Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 grudnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący: SSO Witold Rękosiewicz

Protokolant: sekretarz sądowy Iwona Hutnik

po rozpoznaniu w dniu 22 grudnia 2015 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) S.A. z siedzibą w W. (dawniej (...) S.A.)

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania powoda od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 31 grudnia 2014 r. znak (...)

I.  oddala odwołanie,

II.  zasądza od (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Witold Rękosiewicz.

Sygn. akt XVII AmE 82/15

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (Prezes URE, pozwany), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 12, ust. 2 pkt 1, ust. 3 i ust. 6 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz.U.2012.1059; dalej: Pe) w związku z art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks Postępowania Administracyjnego (Dz.U.2013.267) i art. 30 ust. 1 Pe decyzją z dnia 31 grudnia 2014 r. znak (...) orzekł, że:

1.  przedsiębiorca (...) S.A z siedzibą w W. ((...), powód) naruszył warunek 2.5. koncesji na obrót gazem ziemnym z zagranicą w ten sposób, że nie przestrzegał obowiązku dywersyfikacji dostaw gazu ziemnego z zagranicy w 2011 roku;

2.  za działanie wskazane w punkcie 1 wymierzył (...) S.A. z siedzibą W. karę pieniężną w kwocie 15 000 zł.

(...) S.A. złożył odwołanie, w którym zaskarżonej decyzji zarzucił:

1.  naruszenie art. 32 ust. 2 i 3 Pe oraz § 1 ust. 1 i 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 października 2000 r. w sprawie minimalnego poziomu dywersyfikacji dostaw gazu z zagranicy (Dz. U. Nr 95, poz. 1042 dalej: „Rozporządzenie dywersyfikacyjne"), poprzez zastosowanie błędnej interpretacji pojęcia „kraju pochodzenia", w szczególności polegającej na powiązaniu „kraju pochodzenia gazu" z „krajem pozyskania gazu", ustalanego stosownie do kontraktów zawartych przez powoda z jego zagranicznymi kontrahentami, pomimo iż analiza ww. przepisów jednoznacznie wskazuje, że przez „kraj pochodzenia gazu" należy rozumieć „kraj jego wydobycia";

2.  błędną wykładnię § 1 ust. 1 i 3 Rozporządzenia dywersyfikacyjnego poprzez przyjęcie,

że pojęcie „importu" powinno być interpretowane zgodnie z definicją zawartą w ustawie o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2004 r., Nr 29, poz. 257 ze zm.)(dalej: „Ustawa o akcyzie"), podczas gdy analiza ww. przepisów jednoznacznie wskazuje, że w świetle przepisów rozporządzenia dywersyfikacyjnego w zakres pojęcia „import" wchodzi także sprowadzanie gazu ziemnego z państw członkowskich Unii Europejskiej;

3.  naruszenie art. 56 ust. 1 i 6 Pe, poprzez wymierzenie kary pieniężnej bez uwzględniania okoliczności, które powinny mieć wpływ na jej wymierzenie, tj. braku możliwości sprowadzenia gazu ziemnego z innych niż Federacja Rosyjska państw nienależących do Unii Europejskiej;

4.naruszenie art. 1 ust. 2 Pe poprzez interpretację przepisów Rozporządzenia dywersyfikacyjnego oraz art. 56 ust. 1 Pe w oderwaniu od podstawowej zasady, zgodnie z którą celem ustawy Prawo energetyczne jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju;

5.  naruszenie art. 7 w zw. z art. 77 i 80 Kodeksu postępowania administracyjnego, poprzez brak zebrania materiału dowodowego wystarczającego do rozstrzygnięcia sprawy, błędną ocenę materiału dowodowego, a w konsekwencji błędne ustalenie stanu faktycznego i uznanie, że powód importuje gaz ziemny na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tylko z jednego kraju pochodzenia;

6.  naruszenie art. 56 ust. 1 pkt 12) Pe, poprzez wymierzenie kary pieniężnej pomimo braku ustalenia czy powód naruszył pkt 2.5 Koncesji;

7.  w konsekwencji powyższego naruszenie art. 32 ust. 2 i 3 Pe oraz § 1 ust. 1 rozporządzenia dywersyfikacyjnego, poprzez błędne uznanie, że powód nie przestrzegał obowiązku dywersyfikacji dostaw gazu ziemnego z zagranicy w 2011 r.;

8.  naruszenie art. 8 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 994/2010 z dnia 20 października 2010 r. w sprawie środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego i uchylenia dyrektywy Rady 2004/67/WE (dalej: „Rozporządzenie 994/2010"), poprzez zastosowanie takiej wykładni przepisów Rozporządzenia dywersyfikacyjnego, która sprawia że mają one charakter dyskryminujący dla części przedsiębiorstw energetycznych, w tym powoda, i naruszają zasadę konkurencji na rynku gazu ziemnego, a w konsekwencji pozostają w sprzeczności z ww. przepisem Rozporządzenia 994/2010 i zgodnie z zasadą „lex superior derogat legi inferiori" nie mogą być stosowane w polskim porządku prawnym;

9.  naruszenie art. 56 ust. 6 Pe poprzez błędne ustalenie stopnia szkodliwości działalności powoda i uznanie, że w przedmiotowej sprawie zachodzi znaczny stopień szkodliwości społecznej.

Na podstawie przedstawionych zarzutów (...) wniósł o:

1.  o zmianę zaskarżonej decyzji w całości i orzeczenie, że powód nie naruszył pkt 2.5 koncesji

ewentualnie

2.  zmianę decyzji Prezesa URE w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej w wysokości 15.000 zł i orzeczenie o wymierzeniu powodowi symbolicznej kary w wysokości 1 zł z uwagi na znikomą szkodliwość społeczną jego czynu ocenioną w zgodzie z art. 56 ust. 6 Pe.

3.  zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Powód wskazał, że sformułowanie „kraj pochodzenia” oznacza kraj, w którym gaz jest wydobywany. Taką interpretacją tego sformułowania posługiwał się również pozwany w postępowaniu poprzedzającym wydanie zaskarżonej decyzji, kiedy wzywał powoda do przedstawienia dokumentów potwierdzających „kraj pochodzenia rozumiany jako kraj wydobycia”. Interpretowanie w zaskarżonej decyzji pojęcia „kraj pochodzenia” jako „kraj nabycia” było więc nieuprawnione. Stwierdzając w decyzji, że powód naruszył obowiązki określone w koncesji Prezes URE nie oparł się na ustaleniach dotyczących miejsca wydobycia gazu. Pozwany nie poczynił żadnych ustaleń co do miejsca wydobycia gazu importowanego przez powoda. Ustalił jedynie, że (...) nabył całość importowanego paliwa na terenie Federacji Rosyjskiej i na tej podstawie orzekł, iż powód w 2011 r. sprowadził 100% gazu z jednego kraju pochodzenia. Zdaniem powoda Prezes URE uznał, że krajem pochodzenia gazu jest miejsce nabycia gazu. Na tej podstawie przyjął w zaskarżonej decyzji błędną wykładnię pojęcia „kraju pochodzenia gazu” i utożsamiając to pojęcie z pojęciem „kraju nabycia gazu ziemnego” naruszył art. 32 ust. 2 i 3Pe oraz §1 ust. 1 i 2 Rozporządzenia dywersyfikacyjnego.

Przyjęcie w zaskarżonej decyzji pojęcia „importu” w sposób zgodny z definicją zawartą w art. 2 ust.1 pkt 7 ustawy o akcyzie stanowiło, zdaniem powoda, naruszenie §1 ust. 1 i 3 Rozporządzenia dywersyfikacyjnego. (...) podnosił, że ze względu na odmienne cele i zasady pojęcia stosowane w prawie podatkowym często różnią się od pojęć stosowanych w prawie cywilnym. Dlatego zastosowanie definicji prawa podatkowego do interpretacji przepisów innej gałęzi prawa może prowadzić do wypaczenia sensu tych przepisów i uzyskania nadmiernie rygorystycznej wykładni, jak w niniejszej sprawie. Na skutek wejścia Polski do Unii Europejskiej sprowadzanie paliwa gazowego z państw członkowskich Unii przestało być traktowane jako import i nie jest uwzględniane przy obliczaniu maksymalnego udziału gazu importowanego z jednego kraju pochodzenia. Powód wskazał, że przy wykorzystaniu systemu przesyłowego sprowadził 3600 m ³ gazu ziemnego z Niemiec, a na podstawie umowy z (...) S.A. w G. nabył 26 608 m ³ gazu ziemnego z Czech i Niemiec. Na skutek zastosowania błędnej wykładni pojęcia „import” Prezes URE nie uwzględnił wymienionych ilości gazu ziemnego przy obliczaniu poziomu dywersyfikacji zrealizowanej przez (...) i błędnie ustalił, że powód sprowadził do Polski 100% gazu z terytorium Federacji Rosyjskiej. W ocenie powoda naruszył §1ust. 1 i 3 Rozporządzenia dywersyfikacyjnego poprzez ich błędną wykładnię.

Sprowadzenie do kraju gazu skroplonego od kontrahentów z państw z poza Unii Europejskiej, zdaniem powoda, jest niewykonalne. Przy zachowaniu opłacalności możliwe jest tylko sprowadzenie gazu skroplonego wyprodukowanego na terenie Federacji Rosyjskiej. Powód podejmował próby znalezienia dostawców gazu skroplonego od dostawców z państw nie należących do Unii. Import z tych państw jest wykluczony z uwagi na całkowity brak opłacalności. Ograniczone są też możliwości importu gazu ziemnego, wydobywanego na Białorusi i Ukrainie. Kraje te są głownie importerami gazu dostarczanego przez (...) przy wykorzystaniu systemu gazowego. Krajowa infrastruktura jest nastawiona na import gazu sieciowego wydobywanego przez podmioty zależne od (...) (...). Brak infrastruktury pozwalającej sprowadzać sieciowy gaz ziemny z innych państw nie należących do Unii. W tych warunkach wypełnienie obowiązku wynikającego z Rozporządzenia dywersyfikacyjnego przy zastosowaniu stosowanej przez pozwanego wykładni jego przepisów jest możliwe wyłącznie poprzez zaprzestanie sprowadzania gazu z terytorium Federacji Rosyjskiej. Prowadziłoby to jednak do braku możliwości zaspokojenia krajowych odbiorców na gaz ziemny. Wobec istniejącego obiektywnie braku możliwości realizacji obowiązków wynikających z Rozporządzenia dywersyfikacyjnego Prezes URE powinien uwzględniać tę okoliczność przy nakładaniu kary pieniężnej. Nie powinien nakładać kary jeżeli naruszenie obowiązków nie wynika z zachowania przedsiębiorcy, lecz jest rezultatem okoliczności zewnętrznych, na które nie ma wpływu. Powód stwierdził, że w sytuacji, gdy z przyczyn obiektywnych nie jest możliwe wykonanie obowiązku, nie możliwe jest również nakładanie na przedsiębiorcę kary pieniężnej. Nakładając na powoda karę pieniężną pozwany naruszył art. 56 ust.1 i 6 Pe.

Stosowana przez Prezesa URE wykładnia Rozporządzenia dywersyfikacyjnego, skutkująca nałożeniem na powoda kary pieniężnej, jest sprzeczna z art.1 ust.2 Pe i stwarza zagrożenie dla bezpieczeństwa energetycznego kraju. Powód nie zgodził się z twierdzeniem, że uzależnienie od jednego źródła importu gazu ziemnego godzi w bezpieczeństwo energetyczne kraju.

(...) wskazał na brak możliwości przedstawienia dowodów dotyczących kraju wydobycia gazu ziemnego oraz zjawisko mieszania się gazu wydobywanego w różnych krajach w instalacjach magazynowych i terminalu na terenie Federacji Rosyjskiej. W postępowaniu administracyjnym złożył jednak oświadczenie uzyskane od dostawcy gazu, z którego wynika, że (...) wydobywa gaz ziemny na terenie Federacji Rosyjskiej oraz Kazachstanu, Turkmenistanu, Uzbekistanu i Azerbejdżanu. Poprzez brak zebrania całkowitego materiału dowodowego pozwany dokonał błędnej oceny materiału dowodowego, naruszając art. 7 w zw. z art. 77 i 80 k.p.a. Ze względu na fakt, iż na podstawie treści faktur nie jest możliwe ustalenie kraju wydobycia gazu, za nieprawdziwe powód uznał stwierdzenie Prezesa URE, że z kopii faktur i deklaracji celnych wynika, iż krajem pochodzenia gazu była Federacja Rosyjska. Zdaniem powoda sam fakt nabycia gazu od (...) (...) nie może stanowić podstawy do uznania, że gaz ten został wydobyty na terytorium Federacji Rosyjskiej. Jeżeli pozwany uznał, że zebrany materiał dowodowy za niewystarczający powinien zwrócić się od powoda o dalsze dokumenty i wyjaśnienia.

W ocenie powoda wykładnia art. 56 ust.1 pkt 12 Pe wskazuje, że Prezes URE jest uprawniony do nałożenia kary pieniężnej tylko w razie jednoznacznego stwierdzenia, że przedsiębiorca naruszył określone w koncesji obowiązki. W sytuacji, gdy Prezes URE nie może jednoznacznie stwierdzić, czy przedsiębiorca dopuścił się naruszenia koncesji, nie istnieje podstawa do nałożenia kary pieniężnej.

Na skutek utożsamienia wykładni pojęć „kraj pochodzenia” i „kraj nabycia” pozwany błędnie uznał, że powód naruszył §1 ust.1Rozporządzenia dywersyfikacyjnego. Przyjęcie takiego stanowiska bez uwzględnienia faktu, że z uwagi na uwarunkowania geopolityczne i kształt europejskiego rynku gazu ziemnego powód nie może, przy zachowaniu opłacalności, wykonać obowiązku nałożonego w przepisach Rozporządzenia dywersyfikacyjnego z przyczyn od niego niezależnych stanowiło naruszenie art. 32 ust.2 i 3 Pe.

Zdaniem powoda przepisy Rozporządzenia dywersyfikacyjnego są zbyt rygorystyczne i sprzeczne z art. 8 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 994/2010 w sprawie środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego i uchylenia dyrektywy Rady 2004/67/WE. Przepis §8 ust. 4 wymienionego rozporządzenia UE zabrania nakładania na przedsiębiorstwa gazowe obowiązków stanowiących nadmierne obciążenie. Przepisy Rozporządzenia dywersyfikacyjnego obligują przedsiębiorców do kierowania się przy podejmowania decyzji o imporcie gazu kryterium kraju pochodzenia a nie kryterium cenowym. Uniemożliwia to zakup gazu po cenach konkurencyjnych i jest sprzeczne z ideą konkurencyjnego rynku gazu i utrudniają rozwój liberalizacji tego rynku.

Powód zarzucił również Prezesowi URE nieprawidłowe uznanie, że stopień społecznej szkodliwości działania (...) był znaczny. Wskazał, że jest małym sprzedawcą gazu, który w 2011 r. sprzedał 38,5 mln m ³ gazu. W porównaniu z całkowitym wolumenem sprzedaży, wynoszącym 14 381 mln m ³ gazu udział powoda w rynku jest niewielki, więc wpływ na bezpieczeństwo energetyczne kraju jest znikomy. Uzasadnia to zdaniem powoda stwierdzenie, że stopień jego zawinienia był również znikomy.

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wniósł o oddalenie odwołania. Przedstawione w odwołaniu argumenty pozwany uznał za niezasługujące na uwzględnienie.

Wskazał, że przez źródło gazu, o którym mowa w art. 32 ust. 2 i 3 Pe należy rozumieć miejsce pozyskania gazu. Również Rozporządzenie dywersyfikacyjne wiąże obowiązek dywersyfikacji z „krajem pochodzenia”, przez który należy rozumieć miejsce – kraj pozyskania gazu. Prezes URE powołał się na wyrok Sądu Apelacyjnego VI ACa 242/14, zgodnie z którym termin „źródło” należy rozumieć jako miejsce (kraj) pozyskania gazu, które niekoniecznie będzie tożsame z miejscem wydobycia gazu. Na potrzeby dywersyfikacji różnicowaniu mają podlegać źródła rozumiane jako kraje pochodzenia. W sytuacji istnienia łańcucha pośredników, przy ustalaniu kraju pochodzenia gazu istotne są odpowiednie postanowienia umowy łączącej krajowego przedsiębiorcę energetycznego z zagranicznym kontrahentem, określające, jakiego pochodzenia jest gaz. Ocena działalności przedsiębiorstw energetycznych w świetle przepisów Rozporządzenia dywersyfikacyjnego prowadzona jest na podstawie kontraktów zawieranych przez przedsiębiorstwo z zagranicznym kontrahentem, ewentualnie innych dokumentów określających pochodzenie gazu będącego przedmiotem obrotu, np. takich jak faktury i dokumenty celne. Pozwany podkreślił, że w toku postępowania (...) nie przedstawił żadnych dokumentów stanowiących dowód, iż jakakolwiek część importowanego gazu pochodziła z innego kraju niż Federacja Rosyjska.

Na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku akcyzowym pozwany wskazał, że import oznacza przywóz towarów z państwa trzeciego na terytorium kraju z tym, że przez terytorium państwa trzeciego należy rozumieć terytorium inne niż terytorium RP i terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej. Z tego względu nabycie wewnątrzwspólnotowe nie stanowi importu w rozumieniu ustawy o podatku akcyzowym.

Prezes URE wskazał, że Rozporządzenie dywersyfikacyjne nie wprowadza wyjątków, których wystąpienie zwalniałoby od obowiązku przestrzegania określonego w nim poziomu dywersyfikacji zakupu. Okolicznością zwalniającą z obowiązku dywersyfikacji nie jest brak możliwości zakupu gazu z innych krajów pochodzenia. Na tej podstawie pozwany stwierdził, że nie miał obowiązku badania możliwości zakupu gazu przez powoda.

Prezes URE wykazał też brak zasadności zarzutów powoda dotyczących realizacji określonego w art. 1 ust. 2 Pe celu w postaci zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego kraju w kontekście dywersyfikacji zakupów gazu.

Podkreślił, że w toku postępowania to powód był zobligowany do wykazania, że zrealizował ciążące na nim obowiązki. Złożone przez (...) faktury i dokumenty celne jednoznacznie wskazują, jako kraj pochodzenia Federację Rosyjską, więc pozwany nie miał podstaw do uznania za niewiarygodne dowodów przestawionych przez powoda.

Odnośnie zarzutów naruszenia art. 56 ust.1 pkt 12 Pe oraz art. 56 ust.6a Pe pozwany wskazał, że zgodnie z art. 56 ust. 1 i 2 Pe, w przypadku stwierdzenia okoliczności podlegających karze Prezes URE jest zobowiązany, a nie uprawniony do jej nałożenia. Ze względu na charakter naruszenia, polegającego na uzależnieniu importu gazu skroplonego (...) od jednego źródła, co mogło mieć wpływ na bezpieczeństwo dostaw gazu do odbiorców powoda, w sprawie nie miał znaczenia niewielki poziom wolumenu importu gazu w stosunku do poziomu importu krajowego. Uzależnienie importu od jednego źródła stwarzało zagrożenie dla pewności dostaw gazu realizowanych do odbiorców powoda. Wobec stworzenia zagrożenia dla interesów odbiorców nie można było uznać, że stopień szkodliwości działania powoda był znikomy.

Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

(...) S.A. z siedzibą w W. (dawniej (...) S.A.) jest przedsiębiorcą energetycznym w rozumieniu art. 3 ust.12 Pe, prowadzącym działalność gospodarczą na podstawie koncesji na obrót gazem ziemnym z zagranicą. Zgodnie z warunkiem 2.5. udzielonej (...) koncesji Koncesjonariusz jest obowiązany do dywersyfikacji kierunków dostaw gazu ziemnego z zagranicy zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. W piśmie z dnia 9 lipca 2012 r. powód poinformował, że w 2011 r. na podstawie wieloletniej umowy, zawartej ze sprzedającym (...) (...)” sp. z o.o. sprowadził 545 000 kg skroplonego gazu ziemnego (...) ( co w przeliczeniu wynosi 729 428 nm ^{( 3 )}gazu) z kierunku wschodniego. Ponadto poprzez system rurociągów przesyłowych sprowadził z krajów należących do Unii Europejskiej łącznie 29 208 m ^{( 3)} gazu ziemnego w postaci lotnej. W piśmie z dnia 4 marca 2013 r. powód wyjaśnił, że poddany procesowi skroplenia gaz ziemny, wydobyty został przez przedsiębiorstwa zależne od (...) (...)m ze złóż znajdujących się na terenie Federacji Rosyjskiej, Uzbekistanu, Turkmenistanu, Kazachstanu i Azerbejdżanu. Dostawcą gazu (...) była spółka (...). Dostawca nie zajmował się bezpośrednio wydobywaniem gazu. Nabywał gaz przesyłany z miejsca wydobycia rosyjskimi gazociągami magistralnymi i mieszany z gazem przechowywanym w podziemnych zbiornikach. W istniejących okolicznościach nie było możliwe ustalenie, jaka ilość gazu dostarczanego do terminala skraplania gazu ziemnego w K. koło P. pochodziła z wydobycia na terenie Federacji Rosyjskiej, a ile gazu wydobyto na terytorium innych państw byłego Związku Radzieckiego. Powód oświadczył, że na podstawie posiadanych dokumentów nie można dokładnie ustalić kraju pochodzenia gazu rozumianego jako kraj jego wydobycia i przedstawił Prezesowi URE oświadczenie (...) z dnia 4 czerwca 2013 r., potwierdzające te okoliczności (k.307 akt adm.). Z terminalu skraplania gazu ziemnego w K. koło P. na terenie Federacji Rosyjskiej skroplony gaz odbierany był autocysternami podstawianymi przez powoda i przewożony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W toku postępowania prowadzonego przez Prezesa URE powód nie przedstawił żadnych dokumentów stanowiących dowód, że część importowanego w 2011 r. przez (...) gazu (...) pochodziła z kraju innego niż Federacja Rosyjska.

W tym stanie faktycznym Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 32 ust.2 Pe, koncesja na prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na obrocie gazem ziemnym z zagranicą nakłada na koncesjonariusza obowiązek uwzględnienia przy wykonywaniu tej działalności dywersyfikacji źródeł gazu oraz bezpieczeństwa energetycznego. Minimalny poziom dywersyfikacji źródeł gazu określa Rada Ministrów na wniosek właściwego ministra do spraw gospodarki. Zgodnie z §1 ust.1 pkt 4 w zw. z ust.2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 października 2000 r. w sprawie minimalnego poziomu dywersyfikacji dostaw gazu z zagranicy maksymalny udział gazu ziemnego importowanego przez przedsiębiorcę w 2011 roku z jednego kraju pochodzenia, innego niż państwo członkowskie Unii Europejskiej, w stosunku do całkowitej ilości gazu importowanego przez tego przedsiębiorcę w tym roku nie mógł być wyższy niż 70%.

Warunek 2.5. udzielonej (...) koncesji na obrót gazem ziemnym z zagranicą stanowi, iż koncesjonariusz obowiązany jest do dywersyfikacji kierunków dostaw gazu ziemnego, zgodnie z obowiązującymi przepisami.

W złożonym odwołaniu powód nie kwestionował, że w związku z prowadzoną działalnością koncesjonowaną 100% sprowadzonego przez niego w 2011 r. gazu ziemnego (...) pochodziło z terminala znajdującego się na terenie Federacji Rosyjskiej. Wskazywał jedynie, iż zgodnie z przyjętym w orzecznictwie sądowym stanowiskiem pod pojęciem źródła gazu należy rozumieć miejsce jego wydobycia, a więc za kraj pochodzenia gazu należy uważać kraj wydobycia gazu, a nie kraj nabycia gazu.

W ocenie Sądu podnoszone w odwołaniu zarzuty dotyczące naruszenia art. 32 ust.2 i 3 Pe oraz §1 ust. 1 i 3 Rozporządzenia dywersyfikacyjnego, oparte na błędnej interpretacji pojęcia kraju pochodzenia nie zasługują na uwzględnienie.

Przedstawione przez powoda w postępowaniu administracyjnym deklaracje celne, międzynarodowe samochodowe listy przewozowe i faktury wystawione przez (...) (...) w M. i (...) w S. P. nie zawierają informacji dotyczących kraju wydobycia gazu ziemnego zakupionego przez powoda. Każdorazowo w dokumentach tych jako kraj pochodzenia wskazana jest Rosja. Zdaniem Sądu przedstawione okoliczności nie dają podstaw do uznania za udowodnione twierdzenia powoda, że importowany w 2011 roku przez (...) gaz ziemny (...) został wydobyty na terytorium innego niż Rosja kraju. Jednocześnie z przedstawionych dokumentów nie wynika również, że importowany w wymienionym roku przez (...) gaz ziemny (...) został wydobyty na terytorium Uzbekistanu, Turkmenistanu, Kazachstanu lub Azerbejdżanu.

Również ze złożonego przez powoda sprawozdania o działalności przedsiębiorstw gazowniczych (...) wynika, że w 2011 roku (...) zakupił gaz ziemny skroplony wyłącznie w Rosji.

W tej sytuacji brak podstaw do uznania, że powód udowodnił, iż w 2011 roku wykonał ciążący na nim, wynikający z obowiązujących przepisów i sformułowany w warunku 2.5. koncesji, obowiązek przestrzegania dywersyfikacji dostaw gazu ziemnego z zagranicy.

Na uwagę nie zasługują więc także zarzuty powoda dotyczące naruszenia przepisów postępowania poprzez nieprawidłowe zebranie i rozważenie materiału dowodowego w sprawie.

W świetle dokonanych ustaleń za nieistotne należało uznać informacje dotyczące podejmowanych przez (...) prób pozyskania gazu ziemnego z więcej niż jednego kraju, nie należącego do Unii Europejskiej, oraz powoływanie się przez powoda na istniejące uwarunkowania geopolityczne i strukturę rynku gazu ziemnego, które uniemożliwiają nabycie gazu przy zachowaniu ekonomicznej opłacalności. Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił wnioski dowodowe powoda, mające na celu wykazanie tych okoliczności uznając, iż nie mają one znaczenia w sprawie.

Bezsporne jest, iż na mocy §1 ust.1 pkt 4 w zw. z §1 ust.3 Rozporządzenia dystrybucyjnego, na przedsiębiorcach prowadzących działalność koncesjonowaną w zakresie obrotu gazem ziemnym z zagranicą, w tym również na (...) S.A. ciążył publicznoprawny obowiązek, zgodnie z którym w latach 2010-2014 maksymalny udział gazu, importowanego przez tego przedsiębiorcę w ciągu roku z jednego kraju pochodzenia, innego niż państwo członkowskie Unii Europejskiej, nie mógł przekroczyć niż 70 % całkowitej wielkości gazu importowanego przez niego w tym roku.

Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego stwierdzić należało, że powód nie wykazał, iż w 2011 roku importował gaz ziemny z innego niż Rosja kraju pochodzenia, nie należącego do Unii Europejskiej. Nie można więc zgodzić się z zarzutem naruszenia przez pozwanego art. 32 ust.2 i 3 Pe oraz §1 ust. 1 Rozporządzenia dywersyfikacyjnego poprzez błędne uznanie, że powód nie przestrzegał w 2011 roku obowiązku dywersyfikacji dostaw gazu ziemnego z zagranicy.

Bez wpływu na powyższą ocenę były podnoszone w odwołaniu zarzuty naruszenia § 1 ust. 1 i 3 Rozporządzenia dywersyfikacyjnego, dotyczące nieprawidłowego zastosowania pojęcia importu, oparte na przepisach nieobowiązującej od 1 marca 2009 r., (a więc i w dacie wydania zaskarżonej decyzji) ustawy o podatku akcyzowym.

Wobec stwierdzenia, że w związku z prowadzeniem w 2011 roku działalności koncesjonowanej powód naruszył warunek 2.5. udzielonej mu koncesji, który nakładał na koncesjonariusza obowiązek dywersyfikacji kierunków dostaw gazu ziemnego z zagranicy zgodnie z obowiązującymi przepisami, Prezes URE na podstawie z art. 56 ust.1 pkt 12 Pe był zobligowany do nałożenia na powoda kary pieniężnej.

Ze względu na obiektywne ukształtowanie wynikającej z art. 56 ust. 1 Pe odpowiedzialności przedsiębiorców, która nie jest oparta na zasadzie winy, bez znaczenia dla oceny zaskarżonej decyzji były podnoszone przez powoda argumenty dotyczące braku możliwości sprowadzenia gazu z innych źródeł, dążenia do zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego kraju, oraz związane z nimi zarzuty naruszenia art. 1 ust.2 Pe, art. 56 ust.1 i ust. 6 Pe, oraz art. 8 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 994/2010. Podkreślić wypada, że przepisy obowiązującego prawa nie mają charakteru dyskryminującego przedsiębiorców i stwarzają równe dla wszystkich warunki do prowadzenia działalności koncesjonowanej.

Powołane okoliczności mogły mieć jedynie wpływ na wysokość nałożonej decyzją kary pieniężnej. Nie mogą jednak zmienić obiektywnego stwierdzenia o naruszeniu przez powoda warunku 2.5. udzielonej mu koncesji.

Przy ocenie wysokości nałożonej decyzją kary pieniężnej należało zgodzić się z pozwanym, że z uwagi na nieprzestrzeganie zasady dywersyfikacji, co może być źródłem zagrożenia dla interesów odbiorców gazu, stopień szkodliwości czynu powoda był znaczny. Na powyższą ocenę nie ma wpływu okoliczność, iż powód nie jest importerem o znaczącej pozycji na rynku krajowym. Działanie powoda stwarzało bowiem duże zagrożenie dla płynności dostaw gazu dla jego odbiorców. Właśnie ta okoliczność powinna być brana pod uwagę przy ocenie szkodliwości społecznej czynu powoda. Ponadto nie należy pomijać faktu, że nie przestrzegając określonych w obowiązujących przepisach zasad dywersyfikacji dostaw gazu, powód w sposób świadomy dopuścił się naruszenia warunku koncesji. Swoje zachowanie powód wyjaśnił m.in. dążeniem do zachowania opłacalności. W sytuacji, gdy powód nie dokonał żadnego zakupu gazu z innego kierunku, brak podstaw do uznania, że zakup taki byłby nieopłacalny w skali roku działalności gospodarczej. W sprawie nie wystąpiły więc przesłanki do zastosowania art. 56 ust.6a Pe. Jednocześnie powyższa okoliczność mogła mieć wpływ na wysokość nałożonej na (...) kary pieniężnej. Należało mieć również na uwadze, że z tytułu analogicznego naruszenia na powoda była już raz nałożona prawomocną decyzją kara pieniężna.

W ocenie Sądu ustalając wysokość nałożonej decyzją kary pieniężnej Prezes URE uwzględnił także w prawidłowy sposób możliwości finansowe powoda. Kara pieniężna stanowiąca równowartość niespełna (...) % przychodu powoda z działalności koncesjonowanej, wynoszącego w 2013 r. (...) zł nie może być uznana za wygórowaną.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności Sąd Okręgowy, wobec braku podstaw do uwzględnienia, oddalił odwołanie , jako bezzasadne – art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 98 kpc stosownie do

wyniku sporu.

SSO Witold Rękosiewicz.