Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 listopada 2015 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący: SSO Jolanta de Heij - Kaplińska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Katarzyna Dawejnis

po rozpoznaniu w dniu 18 listopada 2015 roku w Warszawie na rozprawie

sprawy z odwołania D. J.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

z udziałem zainteresowanych: (...).V. z siedzibą w A., Królestwo Niderlandów i T. T.

o wymierzenie kary pieniężnej

oraz sprawy z odwołania T. T.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

z udziałem zainteresowanych: (...).V. z siedzibą w A., Królestwo Niderlandów i D. J.

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołań od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 15 kwietnia 2014 roku Nr (...)

I.  uchyla zaskarżoną decyzję w całości;

II.  zasądza od Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na rzecz D. J. kwotę 477,00 (czterysta siedemdziesiąt siedem) złotych tytułem kosztów postępowania;

III.  zasądza od Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na rzecz T. T. kwotę 477,00 (czterysta siedemdziesiąt siedem) złotych tytułem kosztów postępowania.

SSO Jolanta de Heij - Kaplińska

XVII AmE 90/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 15 kwietnia 2014 r. nr (...) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (dalej: Prezes URE, organ) na podstawie art. 63 ust. 1 pkt 6 i ust. 4, art. 64 ust. 1 pkt 1 i ust. 3 w związku z art. 65 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym (Dz. U. z 2012 r., poz. 1190, z późn. zm. dalej: ustawa o zapasach, uzrn) oraz na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267, dalej: k.p.a.), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej osobie kierującej działalnością przedsiębiorstwa (...).V. z siedzibą w A., Królestwo Niderlandów, orzekł, że:

1.  osoba kierująca działalnością przedsiębiorstwa (...).V., nie wywiązała się z obowiązku przedstawienia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki w terminie do dnia 15 maja 2013 r. informacji o działaniach podjętych w okresie od dnia 1 kwietnia 2012 r. do dnia 31 marca 2013 r., w celu zapewnienia bezpieczeństwa paliwowego państwa w zakresie obrotu gazem ziemnym z zagranicą oraz o realizacji obowiązku utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego, wynikającego z art. 27 ust. 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym,

2.  za zaniechanie opisane w pkt 1 wymierzył osobie kierującej działalnością przedsiębiorstwa (...).V., tj.:

-

D. J., Członkowi Zarządu ww. przedsiębiorstwa, karę pieniężną w kwocie 7576,52 zł (słownie: siedem tysięcy pięćset siedemdziesiąt sześć złotych i pięćdziesiąt dwa grosze), odpowiadającej dwukrotnemu przeciętnemu miesięcznemu wynagrodzeniu w sektorze przedsiębiorstw w drugim kwartale 2013 r., tj. w kwartale w którym nastąpiło niedopełnienie obowiązku określonego w art. 27 ust. 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym,

-

T. T., Członkowi Zarządu ww. przedsiębiorstwa, karę pieniężną w kwocie 7576,52 zł (słownie: siedem tysięcy pięćset siedemdziesiąt sześć złotych i pięćdziesiąt dwa grosze), odpowiadającej dwukrotnemu przeciętnemu miesięcznemu wynagrodzeniu w sektorze przedsiębiorstw w drugim kwartale 2013 r., tj. w kwartale w którym nastąpiło niedopełnienie obowiązku określonego w art. 27 ust. 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym.

( decyzja, k.4-21)

Odwołanie od powyższej decyzji, któremu nadano numer sprawy XVII AmE 90/14 wywiódł w dniu 6 maja 2014 roku D. J. wnosząc o uchylenie przez Prezesa URE na podstawie art. 479 ⁴⁸ § 2 k.p.c. w całości decyzji i orzeczenie na podstawie art. 105 § 1 k.p.a., o umorzeniu postępowania prowadzonego przez Prezesa URE w sprawie wymierzenia odwołującemu kary pieniężnej w związku z ujawnieniem nieprawidłowości polegających na niewywiązaniu się z obowiązku przedstawienia Prezesowi URE w terminie do dnia 15 maja 2013 r. informacji o działaniach podjętych w okresie od 1 kwietnia 2012 r. do dnia 31 marca 2013 r. w celu zapewnienia bezpieczeństwa paliwowego państwa w zakresie obrotu gazem ziemnym z zagranicą oraz o realizacji obowiązku utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego, wynikających z art. 27 ust. 2 ustawy o zapasach.

W przypadku nieuwzględnienia powyżej wskazanego wniosku i przekazania niniejszego odwołania do rozpoznania Sądowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów przedsiębiorca wniósł o uchylenie przez Sąd decyzji Prezesa URE w całości oraz zasądzenie od Prezesa URE na rzecz odwołującego D. J. kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Zaskarżonej decyzji zarzucono:

1.  naruszenie przepisów prawa materialnego w postaci art. 27 ust. 2 ustawy o zapasach poprzez jego nieprawidłową wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu przez Prezesa URE, iż (...).V. jest przedsiębiorstwem energetycznym wykonującym działalność gospodarczą w zakresie przywozu gazu ziemnego w celu jego dalszej odsprzedaży odbiorcom i tym samym, że zobowiązany był w terminie do 15 maja 2013 r. przedstawić ministrowi właściwemu do spraw gospodarki oraz Prezesowi URE informacje o działaniach podjętych w okresie od dnia 1 kwietnia 2012 r. do dnia 31 marca 2013 r., w celu zapewnienia bezpieczeństwa paliwowego państwa w zakresie obrotu gazem ziemnym z zagranicą oraz realizacji obowiązku utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego;

2.  naruszenie przepisów prawa materialnego w postaci art. 63 ust. 1 pkt 6 ustawy o zapasach poprzez jego nieprawidłową wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu przez Prezesa URE, że odwołujący nie dopełnił obowiązku przekazania ministrowi właściwemu do spraw gospodarki oraz Prezesowi URE informacji o działaniach podjętych w okresie od dnia 1 kwietnia 2012 r. do dnia 31 marca 2013 r., w celu zapewnienia bezpieczeństwa paliwowego państwa w zakresie obrotu gazem ziemnym z zagranicą oraz realizacji obowiązku utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego i w związku z czym odwołujący podlega karze pieniężnej;

3.  naruszenie art. 105 § 1 k.p.a. poprzez nieumorzenie postępowania administracyjnego pomimo wystąpienia podstaw umorzenia;

4.  naruszenie art. 10 k.p.a. poprzez jego niezastosowanie polegające na niezawiadomieniu odwołującego D. J. o zakończeniu postępowaniu dowodowego w sprawie, co uniemożliwiło odwołującemu wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań, stanowiąc tym samym rażące naruszenie prawa skutkujące nieważnością decyzji;

5.  naruszenie art. 40 § 1 k.p.a. poprzez jego niezastosowanie polegające na niedoręczeniu odwołującemu decyzji.

( odwołanie, k. 22-35)

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 1 września 2014 r. Prezes URE wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie od odwołującego D. J. na rzecz Prezesa URE kosztów postępowania.

( odpowiedź Prezesa URE na odwołanie, k.92-96)

W odpowiedziach na odwołanie z dnia 11 września (...).V. i T. T. oświadczyli, iż zgadzają się ze stanowiskiem D. J. przedstawionym w jego odwołaniu.

( odpowiedź (...).V. na odwołanie, k. 103-104; odpowiedź T. T. na odwołanie, k. 110-111)

Odwołanie od decyzji, któremu nadano numer sprawy XVII AmE 91/14, wywiódł w dniu 6 maja 2014 roku T. T. wnosząc o uchylenie przez Prezesa URE na podstawie art. 479 ⁴⁸ § 2 k.p.c. w całości decyzji i orzeczenie na podstawie art. 105 § 1 k.p.a., o umorzeniu postępowania prowadzonego przez Prezesa URE w sprawie wymierzenia odwołującemu kary pieniężnej w związku z ujawnieniem nieprawidłowości polegających na niewywiązaniu się z obowiązku przedstawienia Prezesowi URE w terminie do dnia 15 maja 2013 r. informacji o działaniach podjętych w okresie od 1 kwietnia 2012 r. do dnia 31 marca 2013 r. w celu zapewnienia bezpieczeństwa paliwowego państwa w zakresie obrotu gazem ziemnym z zagranicą oraz o realizacji obowiązku utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego, wynikających z art. 27 ust. 2 ustawy o zapasach.

W przypadku nieuwzględnienia powyżej wskazanego wniosku i przekazania niniejszego odwołania do rozpoznania Sądowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów przedsiębiorca wniósł o uchylenie przez Sąd decyzji Prezesa URE w całości oraz zasądzenie od Prezesa URE na rzecz odwołującego T. T. kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Zaskarżonej decyzji zarzucono:

1.  naruszenie przepisów prawa materialnego w postaci art. 27 ust. 2 ustawy o zapasach poprzez jego nieprawidłową wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu przez Prezesa URE, iż (...).V. jest przedsiębiorstwem energetycznym wykonującym działalność gospodarczą w zakresie przywozu gazu ziemnego w celu jego dalszej odsprzedaży odbiorcom i tym samym, że zobowiązany był w terminie do 15 maja 2013 r. przedstawić ministrowi właściwemu do spraw gospodarki oraz Prezesowi URE informacje o działaniach podjętych w okresie od dnia 1 kwietnia 2012 r. do dnia 31 marca 2013 r., w celu zapewnienia bezpieczeństwa paliwowego państwa w zakresie obrotu gazem ziemnym z zagranicą oraz realizacji obowiązku utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego;

2.  naruszenie przepisów prawa materialnego w postaci art. 63 ust. 1 pkt 6 ustawy o zapasach poprzez jego nieprawidłową wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu przez Prezesa URE, że odwołujący nie dopełnił obowiązku przekazania ministrowi właściwemu do spraw gospodarki oraz Prezesowi URE informacji o działaniach podjętych w okresie od dnia 1 kwietnia 2012 r. do dnia 31 marca 2013 r., w celu zapewnienia bezpieczeństwa paliwowego państwa w zakresie obrotu gazem ziemnym z zagranicą oraz realizacji obowiązku utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego i w związku z czym odwołujący podlega karze pieniężnej;

3.  naruszenie art. 105 § 1 k.p.a. poprzez nieumorzenie postępowania administracyjnego pomimo wystąpienia podstaw umorzenia;

4.  naruszenie art. 9 i art. 40 § 5 k.p.a. poprzez ich niezastosowanie polegające na niedokonaniu przez Prezesa URE pouczenia odwołującego o tym, że w przypadku wskazania przez odwołującego jako stronę zamieszkałą za granicą pełnomocnika lub pełnomocnika do doręczeń, przeznaczone dla tej strony pisma pozostawia się w aktach sprawy ze sutkiem doręczenia oraz o tym, kto może być ustanowiony pełnomocnikiem, skutkujące naruszeniem prawa odwołującego do uzyskania od organu administracji należytej i wyczerpującej informacji o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie jego praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego, a w konsekwencji skutkujące naruszeniem art. 10 k.p.a. poprzez uniemożliwienie odwołującemu branie czynnego udziału w postępowaniu na każdym jego etapie, stanowiąc tym samym rażące naruszenie prawa skutkujące nieważnością decyzji;

5.  naruszenie art. 10 k.p.a. poprzez jego niezastosowanie polegające na niezawiadomieniu odwołującego T. T. o zakończeniu postępowaniu dowodowego w sprawie, co uniemożliwiło odwołującemu wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań, stanowiąc tym samym rażące naruszenie prawa skutkujące nieważnością decyzji;

6.  naruszenie art. 40 § 1 k.p.a. poprzez jego niezastosowanie polegające na niedoręczeniu odwołującemu pisma Prezesa URE z dnia 2 sierpnia 2013 r. nr (...) zawiadamiającego o wszczęciu postępowania administracyjnego zmierzającego do nałożenia kary pieniężnej na odwołującego, skutkujące naruszeniem prawa odwołującego do czynnego udziału w postępowaniu, określonego w art. 10 § 1 k.p.a.

7.  naruszenie art. 40 § 1 k.p.a. poprzez jego niezastosowanie polegające na niedoręczeniu odwołującemu decyzji.

( odwołanie, k. 23-36 akt admin.)

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 1 września Prezes URE wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie od odwołującego T. T. na rzecz Prezesa URE kosztów postępowania.

( odpowiedź Prezesa URE na odwołanie, k.97-102)

W odpowiedziach na odwołanie z dnia 11 września D. J. i (...).V. oświadczyli, iż zgadzają się ze stanowiskiem T. T. przedstawionym w jego odwołaniu.

( odpowiedź D. J. na odwołanie, k. 108-109; odpowiedź (...).V. na odwołanie, k. 124-125).

Postanowieniem z dnia 18 listopada 2015 r. wydanym na rozprawie Sąd połączył sprawy XVII AmE 90/14 i XVII AmE 91/14 do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia oraz prowadzenia pod sygnaturą XVII AmE 90/14.

( postanowienie z dnia 18.11.2015r., k. 183 v).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

(...).V. z siedzibą w A. jest niepubliczną spółką z ograniczoną odpowiedzialnością wpisaną do Rejestru Handlowego administrowanego przez Izbę Handlową w A. pod numerem (...). Członkami zarządu spółki są D. J. i T. T..

(dowód: odpis z rejestru handlowego – Chamber of Commerce Commercial Register extract, k. 10 – 12 akt admin.; tłumaczenie przysięgłe z odpisu z rejestru handlowego, k. 13-17 akt admin.; wyciąg z rejestru Handlowego Izby Handlowej w tłumaczeniu poświadczonym z języka niderlandzkiego, k. 56-57 akt admin.)

Decyzją z dnia 18 marca 2011 r., Nr (...) Prezes URE udzielił przedsiębiorcy koncesji na obrót gazem ziemnym z zagranicą do dnia 31 grudnia 2030 r.

( bezsporne)

Po uzyskaniu koncesji przedsiębiorca podjął czynności związane z przygotowaniem strategii działalności gospodarczej w zakresie przywozu gazu ziemnego do Polski w celu dalszej odsprzedaży, nie dokonując jednak działań zmierzających bezpośrednio do przywozu gazu ziemnego. W drugim i trzecim kwartale roku 2012 spółka nie dokonywała żadnego przywozu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej gazu ziemnego z innych państw. Za funkcjonowanie przedsiębiorcy jako koncesjonariusza w zakresie obrotu gazem z zagranicą na polskim rynku od momentu uzyskania koncesji odpowiadał zarząd spółki w osobach D. J. i T. T..

(dowód: pismo (...).V. z dnia 7.10.2013 r., k. 89-92 akt admin.; oświadczenie (...).V. z dnia 12 grudnia 2012 r., k. 64 akt admin.)

Decyzją Nr (...) z dnia 2 marca 2011 r., (...) Minister Gospodarki postanowił zwolnić przedsiębiorcę (...).V. z obowiązku utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego na okres jednego roku od dnia wydania decyzji.

Decyzją Nr (...) z dnia 14 czerwca 2012 r., (...) Minister Gospodarki zwolnił przedsiębiorcę (...).V. z obowiązku utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego na okres pięciu lat od dnia wydania decyzji. Powyższa decyzja została doręczona Prezesowi URE.

(dowód: decyzja Ministra Gospodarki Nr 8/6/2012 z dnia 14.06.2012 r., (...), k. 80-85 akt admin.)

W wykonaniu obowiązku nałożonego w związku z uzyskanym zwolnieniem od utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego, określonego w art. 24 ust 5c pkt 1 uzrn przedsiębiorca przedłożył Ministrowi Gospodarki kwartalne sprawozdania za II, III, IV kwartał 2012 r. oraz za I kwartał 2013 r. W każdym z tych sprawozdań przedsiębiorca wskazywał, iż nie prowadzi żadnego przewozu na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej z innych państw, w tym państw Unii Europejskiej.

(dowód: sprawozdanie kwartalne za II i III kwartał 2012 r., k. 64 akt admin.; sprawozdanie kwartalne za IV kwartał 2012 r., k. 77 akt admin.; sprawozdanie za I kwartał 2013 roku, k. 78v akt admin.)

Decyzją z dnia 18 marca 2013 r., nr (...) Prezes URE po rozpatrzeniu wniosku przedsiębiorstwa (...).V. z dnia 4 grudnia 2012 r. zatwierdził ustaloną przez przedsiębiorstwo taryfę dla gazu ziemnego wysokometanowego nr 1 na okres do dnia 31 grudnia 2013 r.

(dowód: decyzja Prezesa URE z dnia 18.03. 2013 r., nr (...) wraz z załącznikiem – Taryfa dla gazu ziemnego wysokometanowego Nr 1 z dnia 19/03.2013 r., k. 28 – 45 akt admin.)

Uchwałą Zarządu z dnia 3 kwietnia 2013 r. (...).V wprowadził do stosowania taryfę gazu ziemnego wysokometanowego Nr 1, zatwierdzoną decyzją Prezesa URE z dnia 18 marca 2013 r., nr (...)

(dowód: Uchwała Zarządu (...).V. z dnia 3.04.2013, k. 47 akt admin.; zawiadomienie o wprowadzeniu do stosowania taryfy dla gazu ziemnego wysokometanowego nr 1, k. 46 akt admin.)

Pismem z dnia 2 sierpnia 2013 r., nr (...) Prezes URE zawiadomił D. J. o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie wymierzenia kary pieniężnej osobie kierującej działalnością przedsiębiorstwa (...).V. posiadającego koncesję na obrót gazem ziemnym z zagranicą, w związku z ujawnieniem nieprawidłowości polegających na nieprzestrzeganiu obowiązku przekazania informacji, o których mowa w art. 27 ust. 2 uzrn tj. obowiązku przekazania przez przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie przywozu gazu ziemnego w celu dalszej jego odsprzedaży odbiorcom Prezesowi URE informacji o działaniach podjętych w okresie od 1 kwietnia 2012 r. do 31 marca 2013 r. w celu zapewnienia bezpieczeństwa paliwowego państwa w zakresie obrotu gazem ziemnym z zagranicą oraz realizacji obowiązku utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego, do dnia 15 maja 2013 r.

(dowód: zawiadomienie o wszczęciu postępowania, nr (...), k. 1-3 akt admin.; potwierdzenie odbioru, k. 5 akt admin.)

Odpowiedź na zawiadomienie o wszczęciu postępowania w sprawie wymierzenia kary pieniężnej osobie kierującej działalnością przedsiębiorstwa (...).V. złożył przedsiębiorca (...).V. reprezentowany przez pełnomocnika działającego w imieniu (...).V.

(dowód: odpowiedź na zawiadomienie o wszczęciu postępowania w sprawie wymierzenia kary pieniężnej osobie kierującej działalnością przedsiębiorstwa (...).V. z dnia 22.08.2013r., k. 21 akt admin.)

Pismem z dnia 26 września 2013 r. Prezes URE zwrócił się do przedsiębiorcy (...).V. reprezentowanego przez pełnomocnika o wskazanie m.in. osoby kierującej działalnością przedsiębiorstwa (...).V. odpowiadającej za realizację obowiązku określonego w art. 27 ust. 2 ustawy o zapasach.

(dowód: pismo Prezesa (...) z dnia 26.09.2013r., k. 86 akt admin.)

(...).V. reprezentowana przez pełnomocnika udzieliła odpowiedzi na żądane zagadnienia pismem z dnia 7 października 2013 r. wskazując osoby D. J. i T. T. jako kierujące działalnością przedsiębiorstwa (...).V.

(dowód: odpowiedź na wezwanie z dnia 26.09.2013 r., k. 89 akt admin.)

Pismem z dnia 7 lutego 2014 r. nr (...) Prezes URE zawiadomił T. T. oraz pełnomocnika (...).V. o wszczęciu postępowania w sprawie wymierzenia kary pieniężnej osobie kierującej działalnością przedsiębiorstwa (...).V. posiadającego koncesję na obrót gazem ziemnym z zagranicą, w związku z ujawnieniem nieprawidłowości polegających na nieprzestrzeganiu obowiązku przekazania informacji, o których mowa w art. 27 ust. 2 uzrn tj. obowiązku przekazania przez przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie przywozu gazu ziemnego w celu dalszej jego odsprzedaży odbiorcom Prezesowi URE informacji o działaniach podjętych w okresie od 1 kwietnia 2012 r. do 31 marca 2013 r. w celu zapewnienia bezpieczeństwa paliwowego państwa w zakresie obrotu gazem ziemnym z zagranicą oraz realizacji obowiązku utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego, do dnia 15 maja 2013 r.

(dowód: pismo Prezesa URE z dnia 7.02.2014 r., nr (...), k 94 – 95 akt admin.)

Odpowiedź na zawiadomienie z dnia 7 lutego 2014 r. wskazujące o wszczęciu postępowania w sprawie wymierzenia kary pieniężnej osobie kierującej działalnością przedsiębiorstwa (...).V. złożył przedsiębiorca (...).V. reprezentowany przez pełnomocnika działającego w imieniu (...).V.

(dowód: odpowiedź na wezwanie z dnia 7.02.2014 r., k. 101 akt admin.)

Pismem z dnia 20 marca 2014 r., Prezes URE zawiadomił (...).V. o zakończeniu postępowania dowodowego w postępowaniu administracyjnym wszczętym w związku z ujawnieniem nieprawidłowości polegających na nieprzestrzeganiu obowiązku przekazania informacji, o których mowa w art. 27 ust 2 uzrn.

(dowód: zawiadomienie o zakończeniu postępowania dowodowego, nr (...), k. 105 akt admin.)

W dniu 15 kwietnia 2014 r. Prezes URE wydał zaskarżoną decyzję. Decyzja została doręczona (...).V. oraz łącznie członkom zarządu spółki (...) oraz T. T..

(dowód: potwierdzenia odbioru, k. 117 -118 akt admin.)

Powyżej opisany stan faktyczny nie był między stronami sporny i został ustalony przez Sąd w oparciu o ww. dowody, których wiarygodność nie budziła zastrzeżeń.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie w zakresie prowadzącym do uchylenia decyzji ze względu na rażące naruszenie prawa skutkujące nieważnością decyzji wobec D. J. i T. T..

Postępowanie w niniejszej sprawie dotyczyło nałożenia kary za naruszenie obowiązku wynikającego z ustawy o zapasach. Karze podlegał ten, kto będąc osobą kierującą działalnością przedsiębiorstwa, scharakteryzowanego w art. 24 ustawy o zapasach, nie przedstawi, w wyznaczonym terminie, informacji, o których mowa w art. 27 tejże ustawy.

Status strony przedmiotowego postępowania, wobec braku przepisów w tym zakresie w ustawie o zapasach, należy przyznawać mając na względzie ogólną regulację zawartą w kodeksie postępowania administracyjnego. Zgodnie z art. 28 k.p.a. stroną postępowania administracyjnego jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Jak podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnieniu wyroku z dnia 28 marca 2014 r., I OSK 333/14 związek normatywny między interesem prawnym lub obowiązkiem danego podmiotu a postępowaniem administracyjnym wyraża się w tym, że postępowanie "dotyczy" interesu prawnego lub obowiązku tego podmiotu. Postępowanie dotyczy interesu prawnego lub obowiązku konkretnego podmiotu w tym sensie, że w wyniku takiego postępowania wydaje się decyzję, która rozstrzyga o prawach lub obowiązkach tej osoby lub rozstrzygnięcie o prawach i obowiązkach jednego podmiotu wpływa na prawa i obowiązki innego podmiotu. W pierwszym wypadku postępowanie dotyczy interesu prawnego lub obowiązku danego podmiotu w sposób bezpośredni w tym znaczeniu, że decyzja administracyjna rozstrzyga o jego prawach i obowiązkach, w drugim - postępowanie dotyczy interesu prawnego lub obowiązku innego podmiotu w sposób pośredni, bowiem decyzja nie rozstrzyga wprost o jego prawach i obowiązkach, lecz jedynie oddziaływa na jego prawa i obowiązki wskutek powiązania sytuacji prawnej adresata decyzji z tym podmiotem.

Przedmiotem postępowania administracyjnego w niniejszej sprawie było pociągnięcie do odpowiedzialności osób kierujących przedsiębiorstwem (...).V. za niewykonanie obowiązku określonego w art. 27 ust 2 uzrn. Podkreślić bowiem należy, iż podstawą do wszczęcia postępowania w niniejszej sprawie było ustalenie przez organ, iż obowiązek określony w art. 27 ust 2 uzrn nie jest wykonywany. Jak zaś wynika z treści powołanego wyżej przepisu obowiązek udzielenia ministrowi właściwemu do spraw gospodarki oraz Prezesowi URE informacji o działaniach podjętych w celu zabezpieczenia bezpieczeństwa paliwowego państwa w zakresie obrotu gazem ziemnym z zagranicą oraz realizacji obowiązku utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego ciąży na osobie kierującej działalnością przedsiębiorstwa energetycznego wykonującym działalność gospodarzą w zakresie przywozu gazu ziemnego w celu jego dalszej odsprzedaży odbiorcom, bowiem to te osoby pociągnięte są do odpowiedzialności administracyjnej. Orzekając w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej organ orzeka o sankcji za niewykonanie obowiązku wynikającego z art. 27 ust 2 uzrn, która obciąża osoby kierujące przedsiębiorstwem energetycznym. Za strony postępowania w niniejszej sprawie należało zatem uznać konkretne osoby kierujące przedsiębiorstwem i odpowiedzialne za wykonanie obowiązku art. 27 ust 2 uzrn.

W ocenie Sądu postępowanie w sprawie wymierzenia kary pieniężnej osobie kierującej działalnością przedsiębiorstwa jest postępowaniem przeciwko konkretnej osobie. Prezes URE pomimo zawiadomienia o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej osobie kierującej działalnością przedsiębiorstwa (...).V. wysłanego do D. J., prowadził ustalenia, kto jest osobą kierującą działalnością przedsiębiorstwa (wezwanie z dnia 26 września 2013 r. (...)). O ile można przyjąć, że do momentu ustalenia osób kierujących działalnością (...).V., stanowisko przedsiębiorcy było składane w sprawie wymierzenia kary pieniężnej bliżej nieskonkretyzowanej osobie kierującej działalnością przedsiębiorstwa (...).V., to po ustaleniu konkretnych osób, osoby te uzyskiwały przymiot strony i wobec nich i z ich udziałem winno toczyć się dalej postępowanie w sprawie wymierzenia kary pieniężnej osobie kierującej działalnością przedsiębiorstwa (...).V.

Tymczasem organ opierał się na stanowisku pełnomocnika przedsiębiorcy, który nie miał umocowania do reprezentowania osób kierujących działalnością przedsiębiorstwa (odpowiedź na zawiadomienie o wszczęciu postępowania doręczona D. J., odpowiedź na zawiadomienie o wszczęciu postępowania doręczona T. T.), informował przedsiębiorcę a nie osoby kierujące działalnością przedsiębiorstwa (...).V. o możliwości zapoznania się z materiałem dowodowym (zawiadomienie o zakończeniu postepowania dowodowego z 20 marca 2014 r. (...)). Postępowanie administracyjne było prowadzone z udziałem podmiotu ( (...).V.) nie będącego stroną postępowania i nie będącego adresatem wydanej decyzji, a jego stanowisko przypisano stronom postępowania, które nie brały udziału w postępowaniu, a które stały się adresatami decyzji.

Uchybienia proceduralne organu tylko w wyjątkowych sytuacjach mogą doprowadzić do uchylenia decyzji, ma to miejsce wówczas, gdy uchybień tych nie można sanować na etapie postępowania sądowego. W przypadku formułowania w odwołaniu zarzutów dotyczących ustaleń faktycznych, środków dowodowych, oceny dowodów, niektórych wad formalnych samej decyzji, poczynienie stosownych ustaleń, ocena środków dowodowych, uzupełnienie materiału dowodowego jest możliwe po przekazaniu sprawy na drogę sądową ponieważ nie ma zastrzeżenia wyłącznej kompetencji Prezesa URE (tak też wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2013 r., III SK 67/12, OSNP 2014/5/79 w odniesieniu do spraw toczących się przed Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów).

Zagadnieniem istotnym w tej sprawie jest odpowiedź na pytanie, czy wady postępowania administracyjnego – prowadzenie postępowania z udziałem przedsiębiorstwa (...).V. a nie osób kierujących działalnością przedsiębiorstwa (...).V. – mogą być sanowane na etapie postępowania sądowego przy prawidłowo wniesionych odwołaniach osób kierujących działalnością przedsiębiorstwa (...).V. Zdaniem Sądu rozpoznającego sprawę takie sanowanie jest niemożliwe.

Zgodnie z art. 61 §4 k.p.a. o wszczęciu postępowania z urzędu lub na żądanie jednej ze stron należy zawiadomić wszystkie osoby będące stronami w sprawie. Natomiast stosownie do art. 32 k.p.a. strona może działać przez pełnomocnika, chyba że charakter czynności wymaga jej osobistego działania.

Zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego ma umożliwić stronom realizację uprawnień procesowych określonych przepisami k.p.a. przez podejmowanie przez nie czynności procesowych mających wpływ na ustalenie stanu faktycznego i prawnego sprawy administracyjnej. Z tego też względu, nie jest istotna forma tego powiadomienia, lecz fakt, czy strony zostały zawiadomione o wszczęciu postępowania administracyjnego w określonej sprawie, a więc to, czy powzięły wiadomość o wszczęciu postępowania administracyjnego. Uzyskanie przez stronę informacji o wszczęciu postępowania administracyjnego w określonej sprawie umożliwia stronie podjęcie stosownych działań w danej sprawie i pozwala na zadbanie o należytą ochronę własnych interesów prawnych (por. wyrok NSA z dnia 28 lutego 2012 r. sygn. akt II OSK 2394/10).

D. J. i T. T. zostali zawiadomieni o wszczęciu postępowania w sprawie wymierzenia kary pieniężnej osobie kierującej działalnością przedsiębiorstwa (...).V., a nie w sprawie wymierzenia kary pieniężnej D. J. i T. T. jako osobom kierującym działalnością przedsiębiorstwa (...).V. Po zawiadomieniu (...).V. a nie D. J. i T. T. przedstawiał stanowisko w sprawie formułowane przez ustanowionego pełnomocnika.

Dopiero z momentem przedstawienia pełnomocnictwa podpisanego przez mocodawcę pełnomocnik wykazuje umocowanie do działania w postępowaniu, a organ uzyskuje możliwość zbadania prawidłowości i zakresu pełnomocnictwa. Pełnomocnictwo, aby mogło wywrzeć skutki w postępowaniu, musi zostać uzewnętrznione, czyli informacja o jego istnieniu musi dotrzeć do organu po myśli art. 33 § 2 k.p.a. Informacja ta zgodnie z obowiązującą w postępowaniu administracyjnym zasadą pisemności (art. 14 § 1 k.p.a.) musi znaleźć odzwierciedlenie w aktach sprawy, gdyż stosownie do art. 33 § 3 zd. 1 k.p.a. pełnomocnik dołącza do akt oryginał lub urzędowo poświadczony odpis pełnomocnictwa. Z przepisów tych wynika zatem, że organ musi zostać zawiadomiony o fakcie ustanowienia pełnomocnika w danej konkretnej sprawie poprzez złożenie dokumentu pełnomocnictwa do akt. Przez akta, o których mowa w art. 33 § 3 k.p.a. należy rozumieć akta konkretnego postępowania administracyjnego. W niniejszej sprawie pozostaje poza sporem, że pełnomocnik nie złożył pełnomocnictwa do działania w imieniu D. J. i T. T. w postępowaniu w sprawie wymierzenia kary pieniężnej tymże jako osobom kierującym działalnością przedsiębiorstwa (...).V.

Różnie są oceniane skutki braku umocowania do reprezentacji strony; jako podstawa do wznowienia postępowania na podstawie art. 145 § 1 pkt 4 k.p.a., jako nieważność decyzji po myśli art. 156 § 1 pkt 4 k.p.a., czy też rażące naruszenie prawa w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. (M. Wierzbowski, R. Hauser, op.cit.). Niezależnie od argumentów przemawiających za przyjęciem jednego z możliwych trybów nadzwyczajnych postepowania administracyjnego, wniosek dla niniejszej sprawy jest jednoznaczny - strona reprezentowana w postępowaniu przez osobę nieumocowaną, nie bierze udziału w postępowaniu bez własnej winy (A. Matan, Komentarz do art. 32 Kodeksu postępowania administracyjnego (w:), G. Łaszczyca, C. Martysz, A. Matan, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Tom I. Komentarz do art. 1-103.LEX, 2010; M. Wierzbowski, R. Hauser, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Wyd. 2, Warszawa 2015, Legalis). Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem prezentowanym w orzecznictwie Sądu Najwyższego w zakresie, w jakim dochodzi do wymierzenia przedsiębiorcy (tu osobie kierującej działalnością przedsiębiorstwa) kary pieniężnej, zasady sądowej weryfikacji prawidłowości orzeczenia organu regulacji w tym zakresie powinny odpowiadać wymogom analogicznym do tych, jakie obowiązują sąd orzekający w sprawie karnej (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 14 kwietnia 2010 r., III SK 1/10 i z dnia 1 czerwca 2010 r., III SK 5/10, LEX nr 622205). Powoduje to, że sprawa z odwołania od decyzji Prezesa URE nakładającej karę pieniężną na przedsiębiorcę energetycznego (tu osobę kierującą działalnością przedsiębiorstwa) powinna zostać rozpoznana z uwzględnieniem standardów ochrony praw oskarżonego obowiązujących w postępowaniu karnym. Oznacza to, że musi być jasne kto jest stroną postępowania i czy strona działa sama, czy przez pełnomocnika. Organ wydał decyzję w postępowaniu, w którym naruszono art. 28 k.p.a. i art. 32 k.p.a. a przez to art. 10 k.p.a. co prowadzi do jej uchylenia.

Do zarzutu naruszenia prawa procesowego w postaci nieumorzenia decyzji, Sąd odniesie się w dalszej części uzasadnienia.

Przechodząc do analizy naruszeń prawa materialnego należy stwierdzić, iż są one niezasadne.

Stosownie do treści art. 63 ust. 1 pkt 6 uzrn karze pieniężnej podlega ten, kto będąc osobą kierującą działalnością przedsiębiorstwa energetycznego, określonego w art. 24 uzrn., tj. wykonującego działalność gospodarczą w zakresie przywozu gazu ziemnego w celu jego dalszej odsprzedaży odbiorcom jeżeli nie przedstawi ministrowi właściwemu gospodarki oraz Prezesowi URE do dnia 15 maja każdego roku, informacji, o działaniach podjętych w okresie od dnia 1 kwietnia poprzedniego roku do dnia 31 marca danego roku, w celu zapewnienia bezpieczeństwa paliwowego państwa w zakresie obrotu gazem ziemnym z zagranicą oraz realizacji obowiązku utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego albo przedstawi w tej informacji dane nieprawdziwe (art. 27 ust 2).

Odwołujący argumentując swoje stanowiska wywodzili, iż na (...).V. w okresie od dnia 15 maja 2012 r. do 31 marca 2013 r. nie ciążyły obowiązki określone w art. 27 ust 2 uzrn. Podstawę powyższej konstatacji stanowiło założenie, iż odwołująca spółka nie jest przedsiębiorcą wykonującym działalność gospodarczą w zakresie przywozu gazu ziemnego w celu jego dalszej odsprzedaży odbiorcom, tj. przedsiębiorcą określonym w art. 24 uzrn, z uwagi na fakt, iż w okresie od dnia uzyskania koncesji na obrót z zagranicą do końca I kwartału 2013 r. nie prowadziła działalności w zakresie przywozu gazu ziemnego, a jedynie podejmowała czynności przygotowawcze celem jej podjęcia. W ocenie odwołujących dopiero rozpoczęcie przywozu gazu ziemnego powodowałoby zaktualizowanie się przedmiotowego obowiązku. Spółka zaś nie planuje wykonywania działalności polegającej na przewozie gazu ziemnego, fakt ten potwierdzając poprzez przedkładanie Ministrowi Gospodarki kwartalnych sprawozdań za okres od II kwartału 2012 r. do 1 kwartału 2013 r.. Pojęcie „przywozu” należy bowiem interpretować zgodnie z art. 2 pkt 14 uzrn jako sprowadzenie na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej ropy naftowej, produktów naftowych lub gazu ziemnego w ramach nabycia wewnątrzwspólnotowego lub importu, przy czym oba te pojęcia należy rozumieć zgodnie z definicjami zawartymi w ustawie z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (art. 2 ust 1 pkt 7 i 9). Z brzmienia tych definicji odwołujący wywodzili, iż do zaistnienia importu lub wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów konieczne jest dokonanie przesunięcia gazu z terytorium jednego kraju na terytorium drugiego kraju. Sposób działalności jaki zaś planuje spółka nie może być uznany w tym kontekście za import lub wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, gdyż będzie ono odbywało się przy użyciu tzw. wirtualnego rewersu tj. prawnego odwrócenia kierunku przesyłu gazu i umożliwieniu dokonania zakupu w kraju, do którego gaz płynie, poprzez pozostawienie u odbiorcy w innym kraju znajdującym się na drodze przepływu tego gazu, a następnie sprzedaży tego paliwa. Taki sposób prowadzenia działalności nie wiąże się zaś z fizycznym przesunięciem gazu.

Ustawa prawo o zapasach nie zawiera definicji „przedsiębiorcy energetycznego wykonującego działalność gospodarczą w zakresie przywozu gazu ziemnego w celu jego dalszej odsprzedaży odbiorcom”. W orzecznictwie przyjmuje się jednak, iż pojęcia tego nie można interpretować wyłącznie zgodnie z jego literalnym brzmieniem, uznając iż podmiotem wykonującym działalność gospodarczą w zakresie określonym w art. 24 uzrn jest wyłącznie podmiot, który faktycznie dokonuje przywozu gazu ziemnego. Podnosi się bowiem, iż przedsiębiorstwem, któremu przysługuje przymiot przedsiębiorstwa energetycznego wykonującego działalność gospodarczą jest nie tylko przedsiębiorstwo wykonujące działalność gospodarczą w zakresie poniesienia kosztów postępowania, ale również takie, które spełnia wymogi formalne do jej rozpoczęcia, tj. dysponuje odpowiednią koncesją, co wynika z wykładni systemowej art. 24 uzrn, uwzględniającej art. 25 ust 6 uzrn. Analiza regulacji zawartej w art. 25 ust. 6 uzrn wskazuje zaś, iż ustawodawca za przedsiębiorcę energetycznego wykonującego działalność gospodarczą wskazaną w art. 24 uzrn, uważa również przedsiębiorcę, który ma zamiar prowadzenia tej działalności (tak wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 lutego 2010 r., II GSK 408/09, Legalis nr 223675). Podobne wnioski wywieść można na podstawie analizy art. 24 ust. 5a, zgodnie z którym o zwolnienie z obowiązku utrzymywania zapasów obowiązkowych może ubiegać się już podmiot, który uzyskał promesę koncesji na obrót gazem ziemnym z zagranicą.

Mając zaś na względzie fakt, iż przedsiębiorcą wykonującym działalność gospodarczą w zakresie przywozu gazu ziemnego celem jego odsprzedaży odbiorcom jest taki przedsiębiorca, który spełnia wymogi formalne do pełnienia działalności tego rodzaju, przyjąć należy, co słusznie podnosił w swojej argumentacji Prezes URE, iż obowiązki określone w ustawie o zapasach, wynikające bezpośrednio ze statusu przedsiębiorcy energetycznego określonego w art. 24 uzrn, ciążą również na przedsiębiorcy, który posiada koncesję na obrót gazem ziemnym z zagranicą, nawet w przypadku gdy faktycznie działalności koncesjonowanej nie podjął. Nie mają przy tym znaczenia intencje odwołującego co do sposobu wykonywania przez niego działalności, w szczególności polegające na zamiarze prowadzenia działalności w określony sposób. Decydujące znaczenie w tym przedmiocie ma bowiem fakt posiadania formalnych uprawnień do prowadzenia określonej działalności.

(...).V. posiada koncesję na obrót paliwami gazowymi z zagranicą i podjęła starania celem rozpoczęcia działalności koncesjonowanej, m.in. w postaci złożenia wniosku o zatwierdzenie taryfy dla gazu ziemnego. Niewątpliwie jest zatem przedsiębiorcą wykonującym działalność gospodarczą określoną w art. 24 uzrn. Na status ten nie mają bowiem wpływu ewentualne zamierzenia, co do sposobu prowadzenia działalności., tj. prowadzenie działalności przy użyciu wirtualnego rewersu – do chwili rzeczywistego podjęcia działalności spółka działania tego typu nie mogą być bowiem zweryfikowane. Jedynie na marginesie wskazać należy, iż ewentualne prowadzenie działalności w trybie opisanym przez odwołujących, również nie powodowałoby utraty przez spółkę statusu przedsiębiorcy energetycznego określonego w art. 24 uzrn. Opisany przez odwołujących tryb działalności zakłada bowiem, iż gaz ziemny będzie ulegał przemieszczeniu tyle, że nie pomiędzy państwem, w którym znajduje się siedziba przedsiębiorcy a krajem siedziby jego kontrahenta, lecz państwem miejsca siedziby odwołującego a państwem siedziby dostawcy gazu ziemnego, od którego kontrahent przedsiębiorcy gaz ziemny nabył. Powyższe oznacza, iż nawet prowadzenie działalności w takim trybie polegałoby w istocie na przewozie gazu ziemnego.

W dalszej kolejności odwołujący uzasadniając swoje stanowisko podnosili, iż w analizowanym okresie nie mogli dokonać przywozu gazu ziemnego z kraju Unii Europejskiej lub z kraju spoza Unii Europejskiej na terytorium Polski w celu dalszej jego odsprzedaży, gdyż rozpoczęcie prowadzenia tego typu działalności jest uzależnione od zatwierdzenia i wprowadzenia do stosowania taryfy – w przedmiotowym przypadku opublikowanie taryfy nastąpiło zaś w Biuletynie Branżowym Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 19 marca 2013 r., a wprowadzenie jej do stosowania w dniu 3 kwietnia 2013 r.. Dodatkowo odwołujący podnieśli, iż przedsiębiorstwo zostało zwolnione z obowiązku utrzymywania zapasów gazu ziemnego na okres pięciu lat od jej wydania tj. do dnia 14 czerwca 2017 r., która to decyzja została przesłana w toku postepowania administracyjnego Prezesowi URE wraz z pismem odwołującej spółki z dnia 19 grudnia 2012 r. W takim stanie rzeczy, jak wywodzili odwołujący, na przedsiębiorcy nie mogły ciążyć obowiązki podjęcia działań mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa paliwowego państwa w zakresie obrotu gazu ziemnym z zagranicą, jak i utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego. W ocenie odwołujących obowiązki te nie ciążyłyby na odwołującej spółce nawet w przypadku uznania przedsiębiorcy za wykonującego działalność gospodarczą opisaną w art. 24 uzrn, z uwagi na fakt, iż odwołujący nie posiadał odbiorców, z którymi mógłby uzgodnić procedury mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa paliwowego (art. 49 ust 4 uzrn), co oznacza iż był pozbawiony prawnej możliwości wykonywania obowiązków objętych dyspozycją art. 27 ust 2 uzrn, a w szczególności obowiązku podjęcia działań mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa paliwowego.

Odnosząc się do powyższego Prezes URE wskazał, iż informacje, których dotyczy obowiązek sprawozdawczy ustanowiony w art. 27 ust 2 uzrn, są przekazywane celem zapewnienia bezpieczeństwa paliwowego, które należy rozumieć jako stan umożliwiający bieżące pokrycie zapotrzebowania odbiorców na ropę naftową, produkty naftowe i gaz ziemny, w określonej wielkości i czasie, w stopniu umożliwiającym prawidłowe funkcjonowanie gospodarki. Z powyższego Prezes URE wywodzi, iż obowiązek informacyjny ma szerszy zakres, niż tylko związany z fizycznym dokonaniem przywozu gazu, czy też tylko z realizacją obowiązku utrzymywania zapasów gazu ziemnego, a do jego realizacji zobowiązany jest już podmiot, który prowadzi działania przygotowawcze do realizacji przewozu. W zakres obowiązku informacyjnego określonego w art. 27 ust 2 uzrn wchodzi zaś m.in. udzielenie informacji o procedurach postępowania, o których mowa w art. 49 ustawy o zapasach, mających zastosowanie w przypadku wystąpienia zakłóceń w dostarczaniu gazu ziemnego do systemu gazowego oraz nieprzewidzianego wzrostu zużycia gazu ziemnego przez odbiorców. Procedury te zaś powinny być opracowywane na przyszłość, co uzasadnia ich ustalenie jeszcze przed rozpoczęciem przywozu gazu ziemnego. W ocenie Prezesa URE w stosunku do podmiotów planujących rozpoczęcie wykonywania działalności koncesjonowanej aktualizuje się również obwiązek sprawozdawczy w zakresie przedstawiania informacji o wykonaniu obowiązku utrzymywania zapasów gazu ziemnego. Przedsiębiorca energetyczny nie jest zaś zwolniony z konieczności realizacji tego obowiązku nawet w przypadku, gdy został zwolniony przez Ministra Gospodarki. Zwolnienie to nie ma charakteru bezwzględnego; w przypadku upływu terminu określonego w decyzji lub zmiany stanu faktycznego, będącego podstawą do zwolnienia obowiązek utrzymania zapasów ponownie się aktualizuje. W ocenie organu brak jest normatywnej korelacji pomiędzy uzyskaniem decyzji Ministra Gospodarki a obowiązkiem informacyjnym określonym w art. 27 ust 2 uzrn. Kognicja Prezesa URE nie obejmuje zaś zwalniania przedsiębiorstw z ustawowego obowiązku utrzymywania zapasów gazu oraz nie jest właściwy do monitorowania działalności w tym zakresie.

Realizacja obowiązku informacyjnego określonego w art. 27 ust 2 uzrn sprowadza się w istocie do udzielenia dwóch informacji o różnym przedmiotowo zakresie -– informacji o działaniach podjętych w okresie od dnia 1 kwietnia poprzedniego roku do dnia 31 marca danego roku, w celu (i) zapewnienia bezpieczeństwa paliwowego państwa w zakresie obrotu gazem ziemnym z zagranicą oraz (ii) informacji o realizacji obowiązku utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego. Realizacja obowiązku informacyjnego co do pierwszej ze wskazanych informacji polega nie tylko na podaniu konkretnych wprowadzonych rozwiązań, ale również na wskazaniu projektowanych rozwiązań, planowanych działań; celem należytego wykonania tego obowiązku obowiązany winien złożyć sprawozdanie ze wszystkich działań podjętych dla zapewnienia bezpieczeństwa paliwowego, w tym również tych polegających na opracowaniu i wdrożeniu procedur postępowania w przypadku zakłócenia w dostarczaniu gazu ziemnego do systemu gazowego oraz nieprzewidzianego wzrostu zużycia gazu ziemnego przez odbiorców (art. 49 ust 1 uzrn). Realizacja obowiązku w zakresie dotyczącym udzielenia informacji o realizacji obowiązku utrzymywania zapasów obowiązkowych dotyczy natomiast konkretnych działań związanych z utrzymywaniem zapasów obowiązkowych.

Obowiązek informacyjny określony w art. 27 ust 2 uzrn aktualizuje się wraz z chwilą uzyskania uprawnień do prowadzenia działalności koncesjonowanej w zakresie obrotu gazem ziemnym z zagranicą, tj. uzyskania statusu przedsiębiorcy wykonującego działalność gospodarczą w zakresie przewozu gazu ziemnego celem dalszej jego odsprzedaży odbiorcom oraz powstania związanych z tym statusem obowiązków. Jak powyżej wskazano (...).V. jest przedsiębiorstwem energetycznym podlegającym obowiązkowi.

Ustawodawca, nakładając na przedsiębiorców energetycznych wykonujących działalność gospodarczą określoną w art. 24 uzrn, obowiązek utrzymywania zapasów obowiązkowych, dopuścił możliwość okresowego zwolnienia z jego wykonywania, przy zachowaniu określonych przesłanek. Tryb uzyskania tego zwolnienia określa art. 24 ust 5-5c uzrn. O uzyskanie zwolnienia z obowiązku utrzymywania zapasów obowiązkowych może ubiegać się przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie przywozu gazu ziemnego w celu jego dalszej odsprzedaży odbiorcom, jeżeli liczba jego odbiorców nie jest większa niż 100 tys. i przywóz gazu ziemnego nie przekracza w ciągu roku kalendarzowego 100 mln m ³. Zwolnienia dokonuje minister właściwy do spraw gospodarki, na wniosek tego przedsiębiorstwa, w drodze decyzji, na czas określony lub do czasu zmiany stanu faktycznego będącego podstawą do zwolnienia z tego obowiązku. Decyzja w przedmiocie zwolnienia od obowiązku utrzymywania zapasów obowiązkowych ma charakter konstytutywny – obowiązek przestaje ciążyć na przedsiębiorcy energetycznym od momentu wydania decyzji do upływu terminu określonego w decyzji lub uchylenia tej decyzji przez ministra właściwego do spraw gospodarki, z uwagi na zmianę stanu faktycznego stanowiącego podstawę zwolnienia.

Decyzją Ministra Gospodarki (...).V. została zwolniona od obowiązku utrzymywania zapasów gazu ziemnego na okres od dnia 14 czerwca 2012 roku do dnia 14 czerwca 2017 roku.

Jednakże zwolnienie z obowiązku utrzymywania zapasów gazu ziemnego nie zwalnia z obowiązku informacyjnego wobec Ministra Gospodarki i Prezesa URE. Obowiązek opisany w art. 27 ust 2 uzrn dotyczy informacji o realizacji obowiązku utrzymywania zapasów obowiązkowych. Na osobie kierującej działalnością przedsiębiorstwa energetycznego ciąży więc obowiązek sprawozdawczy w zakresie w jakim dotyczy on informacji o realizacji obowiązku utrzymywania zapasów obowiązków, nawet gdy treść tej informacji sprowadza się do wzmianki o zwolnieniu z obowiązku. Każdorazowo bowiem o zwolnienia z obowiązku decyduje właściwy minister ds. gospodarki, ale nie zwalnia z obowiązku informacyjnego, który jest realizowany wobec ministra i Prezesa URE. Skutkiem uzyskania zwolnienia z konieczności utrzymywania zapasów obowiązkowych jest zatem odpowiednia o tym informacja przy realizacji obowiązku określonego w art. 27 ust 2 uzrn, nie zaś, jak wywodzili odwołujący, ograniczenie obowiązku. Istotą jest obowiązek informacyjny bez zawężania go wyłącznie do pozytywnych danych.

Przedsiębiorca dysponujący takim zwolnieniem nadal posiada status przedsiębiorcy wykonującego działalność gospodarczą opisaną w art. 24 uzrn i jest obowiązany również do realizacji innych, niż objęty zwolnieniem, obowiązków. W szczególności zaś przedsiębiorca któremu status taki przysługuje, w tym również ten który faktycznie dokonuje przywozu gazu ziemnego, winien czynić działania celem zapewnienia bezpieczeństwa paliwowego państwa w zakresie obrotu gazem ziemnym z zagranicą a to również obejmuje obowiązek informacyjny określony w art. 27 ust 2 uzrn. Przedsiębiorca energetyczny prowadzący działania w celu rozpoczęcia przywozu gazu ziemnego, za jakiego należy uznać (...).V. może bowiem już na tym etapie podjąć działania celem opracowania procedur w przypadku wystąpienia zakłóceń w dostarczaniu gazu ziemnego do systemu gazowego oraz nieprzewidzianego wzrostu zużycia gazu ziemnego przez odbiorców (art. 49 ust 1 uzrn). Celem opracowania wskazanych procedur, wbrew twierdzeniom odwołujących, nie jest zaś konieczne uzgodnienie z odbiorcami; współdziałanie odbiorców jest bowiem konieczne dopiero na etapie wdrożenia stosownych procedur. Stworzenie stosownych procedur celem zapewnienia bezpieczeństwa paliwowego winno w istocie poprzedzać pozyskanie klientów i podjęcie działalności w zakresie przewozu. Informacje te bowiem, jak słusznie podkreślał Prezes URE, mają istotne znaczenie z uwagi na konieczność stosownych działań w zakresie przeciwdziałania ewentualnemu zagrożeniu bezpieczeństwa paliwowego państwa.

Wobec powyższego należało uznać, iż osoby kierujące przedsiębiorstwem energetycznym w okresie od dnia 1 kwietnia 2012 r. do 31 marca 2013 r. były zobowiązane za pośrednictwem osób nim kierujących do wykonania obowiązku informacyjnego określonego w art. 27 ust 2 uzrn, a sprawozdanie w tym zakresie winny złożyć zarówno Ministrowi Gospodarki, jak i Prezesowi URE. W przedmiotowej sprawie brak było zatem podstaw do umorzenia postępowania.

Mając powyższe na uwadze, na zasadzie art. 479 ⁵³ § 2 k.p.c., odwołanie podlegało uwzględnieniu.

O kosztach procesu orzeczono na zasadzie art. 98 k.p.c. zasądzając na rzecz każdego z odwołujących wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w wysokości 360 zł, ustalone na podstawie § 14 ust. 3 pkt 3 w zw. z § 2 ust. 1 i 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. ws. opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 2013 r., nr 490 j.t.) z opłatą skarbową 17 zł i opłatą sądową 100 zł.