds. sprzedaży w wymiarze pełnego etatu za wynagrodzeniem 2.500 zł brutto.
W konsekwencji powyższych ustaleń, Sąd Okręgowy stwierdził, że odwołanie nie jest zasadne i jako takie podlega oddaleniu. Stan faktyczny ustalony w niniejszej sprawie daje podstawę, zdaniem Sądu do przyjęcia, że umowa o pracę zawarta przez K. G. (1) i D. S. właścicielkę firmy (...) jest nieważna w świetle art. 83 k.c. w zw. z art. 300 k.p., ponieważ została zawarta dla pozoru, gdyż celem jej nie tyle było realizowanie stosunku pracy, co uzyskanie świadczeń z ubezpieczenia społecznego.
Zdaniem Sądu strony nie miały zamiaru realizować obowiązków wynikających z umowy o pracę, a jedynym jej celem było umożliwienie K. G. (1) skorzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego z tytułu choroby. Z tego też powodu K. G. (1) nie spełniała warunku do objęcia ubezpieczeniami społecznymi pracowników w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 205 z 2009r., poz. 1585 – tekst jednolity ze zm.), od dnia 22 października 2010r., bowiem w tym okresie nie był osobą pozostającą w stosunku pracy zgodnie z art. 8 ust. 1 tej ustawy.
O pozornym charakterze zawartej umowy o pracę zdaniem Sądu świadczą takie okoliczności wynikające z ustalonego w sprawie stanu faktycznego jak: brak rzeczywistej potrzeby do zatrudnienia K. G. (1) na stanowisku menedżera, brak po jej stronie właściwego wykształcenia i przygotowania zawodowego do wykonywania pracy na w/w stanowisku, wysokość jej wynagrodzenia odbiegającego od wysokości wynagrodzeń pozostałych pracowników zatrudnionych w przedmiotowej firmie, wystąpienie niezdolności do pracy po stronie K. G. (1) w okresie po miesiącu od zawartej umowy o pracę z powodu ciąży, brak jakichkolwiek dowodów potwierdzających wykonywanie przez K. G. (1) pracy w okresie choćby miesiąca czasu od zawarcia umowy do powstania po jej stronie niezdolności do pracy , co miedzy innymi wskazuje brak danych w komputerze firmy o odbieraniu lub wysyłaniu przez K. G. (1) jakichkolwiek e-maili, zatrudnienie równoległe w spornym okresie na pełnym etacie w innej firmie w 5-tygodniowej ciąży w dacie podpisywania przedmiotowej umowy o pracę.
W apelacjach ubezpieczona oraz płatnik, reprezentowane przez pełnomocnika z wyboru, zaskarżyły powyższy wyrok w całości, zarzucając:
1. naruszenie przepisów postępowania w postaci art. 233 § 1 kpc w zw. z art. 233 § 2 kpc i art. 245 kpc poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, polegające na sprzecznej z zasadami logicznego rozumowania, wiedzy i doświadczenia życiowego ocenie dowodów prowadzącej do odmówienia wiary dowodom z zeznań ubezpieczonej K. G. (1), płatnika D. S., świadków A. S., A. G., B. W. i M. W. oraz dowodom z dokumentów przedstawionych w postępowaniu sądowym, podczas gdy prawidłowa, wszechstronna i pełna ocena dowodów uwzględniająca wyżej wskazane kryteria prowadziłaby do uwzględnienia tych dowodów jako wiarygodnych;
2. naruszenie przepisów postępowania w postaci art. 328 § 2 kpc poprzez zaniechanie wskazania w uzasadnieniu pisemnym orzeczenia powodów, dla których Sąd Okręgowy odmówił wiarygodności dowodom przedstawionym przez odwołujące się.
3. naruszenie prawa materialnego poprzez nieuzasadnione zastosowanie art. 83 § 1 kc oraz art. 6 ust. 1 pkt 1 i art. 13 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez jego niezastosowanie i odmówienie K. G. (1) tytułu do ubezpieczenia społecznego jako pracownikowi.
Apelujące wniosły o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie odwołań oraz zasądzenie od organu rentowego na rzecz odwołujących się kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W uzasadnieniu apelacji podniesiono, że ocena dowodów dokonana przez Sąd Okręgowy w niniejszej sprawie ma charakter zupełnie dowolny. Wbrew twierdzeniom Sądu Okręgowego materiał dowodowy nie został bowiem rozważony wszechstronnie i całościowo, w świetle wiedzy, doświadczenia życiowego i reguł logicznego myślenia. Wybór określonych środków dowodowych jako podstawa do czynienia ustaleń faktycznych został dokonany dowolnie, bez uwzględnienia ich mocy oraz wiarygodności i bez należytego odniesienia do pozostałego materiału dowodowego.
Strona skarżąca podniosła iż zadziwiające jest, stanowisko Sądu Okręgowego, który wywodzi z faktu odnotowania 5-ciotygodniowej ciąży przez lekarza ginekologa w dniu 3 listopada 2010r. oraz ostatniej miesiączki wnioskodawczyni przypadającej na dzień 18 września 2010r. fakt, że rzekomo już w dniu 22 października 2010r. (a więc będąc w trzecim tygodniu ciąży i jedynie kilka dni po planowanym terminie kolejnej miesiączki) wnioskodawczyni powinna sobie zdawać sprawę ze swojego stanu i - idąc za poglądem Sądu Okręgowego - nie zawierać stosunku pracy z płatnikiem D. S.. Ten wniosek zdaje się szczególnie nieuprawniony w świetle faktu, że ubezpieczona dzień przed zawarciem umowy o pracę udała się do uprawnionego lekarza, który stwierdził brak przeciwwskazań zdrowotnych do objęcia planowanego stanowiska, a dowód ten nie został zakwestionowany przez Sąd Okręgowy.
Nie sposób również, zdaniem skarżących, podzielić poglądów Sądu, że zawarcie umowy o pracę w trzecim tygodniu prawidłowo rozwijającej się ciąży jest samo w sobie niedopuszczalne i ma charakter pozorny. Wystarczy w tym względzie podkreślić utrwaloną linię orzecznictwa zarówno Sądu Najwyższego, jak i sądów międzynarodowych - zgodnie z którym praca kobiety w ciąży jest jej niezbywalnym prawem, do którego wykorzystania z korzyścią dla ogółu społeczeństwa powinien namawiać ją ustawodawca oraz obecny i potencjalny pracodawca.
Nawiązując stosunek pracy ubezpieczona nie miała żadnej wiedzy na temat przyszłych problemów zdrowotnych i nie spodziewała się ich. Co za tym idzie, ubezpieczona nie miała woli nawiązania stosunku pracy jedynie dla potrzeb uzyskania dodatkowego tytułu do świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Dochody płatnika w zupełności wystarczyły na zatrudnienie ubezpieczonej w wysokości określonej umową o pracę - z dokumentów zbadanych przez Sąd wynika bowiem, że koszty zatrudnienia K. G. (1) wyniosłyby ok. 18.000 zł rocznie, co stanowiłoby jedynie poniżej 2% przychodów D. S. oraz ok. 5,5% funduszu przeznaczonego na wydatki z tytułu wynagrodzeń. Sąd Okręgowy przy tym pominął fakt, że pozostała dwójka pracowników była zatrudniona na stanowiskach budowlanych i nie posiadała wykształcenia wyższego, które posiadała ubezpieczona.
Bez znaczenia dla sprawy pozostaje ustalenie, zdaniem strony skarżącej, że program „Poczta systemu W.” nie został skonfigurowany do odbierania i wysyłania poczty. Ubezpieczona nie twierdziła bowiem, że korzystała z tego programu do wykonywania swojej pracy - lecz jedynie, że do jej obowiązków należało przyjmowanie zamówień mailowych. Ubezpieczona nie twierdziła także, że prowadziła rozliczenia płatnika czy spisy klientów, co być może powinno było znaleźć odzwierciedlenie w plikach znajdujących się na jej komputerze. Takie działania nie mieściły się zatem w zakresie jej obowiązków. Dowód z opinii biegłego informatyka nie ma zatem większego znaczenia dla ustaleń faktycznych, skoro - co wynika ze zgodnych zeznań płatnika i ubezpieczonej oraz złożonych w sprawie dokumentów - K. G. (1) używała poczty elektronicznej w domenie wp.pl korzystając z domyślnej przeglądarki stron internetowych, nie zaś poczty programu z systemu W.. Co więcej, wskutek przeinstalowania systemu operacyjnego na notorycznie zawieszającym się komputerze - z czego też raczej trudno uczynić płatnikowi zarzut, nie było możliwe dokładne ustalenie treści danych.
Ponadto strona skarżąca podniosła, iż wbrew stanowisku Sądu stanowisko pracy ubezpieczonej było jednak dla płatnika potrzebne, skoro po zakończeniu okresu pracy K. G. (1), D. S. zatrudniła na zajmowanym dotąd rzez ubezpieczoną stanowisku G. F.. W czasie nieobecności ubezpieczonej powodowanej chorobą w okresie ciąży obowiązki związane ze stanowiskiem wypełniała płatnik i jej rodzice. Wynagrodzenie ustalone dla G. F. nie odbiegało przy tym znacznie od wynagrodzenia przeznaczonego dla ubezpieczonej, gdyż różnica wynosiła ok. 17%.
Okoliczności zawarcia umowy o pracę nie odbiegały od zwyczajowo przyjętych. Płatnik rozwiesiła ogłoszenie o poszukiwaniu pracownika w miejscach, rozmawiała z kilkoma osobami, wybrała z nich ubezpieczoną. Okoliczności powołane jako podstawa wyboru K. G. (1) (kontakt z ludźmi, wykształcenie, ambicja, przywiązanie do pracy) oraz sposób ustalenia wynagrodzenia również nie były szczególne.
Ponadto zdaniem strony skarżącej Sąd Okręgowy pominął także znaczenie dowodowe listy obecności i listy płac, na których widniały podpisy ubezpieczonej K. G. (1), czym naruszył art. 245 kpc.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Zarzuty apelacji są nieuzasadnione. Sąd I instancji w niniejszej sprawie przeprowadził szczegółowe postępowanie dowodowe w postaci dowodu z zeznań świadków oraz dowodu z opinii biegłego ds. informatyki i prawidłowo ustalił , nie przekraczając w żaden sposób zasady swobodnej oceny dowodów zawartej w art. 233 § 1 kpc, iż zatrudnienie odwołującej się w przedmiotowej firmie miało charakter pozorny.
Ponadto wbrew stanowisku skarżących, Sąd I instancji w uzasadnieniu swego orzeczenia dał wyraz temu jakie dowody uznał za wiarygodne i dlaczego a jakim odmówił wiarygodności nie naruszając w żaden sposób wskazanego w apelacji przepisu art. 328 § 2 kpc a w szczególności wyjaśnił podstawę prawną swego orzeczenia i przytoczył przepisy prawa.
Przede wszystkim z zebranych w sprawie dowodów jednoznacznie wynika, iż w dniu zawarcia umowy o pracę K. G. (1) była w ciąży. Jakkolwiek słuszne jest stanowisko strony skarżącej, iż obowiązujące przepisy prawa pracy nie zabraniają zatrudniania kobiet w ciąży i okoliczności związane ze stanem zdrowia pracownicy w szczególności ciąża , nie mogą powodować dyskryminacji takiego pracownika pod względem zatrudnienia , to jednak w niższej sprawie okoliczność ta w kontekście całokształtu zebranego materiału dowodowego pozostaje nie bez znaczenia dla oceny pozorności przedmiotowej umowy o pracę i jej nieważności.
Przede wszystkim K. G. (1) w momencie zawarcia umowy wiedząc, że jest w ciąży powinna zdawać sobie sprawę z obciążenia stanu jej zdrowia w sytuacji, gdy pozostawała już w zatrudnieniu na pełen etat w firmie (...) na stanowisku referenta ds. planowania a zatem przyjęcie na siebie dnia pracy 12 godzinnego w okresie trwania całej ciąży do porodu nie odpowiada żadnym realiom związanym z wytrzymałością organizmu ludzkiego, co samo w sobie świadczy o braku zamiaru wykonywania przez nią przedmiotowego zatrudnienia.
A zatem podnoszona w apelacji okoliczność, iż przeszła badanie lekarskie i została dopuszczona do wykonywania przedmiotowej pracy nie ma żadnego znaczenia dla oceny braku pozornego charakteru tego zatrudnienia , w sytuacji gdy w zaświadczeniu brak jest wzmianki o tym ,że praca ta miała stanowić dodatkowe zatrudnienia a jej czas dzienny pracy miał znacznie przekraczać w ciąży normę obowiązującego wymiaru czasu pracy pracowników.
Ponadto jak słusznie podniósł Sąd I instancji w motywach swojego uzasadnienia odwołująca się nie miała żadnego wykształcenia ani przygotowania zawodowego do wykonywania pracy na stanowisku menadżera w przedmiotowej firmie tym bardziej, że z powodu nie otrzymania zakresu obowiązków na piśmie nie miała sprecyzowanych obowiązków pracowniczych a zatem nie wiedziała jakie czynności miały należeć do jej obowiązków pracowniczych.
Ponadto jak słusznie wywiódł Sąd Okręgowy w przedmiotowej firmie brak jest jakichkolwiek dowodów świadczących o wykonywaniu przez nią pracy w krótkim okresie od zawarcia umowy do niezdolności z powodu ciąży, który to okres wynosił miesiąc czasu. Słusznie uznał Sąd I instancji oceniając dowód z zeznań świadków, iż zeznania te mają charakter lakoniczny i nie wynika z nich jakie czynności odwołująca się w tym czasie wykonywała.
Przed zatrudnieniem K. G. (1) D. S. nikogo nie zatrudniała w swojej firmie na stanowisku menadżera a w czynnościach prowadzenia firmy pomagał jej ojciec A. S. oraz jej matka, co wynika zeznań świadka A. S.. Również z zeznań, męża K. G. (1), świadka A. G. nie wynika okoliczność wykonywania przez nią pracy. Z zeznań tych wynika, iż mąż przyjeżdżał po nią pod siedzibę firmy, co nie stanowi dostatecznego dowodu do uznania, iż w tej firmie (...) pracowała. Z zeznań natomiast K. G. (1), jak słusznie uznał Sąd I instancji wynika, że jej praca polegała się na kontakcie telefonicznym ze świadkiem B. W., do którego dzwoniła w celu umówienia montażu okien a który był zatrudniony w firmie (...) jako sprzedawca.
Z zeznań natomiast świadka B. W. powyższa okoliczność nie została potwierdzona, gdyż świadek ten zeznał, iż najczęściej w sprawie zamówień kontaktował się z D. S. a 3 razy kontaktował się telefonicznie z K. G. (1). Sam kontakt telefoniczny świadka bez sprecyzowania okresu tych kontaktów i bez przedłożenia dokumentów potwierdzających jakiekolwiek zamówienia oraz ich realizację jest nie wystarczający do uznania, iż w spornym okresie K. G. (1) pracowała na stanowisku menadżera firmy. Poza tym za brakiem możliwości realizacji przez nią jej obowiązków pracowniczych jaką była składanie zamówień na montaż okien, świadczą godziny jej pracy od 16 – 20, kiedy to główny kontrahent spółdzielnia mieszkaniowa (...) już nie urzędowała, a zatem brak było realnej możliwości po godzinie 16 do 20 nawiązywania jakichkolwiek kontaktów z pracownikami w/w spółdzielni.
Ponadto istotną okolicznością przemawiająca za pozornym charakterem zawartej umowy o pracę, jak słusznie podkreślił Sąd I instancji w uzasadnieniu swego rozstrzygnięcia jest brak wykształcenia i przygotowania , czy też doświadczenia zawodowego po stronie K. G. (1) do wykonywania pracy na stanowisku menadżera.
Z zeznań odwołujących się wynika, iż czynności jakie miała wykonywać K. G. (1) na stanowisku określonym w umowie, dotyczyły raczej czynności sprzedawcy lub sekretarki a nie menadżera. Natomiast przy barku określenia zakresu jej obowiązków pracowniczych, słusznie podniósł Sąd Okręgowy w uzasadnieniu swego rozstrzygnięcia, iż z dowodów zebranych w sprawie nie wynika jakie to czynności pracownicze oprócz przyjmowania zamówień na wymianę okien jako menadżer miała ona wykonywać.
Słusznie również Sąd I instancji uznał, że nie bez znaczenia dla istnienia pozornego charakteru przedmiotowej umowy ma wysokość wynagrodzenia jakie strony ustaliły w umowie, przewyższającego wynagrodzenie innych pracowników przedmiotowej firmy.
Wszystkie wyżej wymienione okoliczności a w szczególności brak doświadczenia zawodowego i brak kontaktów po stronie K. G. (1) z firmami budowlanymi czy też z innymi inwestorami w zakresie umożliwiającym rozwój przedmiotowej firmy, której dzielność została rozwinięta dzięki pomocy ojca D. S. , który z racji prowadzenia firmy budowlanej posiadał tego rodzaju kontakty, świadczą o słuszności stanowiska Sądu I instancji barku realnej potrzeby zatrudnienia K. G. (1) w przedmiotowej firmie i to na stanowisku menadżera.
Natomiast osobną kwestią podlegająca ocenie w zakresie mocy dowodowej stanowi dowód z opinii biegłego ds. informatyki , który to dowód nie potwierdził wykonywania przez K. G. (1) pracy w w/w firmie. Słuszne w tym względzie jest stanowisko strony skarżącej zawarte w apelacji, iż dowód ten jest nieprzydatny w niniejszej sprawie. Pomijając wnioski z opinii biegłego, który podał, że w komputerze firmy nie było skonfigurowanego systemu do odbierania i wysyłania poczty, którego istnienie miało kluczowe znaczenie dla strony skarżącej udowodnienia zamówień jakie wpływały do firmy lub były z niej wysłane, to przede wszystkim z dysku przedmiotowego komputera zostały skasowane wszystkie dane i wgrano na nowo system operacyjny. Tłumaczenie powyższej czynności przez D. S. tym, że przeprowadziła tę operację, gdyż była niezadowolona z pracy komputera, który się zawieszał nie znajduje żadnego uzasadnienia w świetle podstawowych reguł pracy i obsługi tego urządzenia. Każdy użytkownik komputera wie, iż przed skasowaniem danych na dysku, jeżeli chce się te dane zachować, należy najpierw przenieść zawarte na nim informacje na nośnik. Ponadto odtworzone informacje ze skasowanego dysku nie wykazały w świetle opinii biegłego żadnych maili wysyłanych przez K. G. (2).
Na marginesie należy wskazać, iż z zeznań D. S. wynika, iż do przedmiotowego komputera miały dostęp osoby znajdujące się firmie, nie był to osobisty komputer K. G. (1), opatrzony przez nią hasłem dostępu. A zatem nawet pomijając kwestię wykasowania danych na dysku, informacje zawarte w komputerze nie mogły by stanowić żadnego dowodu tego, że pochodziły od K. G. (1) w sytuacji, gdy każda osoba mogła wysłać z komputera w spornym okresie czasu informacje i podpisać się pod nią nazwiskiem odwołującej się.
A zatem z prawidłowych ustaleń Sądu Okręgowego opartych na dowodzie z zeznań świadków oraz stron wynika, wbrew twierdzeniom strony skarżącej, pozorny charakter zawartej pomiędzy stronami umowy o pracę.
Zgodnie z treścią przepisu art. 83 § 1 kc nie ważne jest oświadczenie woli złożone stronie za jej zgodą dla pozoru. Jeżeli oświadczenie takie zostało złożone dla ukrycia innej czynności prawnej, ważność oświadczenia ocenia się według właściwości tej czynności(...).
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 lutego 1998 r. w sprawie II CKN 816/87 (LEX 56813) zajął stanowisko, że: „nieważność czynności prawnej z powodu pozorności złożonego oświadczenia woli może być stwierdzona tylko wówczas, gdy brak zamiaru wywołania skutków prawnych został przejawiony wobec drugiej strony tej czynności otwarcie tak, że miała ona pełną świadomość co do pozorności złożonego wobec niej oświadczenia woli i co do rzeczywistej woli jej kontrahenta i w pełni się z nią zgadza”.
Zgodnie z art. 6 ust 1 pkt.l i art. 13 pkt.l ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 153 poz. 1227 z późn. zm.). obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami w okresie od nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania. A zatem z prawidłowego rozstrzygnięcia Sądu I instancji wynika słuszność zaskarżonej decyzji w zakresie stwierdzenia nie podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym K. G. (1) w spornym okresie czasu z uwagi na pozorny charakter zawartej umowy o pracę, której celem nie było świadczenie pracy przez K. G. (1) a uzyskanie przez nią świadczeń z ubezpieczenia społecznego związanych z ciążą i urodzeniem dziecka, z którą to okolicznością godziła się D. S..
Z tych wszystkich względów uznając apelację za bezzasadną a orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 385 kpc.
O kosztach zastępstwa procesowego za II instancję orzeczono na podstawie art. 98 kpc w zw z § 12 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r .w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U z 2002 r. Nr 163 poz. 1349 ze zm.).