Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód C. G. wniósł pozew przeciwko Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo – Kredytowej im. F. S. z siedzibą w G. domagając się pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego w postaci prawomocnego nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, wydanego przez Sąd Rejonowy w Kościerzynie w dniu 8 października 2001r., w sprawie z powództwa Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej im. F. S. z siedzibą w G. przeciwko L. B. i C. G., pod sygn. akt I Nc 759/01, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 24 września 2002r.. Jednocześnie powód wniósł o zasądzenie od pozwanej kosztów procesu według norm przepisanych oraz o udzielenie zabezpieczenia roszczenia poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko niemu przed Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym w Słupsku J. Ż. w sprawie Km 3227/15, a w dalszym toku postępowania wniósł o zwolnienie go od kosztów sądowych w niniejszej sprawie w całości i ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Uzasadniając wniesione żądanie powód wskazał, iż w 2000 roku poręczył spłatę zobowiązania wynikającego z umowy pożyczki zawartej pomiędzy pozwaną a L. B.. Z informacji udzielonej mu przez pożyczkobiorcę wynika, iż ten spłacił całość zobowiązania. Powód aż do dnia 10 września 2015r., tj. do chwili doręczenia mu pierwszego wezwania do zapłaty nie otrzymywał wcześniej od pozwanej żadnej informacji w przedmiocie istnienia zobowiązania. Pomimo powyższych okoliczności na podstawie wyżej opisanego tytułu wykonawczego zostało wszczęte przeciwko powodowi postępowanie egzekucyjne. Zdaniem powoda, roszczenie z tytułu wykonawczego zostało w całości zaspokojone przez L. B., natomiast w razie jego istnienia uległo ono przedawnieniu w całości - co uzasadnia konieczność pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności. Powód zakwestionował również wysokość odsetek zasądzonych przedmiotowym nakazem zapłaty, wskazując, iż są one zbyt wysokie.

Prawomocnym postanowieniem z dnia 30 marca 2016r. powód C. G. został zwolniony od kosztów sadowych w niniejszej sprawie w całości. Sąd oddalił wniosek powoda o ustanowienie pełnomocnika z urzędu /k. 38 akt/.

Prawomocnym postanowieniem z dnia 31 marca 2016r. Sąd zabezpieczył powództwo w ten sposób, że zawiesił postępowanie egzekucyjne prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Słupsku J. Ż. w sprawie Km 3227/15, do czasu prawomocnego zakończenia postępowania / k. 43 akt/.

Pozwana Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo – Kredytowa im. F. S. z siedzibą w G. uznała przedmiotowe powództwo w całości, jednocześnie wnosząc o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów z tytułu zastępstwa procesowego według norm przepisanych na podstawie art. 101 k.p.c. Pozwana zakwestionowała uregulowanie całości zobowiązania przez pożyczkobiorcę, przychyliwszy się jednak do zarzutu przedawnienia roszczenia. Uzasadniając żądanie w przedmiocie zasądzenia na jej rzecz kosztów procesu, pozwana wskazała, iż powód przed wniesieniem pozwu nie wzywał jej do umorzenia egzekucji z uwagi na upływ terminu przedawnienia, a tym samym uniemożliwił jej ustosunkowanie się do treści roszczenia i zapobiegnięcie wytoczeniu powództwa.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 8 października 2001r. Sąd Rejonowy w Kościerzynie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, w sprawie oznaczonej sygn. akt I Nc 759/01, z powództwa Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo – Kredytowej im. F. S. z siedzibą w G. przeciwko L. B. i C. G., w treści którego nakazał pozwanym aby zapłacili solidarnie powodowi kwotę 4.184 zł wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 80% w skali roku od dnia 16 sierpnia 2001r. do dnia zapłaty oraz kosztami sądowymi w łącznej kwocie 1.622 zł w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia niniejszego nakazu albo wnieśli w tym terminie zarzuty. Przedmiotowy nakaz zapłaty uprawomocnił się w dniu 30 października 2001r., zaś w dniu 24 września 2002r. został zaopatrzony w klauzulę wykonalności.

Dowód: nakaz zapłaty z dnia 8 października 2001r., sygn. akt I Nc 759/01 – k. 5;

Na podstawie powyższego tytułu wykonawczego Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo – Kredytowa im. F. S. z siedzibą w G. wszczęła przeciwko C. G. postępowanie egzekucyjne przed Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym w Słupsku J. Ż. (Km 3227/15).

Dowód: zawiadomienie o wszczęciu egzekucji, zajęcia wierzytelności, wezwanie do dokonywania potrąceń z ranty lub emerytury – w aktach egzekucyjnych Km 3227/15;

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd oparł ustalenia w zakresie stanu faktycznego – który w istocie był bezsporny – na podstawie dokumentów złożonych do akt sprawy oraz na dokumentach znajdujących się w aktach postępowania egzekucyjnego o sygn. akt Km 3227/15 prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Słupsku J. Ż., które nie zostały zakwestionowane zarówno co do formy jak i treści przez strony. Również Sąd nie znalazł podstaw do zakwestionowania wiarygodności zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Podstawę prawą żądania powoda stanowi art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c., zgodnie z którym dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie.

Powód w treści pozwu podnosił zarzut spłaty całości zobowiązania wynikającego z umowy pożyczki oraz zarzut peremptoryjny - przedawnienia roszczenia.

Pozwana uznała powództwo w całości.

Zgodnie z art. 213 § 2 k.p.c. sąd jest związany uznaniem powództwa, chyba że uznanie jest sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa. Uznanie powództwa jest aktem dyspozycyjności materialnej pozwanego, który za zasadne uznaje zarówno roszczenie powoda, jak i przyznaje uzasadniające je przytoczone przez powoda okoliczności faktyczne, a w konsekwencji godzi się na wydanie wyroku uwzględniającego żądanie pozwu (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 września 1983 r., III CRN 188/83, OSNC 1984, nr 4, poz. 60). Jest to stanowcze, bezwarunkowe oświadczenie woli i wiedzy pozwanego (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 czerwca 1973 r., II CR 167/73, OSNC 1974, nr 5, poz. 94).

W realiach przedmiotowej sprawy brak jest podstaw do kwestionowania uznania przez pozwaną powództwa. Okoliczności sprawy w zakresie niezbędnym do oceny roszczenia powoda były w zasadzie bezsporne, wobec czego Sąd nie przeprowadzał w tym zakresie postępowania dowodowego. W świetle powyższego Sąd uznał, iż oświadczenie pozwanej o uznaniu powództwa było skuteczne oraz nie budziło żadnych wątpliwości.

Mając powyższe na uwadze, Sąd uwzględnił powództwo i pozbawił w całości wykonalności tytuł wykonawczy w postaci nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym wydanego przez Sąd Rejonowy w Kościerzynie z dnia 8 października 2001 r., w sprawie pod sygn. akt I Nc 759/01, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 24 września 2002r. - o czym Sąd orzekł w punkcie 1 sentencji wyroku.

W punktach 2 i 3 sentencji wyroku orzekając o kosztach postępowania, Sąd postanowił nie obciążać pozwanej kosztami postępowania w sprawie, od uiszczenia, których zwolniony był powód oraz oddalił wniosek pozwanej o zasądzenie kosztów postępowania.

Zgodnie z treścią art. 101 k.p.c. zwrot kosztów należy się pozwanemu pomimo uwzględnienia powództwa, jeżeli nie dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał przy pierwszej czynności procesowej żądanie pozwu.

Sąd miał na względzie, iż wprawdzie pozwana odpowiadając na pozew wniesiony w niniejszej sprawie uznała jego żądanie, to jednak nie sposób przyjąć, iż nie dała ona powodów do wytoczenia powództwa. Pozwana w toku procesu podnosiła, iż niniejsze postępowanie zostało wszczęte przez powoda bez uprzedniego wezwania jej do umorzenia postępowania egzekucyjnego, tym samym powód uniemożliwił jej ustosunkowanie się do treści roszczenia i zapobiegnięcie wytoczeniu powództwa. Powyższa okoliczność, w jej przekonaniu rzutowała na odpowiedzialność powoda w przedmiocie powstania kosztów postępowania.

W ocenie Sądu, argumenty przytoczone przez pozwaną nie są jednak wystarczające dla zastosowania normy wynikającej z art. 101 k.p.c.. Zauważyć bowiem należy, iż w świetle poglądów doktryny i orzecznictwa, pozwany nie daje powodu do wytoczenia powództwa, jeżeli jego stosunek wobec roszczenia powoda, oceniony zgodnie z doświadczeniem życiowym, usprawiedliwia wniosek, że powód uzyskałby zaspokojenie swojego roszczenia bez wytoczenia powództwa. Powyższe regulacje co do zasady nie mają jednak zastosowania w tych wypadkach, gdy osiągnięcie skutku prawnego nie może nastąpić w inny sposób niż tylko przez wytoczenie powództwa, choćby nawet zamiary stron były całkowicie zgodne. Na względzie mieć należy, iż powództwo opozycyjne jest powództwem o ukształtowanie prawa, które w związku ze spełnieniem świadczenia poza postępowaniem egzekucyjnym, czy przedawnieniem roszczenia wynikającego ze stosunku zobowiązaniowego mogło zostać wytoczone. Istniała bowiem i nadal istniałaby potencjalna możliwość żądania wykonania zobowiązania wynikającego z tytułu wykonawczego z użyciem przymusu w postaci prowadzenia postępowania egzekucyjnego. Powyższe stanowisko zostało potwierdzone opinią Sądu Najwyższego, wyrażoną w postanowieniu z 6 grudnia 2012 roku wydanym w sprawie o sygn. akt IV Cz 121/12 [w:] LEX numer 1288733, w którym Sąd Najwyższy stwierdził, że jeśli zachodzą okoliczności stanowiące podstawę powództwa opozycyjnego, o którym mowa w art. 840 k.p.c., sam fakt dysponowania przez wierzyciela tytułem wykonawczym, który może stanowić podstawę egzekucji, daje dłużnikowi powód do wytoczenia sprawy w rozumieniu art. 101 k.p.c.. Jeśli więc w takiej sytuacji powództwo zostaje wytoczone przez dłużnika i w toku procesu wierzyciel wydaje dłużnikowi sporny tytuł wykonawczy, to dłużnik zasadnie może domagać się zasądzenia zwrotu kosztów procesu na podstawie art. 98 k.p.c., podnosząc, że zaspokojenie roszczenia nastąpiło na skutek wytoczenia powództwa.

Powyższe skutkowało oddaleniem wniosku pozwanej o zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania.

W uzasadnieniu powołanego powyżej postanowienia, Sąd Najwyższy wskazał również, iż ewentualne uznanie powództwa mogłoby zostać wzięte pod uwagę przy ocenie przesłanek odstąpienia od obciążania pozwanego kosztami procesu na podstawie art. 102 k.p.c..

W świetle powyższego, Sąd w oparciu o treść art. 102 k.p.c. mając na uwadze charakter powództwa i szczególne okoliczności sprawy, takie jak uznanie żądania pozwu oraz postawę procesową pozwanej, która pozwoliła na szybkie rozstrzygnięcie sprawy - nie obciążył pozwanej obowiązkiem zwrotu na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Słupsku kosztów postępowania powstałych w niniejszej sprawie, od uiszczenia których powód został zwolniony w całości.