Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 września 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA

Sędziowie: SSA Jacek Zajączkowski

SSA Mirosław Godlewski

Protokolant: st.sekr.sądowy Kamila Tomasik

po rozpoznaniu w dniu 10 września 2013 r. w Łodzi

sprawy K. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddziałowi w Ł.

o wysokość renty rodzinnej,

na skutek apelacji wnioskodawcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi

z dnia 11 września 2012 r., sygn. akt: VIII U 1513/10;

oddala apelację.

III Aua 1658/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 23 lipca 2010 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Ł. odmówił K. W. prawa do przeliczenia świadczenia rentowego, z uwagi na nie udowodnienie przez wnioskodawczynię wysokości zarobków zgodnie z zasadami zawartymi w § 20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń ( Dz U Nr 10 poz. 49 ze zm ).

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że brak było podstaw do przyjęcia przy przeliczaniu świadczenia zarobków z Miejskiego Przedsiębiorstwa (...) S.A. z lat 1962-1968 w oparciu o stawkę godzinową wynikającą ze świadectwa pracy z dnia 10 października 2001 roku.

W odwołaniu od w/w decyzji wnioskodawczyni wniosła o uwzględnienie przy obliczaniu podstawy wymiaru renty rodzinnej wynagrodzenia za lata 1962-1983 na podstawie stawki godzinowej wynikającej ze świadectwa pracy.

Na rozprawie w dniu 16 grudnia 2010 roku wnioskodawczyni wniosła o uwzględnienie w podstawie wymiaru renty rodzinnej po zmarłym mężu zarobków z jego okresu zatrudnienia w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) z lat 1962-1968 oraz w Przedsiębiorstwie (...) z całego okresu zatrudnienia.

W toku postępowania organ rentowy w dniu 22 czerwca 2011 roku wydał decyzję, którą ponownie przeliczył od dnia l lutego 2010 roku podstawę wymiaru renty rodzinnej, poprzez ustalenie podstawy wymiaru z 10 kolejnych lat kalendarzowych 1984-1993 i wskaźnika wysokości podstawy wymiaru w wysokości 106,22%.

Na rozprawie w dniu 14 lipca 2011 roku wnioskodawczyni poparła odwołanie, podnosząc że decyzja z dnia 22 czerwca 2011 roku jest krzywdząca, bowiem nie uwzględnia ona okresu zatrudnienia zmarłego męża w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) oraz w Przedsiębiorstwie (...).

Na rozprawie w dniu 13 października 2011 roku pełnomocnik wnioskodawczyni popierał odwołanie, wnosząc o uwzględnienie w podstawie wymiaru renty rodzinnej wynagrodzeń zmarłego z okresu 1962-1968 w oparciu o stawkę godzinową w wysokości 18,83 zł oraz przy przyjęciu podwyższonej stawki o 10% tytułem dodatku.

Na rozprawie w dniu 24 kwietnia 2012 roku, pełnomocnik wnioskodawczyni wnosił o ustalenie wynagrodzenia za lata 1966, 1967, 1968 oraz za lata 1984-1993, także za lata 1983, 1994, 1995 i lata 1977-1982 przyjmując wynagrodzenie świadka R. T. (1), a w przypadku nieustalenia wynagrodzenia zmarłego j.w. wnosił o przyjęcie najniższego wynagrodzenia za lata 1977, 1980, a za lata: 1962, 1963. (...), 1968, 1981, 1983-1995 wynagrodzenia wynikającego z załącznika do decyzji z dnia 22 czerwca 2011 roku, w którym brak jest roku 1981. Podtrzymywał jednocześnie żądanie wyliczenia wynagrodzenia zmarłego za lata 1962-1968 w oparciu o stawkę godzinową wynikającą ze świadectwa pracy.

W piśmie procesowym z dnia 21 maja 2012 roku i na rozprawie z dnia 15 czerwca 2012 roku pełnomocnik wnioskodawczyni sprecyzował odwołanie wnosząc o - przyjęcie jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne wysokości wynagrodzeń osiąganych przez męża wnioskodawczyni w okresie od dnia 11 lutego 1962 roku do dnia 13 listopada 1968 roku wyliczonych na podstawie stawki godzinowej 18,83 zł wynikającej ze świadectwa pracy z dnia 10 października 2001 roku z Miejskiego Przedsiębiorstwa (...), - uwzględnienie wynagrodzeń zmarłego męża z okresu zatrudnienia 1977-1982 w takiej samej wysokości, jaką otrzymywał świadek R. T. (1) z uwzględnieniem 10% dodatku stażowego, a także za okres pracy 1983-1989 w miejsce ustalonych w zaświadczeniu Rp-7 wynagrodzeń świadka z tego okresu, - przeliczenie renty rodzinnej na zasadzie art. 111 w związku z art. 15 ust. 6 ustawy o emeryturach i rentach z FUS z 20 wybranych najkorzystniejszych lat ze wskaźnikami wysokości podstawy wymiaru, tj. 1962 - 195,59%, 1963 - 168,58 %, 1965 - 135,32%, 1966 - 191,16%, 1967 - 181,20%, 1968 - 153,64%, 1977- 119,51%, 1978 - 122,49%, 1979 - 120,04%, 1980 - 129,27%, 1981 - 125,96%, :1982 - 106,02%, 1984 - 103,24%, 1986 - 156,62%, 1987 - 124,53%, 1988 -136,57%, 1989- 114,56%, 1990-94,32%, 1992- 105,96%, 1993-91,36%.

Na rozprawie poprzedzającej bezpośrednio wydanie wyroku pełnomocnik wnioskodawczyni wniósł o przyjęcie w miejsce nieudokumentowanych okresów wynagrodzenia W. W. (1) za okres 1977-1982 wynagrodzenia świadka R. T. (1) zatrudnionego na analogicznym stanowisku co zmarły, ze wskaźnikiem wysokości podstawy wymiaru 138,76% z okresów 1962-1963, 1965-1968, 1977-1982, 1984, 1986-1990, 1992-1993.

Sąd Okręgowy w Łodzi wyrokiem z dnia 11 września 2012 r oddalił odwołanie i ustalił następujący stan faktyczny: K. W. ma ustalone prawo do renty rodzinnej po zmarłym mężu W. W. od dnia l października 2001 roku. Podstawę wymiaru świadczenia ustalono z 10 lat kalendarzowych od dnia l stycznia 1987 roku do dnia 31 grudnia 1996 roku. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 90,08%.

W dniu 4 lutego 2010 roku wnioskodawczyni złożyła wniosek o ponowne ustalenie wysokości świadczenia na podstawie przedłożonych dokumentów: świadectwa pracy z podaną stawka godzinowa z okresu zatrudnienia zmarłego męża w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w Ł. od dnia 12 lutego 1962 roku do dnia 13 listopada 1968 roku oraz zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z podanymi zarobkami od 1983 roku do 1992 roku z okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) od dnia 23 lipca 1969 roku do dnia 14 czerwca 1992 roku.

Decyzją z dnia 3 marca 2010 roku organ rentowy od dnia l lutego 2010 roku ponownie ustalił wysokość świadczenia przysługującego wnioskodawczyni wznawiając jego wypłatę. Organ rentowy dokonał przeliczenia renty rodzinnej wnioskodawczyni uwzględniając za okresy, w których wynagrodzenie nie było udokumentowane, tj.:

- od dnia 12 lutego 1962 roku do dnia 21 października 1963 roku,

-

od dnia 27 kwietnia 1965 roku do dnia 13 listopada 1968 roku,

-

od dnia 23 lipca 1969 roku do dnia 30 września 1983 roku,

-

od dnia l lipca 1985 roku do dnia 30 września 1985 roku

minimalne wynagrodzenie i ustalił, że wskaźnik wysokości podstawy wymiaru z 20 lat kalendarzowych wyniósł 77,03% i jest niższy od dotychczasowego. Przedstawione wynagrodzenia uwzględnione w podstawie wymiaru świadczenia pozostawały bez wpływu na jego wysokość.

W dniu 21 czerwca 2010 roku K. W. złożyła wniosek o wyliczenie wynagrodzenia zmarłego męża za lata 1962-1968 w oparciu o stawkę godzinową wynikającą ze świadectwa pracy z tego okresu.

Zaskarżoną decyzją z dnia 23 lipca 2010 roku odmówiono wnioskodawczyni dokonania takiego obliczenia w związku z brakiem podstaw do przyjęcia zarobków z Miejskiego Przedsiębiorstwa (...) S.A, z lat 1962-1968 w oparciu o stawkę godzinową wynikająca ze świadectwa pracy z dnia 10 października 2001 roku za cały okres zatrudnienia.

Kolejną decyzją z dnia 22 czerwca 2011 roku wydaną w toku postępowania sądowego organ rentowy wobec stwierdzenia, że dotychczas ustalone świadczenie było wypłacane od błędnie ustalonej podstawy wymiaru, zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 23 lipca 2010 roku, ustalając podstawę wymiaru świadczenia z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. od dnia l stycznia 1984 roku do dnia 31 grudnia 1993 roku ze wskaźnikiem wysokości podstawy wymiaru 106,22%. Organ rentowy wypłacił wnioskodawczyni wyrównanie za okres od dnia l lutego 2010 roku do dnia 30 czerwca 2011 roku wynikające z różnicy wysokości wypłacanej i należnej renty.

W spornym okresie W. W. (3) pracował w pełnym wymiarze czasu pracy w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w Ł. od dnia 12 lutego 1962 roku do 13 listopada 1968 roku na stanowisku kopacza, a następnie kierowcy. W tym okresie od dnia 22 października 1963 roku do dnia 12 kwietnia 1965 roku odbywał zasadniczą służbę wojskową, powracając do pracy w dniu 27 kwietnia 1965 roku.

Wynagrodzenie męża wnioskodawczyni było określone stawką godzinową. W zakładzie wypłacane były dodatki pieniężne za tzw. szkodliwe w wysokości 10% i symboliczne premie.

Ostatnia stawka godzinowa męża wnioskodawczyni wynosiła 18,83 zł.

W kolejnym spornym okresie W. W. (3) był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Przedsiębiorstwie (...) w Ł. od dnia 23 lipca 1969 roku do dnia 14 czerwca 1992 roku jako kierowca handlowy.

W okresie od dnia 23 lipca 1969 roku do dnia 14 czerwca 1992 roku pracował jako kierowca samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

Zasady wynagradzania w zakładzie były ustalane odgórnie przez Ministerstwo. Regulamin wynagradzania był ten sam dla wszystkich (...) w województwie (...). W zakładzie oprócz wynagrodzenia zasadniczego wypłacana była premia do 30%, premia z Funduszu 0,5 za nadgodziny, dodatki za prace w święta i w nocy, dodatek stażowy i dodatki za prowadzenie przyczep od l zł do 2 zł za godzinę, dodatki za paliwo, OC, dodatek węglowy. Wysokość premii była zależna od zysku przedsiębiorstwa i od tego na jakich usługach jeździli kierowcy. W sytuacji przewinień pracowniczych - premia nie była wypłacana. Dodatek za prowadzenie przyczep był podwyższany wraz z podwyższaniem stawki godzinowej.

Wynagrodzenie zasadnicze W. W. (1) określone było na podstawie stawki godzinowej, która w okresie od dnia 23 lipca 1969 roku do dnia 30 września 1983 roku wynosiła:

-

od dnia 23 lipca 1969 roku - 4,50 zł,

-

od dnia l października 1972 roku - 6,20 zł,

-

od dnia l stycznia 1976 roku - 7,50 zł,

-

od dnia l maja 1977roku - 8,40 zł,

-

od dnia l lipca 1977 roku - 8,70 zł,

-

od dnia l maja 1978 roku - 9,60 zł,

-od dnia l stycznia 1980 roku 12,00 zł,

-od dnia l sierpnia 1980 roku 12,50 zł,

- od dnia l stycznia 1981 roku - 21,40 zł,

-

od dnia l lipca 1982 roku - 18,80 zł,

-

od dnia l sierpnia 1982 roku - 21,00 zł,
- od dnia l stycznia 1983 roku - 23,50zł,

Wynagrodzenie męża wnioskodawczyni wyliczone w oparciu o stawki godzinowe wynosiło: w 1969 roku - 4.698,00 zł, w 1970 roku - 10.557,00 zł, w 1971 roku- 10.557,00 zł, w 1972 roku- 11.496,80zł, w 1973 roku - 14.532,80 zł, w 1974 roku - 14.483,20 zł, w 1975 roku - 14.594,80 zł, w 1976 roku - 17.670,00 zł, w 1977 roku - 19.348,80 zł, w 1978 roku - 21.748,20 zł, w 1979 roku - 22.425,60 zł, w 1980 roku - 28,547,00 zł, w 1981 roku - 49.862,00 zł, w 1982 roku - 48.846,00 zł, w 1983 roku - 41.266,00 zł.

Wynagrodzenie zmarłego za okres zatrudnienia od dnia l października 1983 roku do dnia 14 czerwca 1992 roku w Przedsiębiorstwie (...) w Ł. zostało potwierdzone stosownym zaświadczeniem o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp-7 i wynosiło: w 1983 roku - 45.926 zł, w 1984 roku - 208.601 zł, w 1985 roku - 158.547 zł, w 1986 roku - 452.854 zł, w 1987 roku - 436.122 zł, w 1988 roku - 870.039 zł, w 1989 roku - 2.842.385 zł, w 1990 roku- 11.654.432 zł, w 1991 roku - 13.222.881 zł, w 1992 roku- 11.767.400 zł.

Z okresu zatrudnienia W. W. (1) w Przedsiębiorstwie (...) nie zachowały się regulaminy wynagrodzenia obowiązujące w tym przedsiębiorstwie.

Uwzględniając ustalone wynagrodzenia niekwestionowane w toku niniejszego postępowania oraz wynagrodzenie ze spornego okresu zatrudnienia w:

- Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w Ł. od dnia 12 lutego 1962 roku do dnia 13 listopada 1968 roku:

• ustalone za okres od dnia 12 lutego 1962 roku do dnia 21 października 1963 roku oraz od dnia 27 kwietnia 1965 roku do dnia 13 listopada 1968 roku (z uwzględnieniem przerwy w zatrudnieniu w związku z odbywaniem służby wojskowej od dnia 22 października 1963 roku do dnia 12 kwietnia 1965 roku i powrotu do pracy od dnia 27 kwietnia 1965 roku) na podstawie ostatniej stawki godzinowej 18,83 zł wynikającej ze świadectwa pracy z dnia 10 października 2001 roku wskaźnik wysokości podstawy wymiaru z 20 najkorzystniejszych lat, tj. 1962-1963, 1965-1968, 1981, 1983-1995 wyniósłby 115,93%, a wysokość renty rodzinnej 1.619,14 zł (wariant I obliczeń k. 105-118 akt rentowych ZUS plik II, pismo ZUS k. 75 i k. 182, protokół rozprawy - k. 204)

• ustalone za okres od dnia 12 lutego 1962 roku do dnia 21 października1963 roku oraz od dnia 27 kwietnia 1965 roku do dnia 13 listopada 1968 roku (z uwzględnieniem przerwy w zatrudnieniu w związku ze służbą wojskową) na podstawie ostatniej stawki godzinowej 18,83 zł wynikającej ze świadectwa pracy z dnia 10 października 2001 roku oraz 10% dodatku tzw. szkodliwego, wskaźnik wysokości podstawy wymiaru z 20 najkorzystniejszych lat, tj. 1962-1963, 1965-1968, 1981, 1983-1995 wyniósłby 121,04%, a wysokość renty rodzinnej 1.669,73 zł
(wariant II obliczeń - pismo ZUS - k. 75 i 182, protokół rozprawy - k. 204)

- W Przedsiębiorstwie (...) od dnia 23 lipca 1969 roku do dnia 14 czerwca 1992 roku:

• ustalone za okres od dnia 23 lipca 1969 roku do dnia 30 września 1983 roku na podstawie jedynie stawki godzinowej wynikającej z angaży zachowanych w aktach osobowych przez normatywny czas pracy (46 godzin tygodniowo), przy uwzględnieniu pełnego wymiaru czasu pracy oraz wynagrodzenia ustalonego na podstawie zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu (Rp-7) potwierdzającego wysokość zarobków męża wnioskodawczym za okres od dnia l października 1983 roku do dnia 14 czerwca 1992 roku - pozostaje bez wpływu na wysokość ustalonego dotychczas wskaźnika wysokości podstawy wymiaru w wysokości 106,22% z lat 1984-1993

• ustalone za okres od dnia 23 lipca 1969 roku do dnia 30 września 1983 roku na podstawie stawki godzinowej wynikającej z angaży zachowanych w aktach osobowych przez normatywny czas pracy (46 godzin tygodniowo), przy i uwzględnieniu pełnego wymiaru czasu pracy oraz przy przyjęciu w latach 1978-1982 10% dodatku stażowego (kwoty wynagrodzeń za poszczególne lata wyniosły:

- za 1978 rok - 23.922,80 zł, cząstkowy wwpw 40,79%, a dotychczasowe wynagrodzenie 21.748 zł z cząstkowym wwpw 37,08%,

- za 1979 rok - 24.668,60 zł, cząstkowy wwpw 38,59%, a dotychczasowe wynagrodzenie 22.426 zł z cząstkowym wwpw 35,08%,

- za 1980 rok - 31.401,70 zł, cząstkowy wwpw 43,32%, a dotychczasowe wynagrodzenie 28.547 zł z cząstkowym wwpw 39,39%,

- za 1981 rok - 54.848,20 zł, cząstkowy wwpw 59,44%, a dotychczasowe wynagrodzenie 49.862,00 zł z cząstkowym wwpw 54,04%,

- za 1982 rok - 53.730,60 zł, cząstkowy wwpw 38,50%, a dotychczasowe wynagrodzenie 48.846,00 zł z cząstkowym wwpw 35,00%),

oraz wynagrodzenia ustalonego na podstawie zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu (Rp-7) potwierdzającego wysokość zarobków męża wnioskodawczyni za okres od dnia l października 1983 roku do dnia 14 czerwca 1992 roku - powoduje, że wskaźnik wysokości podstawy wymiaru, w I wariancie wynosi 116,20% z lat 1962-1963, 1965-1968, 1981, 1983-1995, a w II wariancie - 121,31% z lat 1962-1963, 1965-1968, 1981, 1983-1995 - doliczenie do okresu 1978-1982 10% dodatku stażowego nie powoduje zmiany w poszczególnych przyjętych do podstawy wymiaru 20 najkorzystniejszych lat kalendarzowych (bowiem tylko kwota wynagrodzenia za 1981 rok zmieni się i tylko ten rok wchodzi do podstawy wymiaru).

• ustalone za okres od 1969 roku do 1976 roku oraz za okres od dnia l stycznia 1983 roku do dnia 30 września 1983 roku na podstawie stawki godzinowej wynikającej z angaży j.w. od l października 1983 roku do 14 czerwca 1992 roku na podstawie zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu (Rp-7) oraz przy uwzględnieniu w latach 1977-1982 wynagrodzeń świadka R. T. (1) bez dodatku za lata 1962-1968 – wskaźnik wysokości podstawy wymiaru podstawy świadczenia wynosi 133,65% z lat 1962-1963, 1965-1968, 1977-1982, 1984, 1986-1990, 1992-1993.

• ustalone za okres od 1969 roku do 1976 roku oraz za okres od dnia l stycznia 1983 roku do dnia 30 września 1983 roku na podstawie stawki godzinowej wynikającej z angaży j.w. od dnia l października 1983 roku do dnia 14 czerwca 1992 roku na podstawie zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu (Rp-7) oraz przy uwzględnieniu w latach 1977-1982 wynagrodzeń świadka R. T. (1) z dodatkiem za lata 1962-1968 - wskaźnik wysokości podstawy wymiaru podstawy świadczenia wynosi 138,76% z lat 1962-1963, 1965-1968, 1977-1982, 1984, 1986-1990, 1992-1993

Powyższe wyliczenia nie były kwestionowane przez pełnomocnika wnioskodawczyni.

Przy uwzględnieniu wynagrodzeń wynikających z opinii biegłego wskaźnik wysokości podstawy wymiaru świadczenia wynosi 77,89%.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o załączoną w toku postępowania dokumentację osobową zmarłego męża wnioskodawczyni, dokumentację zgromadzoną w aktach ZUS oraz zeznania świadków F. K. (1) i R. T. (1) przesłuchanych na okoliczność wysokości zarobków W. W. (1) z okresu zatrudnienia w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w Ł. oraz w Przedsiębiorstwie (...) oraz o przeprowadzony dowód z opinii biegłego.

. Sąd uznał za nieprzydatne zeznania świadków I. W. (k. 39 odwrót i k. 93) i F. K. (1) (k. 40 i k. 93) w zakresie ustalenia wysokości wynagrodzenia zmarłego w okresie spornych zatrudnień. Świadek I. W. w ogóle nie była zatrudniona w powyższych zakładach pracy, nie pracowała też nigdy z W. W. i nie potrafiła określić składników wynagrodzenia zmarłego i ich wysokości. Z kolei świadek F. K. (1) wprawdzie pracował z W. W. w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w Ł., jednak zajmował inne stanowisko niż zmarły. Nie potrafił też wskazać w jakiej wysokości mąż wnioskodawczyni otrzymywał wynagrodzenie w tym okresie zatrudnienia i z jakich składników wynagrodzenie się składało.

Sąd nie uznał także za przydatne zeznania , wnioskodawczyni, która nie potrafiła wskazać wysokości wynagrodzenia uzyskiwanego przez zmarłego męża w obydwu spornych okresach zatrudnienia. Nie wiedziała z jakich składników składało się jego wynagrodzenie. Wskazywała jedynie ogólnie, że w Przedsiębiorstwie (...) mąż pracował w akordzie i oprócz stawki akordowej otrzymywał dodatki, lecz w jakiej wysokości - nie potrafiła wskazać, Wnioskodawczyni wskazywała na okoliczności pośrednio świadczące o wysokości zarobków męża, podnosząc, że w tym okresie stać ich było na zatrudnienie opiekunki do dziecka za 800,00 zł. Odnośnie wysokości wynagrodzenia męża stwierdziła, że zarabiał on tyle co przeciętne wynagrodzenie przez cały okres swej pracy. Również na podstawie zeznań świadka R. T. (1) nie ma możliwości ustalenia konkretnych kwot wynagrodzeń uzyskiwanych przez zmarłego. Zeznania powyższych świadków i wnioskodawczyni okazały się być nieprzydatne w kwestii ustalenia konkretnej wysokości zarobków męża wnioskodawczyni w poszczególnych spornych okresach zatrudnienia. Wskazują one jedynie ogólnie na poziom tych wynagrodzeń w odniesieniu do ówczesnego poziomu zarobków w kraju. Zatem nie dają podstaw do ustalenia konkretnych kwot zarobków.

Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu rachunkowości na okoliczność wyliczenia wysokości wynagrodzenia męża wnioskodawczyni w okresie od dnia 23 lipca 1969 roku do dnia 30 września 1983 roku w oparciu o wynikające z tego okresu angaże i wskazane w nich stawki godzinowe. Biegły dokonał powyższego przeliczenia uwzględniając 46 godzinny normatywny tydzień pracy. Strony nie wnosiły zastrzeżeń co do arytmetycznych wyliczeń biegłego. Zastrzeżenia merytoryczne pełnomocnika wnioskodawczyni sprowadzały się do żądania przyjęcia w miejsce ustalonego w ten sposób wynagrodzenia w okresie 1977-1982 wynagrodzeń R. T. (1) - pracownika tego samego zakładu zatrudnionego na tym stanowisku, na którym pracował zmarły.

Strony natomiast zgodnie ustaliły, że we wszystkich hipotetycznych wyliczeniach dokonanych na potrzeby niniejszego postępowania w oparciu o stawki godzinowe, ilość godzin przypadających na normatywny czas pracy za sporne okresy. Powyższe zostało uwzględnione przez organ rentowy w ustalonym przez strony okresie, co wpłynęło na odpowiednie skorygowanie współczynników wysokości podstawy wymiaru w wyliczeniach opartych na stawkach godzinowych.

W tak ustalonym stanie faktycznym, na podstawie art.111 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz U z 2009 r Nr 153 poz. 1227 ze zm ) oraz § 20 powołanego rozporządzenia, Sąd uznał, iż roszczenie wnioskodawczyni nie zasługuje na uwzględnienie.

Zdaniem Sądu spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do ustalenia wysokości wynagrodzeń zmarłego męża wnioskodawczyni w dwóch jego okresach zatrudnienia:

-

w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) od
dnia 12 lutego 1962 roku do dnia 13 listopada 1968 roku,

-

oraz w Przedsiębiorstwie (...) od dnia 23 lipca 1969 roku do dnia 14 czerwca 1992 roku.

Odnośnie pierwszego okresu zatrudnienia w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) pełnomocnik wnioskodawczyni wnosił początkowo o ustalenie wysokości wynagrodzenia zmarłego na podstawie stawki godzinowej w wysokości 18,83 zł ustalonej w oparciu o świadectwo pracy wystawione przez likwidatora zakładu pracy w dniu 10 października 2001 roku oraz wariantowo z uwzględnieniem 10% dodatku do pensji tytułem pracy w szkodliwych warunkach.

Sąd dopuścił jako dowód w sprawie hipotetyczne przeliczenie w tym zakresie ustalając wskaźnik wysokości podstawy wymiaru w oparciu o wynikającą z powyższego świadectwa stawkę godzinową pomnożoną przez normatywny czas pracy w dwóch wariantach : l - bez uwzględnieni 10% dodatku - obliczony z 20 najkorzystniejszych lat wyniósł 116,31% oraz 2 - z uwzględnieniem tego dodatku -obliczony z 20 najkorzystniejszych lat wyniósł 121,04%.

Pomimo tego, że w obydwu wariantach obliczone wskaźniki wysokości podstawy wymiaru były wyższe od dotychczas obliczonego z 10 kolejnych łat 1984-1993 w wysokości 106,22%, Sąd nie znalazł podstaw do ich zastosowania.

W toku postępowania przedłożono świadectwo pracy z dnia 4 listopada 1968 roku, a więc wystawione niezwłocznie po rozwiązaniu umowy o prace z W. W., w którym stawka godzinowa nie została wskazana (k. 111). Obowiązek podawania wysokości i składników wynagrodzenia został ustalony ustawą z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeks pracy (Dz.U. z 1974 roku, Nr 24,poz. 141), który wszedł w życie od l stycznia 1975 roku. Dopiero świadectwo pracy wydane w dniu 10 października 2001 roku wskazuje stawkę godzinowa, w oparciu o którą miało być wyliczane wynagrodzenie męża wnioskodawczyni.

Zdaniem Sądu to, że ze świadectwa z dnia 10 października 2001 roku wynika stawka 18,83 zł za godzinę nie przesądza, że mąż wnioskodawczyni otrzymywał równe wynagrodzenie w oparciu o tę wysokość stawki przez cały okres zatrudnienia od dnia 12 lutego 1962 roku do dnia 13 listopada 1968 roku z tym z przerwą na służbę wojskową od dnia 22 października 1963 roku do dnia 12 kwietnia 1965 roku, a wiec na przestrzeni 7 lat. Wiadomym jest bowiem jest, że wynagrodzenie w miarę upływu lat zatrudnienia wzrasta a zatem nie ma pewności co do okresu obowiązywania tej stawki.

W związku jednak z brakiem ze spornego okresu jakiejkolwiek dokumentacji osobowej męża wnioskodawczyni możną jedynie domniemywać, że stawka wymieniona w świadectwie pracy z dnia 10 października 2001 roku dotyczyła albo ostatniego pełnego miesiąca zatrudnienia plus okresu z miesiąca, w którym umowa została rozwiązana, albo tylko tego ostatniego okresu. Niezależnie od ostatecznych ustaleń w tym względzie, nie można mieć wątpliwości, że wysokość wynagrodzenia obliczona nawet z okresu półtoramiesięcznego, tj. za okres od dnia l października 1968 roku do dnia 13 listopada 1968 roku jest na tyle nieznaczna, że uwzględnienie roku 1968 do podstawy wymiaru świadczenia nie powinno powodować zmiany obliczonej renty.

Niezależnie od powyższych ustaleń wskazać należy, że fakt wypłacania 10% dodatku, tzw. szkodliwego, został ustalony jedynie na podstawie zeznań świadka F. K. (1), który wskazał jedynie, że dodatek ten był wypłacany w zakładzie. Nie zeznał jednak, że wnioskodawca niewątpliwie otrzymywał taki dodatek.

Pełnomocnik wnioskodawczyni wnosił alternatywnie o uwzględnienie za powyższy okres zatrudnienia jako wynagrodzenia W. W. (1) wynagrodzenia świadka F. K. (1). W tym celu załączono do akt sprawy akta rentowe świadka.

Zdaniem Sądu brak jest podstaw do przyjęcia za sporny okres zarobków świadka jako zarobków zmarłego pomimo, że pracowali równocześnie w tym samym zakładzie. Po pierwsze świadek pracował na innym stanowisku niż zmarły: świadek na stanowisku murarza, a W. W. (3) na stanowisku kopacza, a ostatnio kierowcy. Po drugie, świadek pomimo zatrudnienia w zakładzie w latach 1960-1981, nie udowodnił zarobków za lata 1962-1968. Nadto posiadał inny zakładowy staż pracy.

W konsekwencji swoich rozważań Sąd uznał, iż pełnomocnik wnioskodawczyni nie wykazała wysokość zarobków W. W. (1) w spornym okresie na tyle precyzyjnie, aby mogły zostać przyjęte do podstawy wymiaru świadczenia.

Sąd podniósł w uzasadnieniu swego rozstrzygnięcia, iż w sprawie niniejszej w sytuacji braku wysokości wynagrodzeń, można w świetle art. 15 ust. 2 ustawy emerytalnej za podstawę wymiaru składek przyjąć wynagrodzenie minimalne.

A zatem zdaniem Sądu z uwagi na to, że skarżąca nie była w stanie udowodnić wysokości otrzymywanego przez jej męża wynagrodzenia w okresie zatrudnienia w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w Ł. od dnia 12 lutego 1962 roku do dnia 21 października 1963 roku oraz od dnia 27 kwietnia 1965 roku do dnia 3 listopada 1968 roku, w związku z niezachowaniem się żadnej dokumentacji płacowej z tego okresu, za ten czas zatrudnienia należało przyjąć najniższe wynagrodzenie dla pracowników uspołecznionych zakładów pracy w tych latach.

Odnośnie drugiego okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego, który dokonał przeliczenia wysokości zarobków męża wnioskodawczyni z okresu od dnia 23 lipca 1969 roku do dnia 30 września 1983 roku uznając, że przedstawione angaże nie dają podstaw do ustalenia innych elementów wynagrodzenia w postaci premii i dodatków. Za kolejny okres zatrudnienia męża wnioskodawczyni, tj. od dnia l października 1983 roku do dnia 14 czerwca 1992 roku wynagrodzenie zostało ustalone w oparciu o wydane zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp-7. Ustalenie wynagrodzenia w powyższy sposób pozostaje bez wpływu na wskaźnik wysokości podstawy wymiaru, który został ustalony decyzją zmieniającą z 10 kolejnych lat 1984-1993 w wysokości 106,22%, a uwzględnienie tego okresu i wyliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru z 20 lat obejmujących ten okres skutkowałoby przyjęciem niższego wskaźnika wysokości podstawy wymiaru świadczenia ~ 77,89%.

A zatem zdaniem Sądu brak jest podstaw do obliczenia wynagrodzenia ustalonego w oparciu o opinię biegłego, z uwzględnieniem żądanego 10% dodatku stażowego w okresie 1978-1982. Wypłata powyższego dodatku nie wynika wprost z zachowanych angaży męża wnioskodawczyni, a przyjęcie że powyższy dodatek był faktycznie wnioskodawcy wypłacany jedynie na podstawie zeznań świadka R. T. (1) i kart wynagrodzeń ; z okresu 1977-1983 (k. 163), jest bezzasadne, ponieważ z powyższego wprawdzie można wnosić, że taki dodatek był wypłacany, natomiast nie wiadomo na jakich zasadach. Jak wskazał świadek, zasady te były ustalone odgórnie przez Ministerstwo w regulaminie wynagradzania w (...) na całe województwo (...). Pomimo podjęcia przez Sąd czynności zmierzających do pozyskania regulaminu wynagradzania obowiązującego w powyższym przedsiębiorstwie z tego okresu, regulamin ten nie został zachował się.

Także żądanie pełnomocnika wnioskodawczyni przyjęcia w okresie 1977-1982 jako wynagrodzenia męża wnioskodawczyni, wynagrodzenia świadka R. T. (1) z tych lat, Sąd uznał jako bezzasadne.

Sąd podniósł iż organ rentowy dokonał hipotetycznego przeliczenia wynagrodzenia W. W. (1) z uwzględnieniem wynagrodzeń świadka w powyższym okresie, co spowodowałoby niewątpliwy wzrost wskaźnika wysokości podstawy wymiaru świadczenia do 133,65% (bez dodatku) i do 138,76 % (z dodatkiem) z 20 najkorzystniejszych lat 1962-1963, 1965-1968, 1977-1982, 1984, 1986-1990, 1992-1993.

W ocenie Sądu brak jest podstaw do przyjęcia wynagrodzenia świadka R. T. (1) w powyższym okresie, w miejsce ustalonego w oparciu o stawki godzinowe wynagrodzenia męża ubezpieczonej.

Jak ustalono świadek pracował wraz z W. W. w jednym zakładzie pracy - Przedsiębiorstwie (...) w Ł.. Zarówno świadek jak i mąż wnioskodawczyni pracowali na tym samym stanowisku pracy, tj. kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony. Świadek był zatrudniony w tym zakładzie od dnia l kwietnia 1968 roku do dnia 30 listopada 1989 roku, po czym odszedł do (...) nr 5, natomiast mąż wnioskodawczyni był zatrudniony od dnia 23 lipca 1969 roku do dnia 14 czerwca 1992 roku. Tymczasem dokumentacja płacowa świadka zachowała się ze wspólnego okresu pracy obejmującego jedynie lata 1977-1982.

Pełnomocnik wnioskodawczyni argumentując zasadność przyjęcia wykazanych zarobków świadka R. T. (1) w okresie 1977-1982 jako zarobków męża wnioskodawczyni porównywał ich wynagrodzenia z okresu gdy już nie pracowali razem, tj. po 1983 roku i potwierdzonego dla każdego z nich zaświadczeniem o zatrudnieniu i wynagrodzeniu. Zdaniem Sądu rozumowanie pełnomocnika wnioskodawczyni, że niewielkie różnice w wynagrodzeniu obu panów w tym okresie potwierdzonych w Rp-7 wynagrodzeń rzutuje na możliwość przyjęcia zarobków świadka w miejsce ustalonych na podstawie angaży wynagrodzeń męża wnioskodawczyni w okresie 1977-1982 jest nieprawidłowe.

Po pierwsze na wysokość wynagrodzenia W. W. (1) wskazują wprost zachowane angaże przewidujące w poszczególnych okresach stawkę godzinową, od której obliczane było jego wynagrodzenie, A zatem można mieć pewność, zdaniem Sądu , że mężowi wnioskodawczyni zostało wypłacone wynagrodzenie co najmniej w wysokości obliczonej na podstawie angaży z lat 1969-1982.

Po drugie na wynagrodzenie świadka z okresu 1977-1982 składają się oprócz pensji zasadniczej, także elementy, które nie mają charakteru stałego, czy to w odniesieniu do wysokości wypłaty, czy do częstotliwości ich wypłaty. Chodzi tu o dodatki z tytułu pracy w nadgodzinach, w soboty, dodatku za pracę w święta i w nocy oraz zasiłku chorobowego, a także premii. Trudno zatem przyjąć, że zarówno maż wnioskodawczyni, jak i świadek R. T. (1) pracowali w tym samym wymiarze w godzinach nadliczbowych, w soboty, niedziele, święta, noce, chorowali w tym samym czasie, co względnie mogło gwarantować, że otrzymywaliby dodatki z tego tytułu w tej samej wysokości, a co za tym idzie otrzymywaliby taką samą pensję.

Ponadto Sąd uznał, iż nie znajduje uzasadnienia przyjęcie wynagrodzeń świadka R. T. (1) z tego okresu powiększonego o 30% premii, gdyż świadek zeznawał, iż wysokość premii nie była stała, bowiem była określona jako premia „do 30%" i zależna od zysku przedsiębiorstwa oraz od przestrzegania dyscypliny przez pracownika. Zatem przyjęcie zgodnie z żądaniem pełnomocnika wnioskodawczyni wynagrodzenia świadka R. T. (1) nie znajduje podstaw.

W ocenie Sądu wobec ustalenia wysokości niewątpliwie wypłacanych mężowi wnioskodawczyni wynagrodzeń na podstawie stawek godzinowych z zachowanych z okresu od dnia 23 lipca 1969 roku do dnia 30 września 1983 roku angaży jako iloczynu normatywnego czasu pracy, brak jest możliwości uwzględnienia wynagrodzenia świadka R. T. (1) za lata 1977-1982.

Sąd uznał, iż wnioskodawczyni pomimo kwestionowania przyjęcia minimalnego wynagrodzenia w j.g.u. w okresie zatrudnienia jej męża w Miejskim Przedsiębiorstwie (...), w którym brak jest jakichkolwiek dokumentów płacowych, nie wykazała w niniejszym postępowaniu wysokości rzeczywiście otrzymywanych wynagrodzeń zmarłego. Nadto bezzasadne okazało się być żądanie jej pełnomocnika przyjęcia jako wynagrodzenia męża ubezpieczonej w okresie zatrudnienia w (...) wynagrodzenia świadka R. T. z lat 1977-1982, jako że z tego okresu zachowały się angaże z zatrudnienia W. W. (1) z określonymi w nich stawkami godzinowymi.

Reasumując Sąd stwierdził, iż organ rentowy dokonał stosownych hipotetycznych przeliczeń w oparciu o właściwy przepis art. 111 ustawy we wszystkich wskazywanych przez pełnomocnika wnioskodawczyni wariantach, jednak brak było podstaw do przyjęcia w niniejszej sprawie wyliczeń, w wyniku których wskaźnik wysokości podstawy wymiaru świadczenia byłby wyższy od dotychczasowego.

Tymczasem zarówno przyjęcie minimalnego wynagrodzenia za okres nieudokumentowanego wynagrodzenia z zatrudnienia w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w Ł. od dnia 12 lutego 1962 roku do dnia 13 listopada 1968 roku (z wyłączeniem okresu służby wojskowej), jak i przyjęcie wynagrodzenia obliczonego na podstawie stawki godzinowej za okres od dnia 23 lipca 1969 roku do dnia 30 września 1983 roku i na podstawie Rp-7 za okres od dnia l października 1983 roku do dnia 14 czerwca 1992 roku z (...) w Ł., pozostają bez wpływu na wysokość dotychczas ustalonego wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 106,22% z lat 1984-1993 (wskaźnik wysokości podstawy wymiaru przy uwzględnieniu kwot wynagrodzeń wynikających z opinii biegłego z 20 lat byłby niższy (77,89%).

Powyższy wyrok zaskarżył apelacją jej pełnomocnik , zarzucając zaskarżonemu rozstrzygnięciu :

1.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 111 ust. i pkt. 3 w zw. z art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 153, póz. 1227 ze zm.) poprzez ich błędną interpretację i niezasadne niezastosowanie w niniejszej sprawie, wynikające z nieuzasadnionego przyjęcia, iż nie istnieją podstawy do ponownego obliczenia renty rodzinnej przysługującej wnioskodawczyni,

2.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 97 §2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku kodeks pracy poprzez jego błędną interpretację i niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, iż stawka godzinowa wpisana do świadectwa pracy z dnia 10 października 2001 roku (oraz 13.06.1996 r.) dotyczyła albo ostatniego pełnego miesiąca zatrudnienia plus okresu z miesiąca, w którym umowa została rozwiązana, albo tylko tego ostatniego okresu, podczas gdy taka okoliczność nie wynika z treści przedmiotowego przepisu,

3.  naruszenie przepisów prawa procesowego, mające wpływ na treść wyroku: tj. art. 217 §2 k.p.c., 232 k.p.c., 233 §1 k.p.c., 316 k.p.c., art. 473 k.p.c., poprzez wadliwą i wybiórczą ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, wskazaniom wiedzy i logicznemu rozumowaniu, co w konsekwencji doprowadziło do przyjęcia, iż zebrane dowody nie pozwalają na ustalenie dochodów uzyskiwanych przez ubezpieczonego W. W. (4) w spornym okresie tj. w latach 1977 - 1982, a nadto poprzez niezasadne przyjęcie, iż okoliczności sporne zostały już dostatecznie wyjaśnione, mimo zaniechania przeprowadzenia zgłoszonego wniosku dowodowego w postaci przesłuchania G. T. (1) w charakterze świadka oraz zamknięcia rozprawy pomimo faktu nie posiadania informacji od Policji w zakresie zaniechania wykonania zleconej czynności doprowadzenia świadka T. na termin posiedzenia w dniu 28 sierpnia 2012 roku.

III. Na podstawie art. 381 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c. pełnomocnik wniósł o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka G. T. (1), na okoliczność na podstawie jakiej dokumentacji świadek wystawiał świadectwa pracy W. W. (4) w 1996 roku oraz w 2001 roku, gdzie się znajduje przedmiotowa dokumentacja, jakie były zasady wynagradzania pracowników Miejskiego Przedsiębiorstwa (...) w latach 60 — tych ubiegłego wieku, zwłaszcza na stanowisku kopacza oraz kierowcy.

2. zobowiązanie świadka G. T. (1), jako likwidatora Miejskiego Przedsiębiorstwa (...), będącej następcą prawnym Miejskiego Przedsiębiorstwa (...), do wskazania miejsca przechowywania akt osobowych oraz dokumentacji placowej W. W. (4) ewentualnie do przekazania przedmiotowych dokumentów do Sądu.

W konsekwencji swojego stanowiska pełnomocnik wnioskodawczyni wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie odwołania w całości ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji .

W uzasadnieniu swego stanowiska strona skarżąca podniosła , iż wnioskodawczyni udowodniła wysokość zarobków zmarłego męża w latach 1977-1982.

Natomiast co do zarobków uzyskiwanych w okresie od 11 lutego 1962 roku do 13 listopada 1968 roku rozstrzygnięcie Sądu było przedwczesne, albowiem na dzień wydania skarżonego wyroku nie zostały dostatecznie wyjaśnione okoliczności sporne, albowiem Sąd zamknął rozprawę, mimo zaniechania przeprowadzenia zgłoszonego wniosku dowodowego w postaci przesłuchania G. T. (1) w charakterze świadka oraz pomimo faktu nie posiadania informacji od Policji w zakresie zaniechania wykonania zleconej czynności doprowadzenia świadka T. na termin posiedzenia w dniu 28 sierpnia 2012 roku.

Jednocześnie skarżący zaznacza, iż w przedmiotowej sytuacji nie wniósł zastrzeżenia w trybie art. 162 k.p.c., powołując się na treść orzeczenia Sądu Najwyższego w uzasadnieniu wyroku z dnia 2 lipca 2009 roku, wydanym w sprawie IUK 37/09).

Odnośnie okresu 1962 - 1968 strona skarżąca podała , iż okolicznością bezsporną jest, iż mąż wnioskodawczyni oraz świadek F. K. (1) pracowali w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku w Miejskim Przedsiębiorstwie (...).

Ze względu na upływ czasu świadek K. nie był w stanie podać konkretnych zarobków uzyskiwanych w przedmiotowym przedsiębiorstwie przez męża Wnioskodawczyni, jednakże potwierdził fakt, iż zarówno on, jak i W. W. (4) zarabiali bardzo dobrze, ponad średnia krajową. Do takich wniosków można dojść również na podstawie znajdujących się w aktach sprawy dwóch świadectw pracy, mianowicie z dnia 10 października 2001 roku oraz z dnia 13 czerwca 1996 r., które zawierają analogiczna treść. Z przedmiotowych świadectw pracy wynika bowiem fakt zatrudnienia w Miejskim Przedsiębiorstwie (...), stanowisko pracy, wysokość stawki godzinowej - tj. 18.83 zł wymiar czasu pracy - zatem pełny, a nadto świadectwo pracy zawiera informacje o przerwie w pracy wynikającej z odbywania przez W. W. (4) zasadniczej służby wojskowej w okresie od 22.10.1963 r. do 12.04.1965 r., i powrocie do pracy, który nastąpił w dniu 27.04.1965 roku. Zdaniem strony skarżącej nie było żadnych przeszkód aby dokonać ustalenia uzyskanych dochodów w tym okresie w oparciu o przedmiotowe świadectwo pracy. Ponadto istnieje w dalszym ciągu zdaniem strony apelującej możliwość zweryfikowania wysokości zarobków w oparciu o zeznania świadka G. T., który wystawiał świadectwa pracy i określi zasady wynagradzania pracowników w spornym okresie i wskaże miejsce przechowywania dokumentacji płacowej.

Odnośnie natomiast okresu lat 1977 -1982 strona apelująca podniosła , iż zmarły mąż wnioskodawczyni otrzymywał wynagrodzenie w takiej wysokości jak świadek R. T. i okoliczność te można przyjąć z bardzo dużym prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością .

Strona apelująca podniosła, powołując się na podane w apelacji orzecznictwo Sądu Najwyższego , iż w szczególnych okolicznościach faktycznych, zeznania świadków mogą być podstawą ustalenia przez sąd, że ubezpieczony otrzymywał wynagrodzenie co najmniej w kwocie średniego wynagrodzenia pracowników danej komórki organizacyjnej ( uzasadnienie wyroku SN z dnia 8 sierpnia 2006 r., I UK 27/06, OSNP 2007/15-16/235, uzasadnienie wyroku SN z dnia 7 grudnia 2006 r., I UK 179/06, Lex nr 342283).

Świadek R. T. pracował w tym samym przedsiębiorstwie co mąż wnioskodawczyni, zajmował to samo stanowisko pracy.Angaże W. W. (4) są praktycznie tożsame z angażami świadka T. uwidocznionymi w kartach płac.

Zdaniem Skarżącego nie ma przeszkód, aby ustalić wysokość wynagrodzenia męża wnioskodawcy w spornym okresie w oparciu o dokumentację płacową świadka T..

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie .

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie jest przeliczenie wysokości renty rodzinnej, jaką wnioskodawczyni otrzymuje po zmarłym mężu W. W. a w szczególności w oparciu o wysokość zarobków jakie uzyskał jej mąż w dwóch zakładach pracy a mianowicie: w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w Ł. od 12 lutego 1962 r do 13 listopada 1968 r i w Przedsiębiorstwie (...) w Ł. od 23 lipca 1969 r do 14 czerwca 1992 r., w świetle decyzji organu rentowego z 23 lipca 2010 r zmienionej decyzja z dnia 22 czerwca 2011 r.

Zasady przeliczania świadczeń reguluje art. 111 ust. l ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2009r. Nr . 153, póz. 1227, ze zm., który stanowi, iż możliwe jest ponowne obliczenie wysokości emerytury lub renty od podstawy wymiaru ustalonej w myśl art. 15 ustawy, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego:

1)  z liczby kolejnych lat kalendarzowych i w okresie wskazanym do ustalenia poprzedniej podstawy wymiaru świadczenia,

2)  z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury lub renty albo o ponowne ustalenie emerytury lub renty, z uwzględnieniem art. 176,

3)  z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury lub renty a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego.

Natomiast w myśl art. 15 powołanej ustawy podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 tego samego przepisu przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym złożono wniosek o emeryturę lub rentę. Z kolei ust. 6 tego samego przepisu stanowi, że na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

A zatem aby można było przeliczyć wcześniej wyliczone już świadczenie należy przede wszystkim udowodnić za pomocą wszelkich środków dowodowych a w szczególności dokumentów placowych wysokość zarobków, jakie mogą być brane pod uwagę przy ponownym wyliczaniu wysokości świadczenia.

Zgodnie z art. 6 kc ciężar dowodu wysokości zarobków męża ze spornych lat spoczywał na wnioskodawczyni.

§ 20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10 póz. 49, ze zm.) obowiązującego do dnia 23 listopada 2011 roku, tj. w dniu wniesienia wniosku o ponowne przeliczenie emerytury, stanowił, iż środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość zarobku lub dochodu stanowiącego podstawę wymiaru emerytury lub renty są - dla pracowników - zaświadczenia zakładów pracy wystawione według wzoru ustalonego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych albo legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca wpisy dotyczące okresów zatrudnienia i wysokości osiąganych zarobków.

W niższej sprawie we wniosku o przeliczenie , w zakresie udowodnienia wysokości zarobków ze spornego okresu, wnioskodawczyni złożyła świadectwo pracy z Miejskiego Przedsiębiorstwa (...) ze stawką godzinową 18, 83 zł oraz Rp 7 z zarobkami od 1983 r do 1992 r. Natomiast wynagrodzenie jej męża z drugiego zakładu pracy zostało potwierdzone znajdującymi się w aktach rentowych dokumentami płacowymi Rp 7 za lata 1983-2001.

Analiza całego postępowania sądowego w niniejszej sprawie wskazuje, iż Sąd I instancji zgodnie z regułami dotyczącymi postępowania dowodowego w tego rodzaju sprawach zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądowym , przeprowadził szczegółowe postępowanie dowodowe w kierunku ustalenia wysokości zarobków zmarłego męża w spornych okresach , mając na uwadze wielokrotnie modyfikowane żądanie wnioskodawczyni .

Postępowanie dowodowe przed Sądem Okręgowym zostało oparte na dowodzie z zeznań świadków, opinii biegłego z zakresu rachunkowości, hipotetycznym wyliczaniu wysokości wskaźników podstawy wymiaru przez organ rentowy i dokonał szczegółowej oceny tego postępowania.

Sąd I instancji w obszernych motywach swojego uzasadnienia szczegółowo przedstawił wynik swojej oceny w zakresie przeprowadzonego postępowania dowodowego, podnosząc, iż wyliczona wysokość renty w decyzji organu rentowego z dnia 22 czerwca 2011 ze wskaźnikiem wysokości podstawy wymiaru -106, 22 % jest prawidłowa. Natomiast żądanie wnioskodawczyni przyjęcia za brakujące zarobki męża w latach 1962-1968, zarobków wyliczonych w oparciu o stawkę godzinową ze świadectwa pracy z dnia 10 października 2001 r jest nieuzasadnione z uwagi na to, że stawka ta dotyczyła ostatniego okresu zatrudnienia a nie całego okresu pracy W. W. (1).

Przyjęcie w tym okresie jako miarodajnych zarobków świadka F. K., jest zdaniem Sądu również nie uzasadnione, z uwagi na to, że świadek ten pracował na innym stanowisku niż mąż wnioskodawczyni i nie udowodnił swoich zarobków z lat 1962-1968 i posiadał inny staż pracy.

A zatem w świetle podniesionych rozważań, Sąd uznał, iż wnioskodawczyni nie udowodniła wysokości zarobków męża z okresu lat 1962-1968 a przy braku jakiejkolwiek dokumentacji płacowej możliwe jedynie było przyjęcie w świetle art. 15 ust. 2 ustawy emerytalnej, wynagrodzenia minimalnego za ten okres.

Natomiast po przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości w celu ustalenia wysokości wynagrodzenia męża wnioskodawczyni z drugiego spornego okresu a mianowicie lat 1969-1992 i hipotetycznym wyliczeniu wskaźnika przez organ rentowy, Sąd uznał, iż brak jest podstaw do przyjęcia takich wyliczeń w szczególności, z uwagi na brak podstaw do uwzględnienia zarobków świadka R. T. z lat 1977-1982 ,za które to lata nie ma dokumentów Rp 7 a na faktyczną wysokość zarobków W. W. (1) wskazują z tego okresu zachowane angaże z określoną stawką godzinową .

Reasumując po przeprowadzeniu szczegółowej analizy postępowania dowodowego, Sąd uznał, iż zarówno przyjęcie minimalnego wynagrodzenia za okres nieudokumentowanego wynagrodzenia z zatrudnienia w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w Ł. od dnia 12 lutego 1962 roku do dnia 13 listopada 1968 roku (z wyłączeniem okresu służby wojskowej), jak i przyjęcie wynagrodzenia obliczonego na podstawie stawki godzinowej za okres od dnia 23 lipca 1969 roku do dnia 30 września 1983 roku i na podstawie Rp-7 za okres od dnia l października 1983 roku do dnia 14 czerwca 1992 roku z (...) w Ł., pozostają bez wpływu na wysokość dotychczas ustalonego wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 106,22% z lat 1984-1993, zaskarżoną decyzją z dnia 22 czerwca 2011 r. a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru przy uwzględnieniu kwot wynagrodzeń wynikających z opinii biegłego z 20 lat byłby niższy (77,89%).

Natomiast ocena w/w stanowiska Sądu I instancji w świetle zarzutów apelacji wskazuje, iż rozstrzygniecie Sądu Okręgowego jest prawidłowe i Sąd ten w żaden sposób nie naruszył przepisów postępowania wskazanych w apelacji a w szczególności nie przekroczył zasady swobodnej oceny dowodów.

Nie można podzielić argumentu strony skarżącej, zawartego w apelacji, iż Sąd I instancji dokonał wadliwej i wybiórczej oceny dowodów przez to, że zaniechał przeprowadzenia dowodu z zeznań świadka G. T., na okoliczność wyjaśnienia podstaw wystawienia mężowi wnioskodawczyni dwóch świadectw pracy , jakie były zasady wynagradzania pracowników Miejskiego Przedsiębiorstwa (...) oraz wskazania miejsca przechowywania się dokumentacji płacowej tego przedsiębiorstwa .

Odnosząc się do zarzutów naruszenia wskazanych w apelacji, z powodu nie przeprowadzenia dowodu z zeznań w/w świadka , wymienionych w niej przepisów postępowania należy podnieść, iż to Sąd I instancji w świetle art. 227 kpc decyduje jakie dowody mają istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy i jakie należy przeprowadzić. Sąd podniósł w uzasadnieniu swego rozstrzygnięcia, iż nie przeprowadził tego dowodu, z uwagi na nieusprawiedliwione niestawiennictwo świadka na rozprawę i nie możność jego przymusowego doprowadzenia.

Natomiast z treści pisma pełnomocnika wnioskodawczyni k/ 154 wynika , iż strona skarżąca nie była w stanie podać faktycznego miejsca zamieszkania, czy tez pobytu tego świadka przy ciążącym na niej z tego tytułu obowiązku. A zatem Sąd nie miał obowiązku przymusowego doprowadzania świadka na termin rozprawy za pośrednictwem Policji, w sytuacji gdy strona skarżąca nie wskazała aktualnego adresu świadka , gdyż takie postanowienie Sądu było nie do wykonania.

Natomiast nie uwzględniono w/w wniosku dowodowego na etapie postępowania apelacyjnego a zawartego w apelacji, przede wszystkim z uwagi na treść tezy dowodowej, która nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy oraz z uwagi na treść art. 381 kpc, uznając, iż dowód ten strona skarżąca mogła skutecznie powołać przed Sądem I instancji , wskazując prawidłowy adres miejsca pobytu czy zamieszkania świadka.

Również nie uzasadniony jest zarzut zawarty w apelacji naruszenia przez Sąd Okręgowy prawa materialnego art. 111 i art. 15 ustawy emerytalnej. Ustalony stan faktyczny w sprawie w oparciu o przeprowadzone dowody jednoznacznie wskazuje, iż Sąd I instancji dokonał prawidłowego zastosowania w/w przepisów do stanu faktycznego, w żaden sposób nie przeprowadzając ich błędnej interpretacji.

Zarzut naruszenia w/w przepisów prawa materialnego przez Sąd Okręgowy sprowadza się w zasadzie tylko do zajęcia przez Sąd odmiennego stanowiska w sprawie, niż strona apelująca.

Nie można również uznać, iż Sąd I instancji dopuścił się naruszenia art. 97 § 2 kp, poprzez przyjęcie, iż stawka godzinowa ze świadectwa pracy z dnia 10 października 2001 r dotyczyła tylko ostatniego miesiąca zatrudnienia męża wnioskodawczyni lub okresu w którym umowa o prace była rozwiązana. Wskazany przepis stanowi o obowiązku pracodawcy wydania pracownikowi świadectwa pracy w związku z zatrudnieniem na określony czas pracy. Natomiast nie odnosi się w żaden sposób do oceny świadectw pracy np. w zakresie czasookresu obowiązywania wymienionej w nim stawki godzinowej, czy też innych podanych w nim składników. A zatem przepis ten nie ma żadnego odniesienia do oceny stanowiska Sądu I instancji w podanym zakresie.

Sąd I instancji prawidłowo podał w uzasadnieniu swego rozstrzygnięcia , iż stawka podana w tym świadectwie w w/w dniu nie może przesadzać o wysokości takiej samej stawki w całym okresie zatrudnienia męża wnioskodawczyni, z uwagi na to , że na przestrzeni lat, stawka ta ulegała zmianie a okres ten dotyczy 7 lat . ( 1962-1968) .

Również uznać należy za nieuzasadniony zawarty w uzasadnieniu apelacji zarzut nie wzięcia pod uwagę przez Sąd I instancji możliwości przyjęcia w miejsce zarobków męża wnioskodawczyni, zarobków świadków K. i T.. W zakresie nie uwzględnienia zarobków w/w świadków Sąd szczegółowo uzasadnił swoje stanowisko w pisemnych motywach uzasadnienia orzeczenia natomiast na marginesie należy wskazać, iż jakkolwiek postępowanie dowodowe w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych nie podlega regułom ograniczeń wynikających w innych sprawach sadowych, to jednak dowodzenie wysokości zarobków męża wnioskodawczyni za pomocą dowodu z dokumentacji płacowej innych świadków w sytuacji, gdy istnieje dokumentacja płacowa, jest zbyt daleko idącą regułom dowodową, prowadzącą do ustalania nie rzeczywistego stanu rzeczy. Ponadto w obecnie obowiązujących przepisach prawa ubezpieczeniowego, brak jest podstaw prawnych do przyjmowania jakichkolwiek zarobków pracowników porównywalnych w odniesieniu do innego pracownika zatrudnionego w kraju.

Z tych wszystkich względów uznając apelację za bezzasadną, orzeczono na podstawie art. 385 kpc.