Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 24 sierpnia 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodnicząca: SSA Urszula Iwanowska (sprawozdawca)

Sędziowie SA: Beata Górska

Edyta Buczkowska-Żuk

po rozpoznaniu w dniu 24 sierpnia 2016 r., na posiedzeniu niejawnym,

sprawy z powództwa Z. B.

przeciwko T. B.

o zadośćuczynienie, rentę

na skutek zażalenia powoda na postanowienie Sądu Okręgowego w Koszalinie IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 15 marca 2016 r., sygn. akt IV P 4/14,

postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Koszalinie IV Wydziałowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.

SSA Beata Górska SSA Urszula Iwanowska SSA Edyta Buczkowska-Żuk

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym w dniu 20 lutego 2014 r. powód Z. B. wniósł o zasądzenie od T. B. zadośćuczynienia w kwocie 290.000zł, renty miesięcznej w kwocie 1.500 zł począwszy od 13 lutego 2014 r., skapitalizowanej renty w kwocie 15.810 zł, zwrotu kosztów dojazdów w wysokości 4.319,04 gr., zwrotu kosztów protezy w kwocie 27.800 zł, wszystkie kwoty wraz z ustawowymi odsetkami oraz o ustalenie odpowiedzialności pozwanego wobec powoda na przyszłość za skutki wypadku przy pracy z dnia 22 listopada 2011 r.

Postanowieniem z dnia 10 sierpnia 2015 r. Sąd Okręgowy w Koszalinie dopuścił dowód z opinii biegłego lekarza chirurga ortopedy oraz biegłego psychiatry na okoliczność stanu zdrowia powoda w związku z wypadkiem przy pracy w dniu 22 listopada 2011 r., w szczególności uszczerbku na zdrowiu oraz rokowań na przyszłość, a także udzielania odpowiedzi na szczegółowo sformułowane pytania.

Postanowienie przekazano do wykonania (...) w W., po uprzednim telefonicznym uzgodnieniu warunków wykonania opinii.

W dniu 28 października 2015 r. wpłynęła do Sądu Okręgowego wykonana opinia przez biegłego w zakresie chirurgii urazowej i ortopedii.

W dniu 12 listopada 2015 r. wpłynęła faktura (...) w W. na kwotę 5.356,91 zł. W rozliczeniu wskazano, że wynagrodzenie biegłego wyliczono za 44 godziny pracy (przegląd akt sprawy – 3 h, analiza dokumentacji lekarskiej – 7 h, analiza dokumentacji laboratoryjnej – 17 h, analiza dokumentacji radiologicznej – 5 h, weryfikacja wyników z badaniem biegłego – 5 h, sporządzenie opinii – 4 h i sporządzenie wniosków końcowych – 3 h), nadto wskazana kwota obejmuje zwrot kosztów materiałów, w tym: koszty papieru fot., materiały drukarskie i biurowe – 14 zł, koszty przesyłek kurierskich – 170,40 zł, koszty kancelaryjnej obsługi sprawy ryczałt / opinię – 1.000 zł, wydatki niezbędne do wydania opinii – 1.189,05 zł oraz podatek VAT.

Postanowieniem z dnia 15 marca 2016 r. Sąd Okręgowy w Koszalinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych przyznał (...) w W. wynagrodzenie w kwocie 5.356,91 zł brutto za sporządzenie opinii przez biegłego ortopedę.

W uzasadnieniu sąd pierwszej instancji wskazał, że na podstawie art. 278 § 1 w związku z art. 288 k.p.c. i art. 89 i 90 ustawy o kosztach w sprawach cywilnych oraz przepisami rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych … (Dz. U. z dnia 30 kwietnia 2013 r.), uwzględniając nakład pracy i poniesione wydatki niezbędne dla wydania opinii przyznał wynagrodzenie zgodnie z przedłożoną fakturą nr (...).

Z powyższym postanowieniem Sądu Okręgowego w Koszalinie w całości nie zgodził się Z. B., który działając przez pełnomocnika w złożonym zażaleniu zarzucił mu:

1)  błąd w ustaleniach faktycznych, mający wpływ na treść zaskarżonego postanowienia przez niezasadne przyjęcie, że wyliczenie przedłożone przez biegłego ortopedę jest prawidłowe z punktu widzenia nakładu pracy oraz typowości opinii (w szczególności, że ilość czasu potrzebna na sporządzenie opinii nie budzi wątpliwości, podczas gdy treść przedmiotowej opinii oraz jej objętość nie uzasadnia przyjęcia, iż czas niezbędny na jej sporządzenie wynosił aż 167,5 h);

2)  powyższe doprowadziło do naruszenia prawa materialnego tj.:

a) art. 89 ust. 2 i art. 90 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych poprzez błędne zastosowanie i uznanie, że wskazana przez biegłego w przedłożonej fakturze kwota tytułem wynagrodzenia jest prawidłowa, tj. uwzględnia czas i nakład pracy niezbędny do wydania opinii, w sytuacji gdy była rażąco zawyżona,

b) § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie sposobu określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych do wydania opinii w postępowaniu cywilnym poprzez jego niezastosowanie i brak wskazania przyjętego procentu kwoty bazowej przyjętej do rozliczenia wynagrodzenia biegłego co w konsekwencji uniemożliwiło powodowi zweryfikowanie przedłożonej przez biegłego faktury.

W oparcie o tak sformułowane zarzuty skarżący wniósł o:

- uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania,

ewentualnie

- zmianę zaskarżonego postanowienia i przyznanie wynagrodzenia (...) w W. wynagrodzenia za sporządzenie opinii głównej i uzupełniającej w wysokości nie wyższej niż 629,17 zł.

W uzasadnieniu skarżący między innymi podniósł, że uzasadnienie zaskarżonego postanowienia nie zwiera żadnych ustaleń sądu poczynionych w zakresie ustalenia wynagrodzenia biegłego za sporządzone opinie. Powód zarzucił, że sąd nie tylko nie wskazał jaki wymiar czasu pracy przyjął za zasadny, ale nadto nie odniósł się do kwestii przyjętego procentu kwoty bazowej. W ocenie skarżącego, sąd uniemożliwił w ten sposób stronom postępowania weryfikację prawidłowości nie tylko żądania biegłego, ale przede wszystkim swojego rozstrzygnięcia.

Nadto powód zarzucił, że wysokość przedłożonego rachunku za sporządzenie opinii głównej nosi znamiona rażącego wygórowania i podniósł, że z treści rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie sposobu określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych do wydania opinii w postępowaniu cywilnym wynika, że stawka wynagrodzenia biegłych kształtuje się w zakresie od 1,28% do 1,81% kwoty bazowej (zgodnie z ustawą budżetową na 2015 r. z dnia 15 stycznia 2015 r. - Dz. U. z 2015 r., poz. 153, podstawę obliczenia wynagrodzenia biegłych stanowi kwota bazowa w wysokości 1.766,46 zł) w zależności od stopnia złożoności problemu będącego przedmiotem opinii oraz warunków, w jakich opracowano opinię. W ocenie strony przedmiot opinii sporządzonej przez biegłego nie należy ani do rzadkich, ani szczególnie skomplikowanych. Stanowiła ona typową opinię, jaką biegli sądowi sporządzają na potrzeby postępowań sądowych. Nadto zdaniem skarżącego warunki, w których opinia była sporządzana nie odbiegają od standardowych, w szczególności z uwagi na okoliczność, iż badanie powoda zostało przeprowadzone w wyznaczonym i dogodnym dla biegłego miejscu i czasie, co więcej biegły dysponował kompletem dokumentacji zgromadzonej w trakcie procesu leczenia powoda.

Następnie powód wskazał, że mając na uwadze, iż faktura za sporządzoną opinię opiewa na kwotę 5.356,91 zł, a z postanowienia sądu nie wynika jaki czas według biegłego był niezbędny dla sporządzenia opinii i jaka stawka została przyjęta przy wyliczeniach, to przyjmując maksymalną stawkę wynagrodzenia tj. 31,97 zł/h (1,81% x 1.766,46 zł) wynikałoby, iż czas na sporządzenie opinii wynosił 167,5 h (5.356,91 zł / 31,97 zł = 167,56). Zdaniem powoda czas ten należy uznać za nieakceptowalny i znacznie zawyżony. Opinia liczy 9 stron, z czego 4 strony mają charakter czysto formalny (zawierają podstawę i przedmiot opracowania oraz ogólny opis sprawy wraz ze streszczeniem ustaleń z wywiadu przeprowadzonego z powodem i z badania). Natomiast przyjmując, według strony, że biegły musiał:

1) zapoznać się z aktami (czas poświęcony na tę czynność to max. 5 h),

2) spotkać się z powodem w celu przeprowadzenia badania (badanie trwało ok. 1 h),

3) wykonać opinię w jej warstwie merytorycznej (biegły mógł poświęcić maksymalnie 9 h, tj. h na stronę),

4) podjąć czynności techniczno-wykonawcze, takie jak wydruk, ksero opinii, spakowanie i wysłanie (1 h),

- należy przyjąć, iż biegły mógł poświęcić ok. 16 h na sporządzenie opinii (czyli ponad 10 razy mniej niż wynika z przedłożonej przez biegłego faktury), co uzasadniałoby przyznanie wynagrodzenia około 512 zł (przyjmując maksymalną stawkę wynagrodzenia). Wyliczenia: 31,97 zł x 16 h = 511,52 zł + 23% Vat = 629,17 zł.

Jednocześnie skarżący podkreślił, że Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 października 1988 r., IV PZ 66/88, wyjaśnił, że „przy ustalaniu wysokości wynagrodzenia biegłemu, decydujące znaczenie ma nie ilość rzeczywiście wykorzystanego czasu, lecz ilość czasu niezbędnego do prawidłowego opracowania opinii przez specjalistę, dysponującego niezbędnymi danymi w danej dziedzinie”.

W odpowiedzi na zażalenie (...) w W. (wskazywane dalej jako: (...)) wniosło o jego jako całkowicie bezzasadnego.

W uzasadnieniu (...) między innymi wskazało, że zarzuty skarżącego są nieprawdziwe, niezgodne z przepisami prawa, nierzetelne, chybione, gołosłowne, wkraczają w sferę zarezerwowaną dla warsztatu pracy biegłego oraz władzy sądowniczej. Zdaniem (...) argumenty pełnomocnika powoda nie mogą więc stanowić podstawy do zmiany wysokości przyznanego przez sąd wynagrodzenia.

W ocenie (...) wywody skarżącego dotyczące liczby godzin pracy biegłego oraz wynagrodzenia z tym związanego i tego jakoby ich bezpodstawne zawyżenie spowodowały rażące wygórowanie rachunku są zupełne gołosłowne, pozbawione podstaw naukowych oraz technicznych, a wyliczenie godzin na poziomie 167,6 h jest już kuriozalne. Wnoszący odpowiedź podniósł, że wszystkie elementy ustalonego wynagrodzenia zostały dokładnie wskazane w oświadczeniu - rozliczeniu kosztów/wydatków z dnia 21 października 2015 r., w tym liczba godzin pracy biegłego została ustalona na 44 h. Jest to rzeczywista wysokość czasu pracy biegłego, którą poświęcił on nad sporządzeniem opinii. Wbrew temu co twierdzi pełnomocnik powoda, w ocenie (...), sprawa nie jest prosta i nieskomplikowana. Wymagała dużo pracy, co zostało rozpisane dokładnie w karcie pracy biegłego (karta pracy w aktach sprawy). Według udzielającego odpowiedzi, aby zasadnie kwestionować ustalony czas pracy biegłego skarżący winien zaprezentować materiał porównawczy czy przywołać

jakiś dorobek naukowy lub piśmienniczy. Taki bark – według (...) uzasadnia odrzucenie zarzutów jako gołosłownych. Nadto zdaniem (...) skarżący nie może ferować jakichkolwiek „wyroków” w zakresie liczby godzin etapów pracy biegłego, czyli liczby godzin koniecznych do zapoznania się z aktami sprawy, godzin na spotkanie ze stroną postępowania, godzin poświęconych na metodologię i zakres wykonanej opinii oraz na podjęcie czynności techniczno-wykonawczych, jest to bowiem warsztat pracy biegłego.

Dalej w odpowiedzi na wskazanie, że opinia nie jest skomplikowana oraz, że jest typowa, (...) podniosło, że żadna opinia, ani sprawa, nie jest sobie równa, i każda jest indywidualnym i jednorazowym wynikiem całego ciągu badań i rozważań eksperta.

Ponad powyższe (...) wskazało, że o wysokości wynagrodzenia nie powinna rozstrzygać obszerność opinii. Może to być - jak w naszej sprawie - 9 stron, byleby opinia dawała odpowiedź na pytania postawione przez Sąd i zawierała w tym zakresie uzasadnienie, a tak jest z opinią w przedmiotowej sprawie.

Następnie (...) podkreśliło, że weryfikacji liczby godzin oraz zakresu i nakładu pracy biegłego nie powinno się oczekiwać od sądu orzekającego w sprawie, ponieważ by to zrobić trzeba mieć specjalistyczną wiedzę i doświadczenie, a taką posiadają tylko biegli. Sąd takiej wiedzy nie ma. W przeciwnym razie ich powoływanie w sprawie sądowej byłoby zupełnie bezcelowe i bezprzedmiotowe. Na tym nie polega rzetelne wyjaśnienie sprawy.

(...) podniosło również, że złożone w sprawie oświadczenie - rozliczenie kosztów/wydatków z dnia 21 października 2015 r. wskazuje rzeczywistą liczbę godzin pracy biegłego oraz obejmuje wszystkie kategorie kosztów (np. czynsz, telefon, amortyzacja sprzętu itd.) ponoszonych przez wnoszącego odpowiedź, a przypisanych do konkretnej sprawy. Ich zwrot wnoszącemu odpowiedź jest więc uzasadniony i konieczny. To, że ma je ponosić konkretna strona postępowania nie zależy od wnoszącego odpowiedź, ale od ustawodawcy.

Zdaniem (...) złożona w sprawie opinia, jako logiczna, kompleksowa i całościowa została przyjęta przez sąd i dała odpowiedzi na pytania postawione przez sąd, nie zawierając błędów i braków. W konsekwencji wnoszącemu odpowiedź zostało przyznane należne mu wynagrodzenie z tytułu sporządzenia opinii zgodnie z przedłożoną fakturą VAT.

Dalej (...) wyjaśniło, że nie doszło do naruszenia § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym (Dz. U. z 2013 r., nr 508), ponieważ stawka 45,04 zł za godzinę pracy jest wyrazem stosowania przez wnoszącego odpowiedź tego rozporządzenia. Jest to więc – w ocenie (...) kolejny niezrozumiały i bezpodstawny zarzut skarżącego.

Na koniec (...) wskazało, że Sąd Okręgowy w Koszalinie dokonał formalnej akceptacji warunków wynagrodzenia, również co do wysokości kosztów, liczby godzin i sposobu określania wysokości wynagrodzenia za przepracowaną ich liczbę. Formuła akceptacji warunków wynagrodzenia jest jak najbardziej dopuszczalna w tego typu sprawach. Co więcej, właśnie taka formuła - jako niezakazana przez przepisy prawa - jest często konieczna i uzasadniona.

Sąd Apelacyjny rozważył, co następuje:

Zażalenie okazało się oczywiście uzasadnione.

W ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd Okręgowy nie rozpoznał istoty sprawy w zakresie wysokości przyznanego wynagrodzenia za sporządzoną w sprawie opinię biegłego, a brak jakiegokolwiek uzasadnienia (poza zacytowaniem przepisów) sprawia, że zaskarżone postanowienie nie poddaje się kontroli.

Zgodnie z art. 386 § 4 k.p.c. sąd drugiej instancji może uchylić zaskarżony wyrok (również postanowienie – art. 397 § 2 k.p.c.) i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania tylko w razie nierozpoznania przez sąd pierwszej instancji istoty sprawy albo gdy wydanie wyroku (postanowienia) wymaga przeprowadzenia postępowania w całości.

Jednocześnie trzeba wyjaśnić, że do nierozpoznanie istoty sprawy dochodzi wówczas, gdy rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji nie odnosi się do tego, co było przedmiotem sprawy, gdy zaniechał on zbadania materialnej podstawy żądania albo merytorycznych zarzutów strony. Pojęcie „nierozpoznanie istoty sprawy” oznacza uchybienie procesowe sądu pierwszej instancji polegające na całkowitym zaniechaniu wyjaśnienia istoty lub treści spornego stosunku prawnego przez co rozumie się niewniknięcie w podstawę merytoryczną dochodzonego roszczenia, a w konsekwencji pominięcie tej podstawy przy rozstrzyganiu sprawy (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 8 listopada 2012 r., I ACa 486/12, LEX nr 1235967).

W wyniku złożonego zażalenia kwestią sporną w sprawie jest wysokość wynagrodzenia przyznanego (...) za sporządzenie opinii przez biegłego lekarza ortopedę, dr n. med. W. Ż..

Zgodnie z art. 288 k.p.c. oraz art. 89 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (j.t. Dz.U. z 2016 r., poz. 623), biegły ma prawo żądać wynagrodzenia za wykonaną pracę. Przy czym, wysokości należnego biegłemu wynagrodzenia za wykonaną pracę jest uregulowana przepisami rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym. (Dz. U. z 2013 r., poz. 518).

W myśl art. 89 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych wysokość wynagrodzenia biegłego za wykonaną pracę ustala Sąd, uwzględniając wymagane kwalifikacje, potrzebny do wydania opinii czas i nakład pracy oraz wysokość wydatków (na podstawie złożonego rachunku). Sąd pierwszej instancji w zaskarżonym postanowieniu poprzestał na zaakceptowaniu przedłożonego przez (...) rachunku, bez żadnej jego analizy, a w szczególności bez analizy przywołanych powyżej kryteriów, zupełnie nie dostrzegając nietypowo wysokich kosztów kancelaryjnych obsługi sprawy (1.000 zł), wydatków niezbędnych do wydania opinii (1.189,05 zł), jak również zadeklarowanej liczby godzin potrzebnych do sporządzenia opinii, przy uwzględnieniu stopnia skomplikowania sprawy (44 godziny, w tym aż 17 godzin na analizę dokumentacji laboratoryjnej).

Zdaniem sądu odwoławczego – wbrew stanowisku reprezentowanemu przez (...) w odpowiedzi na zażalenie – skarżący zasadnie podważył liczbę godzin poświęconych przez biegłego na sporządzenie opinii, ujawnionych w karcie pracy biegłego. Ilość czasu, którą trzeba zużyć na określoną czynność, jest zależna od wielu czynników, a wśród nich także od indywidualnych cech wykonawcy i zleconej czynności, stąd podany w rachunku czas zużyty na wykonanie czynności może być z natury rzeczy skontrolowany tylko w przybliżeniu. Kwestionowanie rachunku biegłego na tej podstawie, że czynność wymagała mniej czasu, niż to wykazano w rachunku, może być skuteczne tylko wtedy, gdy podane w rachunku ilości zużytego czasu są tak jaskrawo wygórowane, iż opierając się na zwykłym doświadczeniu życiowym można od razu stwierdzić, że biegły niewątpliwie zużył znacznie mniej czasu, niż podaje w rachunku (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 18 sierpnia 1959 r., I CZ 82/59, OSNCK 1961/2/41, a także postanowienie Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 25 stycznia 2013 r., I ACz 87/13, LEX nr 1264420 czy postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 22 lipca 2013 r., I ACz 1176/13, LEX nr 1362758).

Opracowanie opinii – zważywszy na jej rozmiar (7 stron, bowiem opinia kończy się na stronie oznaczonej 7/9), nie wymagało, zdaniem Sądu Apelacyjnego, nakładu aż 44 godzin (a zatem ponad pięciu ośmiogodzinnych dni roboczych). Należy mieć również na uwadze, że biegły jest specjalistą w swojej dziedzinie, nadto nie po raz pierwszy sporządzał opinię w takiej sprawie (por. opinia w sprawie IV P 7/14 Sądu Okręgowego w Koszalinie). Przy czym, oczywistym jest, że przy ustalaniu wysokości należnego biegłemu wynagrodzenia decydujące znaczenie ma nie ilość rzeczywiście wykorzystanego przez biegłego czasu, lecz ilość czasu niezbędnego do prawidłowego opracowania opinii przez specjalistę, dysponującego niezbędnymi wiadomościami w danej dziedzinie.

Nie ulega wątpliwości, że w przedmiotowej sprawie zachodzi znaczna dysproporcja w porównaniu do innych, podobnych spraw, bowiem – jak pokazuje praktyka w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych – do sporządzenia opinii z zakresu ortopedii konieczne jest przede wszystkim bezpośrednie zbadanie powoda, w tym dokonanie oceny ruchomości kończyny itp., które to czynności zajmują zwykle nie więcej niż 1-2 godziny. Natomiast, jak w swojej opinii wskazał biegły, przeważającą część czasu przeznaczył on na analizę dokumentacji medycznej, co do której – co należy podkreślić – nie wiadomo gdzie się znajdowała, czego dokładnie dotyczyła i jakie badania obejmowała.

Dołączona do faktury (...) z dnia 10 listopada 2015 r. karta pracy biegłego zawierająca wykonane przez niego czynności oraz ilość godzin pracy biegłego podlega weryfikacji sądowej. Już w powołanym wyżej orzeczeniu z dnia 18 sierpnia 1959 r., I CZ 82/59, Sąd Najwyższy jednoznacznie wskazał, że szczegółowe wymienienie w karcie pracy, sporządzonej przez biegłego, czynności, jakich dokonał w związku z opracowaniem opinii, jak również czasu użytego na każdą z tych czynności, zobowiązuje Sąd do konkretnego ustosunkowania się do tych danych, a zwłaszcza do wyjaśnienia, czy i ewentualnie której z tych czynności nie uznaje i jakimi w tym przedmiocie kieruje się przesłankami względnie dlaczego przyjmuje, że wykazany przez biegłego czas pracy nie odpowiada rzeczywistemu stanowi rzeczy. Stanowisko nadal jest aktualne w orzecznictwie sądów powszechnych (por. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 28 sierpnia 2012 r., I ACz 1206/12, LEX nr 1216294). Tymczasem z treści uzasadnienia zaskarżonego postanowienia nie sposób odczytać, czy Sąd Okręgowy rzeczywiście zbadał pod względem formalnym i rachunkowym przedłożoną przez (...) fakturę oraz wystawioną przez biegłego kartę pracy. Poza lakonicznym odwołaniem się do przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym, sąd pierwszej instancji nie przeanalizował w istocie nakładu pracy biegłego, czasu rzeczywiście niezbędnego do wykonania zlecenia, akceptując wskazaną przez biegłego liczbę godzin bez uwzględnienia stopnia skomplikowania przedmiotu opinii, czy jej zakresu. Ponadto, w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia sąd pierwszej instancji nie wyjaśnił jaką stawkę przyjął.

Przedstawienie takich rozważań, w myśl omówionych wyżej przepisów, jest niezbędne do prawidłowej oceny wniosku biegłego, czy też instytutu i ustalenia właściwej wysokości wynagrodzenia za sporządzoną opinię, zaś ich brak uniemożliwia w istocie kontrolę merytoryczną postanowienia w postępowaniu zażaleniowym (por. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 7 września 2012 r., I ACz 583/12, LEX nr 1217750).

Należy mieć także na uwadze, że koszty przeprowadzenia dowodu z opinii biegłych w postępowaniu sądowym obejmują wynagrodzenie biegłych za wykonaną pracę oraz inne koszty, w tym wydatki materiałowe, amortyzację aparatury badawczej oraz koszty dojazdu na miejsce wykonania czynności. Z rozliczenia kosztów/wydatków złożonego przez (...) do akt niniejszej sprawy wynika, że koszty te wyniosły łącznie 2.373,45 zł. Zdaniem sądu odwoławczego również ta pozycja wymaga zbadania przez Sąd Okręgowy, gdyż w żaden sposób ich poniesienie nie zostało nawet uprawdopodobnione, nie wyjaśniono również, jak zostały wyliczone.

Wskazane wyżej uchybienia uniemożliwiają w niniejszej sprawie ustosunkowanie się Sądu Apelacyjnego do zarzutów podniesionych w zażaleniu w kontekście nakładu pracy biegłego, długości czasu niezbędnego na przeprowadzenie czynności oraz kosztów związanych z wydaniem opinii, a przez to uniemożliwiają kontrolę instancyjną zaskarżonego orzeczenia pod względem zasadności i wysokości przyznanego wynagrodzenia.

W przedstawionych wyżej okolicznościach, zadaniem Sądu Okręgowego przy ponownym rozpoznaniu sprawy będzie nie tylko ocena prawidłowości ustalonego wynagrodzenia biegłego, ale również pozostałych wykazanych w oświadczeniu z dnia 21 października 2015 r. wydatków i kosztów sporządzonej opinii ujętych w fakturze (...) z dnia 10 listopada 2015 r.

Uwzględniając powyższe, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c. uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Koszalinie IV Wydziałowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.

SSA Beata Górska SSA Urszula Iwanowska SSA Edyta Buczkowska-Żuk