Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 sierpnia 2016 r.

Sąd Rejonowy w Brodnicy I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 5 sierpnia 2016 r. w Brodnicy

sprawy z powództwa (...)Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego

Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą we W.

przeciwko M. L.

o zapłatę

oddala powództwo.

Sędzia

J. R. /

Sygn. akt I C 747/16

UZASADNIENIE

Powód (...)Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą we W.w dniu 3 czerwca 2016 roku wniósł o zasądzenie od pozwanego M. L.kwoty 7.274,82 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie oraz o zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wskazywał, że dochodzona przez niego kwota wynika z umowy bankowej nr (...) zawartej w dniu 13 października 2013 roku pomiędzy pozwanym, a poprzednim wierzycielem (...) Bankiem S.A.

Swą legitymację procesową wywodził z faktu nabycia wierzytelności w ramach umowy przelewu wierzytelności z dnia 15 maja 2015 roku.

Na rozprawie w dniu 5 sierpnia 2016 roku pozwany wniósł o oddalenie powództwa z powodu jego przedawnienia, jak również nieudowodnienia przez powoda roszczenia.

Sąd zważył i ustalił, co następuje:

Powód twierdził, że pozwany zawarł w dniu 13 października 2013 roku umowę bankową nr (...) z poprzednim wierzycielem, jednakże nie załączył do pozwu tej umowy. Nie załączył do pozwu żadnego dokumentu, z którego wynikałoby, iż pozwany zawierał jakąkolwiek umowę poprzednimi wierzycielami. Nie udowodnił tym samym istnienia zobowiązania.

W dniu 15 maja 2015 roku powód zawarł z poprzednim wierzycielem (...) Bankiem S.A. umowę sprzedaży wierzytelności.

(dowód: umowa sprzedaży wierzytelności z dnia 15 maja 2015 roku – k. 7 – 11 akt)

Z treści umowy wynika, iż (...) Bank S.A. zbył na rzecz powoda wierzytelności wyszczególnione w załączniku 1A i 1B do umowy.

Powód załączył do pozwu wyciąg z elektronicznego załącznika do umowy cesji.

Wyciąg jest 1 stronicowym wydrukiem komputerowym, na którym wskazano takie dane jak numer klienta, datę zawarcia umowy, dane pozwalające zidentyfikować pozwanego oraz wyszczególnienie kwot, które składają się na żądanie pozwu.

(dowód: wyciąg z elektronicznego załącznika do umowy cesji – k. 12 akt)

Powód załączył do pozwu również wezwanie do zapłaty z dnia 9 maja 2016 roku, w którym wzywał pozwanego do zapłaty kwoty 7.484,17 zł w terminie do 13 maja 2016 roku lub podpisania porozumienia ratalnego, pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.

Na odwrotnej stronie wezwania znalazła się informacja o nabyciu przez powoda wierzytelności.

Powód nie załączył jednak potwierdzenia odbioru wezwania lub chociaż potwierdzenia jego nadania.

(dowód: wezwanie do zapłaty sygn. PSA/3/15226 – k. 13 - 14 akt)

Powód załączył do pozwu wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego i ewidencji analitycznej nr (...) z dnia 25 maja 2016 roku.

Oświadcza w nim, że nabył wierzytelność wobec pozwanego oraz że wynika ona ze wspomnianej umowy bankowej, jak również, że na dzień wystawienia wyciągu wynosi ona 7.274,82 zł, na którą składają się:

-

4.296,38 zł z tytułu należności głównej,

-

2.978,44 zł z tytułu odsetek.

(dowód: wyciąg nr (...) – k. 6 akt)

W pierwszej kolejności należy podnieść, iż powód w żaden sposób nie udowodnił, że pozwanego łączyła umowa z poprzednikiem prawnym zbywcy wierzytelności. Do pozwu nie zostały bowiem dołączone dokumenty potwierdzające istnienie zobowiązania pozwanego w stosunku do tegoż podmiotu, świadczące o istnieniu zaległości w kwocie wskazanej niniejszym pozwem. Powódka powinna okoliczność tę udowodnić zgodnie z treścią art.6 k.c. - na przykład poprzez załączenie do pozwu rzeczowej umowy.

Jedynym dowodem na okoliczność istnienia i wysokości zobowiązania przedstawionym przez powoda w toku postępowania był wyciąg z ksiąg rachunkowych Funduszu Sekurytyzacyjnego i Ewidencji Analitycznej z dnia 25 maja 2016 roku.

Przedstawiony dokument wyciągu z ksiąg rachunkowych nie stanowi dostatecznego dowodu istnienia i wysokości zobowiązania. Na taką ocenę nie ma żadnego wpływu, iż zgodnie z przepisem art. 194 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych dokument ten ma moc dokumentu urzędowego. Dokument urzędowy może bowiem stanowić wyłącznie dowód faktu, który osoba go wystawiająca miała prawo zaświadczyć. Fundusz sekurytyzacyjny nie jest zaś uprawniony do orzekania o istnieniu zobowiązania. Stanowisko to znalazło także odzwierciedlenie w orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego, który uznał powołany przepis za niezgodny z Konstytucją RP. Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 11 lipca 2011 r. w sprawie P 1/10, stwierdził niekonstytucyjność art. 194 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546, z późn. zm.) w części, w jakiej nadawał moc prawną dokumentu urzędowego księgom rachunkowym i wyciągom z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego w postępowaniu cywilnym prowadzonym wobec konsumenta, a mianowicie niezgodność z art. 2, art. 32 ust. 1 zdanie pierwsze i art. 76 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (OTK-A 2011/6/53, Dz.U.2011/152/900, LEX nr 852310).

Zwrócić należy w tym miejscu także uwagę na istotne rozważania dotyczące charakteru i mocy dowodowej wyciągu z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego, jakie zostały zawarte w uzasadnieniu do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2009 r. sygn. akt III CZP 65/09 (opubl. Biuletyn SN 2009/10/6), W szczególności Sąd Najwyższy stwierdził w nim, iż:

„Sam fakt dokonania zapisu w księgach funduszu o istnieniu wierzytelności nie wiąże się z domniemaniem prawnym, że wierzytelność ta istnieje. Brak bowiem jakiegokolwiek sposobu kontroli prawidłowości podstaw dokonywanych wpisów, poza ich prawidłowością formalną. Organy funduszu nie mają wystarczających kompetencji do zbadania, czy nabywana wierzytelność faktycznie istnieje”

„Domniemanie zgodności z prawdą treści dokumentu w postaci wyciągu z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego nie obejmuje faktu istnienia wierzytelności nabytej przez fundusz sekurytyzacyjny w drodze przelewu.”

Z rozważań tych wynika wyraźnie, iż zdaniem Sądu Najwyższego dokument w postaci wyciągu z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego nie stanowi samoistnego dowodu ważności umów przelewu ani dowodu istnienia zobowiązania. Księgi rachunkowe funduszy rejestrują zatem wyłącznie fakt dokonania transakcji nabycia wierzytelności, to jest przyjęcia przez fundusz oferty przedstawionej mu przez zbywcę. W ramach kontroli rachunkowej nie jest natomiast oceniana strona prawna konkretnej transakcji i jej skuteczność w świetle prawa cywilnego – w tym także istnienie wierzytelności, jej wysokość i ważność umowy przelewu, na mocy której fundusz nabył ową wierzytelność. Z uwagi na to wystawiane na podstawie takich ksiąg zaświadczenia stanowią wyłącznie dowód tego, że w księgach uczyniono zapis o określonej treści nie zaś dowód istnienia zobowiązania – jego istnienie i skuteczność jego nabycia nie jest bowiem badana przy dokonywaniu zapisów w księgach.

W ocenie Sądu powód nie udowodnił zatem samego istnienia zobowiązania.

Niezależnie od powyższych rozważań, pozwany podniósł zarzut przedawnienia zobowiązania.

Odnosząc się do zarzutu przedawnienia wskazać należy, iż w myśl art. 118 k.c., jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia roszczenia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Ustanowienie w przytoczonym przepisie terminu przedawnienia dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej stanowi odstępstwo od ogólnej zasady, zgodnie z którą termin przedawnienia wynosi lat dziesięć. Jednakże dla zastosowania tego wyjątku ustawa wprowadza wymaganie, aby określone roszczenie, które przysługuje podmiotowi prowadzącemu działalność gospodarczą, pozostawało "w związku z działalnością gospodarczą". Niewątpliwie roszczenia banku wynikłe z udzielenia choćby kredytu są roszczeniami związanymi z prowadzoną działalnością gospodarczą. Potwierdza także orzecznictwo, stosownie do wyroków Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2003 r., II CK 113/02 oraz z dnia 30 stycznia 2007 r. IV CSK 356/06 termin przedawnienia roszczenia banku ulega przedawnieniu z upływem lat trzech. Z uwagi na powyższe niepomiernie istotnym jest ustalenie daty, z którą to rozpoczyna bieg termin przedawnienia.

Termin zwrotu pożyczki został uregulowany przez ustawodawcę w art. 723 kodeksu cywilnego. Zgodnie z jego dyspozycją zwrot pożyczki powinien nastąpić w terminie 6 tygodni od wypowiedzenia umowy przez pożyczkodawcę. Jest to rozwiązanie szczególne w polskim systemie prawa zobowiązaniowego, bowiem ustawowo uregulowany został termin wymagalności roszczenia. Termin ten jest liczony od dnia wypowiedzenia pożyczki, tj. żądania zwrotu pożyczki, o ile dotarło ono do wiadomości pożyczkobiorcy. Wypowiedzenie może być wówczas dokonane w dowolnej formie, jednak o ile umowa pożyczki była zawarta w formie szczególnej, zasadne jest zachowanie tej formy również dla wypowiedzenia. W wypowiedzeniu nie ma potrzeby określenia terminu spełnienia świadczenia, bowiem wynika on bezpośrednio z treści art. 723 kodeksu cywilnego. Roszczenie z pożyczki staje się zatem wymagalne zawsze po upływie sześciu tygodni od dnia otrzymania przez pożyczkobiorcę oświadczenia pożyczkodawcy o wypowiedzeniu umowy. Zgodnie z przepisem art. 117 § 1 kc, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu, zaś przepis § 2 w/w przepisu stanowi, że po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba, że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Termin przedawnienia dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosi trzy lata (art.118 kc), a bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne (art. 120 § 1 kc).

Nie ulega wątpliwości, że Bank, jest przedsiębiorcą, a roszczenie o zapłatę z tytułu udzielonej umowy kredytu, jest roszczeniem związanym z prowadzoną działalnością gospodarczą, a zatem zastosowanie będzie miał trzyletni termin przedawnienia.

Wyjaśniając znaczenie pojęcia wymagalności roszczenia tj. od kiedy rozpoczyna się bieg przedawnienia - wskazać należy, iż obowiązujące przepisy wprawdzie nie definiują wymagalności, ale w orzecznictwie przyjmuje się, że jest to stan, w którym wierzyciel uzyskuje możność żądania zaspokojenia, a dłużnik jest obarczony obowiązkiem spełnienia świadczenia. Ogólne określenie terminu wymagalności zawiera przepis art. 455 k. c, z tym, że podstawową zasadą jest związanie terminem oznaczonym w umowie, wynikającym z ustawy lub z orzeczenia odpowiedniego organu i z jego nadejściem następuje wymagalność oraz zaczyna biec przedawnienie. W niniejszej sprawie trudno odnieść się do podniesionego przez pozwanego zarzutu przedawnienia, skoro brak umowy kredytu, z której wynikałoby do kiedy winien spłacić zaciągnięty kredyt.

Zasadny jednak okazał się podniesiony przez pozwanego, w świetle przedstawionego wyżej materiału dowodowego, zarzut nieudowodnienia dochodzonego roszczenia, czego konsekwencja jest oddalenie powództwa.

Sędzia

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

(...)

Sędzia