Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 września 2016 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie: Przewodniczący Sędzia S.O. Grażyna Cichosz

Protokolant sekretarz sądowy Anna Łempicka

po rozpoznaniu w dniu 28 września 2016 roku w Lublinie

sprawy A. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o prawo do renty rodzinnej

na skutek odwołania A. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.

z dnia 20 grudnia 2012 roku znak: (...)

z dnia 24 maja 2013 roku znak: (...)

zmienia zaskarżone decyzje i przyznaje A. B. prawo do renty rodzinnej od dnia 09 sierpnia 2012 roku.

Sygn. akt VII U 174/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20 grudnia 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. uchylił w całości decyzję z dnia 28 września 2012 roku i odmówił A. B. prawa do renty rodzinnej, gdyż orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS z dnia 13 grudnia 2012 roku ustalono, że wnioskodawca jest całkowicie niezdolny do pracy, jednakże niezdolność powstała po (...)roku tj. nie powstała przed 16 rokiem życia.

Decyzją z dnia 24 maja 2013 roku organ rentowy ponownie odmówił wnioskodawcy prawa do renty rodzinnej, gdyż orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS z dnia 17 maja 2013 roku ubezpieczony został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy jednak niezdolność ta powstała po dniu (...) roku.

Odwołania od powyższych decyzji złożył A. B. wnosząc o ich zmianę i przyznanie prawa do renty rodzinnej. Podniósł, że stał się całkowicie niezdolnym do pracy przed ukończeniem 16 roku życia.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie argumentując jak w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył co następuje:

A. B. urodzony (...) w dniu 9 sierpnia 2012 roku złożył wniosek o przyznanie renty rodzinnej oraz dodatku sierocego po zmarłych rodzicach. Po przebadaniu przez lekarza orzecznika ZUS w dniu 7 września 2012 roku został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy, przy czym niezdolność do pracy powstała po dniu (...) roku (k. 27 akt ZUS). Na tej podstawie organ rentowy wydał decyzję z dnia 28 września 2012 roku, którą odmówił wnioskodawcy prawa do renty rodzinnej, gdyż całkowita niezdolność do pracy nie powstała przed ukończeniem 16 roku życia (k. 33 akt ZUS). W dniu 16 listopada 2012 roku wnioskodawca złożył sprzeciw od powyższego orzeczenia lekarza orzecznika wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu (k. 41 akt ZUS). Na skutek wniesionego sprzeciwu został poddany badaniu przez komisję lekarską ZUS, która orzeczeniem z dnia 13 grudnia 2012 roku uznała go za całkowicie niezdolnego do pracy do dnia 30 września 2015 roku jednak niezdolność ta powstała po dniu (...) roku (k. 50 akt ZUS). W oparciu o powyższe orzeczenie organ rentowy ponownie odmówił wnioskodawcy przyznania prawa do renty rodzinnej z tej sam przyczyny jak dotychczas. Postanowieniem z dnia 21 stycznia 2013 roku sygn. akt VII U 3903/12 Sąd Okręgowy w Lublinie odrzucił odwołanie A. B. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. z dnia 28 września 2012 roku znak (...) W trakcie niniejszego postępowania sądowego A. B. złożył pismo procesowe z dnia 5 lutego 2013 roku, do którego dołączył świadectwo szkolne potwierdzające ukończenie nauki w szkole zasadniczej z dniem (...)roku. Po jego otrzymaniu ZUS skierował wnioskodawcę na badanie przez lekarza orzecznika, który orzeczeniem z dnia 11 kwietnia 2013 roku uznał badanego za całkowicie niezdolnego do pracy do dnia 30 kwietnia 2016 roku z jednoczesnym zastrzeżeniem, że niezdolność do pracy powstała po dniu 23 czerwca 1993 roku. Na skutek wniesionego przez A. B. sprzeciwu przeprowadzono kolejne badanie tym razem przez komisję lekarską ZUS, która w całości podzieliła ustalenia lekarza orzecznika. Na tej podstawie organ rentowy wydał w dniu 24 maja 2013 roku decyzję, którą ponownie odmówił wnioskodawcy prawa do renty rodzinnej.

A. B. cierpi obecnie na schizofrenię rezydualną, która wyewoluowała ze schizofrenii prostej. Do czasu ukończenia szkoły podstawowej nie stwierdzono występowania zaburzeń poznawczych. Wnioskodawca nie miał problemów z nauką i szkołę ukończył z wynikami dobrymi i bardzo dobrymi. Problem z nauką powstał w okresie nauki w liceum. Czynnikiem spustowym była tu sytuacja stresowa związana ze zmianą środowiska i rówieśników, a także wymagań dotyczących kształcenia. W tym czasie występowały już wyraźne problemy z uczeniem się, co skłoniło wnioskodawcę do podjęcia nauki w szkole zawodowej, mniej angażującej z punktu intelektualnego. Początek choroby psychicznej miał miejsce na przełomie (...) roku. Już wtedy uwidoczniły się objawy choroby takie jak ubóstwo wypowiedzi, niedostateczna aktywność, spłycenie afektu, bierność, brak inicjatywy, słaba komunikacja niewerbalna, znaczna pogłębiająca się apatia. Odzwierciedleniem tego były poważne problemy z kontynuowaniem nauki w liceum i nieosiąganie zadowalających wyników w nauce. Po zakończeniu nauki w szkole zawodowej wnioskodawca nie mógł już jej kontynuować z powodu obniżenia sprawności poznawczej związanej z postępującą chorobą. Z powodu nasilonych objawów negatywnych nie był również w stanie podjąć pracy w wyuczonym zawodzie. Pomimo powołania do wojska już po 2 tygodniach podjął próbę samobójczą i był z tego powodu hospitalizowany psychiatrycznie. Przeprowadzone wyniki badań psychiatrycznych jednoznacznie zdyskwalifikowały go jako zdatnego do służby, co spowodowało jego wydalenie z niej. Z uwagi na powyższe należy przyjąć, że wnioskodawca z powodu zachorowania na schizofrenię rezydualną, która rozwinęła się na bazie nieremitującej schizofrenii prostej stał się całkowicie niezdolny do pracy na przełomie (...) roku i jest obecnie całkowicie niezdolny do pracy i samodzielnej egzystencji. Dalsze funkcjonowanie wnioskodawcy wskazuje jedynie na długotrwałą i postępującą psychodegradację (opinie biegłych – k. 50-51, 109-128, 148-163).

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o akta ubezpieczeniowego wnioskodawcy nie kwestionowane przez strony oraz opinie biegłych dr B. K. (k. 50-51) oraz (...) w L. Katedry i Kliniki (...) (k. 109-128, 148-163). Należy w tymi miejscu wskazać, że kluczowymi dla rozstrzygnięcia sprawy okazały się opinie (...), bowiem biegli w nich opiniujący podważyli i uwidocznili błędy popełnione przez biegłych dr M. D. (k. 70) oraz dr J. U. (k. 89). Polegały one na spłyceniu analizy linii życiowej wnioskodawcy i oparciu się w zasadzie wyłącznie na wyniku hospitalizacji w(...) w C. w okresie od dnia 28 lipca 1997 roku do dnia 18 grudnia 1997 roku z diagnozą schizofrenii prostej. Nie uwzględnili przy tym wcale trudności powstających w procesie nauczania u wnioskodawcy w okresie wcześniejszym. Tymczasem kwestie te są szczególne istotne dla zidentyfikowania pierwszego pojawienia się postaci choroby i jej nasilenia. Opinia biegłych z (...) zawiera uwzględnienie wszystkich tych wyznaczników. Zawiera nadto odniesienie się do dotychczas wydanych opinii, ich analizy oraz ustosunkowania się do zastrzeżeń organu rentowego. Na uwagę zasługuje, że organ rentowy nie wnosił zastrzeżeń do ostatniej opinii (...). Z tych przyczyn Sąd opinie biegłej B. K. oraz (...) w L. uznał za wiarygodne w całości, natomiast opinie biegłych dr M. D. i dr J. U. w zakresie w jakim stwierdzały brak występowania u wnioskodawcy całkowitej niezdolności do pracy przed dniem 23 czerwca 1993 roku należało uznać za niewiarygodne.

Specyfika oceny dowodu z opinii biegłych wyraża się w tym, że sfera merytoryczna opinii kontrolowana jest przez Sąd, który nie posiada wiadomości specjalnych, w istocie tylko w zakresie zgodności z zasadami logicznego myślenia, doświadczenia życiowego i wiedzy powszechnej. Odwołanie się przez Sąd do tych kryteriów oceny stanowi więc wystarczające i należyte uzasadnienie przyczyn uznania opinii biegłych za przekonujące (wyrok SN z 7 kwietnia 2005 r., II CK 572/04, opubl. w LEX nr 151656). Wnioski środka dowodowego w postaci opinii biegłego mają być jasne, kategoryczne i przekonujące dla Sądu, jako bezstronnego arbitra w sprawie, dlatego gdy opinia biegłego czyni zadość tym wymogom, co pozwala uznać znaczące dla istoty sprawy okoliczności za wyjaśnione, to nie zachodzi potrzeba dopuszczania dowodu z dalszej opinii biegłych (wyrok SN z 21 listopada 1974 r., II CR 638/74, opubl. w OSP 1975/5/108). Wydane w sprawie opinie, które zostały uznane za wiarygodne, spełniają te kryteria. Granicę obowiązku prowadzenia przez Sąd postępowania dowodowego wyznacza, podlegająca kontroli instancyjnej, ocena czy dostatecznie wyjaśniono sporne okoliczności sprawy, okoliczność zaś, że opinia biegłych nie ma treści odpowiadającej stronie, zwłaszcza gdy w sprawie wypowiadało się kilku kompetentnych pod względem fachowości biegłych, nie stanowi dostatecznego uzasadnienia dla przeprowadzenia dowodu z kolejnych opinii. Potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony (postanowienie SN z 3 września 2008 r., I UK 91/08, opubl. w LEX nr 785520).

Odwołanie A. B. zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 65 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.) renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń. Wedle art. 67 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy do renty rodzinnej uprawnione są dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione. Art. 68 powołanej ustawy stanowi, że dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione mają prawo do renty rodzinnej:

1) do ukończenia 16 lat;

2) do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia, albo

3) bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie, o którym mowa w pkt 1 lub 2.

Z ustalonego stanu faktycznego wynika, że A. B. stał się całkowicie niezdolny do pracy jeszcze przed ukończeniem nauki w szkole zawodowej, gdyż miało to jeszcze przed dniem (...) roku. Obecnie także jest całkowicie niezdolny do pracy. Z tego powodu należy uznać, że spełnia wymagane przesłanki do nabycia prawa do renty rodzinnej. Zaskarżoną decyzję należało zatem zmienić i przyznać wnioskodawcy prawo do renty rodzinnej od dnia 9 sierpnia 2012 roku tj. od dnia złożenia wniosku o rentę.

Z powyższych względów, na podstawie powołanych przepisów oraz art. 477 ¹⁴ §2 k.p.c., Sąd orzekł jak w sentencji.