Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XIII Ga 721/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 15 marca 2016 roku Sąd Rejonowy w Płocku w pkt 1 zasądził od pozwanej Z. P. na rzecz powoda J. W. kwotę 2.747,70 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot:

- 65,87 złotych od dnia 23 maja 2013 roku do dnia zapłaty;

- 197,05 złotych od dnia 23 maja 2013 roku do dnia zapłaty;

- 359,65 złotych od dnia 6 czerwca 2013 roku do dnia zapłaty;

- 2.125,13 złotych od dnia 16 października 2013 roku do dnia zapłaty

w pkt 2 oddalił powództwo w pozostałej części oraz zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 717,00 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 617,00 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (wyrok - k. 76, uzasadnienie - k. 77 - 81).

Apelację od wyroku złożyła pozwana Z. P., zaskarżając go w całości.

Zaskarżonemu orzeczeniu skarżący zarzucił:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i sprzecznych z materiałem dowodowym, a polegający na przyjęciu, że:

a)  pozwana zakupiła towar od powoda, na który została wystawiona faktura VAT (...) w sytuacji, gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy nie dawał ku temu podstaw;

b)  powód przesłał towar, na który wystawiona została faktura VAT nr (...) w sytuacji, gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności z treści listu przewozowego wynika, iż cała paczka ważyła jedynie 1,7 kg i w sytuacji gdy według twierdzeń powoda w przesyłce tej miało znajdować się 20 kompletów dresów;

2.  obrazę przepisów prawa procesowego to jest art. 233 k.p.c. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów, a polegające na:

a)  uznaniu za wiarygodny dowodu w postaci listu przewozowego i potwierdzenia nadania przesyłki jako dowodu przesłania towaru w sytuacji gdy zgodnie z zasadami logiki stwierdzić należy, że 20 kompletów dresów ważyło znacznie więcej niż 1,7 kg, a strona pozwana wskazywała że w paczce były jedynie pocięte gazety;

b)  nadanie wiarygodności dokumentom złożonym przez powoda w sytuacji gdy strona kwestionowała ich treść jak również okoliczności ich sporządzenia oraz domagała się złożenia ich oryginałów;

3.  obrazę przepisów prawa procesowego to jest art. 328 k.p.c. poprzez sporządzenie uzasadnienia uniemożliwiającego weryfikację merytoryczną zasadności zapadłego orzeczenia.

Ponadto skarżący wniósł o uzupełniające przesłuchanie obu świadków albowiem ich przesłuchanie odbyło się bez udziału strony, która jest osobą starszą i schorowaną, a Sąd I instancji ograniczył się do zadania pytań dotyczących współpracy, w sytuacji gdy z materiału w postaci wiadomości e-mail wynika, że świadkowie mieli wiedzę na okoliczność braku dostarczenia towaru objętego fakturą VAT nr (...).

Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie powództwa (apelacja - k. 93 - 96).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Przedmiotowa sprawa podlega rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym uregulowanym w art. 505 1 k.p.c. - art. 505 14 k.p.c.

W postępowaniu uproszczonym jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa (art. 505 13 § 2 k.p.c.).

W postępowaniu uproszczonym apelację można oprzeć na dwóch wskazanych
w przepisie art. 505 9 § 1 1 k.p.c. podstawach: naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie oraz naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć wpływ na wynik sprawy.

W świetle stanowiska Sądu Najwyższego apelacja w postępowaniu uproszczonym ma charakter apelacji ograniczonej (por. stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w uchwale z dnia 31 stycznia 2008 roku, III CZP 49/07, OSNC 2008/6/55, mającej moc zasady prawnej). Oznacza to, że jej celem jest kontrola wyroku wydanego przez sąd pierwszej instancji (z punktu widzenia jego zgodności z materiałem procesowym pozostającym w dyspozycji sądu orzekającego) w granicach wyznaczonych przez treść zarzutów apelacji.

Apelacja pozwanej zasługuje na uwzględnienie w części i skutkuje w tym zakresie zmianą zaskarżonego orzeczenia co do roszczenia głównego jak i rozstrzygnięcia o kosztach sądowych.

Poczynione przez Sąd Rejonowy ustalenia dotyczące okoliczności faktycznych rozpoznawanej sprawy Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne z wyjątkiem ustaleń w zakresie dotyczącym należności z faktury VAT Nr (...). Zasadny zatem okazał się zarzut polegający na dokonaniu w tym zakresie błędnych ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i sprzecznych z materiałem dowodowym.

Sąd Rejonowy ustalił, że powód żądał od pozwanej zapłaty za odzież sportową, której sprzedaż została potwierdzona fakturami VAT nr (...) (k. 9, 12, 13 i 15). W związku z tym, aby żądać ochrony powód winien udowodnić zarówno fakt związania umową, jak i fakt dostarczenia pozwanej tych towarów, za które domaga się zapłaty. Strony, czego nie kwestionowano, łączyła długoletnia współpraca opierająca się na ustnych ustaleniach i ich realizacji bez zawierania umów pisemnych i dokonywania zamówień na piśmie na dostawę towarów, którymi handlowały. Jednakże już w postępowaniu przedsądowym pozwana stanowczo w swoich pismach zaprzeczyła, że zamawiała towary objęte fakturą VAT Nr (...). W e-mailu z dnia 19 grudnia 2013 roku tj. dwa miesiące po wystawieniu faktury syn pozwanej poinformował powoda, że nie otrzymał dresów, a pudełko w której miały się znajdować, wypełnione było pociętymi papierami. Podobnej treści e-maile były kierowane do powoda jako odpowiedzi na wezwania do zapłaty za fakturę VAT Nr (...). Jednakże powód nie podjął próby wyjaśnienia zaistniałej sytuacji. Tym samym w przypadku, gdy pozwana stanowczo zaprzeczyła, że przedmiotowe towary zostały jej dostarczone, a także wobec jej twierdzeń, że nie otrzymała faktury Nr (...) i jej nie zaksięgowała, brak jest dowodów na to, że pozwana jest zobowiązana do zapłaty za wskazane w fakturze towary (dresy).

Sąd Rejonowy wskazał w uzasadnieniu, że pozwana w toku procesu nie zakwestionowała skutecznie faktu zawarcia poszczególnych umów z powodem, wysokości wynikającego dla nich zobowiązań ani terminu zapłaty dochodzonych przez powoda świadczeń. Jednakże taki wniosek należy uznać za całkowicie dowolny, nie mający żadnego oparcia w materiale dowodowym sprawy, naruszający zatem zasadę swobodnej oceny dowodów z art. 233 § 1 k.p.c. Podkreślić należy, dodatkowo że powód nie ustosunkował się do twierdzeń pozwanej, że przedmiotowej faktury VAT nie otrzymała, a zatem nie miała możliwości jej zaksięgowania. W myśl art. 230 k.p.c. należy więc uznać ten fakt za przyznany, co oznacza, że pozwana nie przyznała także w sposób pośredni, tj. poprzez przyjęcie i zaksięgowanie faktur VAT, że dana transakcja została zawarta.

Nie pozbawiony racji jest podniesiony przez pozwaną zarzut obrazy przepisów prawa procesowego to jest art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów, a polegający na uznaniu za wiarygodny dowodu w postaci listu przewozowego i potwierdzenia nadania przesyłki jako dowodu przesłania towaru. Pozwana już na etapie przedsądowym negowała wykonanie przez powoda tak dużej dostawy (pismo pozwanej k. 31). Analiza dokumentów załączonych do pozwu uprawnia do stwierdzenia, że są to dokumenty niespójne w zakresie wskazanej wagi towaru. Z potwierdzenia nadania przesyłki objętej fakturą VAT Nr (...) wynikało, że paczka ważyła 20 kg. Natomiast w załączonym do pozwu dokumencie przewoźnika (...) wskazano, że przesyłka o nr (...) ważyła 1,70 kg (k. 17). Prawidłowe i logiczne jest przy tym założenie, że waga przesyłki odpowiadała ciężarowi tego towaru, który wraz z opakowaniem mógł osiągnąć ogólną wagę wynikającą z tego dokumentu. Z okoliczności przedstawionych przez pozwaną, która, przy stałej współpracy z powodem, informowała o przesyłce zawierającej pocięte papiery i braku towarów w opakowaniu, należy wywieźć wniosek, że na wiarygodność zasługuje dokument sporządzony przez przewoźnika (...). Zatem paczka o nr (...) ważyła 1,70 kg, a nie jak wskazał powód 20 kg. Wobec tego logiczny i prawidłowy jest wniosek, że wewnątrz przesyłki ważącej mniej niż 2 kg, niemożliwe jest zapakowanie 25 sztuk dresów, co wynikało z zapisu na fakturze (k. 15). Tym bardziej, że powód, jak wskazano powyżej, nie podjął próby wyjaśnienia zaistniałej sytuacji.

Nie zasługuje na uwzględnienie podniesiony przez skarżącą zarzut obrazy przepisów prawa procesowego to jest art. 328 k.p.c. poprzez sporządzenie uzasadnienia uniemożliwiającego weryfikację merytoryczną zasadności zapadłego orzeczenia.

Zgodnie z powszechnie przyjmowanym w orzecznictwie poglądem, uzasadnienie wyjaśnia przyczyny, dla jakich orzeczenie zostało wydane, jest sporządzane już po jego wydaniu, a zatem wynik sprawy z reguły nie zależy od tego, jak napisane zostało uzasadnienie i czy zawiera ono wszystkie wymagane elementy. Z tych przyczyn zarzut naruszenia przepisu art. 328 § 2 k.p.c. może być usprawiedliwiony tylko w tych wyjątkowych okolicznościach, w których treść uzasadnienia orzeczenia sądu całkowicie uniemożliwia dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania orzeczenia lub w przypadku zastosowania prawa materialnego do niedostatecznie jasno ustalonego stanu faktycznego (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 2 marca 2011 roku, w sprawie II PK 202/10, w wyroku z dnia 7 stycznia 2010 roku, w sprawie II UK 148/09, podobnie Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 27 października 2010 roku, w sprawie I ACA 733/10, opubl. L.).

W rozpatrywanej sprawie uzasadnienie zaskarżonego wyroku zawiera szczegółowe ustalenia faktyczne, ocenę dowodów i wyczerpujące rozważania pozwalające odtworzyć tok rozumowania Sądu Rejonowego. Nie jest zatem dotknięte tego rodzaju uchybieniami, które mogłyby skutkować wzruszeniem w całości zakwestionowanego apelacją orzeczenia.

Z powyższych względów odpowiedzialność kontraktowa pozwanej wynikająca z art. 535 k.c. w tej sprawie winna ograniczać się do wartości roszczenia udowodnionego przez powoda, a więc do dostaw objętych fakturami VAT Nr (...) tj. co do należności w kwocie: 65,87 złotych, 197,05 złotych i 359,65 złotych. Żądanie powoda co do należności wynikającej z faktury VAT Nr (...) w kwocie 2.125,13 złotych jako nieudowodnione podlegało oddaleniu.

Mając powyższe na względzie, wobec częściowej zasadności apelacji Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądzoną kwotę obniżył z 2.747,70 złotych do 622,57 złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 262,92 złotych od dnia 23 maja 2013 roku do dnia zapłaty i od kwoty 359,65 złotych od dnia 6 czerwca 2013 roku do dnia zapłaty.

Na podstawie art. 385 k.p.c. Sąd Okręgowy w pozostałym zakresie oddalił apelację jako niezasadną.

Konsekwencją zmiany zaskarżonego wyroku w zakresie roszczenia o jest zmiana orzeczenia o kosztach procesu w I instancji, o których Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. stosunkowo rozdzielając koszty pomiędzy stronami. Powód wygrał sprawę w 22,65 %, a pozwana w 77,35 %. Na koszty procesu złożyły się: opłata od pozwu w kwocie 100,00 złotych, wynagrodzenie pełnomocnika powoda w kwocie 600,00 złotych oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 złotych. Łączne koszty procesu wyniosły 717,00 złotych. Zatem powód winien ponieść kwotę 77,35 % z 717,00 złotych tj. kwotę 554,60 złotych, a poniósł 717,00 złotych, a zatem pozwana winna mu zwrócić 162,40 złotych.

Wynagrodzenie pełnomocnika powoda będącego radcą prawnym ustalono na podstawie § 2 ust. 1 i § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity Dz. U. z 2013 roku, poz. 490 z późn. zm.).

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd II instancji orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. i w związku z art. 391 § 1 k.p.c. Na koszty procesu złożyła się opłata od apelacji w kwocie 100,00 złotych. Skoro pozwana wygrała apelację w 77,35 %, to Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 77,35 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.