Sygn. akt V Ca 2326/15
Dnia 29 lipca 2016 r.
Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący: |
SSO Maria Dudziuk |
Sędziowie: |
SO Ewa Talarczyk SR del. Dorota Walczyk (spr.) |
Protokolant: |
protokolant Iwona Szczygieł |
po rozpoznaniu w dniu 29 lipca 2016 r. w Warszawie
na rozprawie
sprawy z wniosku J. B. (1)
z udziałem K. J., R. B., T. B.
o podział majątku wspólnego oraz dział spadku
na skutek apelacji uczestniczki K. J.
od postanowienia Sądu Rejonowego w Grodzisku Mazowieckim
z dnia 8 grudnia 2014 r. sygn. akt I Ns 187/07
postanawia:
1. sprostować oczywistą omyłkę pisarską w zaskarżonym postanowieniu poprzez: nadanie punktowi V sentencji dotyczącemu oddalenia wniosku w pozostałym zakresie oznaczenia punkt VII, nadanie punktowi VI sentencji dotyczącemu spłat należnych uczestniczce K. J. od wnioskodawczyni J. B. (1) i uczestnika R. B. oznaczenia punkt VIII, nadanie punktowi VII sentencji oznaczenia punkt IX, nadanie punktowi VIII sentencji oznaczenia punkt X oraz zmianę wskazanych w jego treści punktów VI i VII na punkty VIII i IX, punktowi IX sentencji oznaczenia punkt XI, nadanie punktowi X sentencji oznaczenia punkt XII, nadanie punktowi XI sentencji oznaczenia punkt XIII;
2. zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że: w pkt I. lit. a w miejsce kwoty 608 920,48 (sześćset osiem tysięcy dziewięćset dwadzieścia złotych 48/100) zł wpisać kwotę 353 270,48 ( trzysta pięćdziesiąt trzy tysiące dwieście siedemdziesiąt złotych 48/100) zł; w pkt II w miejsce kwoty 660 220,48 zł (sześćset sześćdziesiąt tysięcy dwieście dwadzieścia złotych 48/100) wpisać kwotę 404 570,48 (czterysta cztery tysiące pięćset siedemdziesiąt złotych 48/100 ) zł; w pkt IV lit. f w miejsce kwoty 408 229,46 zł (czterysta osiem tysięcy dwieście dwadzieścia dziewięć 46/100) wpisać kwotę 280 404,46 (dwieście osiemdziesiąt tysięcy czterysta cztery złote 46/100) zł; w pkt V w miejsce kwoty 1 269 993,46 zł (jeden milion dwieście sześćdziesiąt dziewięć tysięcy dziewięćset dziewięćdziesiąt trzy 46/100)wpisać kwotę 1 142 168,40 (jeden milion sto czterdzieści dwa tysiące sto sześćdziesiąt osiem złotych 40/100) zł; pkt VI nadać treść : dokonać działu spadku po J. B. (2) w ten sposób, że:
a) składniki majątkowe opisane w punktach: IV a), IV d, IV e, IV f), IV g) podpunkt 1), IV g) od podpunktu 18) do podpunktu 22), o łącznej wartości 525 111,46 (pięćset dwadzieścia pięć tysięcy sto jedenaście złotych 46/100) zł przyznać na wyłączną własność K. J.;
b) składniki majątkowe opisane w pkt IV b, IV c, IVg od podpunktu 2) do podpunktu 17) oraz od podpunktu 23) do podpunktu 33) o łącznej wartości 617 057 (sześćset siedemnaście tysięcy pięćdziesiąt siedem) zł przyznać na współwłasność J. B. (1) i R. B. w udziałach po 1/4 części oraz T. B. w udziale 1/2 części; pkt VIII nadać treść: „zasądza od J. B. (1) i R. B. na rzecz K. J. po (...),20 (jedenaście tysięcy czterysta dziewięćdziesiąt trzy złote 20/100) zł płatne w terminie sześciu miesięcy od dnia uprawomocnienia się zaskarżonego postanowienia z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia powyższemu terminowi zapłaty liczonymi od dnia następnego po upływie terminu płatności do dnia zapłaty; pkt IX nadać treść: zasądza od T. B. na rzecz K. J. 22 986,40 (dwadzieścia dwa tysiące dziewięćset osiemdziesiąt sześć złotych 40/100) zł płatne w terminie sześciu miesięcy od dnia uprawomocnienia się zaskarżonego postanowienia z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia powyższemu terminowi zapłaty liczonymi od dnia następnego po upływie terminu płatności do dnia zapłaty, w punkcie X litera a i b (VIII przed sprostowaniem) w miejsce kwot 47 266,82 zł (czterdzieści siedem tysięcy dwieście sześćdziesiąt sześć 82/100) wpisać kwoty 11 493,20 (jedenaście tysięcy czterysta dziewięćdziesiąt trzy złote 20/100) zł, a w podpunkcie litera c w miejsce kwoty 94 533,64 zł kwotę 22 986,40 (dwadzieścia dwa tysiące dziewięćset osiemdziesiąt sześć złotych 40/100) zł;
3. oddalić apelację w pozostałym zakresie,
4. ustalić, że uczestnicy postępowania ponoszą koszty związane ze swoim udziałem w sprawie w instancji odwoławczej.
SSO Ewa Talarczyk SSO Maria Dudziuk SSR Dorota Walczyk
Sygn. akt V Ca 2326/15
We wniosku z dnia 12 marca 2007 roku J. B. (1) wniosła o dział spadku po synu J. B. (2) oraz zasądzenia od każdego z uczestników kosztów postępowania zgodnie z udziałem każdego w sprawie .
W odpowiedzi na wniosek pełnomocnik uczestniczki K. B. nie kwestionował składu masy spadkowej w zakresie nieruchomości, uczestniczka kwestionowała ich wartość oraz wartość samochodu marki O. (...) nr rej (...), uczestniczka wskazała również, że część środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych weszła w skład majątku wspólnego, podobnie jak samochód V. (...) nr rej (...), który został nabyty w trakcie trwania związku małżeńskiego.
J. B. (1) wnosiła o przyznanie nieruchomości rolnej o pow. około 5 ha, tj. działki nr (...) w W. na współwłasność z mężem R. B. i synem T. B.. R. B. wniósł o przyznanie mu na współwłasność z żoną i synem działek nr (...) o łącznej powierzchni 4,52 ha, T. B. wniósł o przyznanie mu całej nieruchomości rolnej na współwłasność z rodzicami. K. J. wniosła o przyznanie jej na własność działki nr (...) oraz samochodów O. (...) i V. (...)
Stanowisko stron co do ruchomości wchodzących w skład spadku oraz ich wartości nie było sporne.
Postanowieniem z dnia 8 grudnia 2014 r. Sąd postanowił :
I. stwierdzić, iż w skład majątku wspólnego J. B. (2) i K. J. wchodzą następujące składniki majątkowe:
a) środki pieniężne w kwocie 608 920.48 zł (sześćset osiem tysięcy dziewięćset dwadzieścia złotych 48/100);
b) rzeczy ruchome:
1. samochód osobowy marki V. (...) nr rej. (...)- o wartości 36 300.00 zł,
2. komoda wolnostojąca i kredens wolnostojący znajdujące się w pokoju obok kuchni -o wartości łącznej 3 500.00 zł.
3. dywanik mały na podłogę i wycieraczka znajdujące sie w pokoju obok kuchni -o wartości łącznej 200.00 zł
4. stół rozkładany z drewna znajdując) się w pokoju gościnnym- o wartości 2 000.00 zl
5. osiem krzeseł drewnianych znajdujących się w pokoju gościnnym- o wartości łącznej 1 600.00 zł.
6. kanapa wyścielana z drewnianymi bokami, rozkładana, znajdująca się w pokoju gościnnym -o wartości 4 500.00 zł .
7. dywanik wełniany zakupiony w Z. znajdujący się w pokoju gościnnym- o wartości 150,00 zł.
8. robot (...)- o wartości 500.00 zł.
9. robot (...)"-o wartości 550.00 zł,
10. mikrofalówka (...) -o wartości 200.00 zl
11. pralka (...) E. (...) -o wartości 800.00 zl.
12. odkurzacz -o wartości 600.00 zł
13. szafka łazienkowa (słupek) (...) szerokości 40 cm- o wartości 400.00 zł:
II. ustalić, że łączna wartość majątku wspólnego opisanego w punkcie I wynosi 660 220.48 zl (sześćset sześćdziesiąt tysięcy dwieście dwadzieścia złotych 48/100):
III. dokonać podziału majątku wspólnego opisanego w punkcie I w ten sposób, że:
a) J. B. (2) przyznać na współwłasność udział w wysokości 1/2 (jednej drugiej) części w prawie współwłasności składników majątkowych opisanych w punkcie I niniejszego postanowienia:
b) K. J. przyznać na współwłasność udział w wysokości 1/2 (jednej drugiej) części w prawie współwłasności składników majątkowych opisanych w punkcie I niniejszego postanowienia;
IV. ustalić, że w skład spadku po J. B. (2) wchodzą następujące składniki majątkowe :
a) udział w wysokości 1/2 (jednej drugiej) części w prawie współwłasności wszystkich rzeczy ruchomych opisanych w punkcie I. b) niniejszego postanowienia - o łącznej wartości 25 650.00 zł (dwadzieścia pięć tysięcy sześćset pięćdziesiąt złotych 00/100);
b) prawo własności nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) o pow. 1.19 ha. położonej w miejscowości W. i objętej Kw (...)- o wartości 191 709.00 zł (sto dziewięćdziesiąt jeden tysięcy siedemset dziewięć złotych 00/100);
c) prawo nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) o pow. 3,33 ha położonej w miejscowości W. i objętej Kw WAl (...)- o wartości 401 598.00 zł (czterysta jeden tysięcy pięćset dziewięćdziesiąt osiem złotych (...));
d) prawo własności nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) o pow. 0,3146 ha położonej w miejscowości W. i objętej Kw (...) (...) - o wartości 111 998,00 zł (sto jedenaście tysięcy dziewięćset dziewięćdziesiąt osiem złotych (...)).
e) prawo własności nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) o pow. 0,3146 ha, położonej w miejscowości W. i objętej Ku (...) (...)- o wartości 95 009.00 zł (dziewięćdziesiąt pięć tysięcy dziewięć złotych 00/100);
f) środki pieniężne w kwocie 408 229.46 (czterysta osiem tysięcy dwieście dwadzieścia dziewięć złotych 46/100);
g) rzeczy ruchome:
1) samochód O. (...) nr rej. (...) - o wartości 10 800,00 zl (dziesięć tysięcy osiemset złotych 004 00);
2) lodówko -zamrażarka do zabudowy marki (...)- o wartości 1 400.00 zł.
3) granitówy zlewozmywak (...) 1-komorowy firmy ,.R.". granatowy -o wartości 300,00 zł
4) bateria zlewozmywakowa (...) -o wartości 150.00 zł.
5) kuchnia gazowa 4-palnikowa do zabudowy z piecykiem i rożnem marki (...) -o wartości 800.00 zł
6) okap kuchenny (...) -o wartości 500.00 zł.
7) komplet mebli kuchennych (szafki wiszące i stojące, półstolik robione na zamówienie i montowane w kuchni przez stolarza wraz z obudową kuchni gazowej i lodówko-zamrażarki)- o łącznej wartości 6 800,00 zł;
8) oświetlenie świetlówkami szafek w kuchni oraz oświetlenie lampowe -o łącznej wartości 300.00 zł
9) kanapa duża skórzana, narożna w kolorze jasny brąz znajdująca się w pokoju obok kuchni -o wartości 1 000,00 zł.;
10) telewizor plazmowy 32 calowy marki (...), wiszący, znajdujący się w pokoju obok kuchni -o wartości 1 000.00 zł;
11) żyrandol 3 ramienny z mosiądzem, wiszący w pokoju obok kuchni- o wartości 200.00 zł.
12) stolik mały z szybą znajdujący się w pokoju obok kuchni -o wartości 200.00 zł;
13) metalowy karnisz nad oknem o długości ok. 2 m- o wartości 100,00 zł;
14) kominek w kamiennej obudowie -o wartości 2 500.00 zł;
15) szafa robiona na zamówienie 4-drzwiowa z 4 lustrami, znajdująca się w pokoju gościnnym- o wartości 2 000.00 zł
16) metalowy karnisz nad oknem o długości 3 m- o wartości 200.00 zł;
17) drewniany żyrandol z obrotowymi ramionami- o wartości 100.00 zł;
18) )monitor (...)o wartości 200.00 zł;
19) komputer (...) -o wartości 450.00 zł.
20) skaner -o wartości 200.00 zł;
21) kalkulator elektroniczny do liczenia firmy „.(...)” -o wartości 200.00 zł.
22) żelazko elektryczne (...) -o wartości 200.00 zł;
23) grzejnik łazienkowy (...) -o wartości 300,00 zł,
24) wanna (...) wym. 160x75 z hydromasażem -o wartości 2 000.00 zł.
25) parawan wannowy (...) 3-cześci -o wartości 400.00 zl.
26) bateria wannowa, termostatyczna K. -o wartości 200.00 zł.
27) lustro łazienkowe (...) z oświetleniem o wym. 54x80 -o wartości 200.00zł
28) żyrandol łazienkowy -o wartości 100,00 zł,
29) umywalka (...) o wym. 60x47 -o wartości 100.00 zł.
30) bateria umywalkowa (...) -o wartości 200.00 zł.
31) szatka podumywalkowa (...) nr E (...) -o wartości 300.00 zł;
32) miska wisząca +deska (...) firmy (...)- o wartości 400,00 zł;
33) szafa wnękowa robiona przez stolarza z rozsuwanymi drzwiami, znajdująca się w przedpokoju -o wartości 2 000.00 zł,
V. ustalić, że łączna wartość spadku opisanego w punkcie IV niniejszego postanowienia wynosi 1 269 993.46 zł (jeden milion dwieście sześćdziesiąt dziewięć tysięcy dziewięćset dziewięćdziesiąt trzy złotych 46 100);
VI. dokonać działu spadku po J. B. (2) w ten sposób, że:
a) składniki majątkowe opisane w punktach: IV a), IV f), IV g) podpunkt 1), IV g) od podpunktu 18) do podpunktu 22), o łącznej wartości 445 929,46 zł (czterysta czterdzieści pięć tysięcy dziewięćset dwadzieścia dziewięć złotych 46/100) przyznaje na wyłączną własność uczestniczce K. J.:
b) składniki majątkowe opisane w punktach: IV b) do IV e), IV g) od podpunktu 2) do podpunktu 17) oraz od podpunktu 23) do podpunktu 33), o łącznej wartości 824 064,00 zł (osiemset dwadzieścia cztery tysiące sześćdziesiąt cztery złotych 004 00) przyznaje na współwłasność:
-wnioskodawczym J. B. (1) w 1/4 (jednej czwartej) części, -uczestnikowi R. B. w 1/4 (jednej czwartej) części, -uczestnikowi T. B. w 1/2 (jednej drugiej) części;
V. w pozostałym zakresie wniosek oddalić;
VI. zasądzić od wnioskodawczyni J. B. (1) i uczestnika R. B. na rzecz uczestniczki K. J. kwoty po 47 266.82 zł tytułem spłaty, zobowiązując każdego z nich z osobna do zapłaty powyższych kwot w trzech ratach: pierwsza rata w kwocie 17 266.82 zl (siedemnaście tysięcy dwieście sześćdziesiąt sześć złotych 82/100) płatna w terminie 6 miesięcy od daty uprawomocnienia się niniejszego postanowienia wraz z odsetkami ustawowymi na wypadek uchybienia powyższemu terminowi zapłaty liczonymi od dnia następnego po upływie terminu płatności do dnia zapłaty; druga rata w kwocie 10 000.00 zl (dziesięć tysięcj złotych 00/100) płatna w terminie 18 miesięcy od daty uprawomocnienia się niniejszego postanowienia wraz z odsetkami ustawowymi na wypadek uchybienia powyższemu terminowi zapłaty liczonymi od dnia następnego po upływie terminu płatności do dnia zapłaty: trzecia rata w kwocie 20 000.00 zł (dwadzieścia tysięcy złotych 00/100) płatna w terminie 30 miesięcy od daty uprawomocnienia się niniejszego postanowienia wraz z odsetkami ustawowymi na wypadek uchybienia powyższemu terminowi zapłat) liczonymi od dnia następnego po upływie terminu płatności do dnia zapłat)
VII. zasądzić od T. B. na rzecz uczestniczki K. J. kwotę 94 533.64 zł (dziewięćdziesiąt cztery tysiące pięćset trzydzieści trzy złotych 64/100) tytułem spłaty, zobowiązując go do zapłaty powyższej kwot) w pięciu ratach: a) pierwsza rata w kwocie 14 533.64 zł (czternaście tysięcy pięćset trzydzieści trzy złotych 64/100) płatna w terminie 1 roku od daty uprawomocnienia się niniejszego postanowienia wraz z odsetkami ustawowymi na wypadek uchybienia powyższemu terminowi zapłaty liczonymi od dnia następnego po upływie terminu płatności do dnia zapłaty:
b) druga rata w kwocie 20 000.00 zl (dwadzieścia tysięcy złotych 00/100) płatna w terminie 18 miesięcy od daty uprawomocnienia się niniejszego postanowienia wraz z odsetkami ustawowymi na wypadek uchybienia powyższemu terminowi zapłat) liczonymi od dnia następnego po upływie terminu płatności do dnia zapłaty:
c) trzecia rata w kwocie 20 000.00 zł (dwadzieścia tysięcy złotych 00/100) płatna w terminie 30 miesięcy od daty uprawomocnienia się niniejszego postanowienia wraz z odsetkami ustawowymi na wypadek uchybienia powyższemu terminowi zapłat) liczonymi od dnia następnego po upływie terminu płatności do dnia zapłaty;
d) czwarta rata w kwocie 20 000.00 zł (dwadzieścia tysięcy złotych 00/100) płatna w terminie 42 miesięcy od daty uprawomocnienia się niniejszego postanowienia wraz z odsetkami ustawowymi na wypadek uchybienia powyższemu terminowi zapłat} liczonymi od dnia następnego po upływie terminu płatności do dnia zapłaty;
e) piąta rata w kwocie 20 000.00 zl (dwadzieścia tysięcy złotych 00/100) płatna w terminie 54 miesięcy od dat) uprawomocnienia się niniejszego postanowienia wraz z odsetkami ustawowymi na wypadek uchybienia powyższemu terminowi zapłat) liczonymi od dnia następnego po upływie terminu płatności do dnia zapłaty;
VIII. zabezpieczyć wierzytelność określoną w pkt VI i VII niniejszego postanowienia w zakresie należności głównej poprzez zarządzenie ustanowienia hipotek przymusowych na rzecz uczestniczki K. J. na nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) o pow. 1.19 ha. położonej w miejscowości W. i objętej Kw (...) (...):
a) do kwoty 47 266.82 zł (czterdzieści siedem tysięcy dwieście sześćdziesiąt sześć złotych 82/100) na udziale wynoszącym 1/4 części, stanowiącym własność wnioskodawczym J. B. (1);
b) do kwoty 47 266,82 zł (czterdzieści siedem tysięcy dwieście sześćdziesiąt sześć złotych 82/100) na udziale wynoszącym 1/4 części, stanowiącym własność uczestnika R. B.: c) do kwoty 94 533.64 zł (dziewięćdziesiąt cztery tysiące pięćset trzydzieści trzy złotych 64/100) na udziale wynoszącym 1/2 części, stanowiącym własność uczestnika T. B.;
IX. nakazać wnioskodawczyni J. B. (1) oraz uczestnikom R. B. i T. B. wydanie uczestniczce K. J. rzeczy ruchomych określonych w punkcie I b) od podpunktu 2) do podpunktu 13) oraz punkcie IV g) od podpunktu 18) do podpunktu 22);
X. stwierdzić, że każdy z uczestników ponosi koszty sądowe w udziale równym jego udziałowi w spadku po J. B. (2), pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu;
XI. stwierdzić, że w pozostałym zakresie każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.
Sąd Rejonowy ustalił w sprawie stan faktyczny: W dniu 2 lipca 2005 roku spadkodawca J. B. (2) zawarł związek małżeński z K. J.. J. B. (2) zmarł w P. w dniu 27 lipca 2006 roku. W małżeństwie J. B. (2) i K. J. obowiązywał ustrój wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej. Przed zawarciem związku małżeńskiego J. B. (2) wyremontował i wyposażył za własne środki pieniężne budynek posadowiony na nieruchomości jego rodziców J. B. (1) i R. B. z zamiarem zamieszkania w nim wraz z przyszłą żoną K. J.. W tym celu przed dniem 2 lipca 2005 roku zakupił on następujące rzeczy ruchome, stanowiące wyposażenie tego budynku: lodówko-zamrażarkę do zabudowy marki (...) – o wartości 1 400,00 zł, zlewozmywak (...) 1-komorowy firmy (...), granatowy- o wartości 300,00 zł, baterię zlewozmywakową (...) -o wartości 150,00 zł, kuchnię gazową 4-palnikową do zabudowy z piecykiem i rożnem marki (...) -o wartości 800,00 zł, okap kuchenny (...) - o wartości 500,00 zł, komplet mebli kuchennych (szafki wiszące i stojące, półstolik, robione na zamówienie i montowane w kuchni przez stolarza wraz z obudową kuchni gazowej i lodówko-zamrażarki) - o łącznej wartości 6 800,00 zł, oświetlenie świetlówkami szafek w kuchni oraz oświetlenie lampowe - o łącznej wartości 300,00 zł; kanapę dużą skórzaną, narożną w kolorze jasny brąz znajdującą się w pokoju obok kuchni - o wartości 1 000,00 zł, telewizor plazmowy 32 calowy marki (...), wiszący, znajdujący się w pokoju obok kuchni - o wartości 1 000,00 zł, żyrandol 3 ramienny z mosiądzem, wiszący w pokoju obok kuchni - o wartości 200,00 zł, stolik mały z szybą znajdujący się w pokoju obok kuchni - o wartości 200,00 zł, metalowy karnisz nad oknem o długości ok. 2 m - o wartości 100,00 zł, kominek w kamiennej obudowie - o wartości 2 500,00 zł, szafę robioną na zamówienie 4-drzwiową z 4 lustrami, znajdującą się w pokoju gościnnym - o wartości 2 000,00 zł, metalowy karnisz nad oknem o długości 3 m - o wartości 200,00 zł, drewniany żyrandol z obrotowymi ramionami - o wartości 100,00 zł, monitor (...) o wartości 200,00 zł, komputer (...) - o wartości 450,00 zł, skaner - o wartości 200,00 zł, kalkulator elektroniczny do liczenia firmy (...) (...) - o wartości 200,00 zł, żelazko elektryczne (...) -o wartości 200,00 zł, grzejnik łazienkowy (...) -o wartości 300,00 zł, wannę (...) wym. 160x75 z hydromasażem - o wartości 2 000,00 zł, parawan wannowy (...) 3-cześci - o wartości 400,00 zł, baterię wannową termostatyczną K. - o wartości 200,00 zł, lustro łazienkowe (...) z oświetleniem o wym. 54x80 - o wartości 200,00 zł, żyrandol łazienkowy - o wartości 100,00 zł, umywalkę (...) o wym. 60x47 - o wartości 100,00 zł, baterię umywalkową (...) - o wartości 200,00 zł, szafkę podumywalkową (...) nr (...) (...) -o wartości 300,00 zł, miskę wiszącą +deska (...) firmy (...)- o wartości 400,00 zł, szafę wnękową robioną przez stolarza z rozsuwanymi drzwiami, znajdującą się w przedpokoju - o wartości 2 000,00 zł .
W skład majątku osobistego spadkodawcy J. B. (2) wchodziły:
a) prawo własności nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) o pow. 1,19 ha, położonej w miejscowości W. i objętej Kw (...),
b) prawo własności nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) o pow. 3,33 ha, położonej w miejscowości W. i objętej Kw (...),
c) prawo własności nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) o pow. 0,3146 ha, położonej w miejscowości W. i objętej Kw (...),
d) prawo własności nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) o pow. 0,3146 ha, położonej w miejscowości W. i objętej Kw (...),
które to nieruchomości zostały darowane spadkodawcy przez jego rodziców J. B. (1) i R. B..
W trakcie trwania małżeństwa J. B. (2) i K. J. nabyli do ich majątku wspólnego następujące rzeczy ruchome: komodę wolnostojącą i kredens wolnostojący znajdujące się w pokoju obok kuchni - o wartości łącznej 3 500,00 zł ,dywanik mały na podłogę i wycieraczkę znajdujące się w pokoju obok kuchni - o wartości łącznej 200,00 zł, stół rozkładany z drewna znajdujący się w pokoju gościnnym - o wartości 2 000,00 zł, osiem krzeseł drewnianych znajdujących się w pokoju gościnnym - o wartości łącznej 1 600,00 zł, kanapę wyścielaną z drewnianymi bokami, rozkładaną, znajdującą się w pokoju gościnnym - o wartości 4 500,00 zł ,dywanik wełniany zakupiony w Z. znajdujący się w pokoju gościnnym - o wartości 150,00 zł, robot (...)- o wartości 500,00 zł, robot (...)- o wartości 550,00 zł, mikrofalówkę (...) - o wartości 200,00 zł, pralkę (...) E. (...) -o wartości 800,00 zł, odkurzacz - o wartości 600,00 zł, szafkę łazienkowa (słupek) (...), szerokości 40 cm - o wartości 400,00 zł.
Przed zawarciem związku małżeńskiego z uczestniczką J. B. (2) zaczął prowadzić działalność gospodarczą pod firmą (...) (w skrócie (...)), którą kontynuował także po ślubie z uczestniczką. Działalność tę prowadził w formie dwóch sklepów mieszczących się na ul. (...) i ul. (...) w W., w których to sklepach sprzedawał elementy wyposażenia łazienek i armaturę . W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej spadkodawca posiadał odrębny, tzw. „firmowy” rachunek bankowy w Banku (...) S.A. z siedzibą w W. nr (...). Na dzień śmierci J. B. (2), tj. 27 lipca 2006 roku saldo na tym rachunku wynosiło 23 621,87 zł . Na rachunek ten wpływały środki pieniężne zarówno przed jak i po zawarciu małżeństwa między spadkodawcą a uczestniczką K. J.. W dniu 1 lipca 2005 roku (tj. na dzień przed zawarciem małżeństwa z uczestniczką) na rachunku tym zgromadzona była kwota 32 980,18 zł stanowiąca wyłączną własność spadkodawcy (majątek osobisty J. B. (2)). Na dzień 1 stycznia 2005 roku saldo początkowe na w/w rachunku wynosiło 12 672,45 zł. Na dzień śmierci J. B. (2), tj. 27 lipca 2007 roku saldo na w/w rachunku „firmowym” nr (...) wynosiło 23 621,87 zł. W trakcie trwania związku małżeńskiego w okresie od 2 lipca 2005 roku do 27 lipca 2006 roku strony nie zgromadziły na tym rachunku bankowym środków pieniężnych, które mogłyby zostać zaliczone do ich majątku wspólnego i rozliczone przy jego podziale.
Po śmierci J. B. (2) prowadzona przez niego działalność gospodarcza w formie (...) została przez wnioskodawczynię i pozostałych uczestników postępowania zlikwidowana, a sklepy zamknięte. W dniu 11 sierpnia 2006 roku został sporządzony spis z natury (inwentaryzacja) towarów znajdujących się w obu likwidowanych sklepach na ul. (...) i ul. (...) w W., które to towary przejęli: M. P., T. B. i W. D.. W zamian za te towary spadkobiercy J. B. (2) otrzymali łączną kwotę 34 400,00 zł oraz zgodnie oświadczyli, że „nie będą składać żadnych roszczeń z tytułu udziałów p. J. B. (2) w/w sklepach” i „ spłata (ta) obejmuje inwentaryzację sklepów na dzień 07.08.2006 roku oraz kaucje za lokale”. Z tytułu zakończenia działalności gospodarczej prowadzonej w /w sklepach na skutek śmierci spadkodawcy, pozostały niespłacone długi wynoszące na dzień 27 lipca 2006 roku łącznie 46 394,42 zł.
W trakcie toczącego się postępowania wnioskodawczyni i uczestnicy spłacili część powyższego zadłużenia proporcjonalnie do ich udziałów w spadku po J. B. (2) . Do spłaty na dzień 8 maja 2012 roku pozostała im kwota około 23 000,00 zł .
Jeszcze przed zawarciem małżeństwa z K. J. spadkodawca J. B. (2) stał się wyłącznym właścicielem samochodu O. (...) nr rej (...). W trakcie małżeństwa spadkodawca i uczestniczka nabyli do ich majątku wspólnego sprowadzony z zagranicy samochód marki V. (...) nr rej. (...). Po raz pierwszy samochód ten został zarejestrowany w Polsce w dniu 27 października 2005 roku.
Z obu samochodów po śmierci spadkodawcy korzystała wyłącznie uczestniczka K. J. . W wyniku wypadku z udziałem uczestniczki K. J. całkowitemu uszkodzeniu uległ samochód marki V. (...) nr rej. (...) .
(...) Banku (...) S.A. spadkodawca J. B. (2) poza tzw. rachunkiem „firmowym” posiadał też rachunek (...) nr (...). Na dzień jego śmierci, tj. 27 lipca 2007 roku saldo na tym rachunku wynosiło 2,00 zł zaś saldo Lok@ty 10 dniowej przy rachunku (...) wynosiło 236 076,42 zł, tj. łącznie 236 078,42 zł . Na rachunek ten wpływały środki pieniężne zgromadzone zarówno przed jak i po zawarciu małżeństwa między spadkodawcą a uczestniczką. W dniu 1 lipca 2005 roku (tj. na dzień przed zawarciem małżeństwa z uczestniczką) na rachunku tym zgromadzona była kwota 105,15 zł stanowiąca wyłączną własność spadkodawcy (majątek osobisty J. B. (2)). Na dzień 1 stycznia 2005 roku saldo początkowe na w/w rachunku wynosiło 31 422,72 zł . Kwota 105,15 zł stanowiła dodatnie saldo na tym rachunku bankowym w dniu 1 lipca 2005 roku. Na dzień śmierci J. B. (2), tj. 27 lipca 2007 roku saldo na w/w rachunku (...) wynosiło łącznie z saldem Lok@ty 10 dniowej 236 078,42 zł. Zgromadzone na tym rachunku bankowym w trakcie trwania związku małżeńskiego (w okresie od 2 lipca 2005 roku do 27 lipca 2006 roku) środki pieniężne w łącznej kwocie 235 973,27 zł (236 078,42 zł – 105,15 zł) należą do majątku wspólnego J. B. (2) i K. J..
W trakcie trwania małżeństwa J. B. (2) założył w Banku (...) S.A. jeszcze jeden wspólny z K. J. rachunek bankowy (...) nr (...), na który wpływały wyłącznie środki pieniężne stanowiące majątek wspólny małżonków. Na dzień śmierci J. B. (2), tj. 27 lipca 2007 roku saldo na tym rachunku wynosiło 0,68 zł zaś saldo Lok@ty 10 dniowej przy rachunku (...) wynosiło 62 708,15 zł, tj. łącznie 62 708,83 zł .
Ponadto w Banku (...) S.A. J. B. (2) posiadał kilkanaście rachunków lokat terminowych, na które środki pieniężne przelewano z rachunków bankowych (...) założonych w tym banku, tj. nr (...) i (...). Przed zawarciem związku małżeńskiego z K. J. (przed 2 lipca 2005 roku), spadkodawca zdeponował na trzech rachunkach lokat terminowych łączną kwotę 45 000,00 zł (30 000,00 zł na rachunku (...), 10 000,00 zł na rachunku (...), 5 000,00 zł na rachunku (...)), która to kwota stanowiła jego majątek osobisty . Pozostałe rachunki lokat terminowych zostały założone przez spadkodawcę w trakcie trwania małżeństwa z K. J. i wpłacone zostały na nie środki pieniężne należące do majątku wspólnego J. B. (2) i K. J.. Łączna kwota zgromadzonych na nich środków pieniężnych na dzień 27 lipca 2006 roku wynosiła 255 650,00 zł i złożyły się na nią kwoty pieniężne, znajdujące się wyłącznie na rachunkach lokat terminowych założonych po dniu 2 lipca 2005 roku a zamkniętych po 27 lipca 2006 roku:30 000,00 zł na rachunku (...), 6 990,00 zł na rachunku (...), 10 000,00 zł na rachunku (...), 5 000,00 zł na rachunku (...), 3 990,00 zł na rachunku (...), 40 000,00 zł na rachunku (...), 40 000,00 zł na rachunku (...), 19 200,00 zł na rachunku (...), 7 490,00 zł na rachunku (...), 8 990,00 zł na rachunku (...), 30 000,00 zł na rachunku (...), 13 000,00 zł na rachunku (...), 14 990,00 zł na rachunku (...), 10 000,00 zł na rachunku (...), 16 000,00 zł na rachunku (...) .
W kwocie 255 650,00 zł stanowiącej sumę lokat terminowych założonych przez J. B. (2) i K. J. nie znalazły się kwoty pozostałych lokat terminowych wskazanych w zaświadczeniu z Banku (...) S.A. z 12 sierpnia 2013 r. , Kwoty z lokat zlikwidowanych przed dniem 27 lipca 2006r. znalazły swoje odzwierciedlenie w treści zaświadczenia z Banku (...) S.A. z 2 lutego 2007 r., które wskazuje saldo w/w rachunków (...) na dzień 27 lipca 2006r.. Część lokat terminowych została zlikwidowana po 27 lipca 2006 roku .
Spadkodawca J. B. (2) posiadał także dwa rachunki oszczędnościowe w mBanku, na których znajdowały się środki pieniężne stanowiące jego majątek osobisty i zgromadzone przez niego jeszcze przed ślubem z uczestniczką K. J., tj. rachunek eMax i eKonto .
W trakcie trwania małżeństwa oboje małżonkowie pracowali. Dochody jakie uzyskiwał J. B. (2) z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej wpływały na w/w trzy rachunki bankowe w Banku (...) S.A. Natomiast wynagrodzenie za pracę uzyskiwane przez uczestniczkę K. J. było jej przelewane na rachunek bankowy w (...) S.A. nr (...). Do majątku wspólnego J. B. (2) i K. J. została zaliczona kwota 20 188,38 zł (23 918,29 zł - 3 729,91 zł) zgromadzona na tym rachunku bankowym w okresie od 2 lipca 2005 r. do 27 lipca 2006r, gdyż kwota 23 918,29 zł musiała zostać pomniejszona o kwotę 3 729,91 zł stanowiącą majątek osobisty uczestniczki. Uczestniczka K. J. po zalogowaniu się przez Internet miała swobodny dostęp do w/w trzech rachunków bankowych prowadzonych przez Bank (...) S.A. Po śmierci męża J. B. (2) bez poinformowania pozostałych spadkobierców udała się z jego aktem zgonu do Banku (...) S.A. i zlikwidowała rachunki bankowe prowadzone wyłącznie dla spadkodawcy. Pozostawiła jedynie jeden rachunek bankowy, który był wcześniej prowadzony dla niej i spadkodawcy, który następnie przepisała wyłącznie na siebie. Po zlikwidowaniu lokat terminowych i wpłynięciu ich na ten rachunek, uczestniczka w dniu 31 lipca 2006 r. przelała następnie z tego rachunku na rachunek w (...) S.A. kwotę 236 076,42 zł.
Przed Sądem Rejonowym w Grodzisku Mazowieckim II Wydział Karny w sprawie o sygn. akt II K 583/10 (poprzednia sygnatura II K 147/09) toczyło się postępowanie karne przeciwko K. J. oskarżonej o to, że w dniu 31 lipca 2006 roku w W. przywłaszczyła środki pieniężne w kwocie 236 076,42 zł z lokaty 10 –dniowej założonej przy Rachunku (...)Rozliczeniowym numer (...) Banku (...) w W. stanowiącego rachunek osobisty zmarłego w dniu 27 lipca 2006 roku jej męża J. B. (2), przelewając w/w środki na rachunek (...)Rozliczeniowy w tym samym banku o numerze (...) stanowiący rachunek wspólny jej i zmarłego męża, a następnie przelewając w/w kwotę na swój rachunek prowadzony w innym banku, czym działała na szkodę J. B. (1), R. B. i T. B., co wyczerpało znamiona występku z art. 284 §1 k.k.
W postępowaniu tym w dniu 12 kwietnia 2011 roku zapadł wyrok karny, w którym Sąd na podstawie art. 66 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 67 § 1 k.k. postępowanie karne wobec oskarżonej K. J. warunkowo umorzył. Wyrok ten został utrzymany w mocy przez Sąd Okręgowy w Warszawie IX Wydział Karny –Odwoławczy, sygn. IX Ka 584/11 .
Do chwili obecnej środki pieniężne w kwocie 236 076,42 zł, które przywłaszczyła sobie uczestniczka K. J. znajdują się na rachunku bankowym w Banku (...) S.A.
Postanowieniem z dnia 14 listopada 2006 roku Sąd Rejonowy w Grodzisku Mazowieckim Wydział I Cywilny, w sprawie o sygn. akt I Ns 399/06 stwierdził, że spadek po J. B. (2) zmarłym 27 lipca 2006 roku w P., ostatnio stale zamieszkałym we wsi W., na podstawie ustawy nabyli: żona K. B. (obecnie J.) w ½ części, rodzice: R. B. i J. B. (1) po 1/8 części oraz brat T. B. w 2/8 części .
Wartości prawa własności nieruchomości stanowiącej działkę (...) (Kw (...)) została określona na kwotę 191 709,00 zł, działki na 342/2 (Kw (...)) na kwotę 401 598,00 zł, działki nr (...) (Kw (...)) na kwotę 111 998,00 zł, zaś działki nr (...) (Kw (...)) na kwotę 95 009,00 zł. Wartości samochodów: O. (...) nr (...) - 10 800,00 zł oraz V. (...) nr rej. (...) - 36 300,00 zł .
J. B. (1) ma 64 lata, otrzymuje obecnie emeryturę w wysokości 2300,00 zł netto. Wspólnie z mężem R. B. ma zgromadzone na koncie w banku oszczędności w wysokości 20 000,00 zł. Spłaca raty kredytu w wysokości 100,00 zł miesięcznie. Nie ma na utrzymaniu żadnych osób. Jej mąż R. B. otrzymuje co miesiąc rentę strukturalną w wysokości 2 100,00 zł netto. Po odliczeniu kosztów utrzymania i zapłaceniu lekarstw, miesięcznie pozostaje jej wraz z mężem „wolna” kwota 1000,00 zł. Wraz z mężem i synem T. B. sadzi 2-3 hektary ziemniaków oraz 2-3 hektary zboża. Z tymi osobami jest także współwłaścicielem 5 sztuk bydła. W poprzednich latach wnioskodawczyni i jej mąż uzyskiwali z gospodarstwa rolnego dochód w wysokości 6-7 tysięcy złotych, jednak w 2014 roku nie sprzedali żadnych płodów rolnych .
T. B. prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej i z tego tytułu otrzymuje około 800,00 zł netto. Ponadto pracuje jako nauczyciel i za pracę uzyskuje co miesiąc 1800,00 zł netto. Jest właścicielem 5 hektarów ziemi i dodatkowo dzierżawi 8 hektarów. Raz w roku dostaje 1 000,00 zł jako dopłatę strukturalną do hektara ziemi. Zgromadził oszczędności w kwocie 15 000,00 złotych. Ma na utrzymaniu żonę i dwoje dzieci, z których jedno uczy się w gimnazjum, a drugie-w szkole podstawowej. Jego żona nie pracuje. W większości pieniądze, które zarabia idą na bieżące utrzymanie rodziny .
K. J. pracuje i z tego tytułu otrzymuje co miesiąc wynagrodzenie w kwocie 6 100,00 zł brutto. Dodatkowo jej pensja może wzrosnąć o 300,00 zł miesięcznie. Ma zaciągnięty kredyt hipoteczny na dom i do jego spłaty pozostało jej jeszcze 170 000,00 zł. Ma też wzięty kredyt na samochód, do spłaty którego pozostało jej 15 000,00 zł. Nie ma na utrzymaniu żadnych osób .
Sąd wskazał, powołując się na przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jakie składniki wchodziły w skład majątku wspólnego J. B. (2) i K. J. w momencie ustania między nimi małżeństwa, tj. w dniu 27 lipca 2006 roku. Sąd ustalił, że były to:
1) środki pieniężne w łącznej wysokości 608 920,48 zł obejmujące pieniądze:
a) zgromadzone na wspólnym rachunku bankowym spadkodawcy i uczestniczki nr (...) w Banku (...) S.A. - w wysokości 62 708,83 zł (art. 31 §1 k.r. i op. i art. 31§2 pkt 1) i 2) k.r. i op.),
b) zgromadzone na rachunku bankowym spadkodawcy nr (...) w Banku (...) S.A. - w wysokości 235 973,27 zł (236 078,42 zł – 105,15 zł) jako dochody uzyskane z działalności gospodarczej prowadzonej przez J. B. (2) pod firmą (...) (art. 31§2 pkt 1) k.r. i op.) oraz dochody z majątku wspólnego i majątku osobistego J. B. (2), albowiem z rachunkiem tym były związane lokaty terminowe zakładane przez J. B. (2) zarówno przed, jak i po zawarciu małżeństwa z K. J. (art. 31§2 pkt 2) k.r. i op.),
c) zgromadzone na rachunku bankowym uczestniczki K. J. nr (...) w Banku (...). S.A. w wysokości 20 188,38 zł, a stanowiące pobrane przez nią wynagrodzenie za pracę (art. 31§2 pkt 1) k.r. i op.),
d) z otwartych po 2 lipca 2005 roku a zamkniętych po 27 lipca 2006 roku rachunków lokat terminowych w Banku (...) S.A. - w łącznej wysokości 255 650,00 zł (art. 31§1 k r. i. op. i art. 31§2 pkt 2) k.r. i op.; k.684),
e) otrzymane przez wnioskodawczynię i pozostałych uczestników z tytułu likwidacji sklepów przy ul. (...) i (...). w W., w których spadkodawca prowadził działalność gospodarczą pod firmą (...) – w wysokości 34 400,00 zł (art. 31§1 k r. i. op.);
2) rzeczy ruchome nabyte przez J. B. (2) i K. J. w trakcie trwania małżeństwa za środki pochodzące z majątku wspólnego, tj. samochód marki V. (...) nr rej (...) i inne rzeczy ruchome szczegółowo wymienione w piśmie pełnomocnika wnioskodawczyni z dnia 10 października 2014 roku (k.817)- o łącznej wartości 51 300,00 zł; w tym miejscu wskazać należy, że między wnioskodawczynią a uczestnikami nie było sporu co do składu tych rzeczy ruchomych i ich wartości.
Wartość majątku wspólnego podlegającego podziałowi została ustalona przez Sąd na kwotę 660 220,48 zł.
Sąd dokonał podziału majątku wspólnego J. B. (2) i K. J. w ten sposób, że każdemu z małżonków przyznał udział w wysokości ½ części w prawie współwłasności składników majątkowych opisanych w punkcie I postanowienia z dnia 6 października 2014 roku, albowiem jak wskazał ich udziały w majątku wspólnym były równe (art. 43§1 k. r. i op. oraz art. 567 k.p.c. w zw. z art. 668 k.p.c. w zw. z art. 618 k.p.c.).
Następnie wskazując przepis art. 684 k.p.c. i przyjmując, że stanu spadku ustalony przez Sąd następuje według chwili jego otwarcia (art. 924 k.c.), a jego wartości na podstawie cen (rynkowych) z chwili dokonywania działu oraz, że przedmiotem działu spadku mogą być wyłącznie aktywa, natomiast podział długów następuje z mocy prawa, odpowiednio do podziału aktywów wskazał, że w skład spadku po J. B. (2) w chwili jego śmierci wchodziły następujące składniki majątkowe:
1) udział w wysokości ½ części w prawie współwłasności wszystkich rzeczy ruchomych opisanych w punkcie I b) postanowienia Sądu, tj. w samochodzie marki V. (...) nr rej (...) i innych rzeczach ruchomych wymienionych szczegółowo w piśmie pełnomocnika wnioskodawczyni z dnia 10 października 2014 roku (k.817) - o łącznej wartości 25 650,00 zł (51 300,00 zł : 2),
2) prawo własności nieruchomości gruntowych położonych w miejscowości W. stanowiących działki nr (...) (objęte KW (...)) i działki nr (...) (objęte Kw (...)) – o łącznej wartości 800 314,00 zł (art. 33 pkt 2 k. r. i op.),
3) środki pieniężne w wysokości 408 229,46 zł obejmujące pieniądze:
a) zgromadzone w trakcie trwania małżeństwa spadkodawcy z uczestniczką w kwocie 304 460,24 zł, odpowiadające jego udziałowi w majątku wspólnym (608 920,48 zł : 2 ),
b) z otwartych przed 2 lipca 2005 roku rachunków lokat terminowych w Banku (...) S.A. - w łącznej wysokości 45 000,00 zł (art. 33 pkt 1 k. r. i op.; k.684),
c) zgromadzone przez spadkodawcę przed dniem 2 lipca 2005 roku na rachunkach (...) i(...)w (...) – w łącznej wysokości 35 042,20 zł (art. 33 pkt 1 k. r. i op.; k.22),
d) zgromadzone przez spadkodawcę na tzw. „firmowym” rachunku bankowym w Banku (...) S.A. z siedzibą w W. nr (...) jeszcze przed zawarciem małżeństwa z uczestniczką - w łącznej wysokości 23 621,87 zł; w tym miejscu zauważyć należy, że kwota ta jest niższa niż środki zgromadzone na tym rachunku w dniu 1 lipca 2005 roku (tj. na dzień przed zawarciem małżeństwa z uczestniczką), opiewające na kwotę 32 980,18 zł, jednakże wynika to z tego, że Sąd ustala skład spadku na dzień śmierci J. B. (2) i nie może do spadku zaliczyć środków zużytych przez spadkodawcę w trakcie pozostawania w małżeństwie. Dlatego też do majątku osobistego spadkodawcy została zaliczona kwota 23 621,87 zł znajdująca w całości pokrycie w środkach zdeponowanych na przedmiotowym rachunku w dniu 1 lipca 2005 roku (art. 33 pkt 1 k. r. i op.; k.21),
e) zgromadzone przez spadkodawcę na rachunku bankowym w Banku (...) S.A. z siedzibą w W. nr (...) jeszcze przed zawarciem małżeństwa z uczestniczką - w łącznej wysokości 105,15 zł (art. 33 pkt 1 k. r. i op.; k.21); sposób wyliczenia tej kwoty został szczegółowo przedstawiony w ustalonym powyżej stanie faktycznym;
4) rzeczy ruchome nabyte przez J. B. (2) przed zawarciem związku małżeńskiego z uczestniczką K. J., tj. samochód marki O. (...) nr rej (...) i inne rzeczy ruchome szczegółowo wymienione w piśmie pełnomocnika wnioskodawczyni z dnia 10 października 2014 roku (k.815- 817) - o łącznej wartości 35 800,00 zł; w tym miejscu podkreślić należy, że między wnioskodawczynią i uczestnikami nie było sporu co do składu tych rzeczy ruchomych i ich wartości.
Ostatecznie po zsumowaniu, wartość spadku podlegającego podziałowi określono na kwotę 1 269 993,46 zł . Kwota ta została podzielona pomiędzy wnioskodawczynię a uczestników proporcjonalnie do ich udziałów w spadku, wskazanych w treści postanowienia Sądu Rejonowego w Grodzisku Mazowieckim z dnia 14 listopada 2006 roku, sygn. akt I Ns 399/06. Sąd podał, że udział w spadku uczestniczki K. J. wynosił ½ części, to w wyniku działu spadku otrzymać ona winna składniki majątkowe (prawa majątkowe i rzeczy) odpowiadające kwocie 634 996,73 zł. Tak samo wnioskodawczyni i pozostali uczestnicy winni otrzymać składniki o łącznej kwocie 634 996, 73 zł, gdyż chcieli oni aby składniki majątkowe zostały im przyznane na współwłasność w stosunku odpowiadającym ich udziałom w spadku, tj. aby uczestnik T. B. otrzymał ½ części, zaś J. B. (1) i R. B. po ¼ części.
W wyniku działu spadku uczestniczka K. J. otrzymała: 1) udział spadkodawcy w wysokości ½ części w prawie współwłasności rzeczy ruchomych opisanych w punkcie IV a) o łącznej wartości 25 650,00 zł, tj. udział we wszystkich rzeczach ruchomych zakupionych przez spadkodawcę i uczestniczkę w trakcie trwania małżeństwa za środki pochodzące z ich majątku wspólnego. Za przyznaniem tych rzeczy uczestniczce przemawiało w ocenie sądu to, iż z samochodu W. korzystała wyłącznie ona i to w wyniku wypadku z jej udziałem samochód ten uległ całkowitemu zniszczeniu. Ponadto K. J. wyraziła zgodę na przyznanie jej tego samochodu. Jeśli chodzi o pozostałe rzeczy ruchome to zostały one przyznane uczestniczce dlatego, że ich nabycie przez nią nastąpiło wspólnie i w porozumieniu ze spadkodawcą, tzn. miała ona wpływ na ich wybór. Dodatkowo z rzeczy tych korzystali tylko małżonkowie i stan zużycia tych rzeczy zależał wyłącznie od sposobu posługiwania się nimi przez nich. W większości jak wskazał Sąd, są to rzeczy stanowiące wyposażenie budynku mieszkalnego, tj. meble i jedno elektroniczne urządzenie służące do przygotowywania posiłków, które nie są trwale związane z tym budynkiem; 2) środki pieniężne w kwocie 408 229,46 zł należące wyłącznie do spadkodawcy i zgromadzone na posiadanych przez niego w/w rachunkach bankowych, w tym m.in. na rachunku bankowym w (...). S.A., na który to rachunek uczestniczka przelała po śmierci spadkodawcy, bez zgody pozostałych spadkobierców kwotę 236 076,42 zł. Decyzja o przydzieleniu wyłącznie uczestniczce wszystkich środków pieniężnych wchodzących w skład spadku po J. B. (2) uzasadniona była tym, że inne składniki wchodzące w skład tego spadku, zwłaszcza nieruchomości – zostały w całości przyznane wnioskodawczyni i pozostałym uczestnikom;
3) samochód O. (...) nr rej (...) o wartości 10 800,00 zł; jak wskazał Sąd uczestniczka K. J. wyraziła zgodę na przyznanie jej tego samochodu, a pozostali uczestnicy nie oponowali przeciwko temu stanowisku;
4) rzeczy ruchome należące do spadku po J. B. (2), tj. monitor (...), komputer (...), skaner, kalkulator elektroniczny do liczenia firmy „(...) żelazko elektryczne (...) - o łącznej wartości 1 250,00 zł. Zostały przyznane uczestniczce, gdyż są to urządzenia biurowe, z których korzystała ona wspólnie ze spadkodawcą, gdyż jak sama podała w swoich zeznaniach, pomagała mu przy prowadzeniu działalności gospodarczej, a do tego te sprzęty właśnie służyły. Odnośnie żelazka, to także korzystali z niego wyłącznie małżonkowie. Ponadto wydanie tych rzeczy uczestniczce nie wymaga ze strony pozostałych uczestników jakichś szczególnych działań, gdyż nie są one trwale związane z budynkiem, w którym się znajdują.
Wnioskodawczyni i pozostali uczestnicy w wyniku działu spadku uzyskali na współwłasność następujące składniki majątkowe:
1) prawo własności nieruchomości stanowiących działki nr (...) o łącznej wartości 800 314,00 zł. O przyznaniu przedmiotowych praw zadecydowało w ocenie sądu to, że tylko te osoby wyraziły chęć otrzymania tych praw, tzn. wnioskodawczyni oświadczyła, że chce otrzymać je wszystkie, zaś pozostali uczestnicy, że chcą dostać prawo własności działek nr (...). Dodatkowo uczestniczka K. J. zgodziła się na przyznanie wnioskodawczyni i pozostałym uczestnikom działek nr (...).
Sąd przyznał wnioskodawczyni i uczestnikom prawo własności działek nr (...) z tego powodu, że prawa te należały już wcześniej do majątku wspólnego wnioskodawczyni i uczestnika R. B., gdyż zostały one nabyte za ich środki pieniężne w trakcie trwania między nimi małżeństwa, w wyniku umowy sprzedaży zawartej w 2005 roku , a następnie w drodze darowizny z 18 stycznia 2006 roku przekazane spadkodawcy. Zatem jak wskazał Sąd spadkodawca i uczestniczka K. J. w żaden sposób nie przyczynili się do zakupu tych działek. W przypadku uczestniczki jak podał Sąd trudno też mówić o jakimkolwiek związaniu z tymi działkami i przywiązaniu do nich, jak to ma miejsce w stosunku do pozostałych uczestników, gdyż działki te znajdują się w niedalekim sąsiedztwie od ich domostw.
Ponadto jak wskazał Sąd w trakcie trwanie postępowania uległa zmianie sytuacja osobista i rodzinna uczestniczki K. J., która rozpoczęła budowę domu mieszkalnego na działce otrzymanej od swoich rodziców, położnej w K., a zatem zasadnym było w ocenie sądu przyznanie jej od pozostałych uczestników większych środków pieniężnych tytułem spłaty, tym bardziej, że na budowę domu zaciągnęła ona kredyt, który dzięki temu będzie mogła wcześniej spłacić;
2) rzeczy ruchome wchodzące w skład spadku po J. B. (2) opisane w punkcie IV g) od podpunktu 2) do 17) oraz od podpunktu 23) do 33) o łącznej wartości 23 750 zł.
Za przyznaniem tych rzecz wnioskodawczyni i uczestnikom R. B. i T. B. jak wskazał Sąd przemawiało to, że są to rzeczy stanowiące wyposażenie budynku mieszkalnego, położonego na nieruchomości wnioskodawczyni i R. B.. Znacząca część z nich jest trwale związana z tym budynkiem, tak że odłączenie od niego spowodowałoby zmianę w ich strukturze oraz znacząco zmniejszyłoby ich wartość. W przypadku niektórych z tych rzeczy, w szczególności tych robionych na zamówienie, spowodowałoby niemożność ponownego ich wykorzystania.
Sąd oddalił zgłoszony przez pełnomocnika J. B. (1) wniosek o ustalenie pasywów pomniejszających stan spadku podlegającego podziałowi o kwotę 46 394,42 bowiem jak wskazał sąd przedmiotem działu spadku mogą być wyłącznie aktywa, natomiast podział długów następuje z mocy prawa, odpowiednio do podziału aktywów. Jak wskazał sąd wnioskodawczyni i uczestnicy zgodnie przyznali, że regulowali długi spadkowe proporcjonalnie do ich udziałów w spadku. Ponadto sąd oddalił wniosek zgłoszony przez pełnomocnika wnioskodawczyni o rozliczenie w ramach podziału majątku byłych małżonków J. i K. B. zysku wynikającego ze zdeponowania bezprawnie podjętych pieniędzy w kwocie 236 076,42 zł, obejmującego odsetki uzyskane z depozytu na rachunku uczestniczki. Sąd wskazał, że podstawą prawną takiego wniosku jest art. 686 k.p.c.
Z uwagi na nie oznaczenie wysokość dochodzonego roszczenia ani jego podstawy faktycznej żądanie nie mogło zostać uwzględnione bowiem nie zostało ono jak wskazał Sąd udowodnione. Z tego powodu Sąd oddalił również wniosek pełnomocnika wnioskodawczyni o rozliczenie miedzy uczestnikami kwoty z tytułu wyłącznego korzystania przez K. J. z samochodów osobowych, które mogłyby być przedmiotem wynajmu na rzecz osób trzecich. Po pierwsze jak wskazał Sąd, pełnomocnik ten nie wskazał wysokości dochodzonego z tego tytułu roszczenia pieniężnego, po drugie -okresu za jaki jest ono dochodzone i po trzecie- nie zgłosił wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego celem ustalenia jego wysokości.
Wobec dokonanego działu spadku, tytułem wyrównania udziałów przysługujących wnioskodawczyni i uczestnikom w spadku po J. B. (2), Sąd na podstawie art. 668 k.p.c. w zw. z art. 623 k.p.c. i art. 212 k.c. zasądził od wnioskodawczyni i uczestnika R. B. na rzecz uczestniczki K. J. kwoty po 47 266,82 zł ((824 064,00 zł - 634 996,73 zł)x ¼ =47 266,82 zł). Biorąc jednakże pod uwagę sytuację osobistą, rodzinną i majątkową w/w osób, Sąd na podstawie art. 320 k.p.c. zobowiązał każdego z nich z osobna do zapłaty w/w kwot w trzech ratach.
Racjonalnym było w ocenie Sądu nie pogorszenie ich dotychczasowej sytuacji majątkowej, biorąc pod uwagę okoliczność, że uczestniczka uzyskała zabezpieczenie rzeczowe należnej jej od nich wierzytelności i otrzymała wszystkie wchodzące w skład spadku środki pieniężne w znaczącej wysokości, przekraczającej połowę jej udziału w spadku i w całości jej udział w majątku wspólnym. Sąd uznał za bezzasadny zarzut pełnomocnika uczestniczki, że wnioskodawczyni i uczestnicy winni liczyć się ze spłatą z uwagi na czas trwania niniejszego postępowania, albowiem to Sąd ostatecznie decyduje o tym komu przyznać dany składnik majątku i tak też się stało w przedmiotowej spawie, gdyż wnioskodawczyni i uczestnikom zostało przyznane prawo własności działek nr (...), co wpłynęło znacząco na wysokość należnych od nich spłat.
Sąd na podstawie art. 668 k.p.c. w zw. z art. 623 k.p.c. i art. 212 k.c. zasądził tytułem spłaty od uczestnika T. B. na rzecz uczestniczki K. J. kwotę 94 533,64 zł ((824 064,00 zł - 634 996,73 zł) x ½ =47 266,82 zł). Mając na względzie sytuację osobistą, rodzinną i majątkową uczestnika, Sąd na podstawie art. 320 k.p.c. zobowiązał go do zapłaty w/w kwoty w pięciu ratach. Zdaniem Sądu obecna sytuacja osobista, rodzinna i majątkowa uczestnika T. B. pozwala mu na zgromadzenie przedmiotowych kwot w w/w terminach płatności, bez uszczerbku jaki z tego tytułu mogłaby ponieść jego rodzina, której jest on jedynym żywicielem. Sąd zabezpieczył wierzytelność w zakresie należności głównej poprzez zarządzenie ustanowienia hipotek przymusowych na rzecz K. J. na nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) o pow. 1,19 ha, położonej w miejscowości W. i objętej Kw (...). Na podstawie art. 668 k.p.c. w zw. z art. 624 k.p.c. Sąd nakazał wnioskodawczyni i uczestnikom R. B. i T. B. wydanie uczestniczce K. J. rzeczy ruchomych określonych w punkcie I b) od podpunktu 2) do podpunktu 13) oraz IV g) od podpunktu 18) do podpunktu 22), albowiem rzeczy te zostały przyznane jej na wyłączną własność i do chwili obecnej znajdują się w budynku położonym na nieruchomości stanowiącej własność wnioskodawczyni i R. B. oraz są w ich posiadaniu i syna T. B.. Sąd stwierdził, że każdy z uczestników ponosi koszty sądowe w udziale równym jego udziałowi w spadku po J. B. (2), pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu (art. 520§1 k.p.c. i art. 108§1 k.p.c. w zw. z art. 13§2 k.p.c.)
W pozostałym zakresie Sąd ustalił, że każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie (art. 520§1 k.p.c.).
Apelację od postanowienia wniosła uczestniczka K. J. zaskarżając postanowienie w części tj. w pkt I lit. a), pkt II, pkt IV lit. f), pkt V, pkt VI lit a) (w zakresie dotyczącym ustalenia wartości wskazanym tam składników majątkowych), pkt VI lit a-b) (w zakresie dotyczącym rozstrzygnięcia o składnikach majątkowych wskazanych w pkt IV lit. d) i w pkt IV lit. e), a także w zakresie dotyczącym ustalenia wartości wskazanych tam składników majątkowych), pkt VI dotyczącym spłat należnych uczestniczce K. J. od wnioskodawczyni J. B. (1) i uczestnika R. B. (błędna numeracja - powtórzenie, powinien być pkt VIII), pkt VII dotyczącym spłat należnych uczestniczce K. J. od uczestnika T. B. (błędna numeracja - powinien być pkt IX), pkt VIII dotyczącym zabezpieczenia wierzytelności uczestniczki K. J. (błędna numeracja - powinien być pkt X) sentencji postanowienie Sądu Rejonowego w Grodzisku Mazowieckim
Zaskarżonemu postanowieniu uczestniczka zarzuciła:
1) naruszenie przepisów postępowania, którego mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a to art. 684 k.p.c. w zw. z art. 233 §1 k.p.c. w zw. z art. 13 §2 k.p.c. poprzez błędną ocenę materiału dowodowego i w konsekwencji nietrafne przyjęcie, że w skład majątku wspólnego spadkodawcy J. B. (2) i uczestniczki postępowania K. J. wchodzą także środki finansowe w kwocie 255.650,- zł stanowiące sumę lokat terminowych zamkniętych po dniu 27 lipca 2006 r. w sytuacji, gdy faktycznie były to te same środki pieniężne, co wykazane w zaświadczeniu z dnia 2 lutego 2007 r. (k. 21 akt), czego skutkiem było podwójne zaliczenie do majątku wspólnego tych samych środków pieniężnych,
2) naruszenie prawa materialnego, polegające na niewłaściwym zastosowaniu normy art. 212 §2 k.c. w zw. z art. 1035 k.c. i uznaniu, że w realiach niniejszej sprawy zasadne jest przyznanie na współwłasność wnioskodawczyni oraz uczestnikom postępowania R. B. i T. B. składników majątkowych opisanych w pkt IV lit. d) i lit. e) sentencji oraz obciążenie ich obowiązkiem spłat na rzecz uczestniczki postępowania K. J. w sytuacji, gdy nie sposób uznać, aby mieli oni możliwość ich uiszczenia nawet przy uwzględnieniu rozłożenia na raty, jakie zostało dokonane w zaskarżonym postanowieniu, a co za tym idzie - zaskarżone orzeczenie zamiast w sposób definitywny rozstrzygnąć kwestię działu spadku może generować kolejne niedogodności, związane z przymusowym ściągnięciem należności, zaś odmienne rozstrzygnięcie w tym zakresie (tj. przyznanie opisanych wyżej składników majątkowych na wyłączną własność uczestniczki postępowania K. J.) pozwoliłoby na zmniejszenie wysokości spłat do kwot możliwych do zaspokojenia w obliczu deklarowanej przez wnioskodawczynię i uczestników postępowania sytuacji majątkowej,
Uczestniczka wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia:
w pkt I lit. a) sentencji przez wskazanie, iż kwota środków pieniężnych wchodzących w skład majątku wspólnego J. B. (2) i K. J. wynosi 353.270,48 zł, w pkt II sentencji przez ustalenie, że łączna wartość majątku wspólnego opisanego w pkt I wynosi 404.570,48 zł (czterysta cztery tysiące pięćset siedemdziesiąt złotych czterdzieści osiem groszy), w pkt IV lit f) sentencji przez wskazanie, iż kwota środków pieniężnych wchodzących w skład spadku po J. B. (2) wynosi 280.299,31 zł (dwieście osiemdziesiąt tysięcy dwieście dziewięćdziesiąt dziewięć złotych trzydzieści jeden groszy), w pkt V sentencji przez ustalenie, że łączna wartość spadku opisanego w pkt IV wynosi 1.142.063,31 zł (jeden milion sto czterdzieści dwa tysiące sześćdziesiąt trzy złote trzydzieści jeden groszy), w pkt VI lit. a) sentencji przez przyznanie na wyłączną własność uczestniczce postępowania K. J. także składników majątkowych opisanych w pkt IV lit. d) i w pkt IV lit. e) oraz określenie łącznej wartości przyznanych na wyłączną własność uczestniczce postępowania K. J. składników majątkowych na kwotę 525.006,31 zł (pięćset dwadzieścia pięć tysięcy sześć złotych trzydzieści jeden groszy), w pkt VI lib b) sentencji przez nieprzyznawanie na współwłasność wnioskodawczyni i pozostałym uczestnikom postępowania składników majątkowych opisanych w pkt IV lit. d) i w pkt IV lit. e) oraz określenie łącznej wartości przyznanych na współwłasność wnioskodawczyni i pozostałym uczestnikom postępowania składników majątkowych na kwotę 617.057,- zł (sześćset siedemnaście tysięcy pięćdziesiąt siedem złotych), w pkt VI sentencji (błędna numeracja - powinien być pkt VIII) przez zasądzenie od wnioskodawczyni J. B. (3) i uczestnika postępowania R. B. na rzecz uczestniczki postępowania K. J. kwoty po 11.506,10 zł (jedenaście tysięcy pięćset sześć złotych dziesięć groszy) tytułem spłaty z zobowiązaniem każdego z nich z osobna do zapłaty powyższej kwoty jednorazowo, w terminie sześciu miesięcy od dnia uprawomocnienia się zaskarżonego postanowienia z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia powyższemu terminowi zapłaty liczonymi od dnia następnego po upływie terminu płatności do dnia zapłaty, w pkt VII sentencji (błędna numeracja - powinien być pkt IX) przez zasądzenie od uczestnika postępowania T. B. na rzecz uczestniczki postępowania K. J. kwoty 23.012,17 zł (dwadzieścia trzy tysiące dwanaście złotych siedemnaście groszy) tytułem spłaty z zobowiązaniem do zapłaty powyższej kwoty jednorazowo, w terminie sześciu miesięcy od dnia uprawomocnienia się zaskarżonego postanowienia z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia powyższemu terminowi zapłaty liczonymi od dnia następnego po upływie terminu płatności do dnia zapłaty, 9) w pkt VIII sentencji (błędna numeracja - powinien być pkt X) przez zmianę treści hipotek w nim opisanych pod lit. a)-b) - do kwoty 11.506,10 zł (jedenaście tysięcy pięćset sześć złotych dziesięć groszy), zaś pod lit c) - do kwoty 23.012,17 zł (dwadzieścia trzy tysiące dwanaście złotych siedemnaście groszy),
Uczestniczka wniosła również na podstawie art. 350 §3 k.p.c. w zw. z art. 361 k.p.c. w zw. z art. 13 §2 k.p.c. o sprostowanie oczywistej omyłki pisarskiej w zaskarżonym postanowieniu poprzez:
1) nadanie pkt V sentencji dotyczącemu oddalenia wniosku w pozostałym zakresie oznaczenia pkt VII,
2) nadanie pkt VI sentencji dotyczącemu spłat należnych uczestniczce K. J. od wnioskodawczyni J. B. (1) i uczestnika R. B. oznaczenia pkt VIII,
3) nadanie pkt VII sentencji oznaczenia pkt IX,
4) nadanie pkt VIII sentencji oznaczenia pkt X oraz zmiany wskazanych w jego treści pkt VI i VII na pkt VIII i IX,
5) nadanie pkt IX sentencji oznaczenia pkt XI,
6) nadanie pkt X sentencji oznaczenia pkt XII,
7) nadanie pkt XI sentencji oznaczenia pkt XIII,
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Apelacja okazała się zasadna w zdecydowanej części wobec zasadności podniesionych w niej zarzutów i skutkowała zmianą rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego w zasadzie zgodnie ze zgłoszonymi w niej wnioskami. Zasadny również był wniosek apelacji o sprostowanie oczywistej omyłki w zakresie numeracji w zaskarżonym postanowieniu wobec czego Sąd Okręgowy na zasadzie art. 350 § 3 k.p.c. w zw. z art. 361 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. dokonał sprostowania, prawidłowo oznaczając kolejne punkty postanowienia.
Sąd Rejonowy jak słusznie wskazuje apelacja sprzecznie z zebranym materiałem dowodowym dokonał ustalenia składu majątku wspólnego oraz składu spadku w zakresie środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach lokat terminowych w kwocie 255.650 zł. W pozostałym zakresie w ocenie Sądu Okręgowego poczynione przez Sąd Rejonowy ustalenia są prawidłowe i te Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne, podobnie jak i rozważania prawne oraz ocenę tego stanu faktycznego w niniejszym zakresie.
Jak słusznie wskazała uczestniczka w zakresie kwot środków pieniężnych zgromadzonych na lokatach, środki te ujęte zostały przez Sąd I Instancji dwukrotnie.
Kwoty środków pieniężnych zgromadzone na lokatach zostały wykazane w zaświadczeniu znajdującym się na k. 21 akt sprawy w następującej wysokości:
1) 236.076,42 zł ( (...) nr (...)),
2) 62.708,15 zł ( (...) nr (...))
Z zaświadczenia z dnia 5 maja 2016 r. złożonego przez Bank (...) ( k. 910) w ramach uzupełnienia postępowania dowodowego wynika, że na obu w/w rachunkach, przy których prowadzone były Lok@ty zgromadzono łącznie na datę otwarcia spadku tj. 27 lipca 2006 r. z tychże lokat kwotę 298 767,20 złotych. Tym samym dane wskazane na k. 21 ( 62 708,15 + 236 076,42 zł = 298 784,57) pokrywają się zasadniczo co do stanu środków pieniężnych z Lok@t na datę otwarcia spadku z danymi wskazanymi w piśmie z 5 maja 2016 r. Dane te są również zgodne z danymi wynikającymi z pisma banku na k. 682, z którego to pisma wynika, że środki z Lok@t przelewane były wyłącznie na w/w rachunki nr (...) i nr (...). Brak jest wobec powyższego podstaw do przyjęcia, że spadkodawca posiadał inne Lok@ty. W toku niniejszej sprawy jak zasadnie wskazała apelująca ani ona, ani też uczestnicy postępowania nie twierdzili, że kwota 255.650 zł, wyliczona przez Sąd Rejonowy na podstawie zaświadczenia znajdującego się na k. 682 akt sprawy stanowi inne środki pieniężne niż te, które zostały wykazane w zaświadczeniu znajdującym się na k. 21 akt sprawy. Mając na uwadze zebrany materiał dowodowy w ocenie Sądu Okręgowego brak jest więc podstaw do przyjęcia, że zaświadczenie z k. 682 obejmuje inne lokaty, nie ujęte w zaświadczeniu na k. 21 co potwierdza ostatecznie pismo banku (...) z 5 maja 2016 r.
Ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy w zakresie posiadania przez spadkodawcę innych lokat terminowych na kwotę 255 650 zł uznać należy wobec powyższego za nieprawidłowe i wynikające z nieprawidłowej analizy zgromadzonego materiału dowodowego. Sąd Rejonowy w sposób nieprawidłowy ustalił z uwagi na ten „błąd” stan majątku podlegającego podziałowi oraz jego wartość, co rzutowało na nieprawidłowość ustaleń co do wartości udziałów w majątku spadkowym, a także i co do przyjętego sposobu podziału. Z uwagi na powyższe zaistniały podstawy do dokonania zmiany zaskarżonego postanowienia.
Z dokumentów przedstawionych przez Bank (...) wynika, że w skład majątku wspólnego J. B. (2) i K. J. wchodzą środki pieniężne w kwotach : 62 708,83 zł; 235 973,27 zł ( 236076,42 zł – 105,15 zł); 20 188,38 zł oraz środki uzyskane ze likwidacji sklepu w kwocie 34 400 zł. Do majątku wspólnego zaliczyć również należało ruchomości nabyte po zawarciu małżeństwa, których skład i wartość nie były kwestionowane przez strony i ustalono ich łączną wartość na kwotę 51 300 zł. Wartość majątku wspólnego K. J. i J. B. (2) wynosi wobec powyższego 404 570,48 złotych. W skład spadku po J. B. (2) wszedł udział ½ w/w składników o łącznej wartości 202 285,24 zł w tym ½ środków pieniężnych czyli 176 635,24 zł.
Skład spadku po J. B. (2) ukształtował się z uwzględnieniem udziału w majątku wspólnym oraz majątku odrębnego. Jak prawidłowo wyliczył i wskazał Sąd Rejonowy, Spadkodawca posiadał stanowiące jego majątek odrębny, bowiem zgromadzone przed zawarciem związku małżeńskiego środki pieniężne w kwocie 45 000 zł z Lok@t, oraz oszczędności na rachunkach 35 042,20 zł, + 23 621,87 zł + 6235 zł + 105,15 zł. Ustalenia w tym zakresie oraz rozważania Sądu Rejonowego, Sąd Okręgowy w pełni podziela i przyjmuje za własne. Łącznie z wartością ruchomości stanowiących majątek odrębny również nie kwestionowaną przez strony (35 800 zł) i wartością nieruchomości (800 314 zł) wartość spadku po J. B. (2) to 1 142 168,40 zł.
Przypadający K. J. udział w spadku winien odpowiadać wartości 571 084,20 zł (1/2), udział zaś J. B. (1) i R. B. po 142 771,05 zł (po 1/8), zaś T. B. 285 542,10 zł. (1/4).
W ocenie Sądu Okręgowego mając na względzie między innymi powyższe wartości udziałów w spadku, za słuszny uznać należało również zarzut apelacji w zakresie sposobu działu spadku. Sąd Rejonowy wskazał, że dokonując tego podziału miał na uwadze faktyczne związki łączące współuprawnionego z konkretnym przedmiotem majątkowym – bądź też ich brak, w tym posiadanie i korzystanie z niego, brak zainteresowania przejęciem na własność przez innych współuprawnionych, wziął również pod uwagę możliwość spłaty przez współuprawnionych. Sąd Rejonowy nie wziął jednakże pod uwagę tego, że faktycznie wnioskodawczyni z mężem oraz brat spadkodawcy nie korzystali z przyznanych im działek nr (...), a to mając na uwadze datę ich nabycia oraz darowania synowi na co słusznie zwróciła uwagę apelująca. Działki te nie stanowią również całości z pozostałym majątkiem nieruchomych (działkami nr (...)), nie przylegają też do tych działek. Ponadto faktycznie wnioskodawczyni z mężem oraz synem nie wnosili o przyznanie im działek nr (...) o co zaś wniosła K. J.. Sąd nie wziął również pod uwagę realnej możliwości dokonania spłat, w rozsądnym terminie, z uwzględnieniem interesów uczestniczki, gwarantującego przy tym definitywne rozwiązanie faktycznie istniejącego pomiędzy stronami sporu w związku z dokonywanym podziałem. W realiach niniejszej sprawy Sąd pierwszej instancji dokonał więc sposobu działu bez uwzględnienia powyższych kwestii istotnych przede wszystkim z punktu widzenia wielkości udziałów w spadku oraz możliwości spłat. Sąd Okręgowy podziela argumentację apelacji, iż błędnie zostało przyjęte, że wnioskodawczyni oraz uczestnicy postępowania R. B. i T. B. mają możliwość dokonania spłat na rzecz uczestniczki w wysokości i terminach ustalonych w sentencji zaskarżonego postanowienia. Zasadne jest przyjęcie jak wskazuje apelacja, że w przypadku J. B. (1) i R. B. możliwość zaspokojenia roszczeń uczestniczki z tytułu spłaty będzie z biegiem czasu ulegała zmniejszeniu, brak jest również podstaw do uznania, iż znaczącej poprawie ulegnie sytuacja majątkowa T. B.. W tych okolicznościach brak było podstaw i do przyznania im większej części majątku spadkowego i do rozłożenia spłat na raty w sposób z całą pewnością niekorzystny dla uczestniczki K. J.. Nie jest obojętne z punktu widzenia oceny rozstrzygnięcia w tym zakresie i to, że wnioskodawczyni i uczestnicy w toku długiego postępowania zgłaszając stosowne wnioski w przedmiocie sposobu podziału winni liczyć się z obowiązkiem spłaty i gromadzić środki na ten cel, co podnosiła apelująca.
W ocenie Sądu Okręgowego zasadna jest więc z uwagi na okoliczności sprawy zmiana rozstrzygnięcia także w zakresie sposobu podziału poprzez przyznanie działki nr (...) (KW nr (...)) oraz działki nr (...) (KW nr (...)) K. J.. Zmniejszyło to wysokość spłat na jej rzecz co z kolei urealni wykonanie orzeczenia w tym zakresie, nie jest też krzywdzące dla pozostałych uczestników, którzy nie deklarowali chęci przejęcia tych działek. Ostatecznie składniki majątkowe przyznane na skutek działu spadku K. J. przedstawiają wartość 525 111,46 zł, przyznane J. B. (1) i R. B. wartość po 154 264,25 zł zaś T. B. 308 528,50 zł. Wnioskodawczyni i uczestnicy winni więc wyrównać udział K. J. poprzez odpowiednie spłaty - J. B. (1) i R. B. po 11 493,20 zł, a T. B. 22 986,40 zł .
Z uwagi na znaczne zmniejszenie wysokości spłat na skutek zmiany sposobu dokonania działu oraz na skutek prawidłowego ustalenia jego wartości, Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do rozkładania należności na raty. Na uwadze bowiem mieć należy to, że sprawa zainicjowana była w 2007 r., strony zobowiązane aktualnie do spłat wnosiły o przyznanie im składników majątkowych o znacznej wartości winny więc przewidywać konieczność dokonania wyrównania udziału w majątku działowym poprzez spłaty i zgromadzić w okresie 9 lat środki na ten cel. Sąd Okręgowy uwzględnił wniosek K. J. o odroczenie terminu spłaty do 6 miesięcy uznając, iż w tym terminie strony będą w stanie zgromadzić środki na ten cel. Konsekwencją zmiany wysokości zasądzonych spłat była zmiana rozstrzygnięcia w zakresie zabezpieczenia wierzytelności poprzez ustanowienie hipotek i skorygowanie ich wysokości, tak aby odpowiadała wysokości spłat.
Mając na względzie powyższe Sąd Okręgowy postanowił jak w pkt 1. sentencji na podstawie art. 386 § 1 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc.
Z uwagi natomiast na brak podstaw do dokonania zmiany postanowienia zgodnie ze wszystkimi wnioskami apelacji w zakresie posiadanych przez spadkodawcę środków (apelacja nie uwzględniała środków posiadanych przez spadkodawcę przed zawarciem związku małżeńskiego w sposób prawidłowy ustalonych przez Sąd Rejonowy), w tym zakresie podlegała ona oddaleniu o czym Sąd Okręgowy postanowił w pkt 2 sentencji na podstawie art. 385 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc.
O kosztach postępowania w instancji odwoławczej Sąd Okręgowy rozstrzygnął na podstawie art. 520 § 1 kpc.