Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 września 2016 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Śródmieścia Wydział X Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Anna Garncarz

Ławnicy: T. T., J. S.

Protokolant: Monika Biegańska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 września 2016 r. we W.

sprawy z powództwa W. S.

przeciwko (...) z siedzibą we W.

o odszkodowanie

I.  zasądza od strony pozwanej (...) z siedzibą we W. na rzecz powoda W. S. kwotę 31.740 zł brutto (trzydzieści jeden tysięcy siedemset czterdzieści złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 21 stycznia 2016 r. tytułem odszkodowania;

II.  dalej idące powództwo oddala;

III.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów postepowania;

IV.  wyrokowi w punkcie I sentencji wyroku nadaje rygor natychmiastowej wykonalności do wysokości kwoty 10.580 zł brutto .

V.  orzeka, że nieuiszczone koszty sądowe ponosi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Powód W. S. pozwem z 8 grudnia 2015 r. (data prezentaty), skierowanym przeciwko stronie pozwanej (...) z siedzibą we W. wniósł odwołanie od odwołania go ze stanowiska dyrektora i domagał się z tego tytułu zasądzenia 31.740,00 zł tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem odwołanie ze stanowiska wraz ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zasądzenie od strony pozwanej kosztów postępowania.

W uzasadnieniu swoich żądań powód podniósł, że z dniem 2 sierpnia 2010 r. został powołany na stanowisko dyrektora strony pozwanej. Następnie 3 grudnia 2015 r. zostało mu wręczone odwołanie ze stanowiska, które jednak zostało dokonane z naruszeniem przepisów, ponieważ nie uzyskano opinii (...) (k. 3-4).

Odpowiadając na pozew, strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska, strona pozwana zarzuciła, że powód, jako Prezes (...) od kwietnia 2015 r. do dnia odwołania ze stanowiska prezesa, tj. do 26 listopada 2015 r. nie dopełnił ustawowego obowiązku wnioskowania do ministra właściwego ds. gospodarki wodnej o powołanie (...) ( (...)) na kolejną kadencję. Swoim działaniem doprowadził do stanu ponad półrocznego nie funkcjonowania tego organu opiniodawczo-doradczego, wydającego w szczególności opinie w zakresie powołania i odwołania dyrektorów regionalnych zarządów gospodarki wodnej. Tym samym powód bezpośrednio przyczynił się do podjęcia działań przez Ministra Środowiska bez zasięgnięcia opinii (...).

W ocenie strony pozwanej, opinia (...) jest wyłącznie aktem o charakterze formalnym, który nie ma wpływu na ważność podjętej przez ministra decyzji o odwołaniu powoda jako dyrektora strony pozwanej. Natomiast powód próbuje wykorzystać własne zaniechania, jako Prezesa (...) do czerpania korzyści finansowych, jako dyrektora strony pozwanej.

Strona pozwana wskazała, że przez prawie trzy lata powód pełnił funkcję prezesa (...) i jednocześnie, jako dyrektor strony pozwanej skorzystał z urlopu bezpłatnego ustanawiając tylko swojego pełnomocnika. W tym czasie nie ogłoszono konkursu na stanowisko dyrektora strony pozwanej. Natomiast odwołanie powoda ze stanowiska dyrektora strony pozwanej powinno nastąpić łącznie z jego powołaniem na prezesa (...). Tym samym po odwołaniu go ze stanowiska prezesa (...) mógł wrócić na stanowisko dyrektora strony pozwanej. Jednocześnie z powodu jego zaniechań nie możliwe było zasięgnięcie opinii (...) przy jego odwołaniu ze stanowiska dyrektora strony pozwanej. Brak opinii nie może być jednak przeszkodą dla działań podjętych w celu niezwłocznego usunięcia nieprawidłowości mogących mieć znamiona świadomego naruszenia prawa przez powoda. Niepowołanie Rady nie może powodować swoistej blokady w prowadzeniu przez ministra polityko kadrowej (k. 14-v. 15).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód W. S. z dniem 2 sierpnia 2010 r. został powołany przez Ministra Środowiska na stanowisko dyrektora strony pozwanej - Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W., przy czym powołanie miało miejsce na czas nieokreślony.

Z dniem 1 marca 2013 r. powód został powołany przez Prezesa Rady Ministrów na stanowisko Prezesa (...).

W związku z powołaniem na stanowisko Prezesa (...), powód złożył do Ministra Środowiska oraz do strony pozwanej wnioski o udzielenie mu, jako dyrektorowi strony pozwanej urlopu bezpłatnego na czas pełnienia funkcji prezesa (...). Wnioski zostały zaopiniowane pozytywnie i powód przebywał na urlopie bezpłatnym na czas pełnienia funkcji prezesa (...).

Z dniem 26 listopada 2015 r. Prezes Rady Ministrów odwołała powoda ze stanowiska Prezesa (...).

W związku z odwołaniem ze stanowiska Prezesa (...), powód zgłosił stronie pozwanej gotowość do podjęcia pracy na stanowisku dyrektora strony pozwanej począwszy od 27 listopada 2015 r.

Pismem z 30 listopada 2015 r., wręczonym powodowi w dniu 3 grudnia 2015 r. Minister Środowiska z dniem 30 listopada 2015 r. odwołał powoda ze stanowiska dyrektora (...) we W..

Przed odwołaniem powoda nie zasięgnięto opinii (...).

Odwołanie było równoznaczne z wypowiedzeniem umowy o pracę, a okres wypowiedzenia upłynął 31 sierpnia 2016 r.

Powód korzystał z urlopu bezpłatnego w okresie od 13 marca 2013 r. do 29 listopada 2015 r.

Dowody:

- akta osobowe powoda (bezsporne)

Z dniem 12 kwietnia 2015 r. upłynęła kadencja 26 członków (...).

W okresie od 13 kwietnia 2015 r. do 12 grudnia 2015 r. w składzie (...) było tylko 3 członków.

O fakcie wygaśnięcia w kwietniu 2015 r. kadencji 26 członków (...), powód, jako prezes (...) był informowany już pismem z dnia 25 czerwca 2015 r., w którym Biuro Administracyjno-Prawne przedstawiało powodowi jako ówczesnemu Prezesowi (...) informację o konieczności wyłonienia 27 członków tej Rady. Powód miał wysłać pisma do instytucji w celu wskazania kandydatów na członków Rady.

Na początku września 2015 r. podjęto w związku z powyższym starania w sprawie zgłoszenie przez właściwe instytucje kandydatów na członków (...).

W dniu 3 września 2015 r. zostały podpisane (wysłane 4 września 2015 r.) pisma do instytucji z prośbą o wskazanie kandydatów na członków Rady. Termin wyznaczono na dzień 18 września 2015 r. Ilość zgłoszony osób jako kandydatów nie była wystarczająca, dlatego decyzją J. Z. przedłużono termin do zgłaszania kandydatów. Po wyznaczonym terminie wpływały wnioski zawierające kolejnych kandydatów. W dniu 14 października 2015 r. Naczelnik Wydziału w Biurze Administracyjno-Prawnym (...) uzyskał polecenie od powoda, aby na liście instytucji zgłaszających kandydatów uwzględnić dodatkowe wnioski od instytucji ekologicznych. Te wnioski wpłynęły w terminie kilku dni. W dniu 21 października 2015 r. po uzupełnieniu liczby kandydatów dokument został przekazany do Sekretariatu Kierownictwa (...) do zaopiniowania przez zastępcę Prezesa J. Z.. W dniu 23 listopada 2015 r. odbyło się spotkanie u zastępcy Prezesa J. Z. w sprawie powołania członków (...). Na tym spotkaniu został wyznaczony kolejny termin na dzień 30 listopada 2015 r. którego celem miało być ostateczne wyznaczenie 27 kandydatów Rady na nieobsadzone miejsca. W dniu 23 listopada 2015 r. J. Z. został odwołany z funkcji zastępcy Prezesa. W dniu 26 listopada 2015 r. powód został odwołany ze stanowiska Prezesa (...).

W dniu 23 listopada 2015 r. istniała lista kandydatów zgłoszonych przez instytucje na członków (...). Instytucje zgłosiły łącznie 64 kandydatów.

W dniu 10 grudnia 2015 r. i w dniu 23 grudnia 2015 r. Prezes (...) przedstawiła ministrowi właściwemu do spraw gospodarki wodnej propozycje składu (...).

Dowody:

- Zeznania powoda złożone na rozprawie 09.05.2016 r.,

- Pisma Ministerstwa środowiska z 19.04.2016 r., 01.06.2016 r. – karta 124-125, 194-196,

- oświadczenie J. Z. k. 200

- lista kandydatów na członków (...) k. 201-247

- wnioski zawierające informacje o kandydatach k. 248-405

Zgodnie z Regulaminem (...) Kadencji 2011-2015 r. w skład (...) wchodzi 30 osób.

Zgodnie z par. 7 w/w Regulaminu, (...) przedstawia swoje stanowisko w postaci uchwał, opinii i wniosków. Uchwały Rady podejmowane są w formalnym głosowaniu, zwykłą większością głosów, przy obecności co najmniej połowy liczby Członków Rady.

Dowody:

- regulamin (...) k. 195-196

Średnie miesięczne wynagrodzenie powoda liczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wynosiło 10.580,00 zł brutto.

Dowody:

- Zaświadczenie – karta 17.

Sąd Rejonowy zważył co następuje.

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Podstawę prawną roszczenia powoda stanowi art. 45 § 1 i 2 k.p. w zw. z art. 69 k.p.

Powołanie jako podstawa nawiązania stosunku pracy ma inny charakter niż zatrudnienie na umowę o pracę. W przypadku odwołania pracownika zatrudnionego na podstawie odwołania równoznacznego z wypowiedzeniem, pracodawca nie jest zobligowany do podania przyczyny swojej decyzji.

W toku postępowania bezsporne było, że odwołanie powoda było równoznaczne z wypowiedzeniem umowy o pracę. Zatem skoro pracodawca nie miał obowiązku wskazywania przyczyny, przyczyna była nieistotna i nie podlegała ocenie Sądu.

Ocenie Sądu mogła w niniejszej sprawie podlegać jedynie wadliwość podjętej decyzji w zakresie naruszenia wymogów formalnych, w szczególności procedury odwołania powoda ze stanowiska.

Zgodnie z art. 93 ust. 1 zd. drugie ustawy z 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (t.j. Dz. U z 2015, 469 ze zm.) zwanej dalej ustawą, minister właściwy do spraw gospodarki wodnej, na wniosek Prezesa Krajowego Zarządu złożony po zasięgnięciu opinii (...), odwołuje dyrektora regionalnego zarządu.

Zatem, jak wynika jednoznacznie z w/w przepisu, jeśli pracodawca zamierzał odwołać powoda ze stanowiska winien był zwrócić się do (...) o opinię.

Choć sama opinia (...) nie ma charakteru wiążącego, to jednak jest to warunek obligatoryjny przeprowadzenia prawidłowej procedury odwołania dyrektora regionalnego zarządu. Natomiast brak wypełnienia przez właściwego ministra obowiązku wynikającego z art. 93 ust. 1 zd. drugie ustawy, świadczy o wadliwości dokonanej czynności prawnej.

W tym zakresie żaden z przepisów ustawy nie czyni wyjątku w żadnej z sytuacji.

Okolicznością bezsporną w niniejszej sprawie było to, że przed skierowaniem wniosku do ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej, Prezes Krajowego Zarządu nie zwrócił się do (...) o zasięgnięcie opinii w sprawie odwołania powoda. Tym samym procedura była wadliwa, a co za tym idzie roszczenie powoda o odszkodowanie na mocy art. 69 k.p. w związku z art. 45 § 2 k.p. było uzasadnione (por. wyrok SN z 29.01.2008 r., portal orzeczeń SN).

W ocenie Sądu, niezasadne są w świetle tak jasno i jednoznacznie brzmiącego przepisu zarzuty strony pozwanej, że brak składu (...), czy też brak pełnego składu tej Rady, zwalniał Prezesa Krajowego Zarządu z obowiązku zwrócenia się do Krajowej Rady w sprawnie zaopiniowania wniosku o odwołanie powoda.

Przede wszystkim, wbrew twierdzeniom strony pozwanej Krajowa Rada jako organ cały czas istniała w obrocie prawnym, gdyż utworzona została przez art. 96 ust. 1 ustawy i tylko poprzez ustawę mogła zostać zlikwidowana. Sama Rada jako organ istniała. Wskazywane przez stronę pozwaną okoliczności dotyczyły jedynie tego, że Rada ta nie posiadała na chwile odwołania powoda ze stanowiska odpowiedniej liczby członków i reprezentacji samego organu.

Sąd ma na uwadze przepis art. 98 ust 4 Prawa Wodnego, że uchwały Krajowej Rady podejmowane są w głosowaniu, zwykłą większością głosów, przy obecności co najmniej połowy liczby członków. Sąd miał również na uwadze przedstawiony przez Krajową Radę Regulamin, który potwierdzał w/w okoliczność.

Sąd uwzględnił również okoliczność, że w skład Rady w dniu odwołania powoda wchodziło jedynie jego 3 członków.

Jednak w ocenie Sadu, sam ten fakt, nie może mieć żadnego wpływu na obowiązek zwrócenia się przez Prezesa Krajowego Zarządu do (...) o zasięgnięcie opinii w sprawie odwołania dyrektora regionalnego zarządu. Sam fakt, że Rada w dniu odwołania powoda ze stanowiska nie posiadałaby odpowiedniego quorum do wydania opinii nie zwalniała pracodawcy z obowiązku zwrócenia się o jej opinię. W ocenie Sądu, nie było bowiem rolą pracodawcy decydowanie o tym, czy Rada ze względu na niepełny skład będzie mogła czy też nie będzie mogła zaopiniować wniosek, gdyż nie leży to ani w gestii, ani w kompetencji pracodawcy. Obowiązkiem Prezesa Krajowego Zarządu było tylko i wyłącznie zwrócenie się do Rady. Choć opinia samej Rady nie jest wiążąca, nie oznacza to jednak, że w całej procedurze można ją całkowicie pominąć, nawet jeżeli ma się jakieś wątpliwości co do jej funkcjonowania. Przeczyłoby to bowiem zasadzie racjonalnego prawodawcy.

Natomiast to czy Rada byłaby w stanie zaopiniować wniosek czy też nie jest tylko i wyłącznie kwestią wewnętrzną samej Rady. Jeżeli Rada z jakichkolwiek przyczyn nie mogłaby zaopiniować wniosku o odwołanie powoda, to wtedy Prezes Krajowego Zarządu mógł skierować swój wniosek do właściwego ministra. Wówczas nawet przy braku opinii Rady zostałyby spełnione wymogi proceduralne odwołania powoda. Brak wydania przez Radę opinii nie oznacza bowiem niemożliwości dalszego procedowania wniosku zgodnie z przepisami ustawy. Natomiast całkowite pominięcie tego organu w procedurze odwołania, jak miało to miejsce w niniejszej sprawie, jest niedopuszczalne.

Poza tym, nie mający znaczenia dla istoty sprawy był zarzut, że powód w ostatnim okresie pełnił niejako funkcje dwóch organów, w ramach których jako Prezes Krajowego Zarządu sprawował nadzór nad dzielnością Dyrektora (...) we W., gdzie przez ten czas przebywał na urlopie bezpłatnym. Można tylko wskazać, że powód uzyskał zgodę swoich przełożonych na urlop bezpłatny i nie można w tym zakresie stawiać mu żadnych zarzutów.

Nie zasadny jest również zarzut naruszenia zasad współżycia społecznego przez powoda jako Prezesa Krajowego Zarządu poprzez nie zgłoszenie przez niego kandydatów na członków Rady, co uniemożliwiło obsadzenie Rady w należyty sposób przed jego odwołaniem z funkcji dyrektora regionalnego zarządu, i że teraz z tego powodu próbuje uzyskać ochronę prawną. Jak już wskazano powyżej, kwestia czy Rada mogła zaopiniować wniosek czy też nie, nie miała w procedurze odwołania powoda ze stanowiska dyrektora zarządu regionalnego z punktu widzenia obligatoryjnego obowiązku Prezes Krajowego Zarządu zwrócenie się do Rady o zaopiniowanie wniosku, znaczenia dla sprawy. Nawet więc jeżeli w tej materii doszło do jakiś nieprawidłowości ze strony powoda, to nie mogło to mieć żadnego wpływu na rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie, w szczególności, że ewentualne, wskazywane przez pracodawcę nieprawidłowości nie miałyby żadnego związku z wykonywaną przez powoda pracą u strony pozwanej.

Dodatkowo należy jednak wskazać, co jednoznacznie wynika z pism Ministerstwa Środowiska kierowanych do Sądu na wniosek strony pozwanej zarówno z dnia 19 kwietnia 2016 r. jak i 1 czerwca 2016 r. nie jest prawdą to, że powód nie podjął żadnych kroków w celu uzupełnienia składu (...). Jak wynika również z przedstawionych przez powoda dokumentów działania zmierzające do uzyskania danych kandydatów powód podjął we wrześniu 2015 r., a także podjął w tym kierunku działania jego zastępca J. Z.. W październiku i listopadzie 2015 r. zostali tacy kandydaci wskazani przez odpowiednie instytucje. To działania pracodawcy tj. odwołanie zarówno powoda, jak i jego zastępcy pod koniec listopada 2015 r spowodowało, że przedstawieni już przez odpowiednie instytucje kandydaci na członków Rady nie zostali przedstawieni Ministrowi. Prezes (...) w grudniu 2015 r. dokonała przedstawienia ministrowi kandydatów właśnie wyłonionych w procedurze przedstawiania w okresie, kiedy jeszcze powód był Prezesem. Zatem w ocenie Sądu, zarzut naruszenia przepisu art. 8 kp jest całkowicie bezzasadny.

Zgodnie z art. 47 ¹ k.p., odszkodowanie, o którym mowa w art. 45 kp, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Jak wynika z zaświadczenia strony pozwanej średnie miesięczne wynagrodzenie powoda wynosiło 10.580,00 zł brutto. Zatem należne odszkodowanie za 3 miesiące to 31.740,00 zł brutto.

Sąd uznał, że okres wypowiedzenia dla powoda wynosiłby okres 3 miesięcy, gdyż wprawdzie powód przebywał na urlopie bezpłatnym w okresie od 18.03.2013 r. do 29.11.2015 r. lecz skoro stosunek pracy ustał z dniem 31.08.2016 r. to nawet przy uwzględnieniu, że okres urlopu bezpłatnego nie wlicza się do okresów, od których pracownik nabywa uprawnienia pracownicze, powód był zatrudniony u strony pozwanej ponad 3 lata.

Ponadto, w oparciu o art. 455 i 481 § 1 k.c. Sąd zasądził od strony pozwanej ustawowe odsetki za zwłokę od kwoty zasądzonego odszkodowania liczone od dnia następnego od dnia doręczenia stronie pozwanej odpisu pozwu, co miało miejsce w dniu 20 stycznia 2015 r. (EPO) (por. uchwała SN z 6 marca 2003 r., III PZP 3/03, OSNP 2004/5/74).

Jednocześnie z powyższych względów, Sąd oddalił powództwo w zakresie zasądzenia ustawowych odsetek od dnia wniesienia pozwu (8 grudzień 2014 r.) do dnia doręczenia odpisu pozwu stronie pozwanej, o czym orzeczono w punkcie II sentencji wyroku.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie, Sąd ustalił przed wszystkim w oparciu dowody z dokumentów niekwestionowanych przez strony i niebudzących żadnych wątpliwości, które zostały sporządzone w przewidzianej formie, a ich autentyczność, nie została skutecznie zakwestionowana przez strony w toku postępowania. Z tym że Sąd ograniczył się tylko do tych dokumentów, które miały znaczenie dla sprawy, pozostałe pomijając jako nie istotne.

Oceny zeznań powoda, Sąd dokonał w kontekście całego zebranego w sprawie materiału dowodowego. Sąd uznał je za wiarygodne aczkolwiek w świetle w zasadzie bezspornego stanu faktycznego nie miały one aż tak istotnego znaczenia.

Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie były przedstawione przez stronę pozwaną dokumenty w postaci Wystąpienia Pokontrolnego NIK z dnia 6 lipca 2015 r. Zarzut stawiany powodowi w zakresie powołania na stanowisko jedynie p.o. dyrektora na czas jego urlopu bezpłatnego znalazło się jedynie w uwagach wystąpienia i nie miało żadnego znaczenia przy ocenie uchybień pracodawcy w tym zakresie. W szczególności należy mieć na uwadze datę sporządzenia tego Wystąpienia w stosunku do daty odwołania powoda.

Orzeczenie o kosztach w punkcie III sentencji wyroku, znajduje podstawę w treści art. 98 § 1 k.p.c. zgodnie z którym, strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Reguła ta dotyczy także spraw rozpatrywanych przez sądy pracy.

W niniejszej sprawie kosztami poniesionymi przez powoda były koszty wynagrodzenia pełnomocnika go reprezentującego, które zgodnie z § 11 ust 1 pkt. 2 w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 461) w zw. z § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. poz. 1804) wynosiły 180,00 zł.

Sąd nie uwzględnił wniosku pełnomocnika powoda o zwrot opłaty od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł (pkt II sentencji wyroku). Zgodnie z częścią IV pkt. 2 lit. b załącznika do ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (tj. Dz. U. z 2015 r., poz. 783 ze zm.) w zw. z art. 96 ust. 1 pkt. 4 z zastrzeżeniem art. 36 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 ze zm.), powód podlega ustawowemu zwolnieniu z obowiązku uiszczenia opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa. Wydatek ten nie jest zatem kosztem niezbędnym do celowego dochodzenia praw i celowej obronny i jako taki, nie podlega zwrotowi w trybie art. 98 k.p.c.

Rozstrzygnięcie w punkcie IV sentencji wyroku, w przedmiocie rygoru natychmiastowej wysokości znajduje podstawę w art. 477 ² § 1 k.p.c. Z zaświadczenia przedstawionego przez stronę pozwaną wynika, że średnie jednomiesięczne wynagrodzenie powoda wynosiło 10.580,00 zł brutto.