Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 października 2013 roku

Sąd Okręgowy w Olsztynie VI Wydział Cywilny Rodzinny w składzie:

Przewodniczący: SSO Zofia Rutkowska (spr.)

Sędziowie: SO Hanna Niewiadomska

SR del do SO Leszek Wojtuń

Protokolant: st. sekr. sąd. Anna Greifenberg-Krupa

po rozpoznaniu w dniu 23 października 2013 roku w Olsztynie

na rozprawie

sprawy z powództwa małoletniej N. J. reprezentowanej przez matkę H. J.

przeciwko J. J.

o podwyższenie alimentów

na skutek apelacji małoletniej powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Olsztynie

z dnia 26 marca 2013 roku

sygn. akt III RC 535/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

1.  zasądzone w punkcie I alimenty ustala na kwotę po 600 zł (sześćset złotych) miesięcznie płatne od dnia 01 czerwca 2012 roku,

2.  kwotę ustaloną w punkcie III zmienia na kwotę 120 zł,

II.  w pozostałej części apelację oddala;

III.  koszty procesu między stronami za instancję odwoławczą wzajemnie znosi;

IV.  wyrokowi w punkcie I. 1. nadaje klauzulę wykonalności.

Sygn. akt VI RCa 215/13

UZASADNIENIE

Małoletnia powódka N. J. reprezentowana przez matkę H. J. wniosła o podwyższenie alimentów od pozwanego ojca J. J. z kwoty 400 zł miesięcznie do kwoty 1000 zł miesięcznie.

Stanowisko swoje uzasadniła wydatkowaniem na zaspokojenie swoich potrzeb kwoty około 1500 zł miesięcznie. Podała, że wynika to ze znacznego zwiększenia potrzeb edukacyjnych spowodowanych rozpoczęciem nauki w szkole oraz dodatkowych zajęć, w tym odpłatnej nauki języka angielskiego. Powołała się również na wydatki na szkła korekcyjne. Uznała również, że znaczny wzrost dochodów pozwanego pozwala na zwiększenie jego udziału w kosztach jej utrzymania.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości. Podał, że poza powódką ma na utrzymaniu syna, dodatkowo partycypuje w kosztach utrzymania mieszkania rodziców, z którymi aktualnie zamieszkuje. Wskazał, że nie ma możliwości zakupu sobie mieszkania ze względu na brak zdolności kredytowej, nie wyjeżdża na wakacje, korzysta ze starego samochodu.

Sąd Rejonowy w Olsztynie wyrokiem z 26 marca 2013r. częściowo uwzględnił powództwo podwyższając alimenty na utrzymanie powódki do kwoty 500 zł za okres od 1 lipca 2012r. do 1 kwietnia 2013r. i do wysokości po 550 zł miesięcznie od 1 kwietnia 2013r.. Oddalił powództwo w pozostałej części.

Sąd Rejonowy ustalił w toku postępowania, że małżeństwo stron zostało rozwiązane przez rozwód wyrokiem w sprawie VI RC 470/11 z 24 maja 2011r., który stał się prawomocny w dniu 15 czerwca 2011r. Zasądzone zostały tam od J. J.na rzecz małoletniej N. J.alimenty w wysokości 400 zł miesięcznie. Sąd I instancji podkreślił zgodność tego orzeczenia z wnioskiem matki powódki, która oceniła koszty utrzymania córki na poziomie 800 zł miesięcznie. Sąd wskazał również, że w czasie orzekania rozwodu matka powódki pracowała jako przedstawiciel handlowy i zarabiała około 3500 zł netto miesięcznie, zaś pozwany pracował w (...) O.i zarabiał około 3400 zł netto. W czasie orzekania rozwodu powódka miała 6 lat.

Sąd Rejonowy uwzględnił, że aktualnie małoletnia powódka N. J. jest uczennicą II klasy szkoły podstawowej, mieszka z matką, korzysta z dodatkowych zajęć nauki angielskiego, których koszt wynosi 1431 zł rocznie. Jej utrzymanie wiąże się ponadto z wydatkowaniem kwoty około 65 zł miesięcznie za obiady w szkole, kwoty 45 zł miesięcznie za zajęcia taneczne i z zakupem okularów korekcyjnych. Sąd dostrzegł również, że małoletnia powódka dysponuje telefonem komórkowym, za który opłata wynosi około 30 zł miesięcznie.

Sąd miał również na uwadze, że matka małoletniej H. J. pracuje i zarabia około 3300 zł netto miesięcznie. Zamieszkuje nadal w swoim mieszkaniu, za które ponosi opłaty wynoszące około 700 zł.

Sąd ustalił również, że powódka wraz z matką w 2012r. dwukrotnie wyjeżdżały do Egiptu.

Sąd Rejonowy orzeczenie oparł na przyjęciu, że w sytuacji powódki zaistniała zmiana uzasadniająca korektę rozstrzygnięcia o alimentach na jej utrzymanie pochodzących od pozwanego, niemniej nie we wnioskowanej wysokości. Sąd uznał, że zmiana stosunków jest standardowa, adekwatna do wieku powódki. Powołał się również na lokalną sytuację gospodarstw domowych podkreślając wysoki standard życia matki powódki. Wyeksponował przy tym brak możliwości ingerowania w ustalenia Sądu orzekającego o wysokości alimentów w wyroku rozwiązującym małżeństwo rodziców powódki.

Powyższe rozstrzygnięcie zaskarżyła powódka zarzucając naruszenie przepisu art. 135§1 k.r.o. i art. 138 k.r.o. poprzez błędną ich wykładnię, art. 233 k.p.c. poprzez pobieżne rozważenie materiału dowodowego, art. 328§2 k.p.c. poprzez wadliwe sporządzenie uzasadnienia wyroku.

W konsekwencji wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa i zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu za obie instancje według norm przepisanych.

Skarżąca uzasadniła swoje stanowisko podając, że sprzeczne z przepisami jest argumentowanie rozstrzygnięcia sytuacją lokalną i innymi przesłankami pozakodeksowymi. Za celowe uznała oparcie ustaleń na wykazaniu faktycznie poniesionych na jej utrzymanie wydatków. Podała, że obowiązkiem członków rodziny jest wspieranie się wzajemne, zaś obowiązek alimentacyjny nakazuje dostarczać środki utrzymania, a w razie potrzeby i wychowania. Podkreśliła znaczny wzrost wynagrodzenia pozwanego.

Sąd odwoławczy zważył, co następuje:

Apelacja zasługiwała na częściowo uwzględnienie. Argumenty w niej wskazane nie w pełni są przekonujące, niemniej Sąd odwoławczy uznał, że zaskarżone rozstrzygnięcie wymaga korekty.

Nie sposób bowiem zgodzić się z zarzutem powierzchownej jedynie analizy zgromadzonego materiału dowodowego. Sąd I instancji poddał analizie wszystkie istotne elementy ustalając ostatecznie zakres zmian w sytuacji powódki, a także nieznaczną zmianę sytuacji pozwanego. Nie umknęły uwadze Sądu żadne istotne elementy mogące mieć wpływ na rozstrzygnięcie.

Sąd odwoławczy zaaprobował stanowisko Sądu Rejonowego wskazujące, że w sytuacji powódki zaistniały standardowe zmiany w kosztach jej utrzymania, których katalog poszerzony został jedynie o konieczność zakupu szkieł korekcyjnych. Zarówno bowiem wyżywienie, jak i ubranie, koszty edukacji i ochrony zdrowia, a także organizacji wypoczynku i rozrywek były uwzględniane w orzeczeniu kształtującym obowiązek alimentacyjny pozwanego. Nie sposób więc aktualnie te elementy dodać do katalogu wydatków na utrzymanie powódki. Sąd Rejonowy uwzględnił ich większy zakres wynikający z upływu czasu i tym samym zwiększonych potrzeb powódki. Nie ma on jednak charakteru uzasadniającego wniosek o radykalne zwiększenie wysokości alimentów. Nie sposób więc zgodzić się z żądaniem pozwu i apelacji o ustalenie alimentów od pozwanego na poziomie 1000 zł miesięcznie. Utrzymanie powódki bowiem na poziomie zbliżonym do tego, z jakiego korzysta pozwany nie wymaga wydatkowania kwoty 1500 – 2000 zł. Sąd uwzględnił celowość zapewnienia powódce zarówno rozrywek, czy atrakcji wakacyjnych, niemniej w granicach standardu życia, z jakiego korzysta pozwany. Sąd uznał bowiem, że do zabezpieczenia usprawiedliwionych potrzeb powódki wystarczająca jest kwota około 1000 zł miesięcznie. W ocenie Sądu taka kwota umożliwi zapewnienie powódce realizacji potrzeb podstawowych, jak wyżywienie, ubranie, ewentualne leczenie, edukacja, a również innych usprawiedliwionych, a więc rozsądnych rozrywek i organizacji czasu wolnego na poziomie adekwatnym do wieku powódki, uwarunkowań środowiskowych i standardu życia rodziców. Matka powódki uprawniona jest do ponoszenia dodatkowych, nawet ekskluzywnych wydatków na córkę, niemniej nie sposób nimi obciążać pozwanego, zwłaszcza, jeżeli nie są one z nim uzgadniane. Sąd za celowe uznał więc przyjęcie za podstawę analizy obowiązku alimentacyjnego pozwanego wydatków na małoletnią powódkę w wysokości około 1000 zł miesięcznie.

Odmiennie natomiast niż Sąd I instancji, Sąd II instancji ocenił adekwatne do sytuacji powódki proporcje w zabezpieczaniu jej potrzeb przez rodziców. Uznał bowiem, że pozwany z racji sporadycznego i ograniczonego zaangażowania w sprawy powódki winien w większym zakresie niż ustalił to Sąd Rejonowy, partycypować w kosztach jej utrzymania. Pozwany przyznał, że z córką spotyka się rzadko, w bardzo ograniczonym zakresie organizuje jej czas wolny i atrakcje podczas spotkań. Takie działanie powoduje znacznie większe obciążenie matki powódki osobistą pracą na rzecz powódki. W konsekwencji zakres finansowego udziału pozwanego w kosztach utrzymania powódki powinien, w ocenie Sądu, ulec zwiększeniu w odniesieniu do ustalonego wyrokiem rozwiązującym małżeństwo pozwanego i matki powódki.

Sąd odwoławczy w konsekwencji uznał, że alimenty ustalone orzeczeniem Sądu Rejonowego wymagają nieznacznej korekty. W ocenie Sądu odwoławczego adekwatne do aktualnej sytuacji powódki i pozwanego jest ustalenie obowiązku alimentacyjnego pozwanego na poziomie 600 zł. Taka kwota bowiem odzwierciedla usprawiedliwione potrzeby powódki, a także proporcje w nakładzie osobistej pracy rodziców na rzecz powódki. Pozostałe wydatki związane z utrzymaniem powódki bowiem obciążać będą jej matkę.

Sąd uznał również, że kwota ustalonych alimentów mieści się w granicach możliwości zarobkowych pozwanego. Uzyskuje on dochód umożliwiający mu przekazywanie takiej kwoty na rzecz córki bez nadmiernego uszczerbku w swoim utrzymaniu.

Sąd jednocześnie uznał, że pozwany nie ma tak wysokich możliwości zarobkowych, jak przedstawiała to powódka. Z racji charakteru zawodu nie ma on możliwości uzyskiwania dodatkowego dochodu. Nie sposób również przyjąć, że aktualnie przez niego generowany dochód klasyfikuje się znacznie poniżej jego możliwości. Nie bez znaczenia jest również dostrzeżenie standardu życia, z jakiego pozwany korzysta. Na podstawie tych przesłanek nie ma możliwości przyjąć, że pozwany jest w stanie partycypować w kosztach utrzymania córki w większym zakresie niż poprzez przekazywanie kwoty 600 zł miesięcznie.

Sąd nie uznał za stosowne rozdzielanie wysokości alimentów w zależności od etapu postępowania w tym przedmiocie. Nie sposób bowiem przyjąć, że doszło do zmiany stosunków w toku postępowania. Sąd Rejonowy kwestii tej również nie wyjaśnił, dlatego też Sąd odwoławczy uznał, że alimenty w wysokości 600 zł miesięcznie należne są od momentu wniesienia pozwu.

Apelacja powódki spowodowała zatem na podstawie art. 386§1 k.p.c. i art. 133§1 k.r.o. i art. 135§1 i 2 k.r.o. zmianę zaskarżonego wyroku poprzez ukształtowanie obowiązku alimentacyjnego pozwanego wobec powódki na poziomie 600 zł od 1 czerwca 2012r. Konsekwencją zmiany wysokości alimentów było odmienne ustalenie należnej opłaty. Sąd odwoławczy na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych zmienił ją przyjmując jej wysokości na 120 zł.

W pozostałym natomiast zakresie Sąd na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację powódki uznając ją w tej części za bezzasadną.

O kosztach procesu za instancję odwoławczą Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. znosząc je wzajemnie stosownie do wyniku sprawy.

Rozstrzygnięciu zawartemu w punkcie I Sąd nadał na podstawie art. 781§1 k.p.c. i art. 782§1 k.p.c. z urzędu klauzulę wykonalności, albowiem rozstrzygnięcie to jest prawomocne.