Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 marca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2015 r. w Gliwicach

sprawy K. Ł.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania K. Ł.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 14 kwietnia 2014 r. nr (...)

17 lipca 2014 r. (...)

zmienia zaskarżone decyzje, w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu K. Ł. prawo do emerytury poczynając od 1 marca 2014 roku.

(-) SSO Mariola Szmajduch

Sygn. akt. VIII U 1249/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 14 kwietnia 2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił ubezpieczonemu K. Ł. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym 60 lat. Powołując się na art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych organ rentowy wskazał, że ubezpieczony na dzień 31 grudnia 1998r. nie udowodnił wymaganego 15–letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony domagał się jej zmiany i przyznania mu prawa do spornego świadczenia. Podniósł, iż nie może dostarczyć wymaganego przez ZUS świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach, ponieważ zakłady, w których pracował, już nie istnieją – za wyjątkiem G. w Z., gdzie pozostawał w zatrudnieniu w okresie od 26 lutego 1973r. do 31 lipca 1980r. W celu wykazania wykonywania pracy jako spawacz zaoferował dowód z przesłuchania świadków.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Po przedłożeniu przez ubezpieczonego świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawionego przez pracodawcę (...) S.A. – Oddział (...) w Z., organ rentowy wydał decyzję z dnia 17 lipca 2014r. odmawiającą prawa do emerytury, w której ustalił, iż ubezpieczony udowodnił okres pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 5 lat i 3 mies.

Sąd Okręgowy ustalił:

Ubezpieczony K. Ł. urodził się (...) Wiek 60 lat osiągnął (...)

W dniu 25 marca 2014r. ubezpieczony złożył wniosek o przyznanie mu prawa do emerytury z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Zaskarżoną decyzją z dnia 14 kwietnia 2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym 60 lat, z uwagi na brak wymaganego 15–letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

ZUS ustalił, iż ubezpieczony na dzień 31 grudnia 1998r. posiada 25 lat, 1 miesiąc i 25 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Organ rentowy nie uwzględnił ubezpieczonemu żadnego okresu pracy w warunkach szczególnych.

Ze świadectwa pracy z dnia 27 maja 2014r. wystawionego przez pracodawcę wynika, że ubezpieczony w okresie zatrudnienia w (...) S.A. (następca prawny (...) Sp. z o.o. Z. i jej poprzedników prawnych) wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracę na stanowisku spawacza elektrycznego w okresach:

- od 26 lutego 1973r. do 26 października 1973r.,

- od 12 listopada 1975r. do 31 marca 1980r.,

- od 14 kwietnia 1980r. do 31 lipca 1980r.

Ubezpieczony przebywał na urlopie bezpłatnym w okresie od 12 maja 1980r. do 24 maja 1980r.

Decyzją z dnia 17 lipca 2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym 60 lat, z uwagi na brak wymaganego 15–letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

ZUS ustalił, iż ubezpieczony na dzień 31 grudnia 1998r. posiada 25 lat, 1 miesiąc i 13 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Organ rentowy uwzględnił ubezpieczonemu okres pracy w warunkach szczególnych w (...) S.A. w wymiarze 5 lat, 3 miesięcy i 23 dni.

Ze świadectwa pracy z dnia 30 czerwca 1983r. wystawionego przez pracodawcę wynika, że ubezpieczony w okresie zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) w K. w okresie od 6 sierpnia 1980r. do 30 czerwca 1983r. zajmował stanowisko montera instalacji technologicznych - spawacza.

(...) Przedsiębiorstwo (...) w K. prowadziło roboty związane z budową instalacji wodociągowych i ciepłowniczych. Ubezpieczony posiadał kwalifikacje spawacza gazowego, w zakładzie pracy zajmował się ucinaniem, spawaniem i składaniem rur, przy czym w zakresie mniejszych elementów praca świadczona była na hali, zaś spawanie rurociągów odbywało się w terenie. Ubezpieczony pracował co najmniej 8 godzin dziennie, czasami zostawał dłużej w przypadku konieczności wykonania dodatkowych pilnych prac.

W okresie od 3 kwietnia 1981r. do 31 stycznia 1983r. ubezpieczony został skierowany do wykonywania pracy na budowie zagranicznej w Smoleńskiej Elektrowni (...) w ZSRR, przy czym nie wiązało się to ze zmianą stanowiska pracy (spawacz) oraz wykonywanych obowiązków. Ubezpieczony pracował w tym okresie po 10 godzin dziennie przy instalacjach wodnych, wykopie oraz instalacjach centralnego ogrzewania.

Ze świadectwa pracy z dnia 31 marca 1990r. wystawionego przez pracodawcę wynika, że ubezpieczony w okresie zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) w okresie od 1 września 1983r. do 31 marca 1990r. zajmował stanowisko spawacza.

(...) Przedsiębiorstwo (...) prowadziło roboty instalacyjno-montażowe związane z budową sieci gazowych, wodociągowych i centralnego ogrzewania dla osiedli mieszkaniowych, jak też zakładów produkcyjnych, w tym kopalń. Ubezpieczony pracował w pełnym wymiarze czasu pracy (8 godzin dziennie) jako spawacz gazowy i elektryczny, zajmował się spawaniem i montażem rur stalowych w wykopach liczących do 2m. Pracował cały czas na terenie kopalń (...). Dodatkowo wykonywał obowiązki brygadzisty, jego brygada liczyła 4-5 osób.

W okresie od 1 kwietnia 1990r. do 30 września 1991r. ubezpieczony był zatrudniony na stanowisku spawacza w Zakładzie (...) w P., po tym okresie przejął obowiązki brygadzisty i nadzorował prace spawalnicze, gdyż ze względów zdrowotnych nie był w stanie dalej wykonywać pracy na stanowisku spawacza.

Zakład (...) w P. zajmował się spawaniem gazociągów, wodociągów i ciepłociągów. Ubezpieczony w zakładzie pracy przez 1 rok i 6 miesięcy zajmował się spawaniem kominów dla Fabryki (...) w T.. Ubezpieczony pracował co najmniej 8 godzin dziennie, czasami zostawał dłużej w przypadku konieczności wykonania dodatkowych pilnych prac. Następnie zakład pracy zajmował się spawaniem rur dla Górnośląskiego Zakładu (...) w Z., jednak ubezpieczony w tym okresie pracował już wyłącznie jako brygadzista, nie wykonując pracy spawacza.

Przez cały okres zatrudnienia w wymienionych zakładach pracy ubezpieczony otrzymywał dodatek za pracę w szkodliwych warunkach.

W spornym okresie zatrudnienia wraz z ubezpieczonym w (...) Przedsiębiorstwie (...) pracował świadek M. M. – pracował od 1977r., przy czym od 1980r. na stanowisku kierownika budowy, a ubezpieczony był jego podwładnym.

Nadto w spornym okresie zatrudnienia we wszystkich zakładach pracy wraz z ubezpieczonym pracował na stanowisku spawacza świadek Z. C., który odszedł z ostatniego wspólnego zakładu pracy ubezpieczonego i świadka (tj. Zakładu (...) w P.) w 1994r.

Sąd ustalił, iż ubezpieczony legitymuje się na dzień 31 grudnia 1998r. okresem składkowym i nieskładkowym w wymiarze 25 lat, 1 miesiąca i 13 dni.

Bezsporne było, że ubezpieczony ukończył 60 lat życia z dniem 2 sierpnia 2013r. i nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

Powyższe okoliczności Sąd ustalił na podstawie akt organu rentowego, akt osobowych ubezpieczonego z okresu zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) w K. (k.25), akt osobowych ubezpieczonego z okresu zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) (k.28), zeznań świadków: M. M. (nagranie z rozprawy z dnia 16 grudnia 2014r. min. 04:50 i n. k.42) i Z. C. (k. 54-55) oraz zeznań ubezpieczonego K. Ł. (nagranie z rozprawy z dnia 12 marca 2015r. min. 08:03 i n. k.64). Odnośnie rodzaju pracy wykonywanej przez ubezpieczonego Sąd dał wiarę jego twierdzeniom, które zostały potwierdzone przez zeznania świadków. Świadkowie pracowali razem z ubezpieczonym w spornym okresie zatrudnienia, posiadają zatem szczegółową wiedzę na temat miejsca i charakteru wykonywanej przez odwołującego pracy.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2013r., poz. 1440 ze zm.) w powiązaniu z § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) ubezpieczonym mężczyznom urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949r. będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przy pracach wymienionych w wykazie A, przysługuje prawo do emerytury w razie łącznego spełnienia następujących warunków:

1. osiągnięcia wieku emerytalnego 60 lat,

2. posiadania wymaganego okresu zatrudnienia wynoszącego 25 lat, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 powołanego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym akcie prawnym są okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Z kolei zgodnie z treścią art. 184 ust 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

W myśl art. 184 ust. 2 ustawy – w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013r. tj. w dacie złożenia wniosku oraz wydania zaskarżonej decyzji – emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Na podstawie tego przepisu, prawo do emerytury w obniżonym wieku, przysługuje ubezpieczonemu, który w dniu wejścia w życie ustawy tj. w dniu 1 stycznia 1999r. spełnił warunki w zakresie posiadania ogólnego stażu pracy oraz pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, a nie osiągnął wymaganego wieku.

Okoliczność sporna w przedmiotowej sprawie dotyczyła posiadania przez ubezpieczonego (na dzień 1 stycznia 1999r.) wymaganego 15-letniego okresu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, bowiem organ rentowy uwzględnił mu jedynie 5 lat, 3 miesiące i 23 dni takiej pracy.

Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że ubezpieczony legitymuje się wymaganym 15-letnim okresem pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, bowiem do takiej pracy należało zaliczyć mu (obok okresu uwzględnionego przez organ rentowy, tj. 5 lat, 3 miesięcy i 23 dni) także sporny okres zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) w K. w wymiarze 2 lat i 10 miesięcy, w (...) Przedsiębiorstwie (...) w wymiarze 6 lat i 7 miesięcy oraz w Zakładzie (...) w P. w wymiarze 1 roku i 6 miesięcy – co daje łączny staż pracy w warunkach szczególnych przekraczający 16 lat i 2 miesiące.

Z materiału dowodowego wynika, że w tym okresie zatrudnienia K. Ł. wykonywał pracę spawacza.

Ubezpieczony, pracując po 8, a czasem 10 godzin dziennie, zajmował się ucinaniem i spawaniem rur. Praca ta była jedynym zajęciem ubezpieczonego, wykonywał ją w pełnym wymiarze czasu pracy w ramach obowiązków powierzonych przez pracodawcę. Potwierdzeniem pracy w charakterze spawacza są obok zeznań świadków również świadectwa pracy wystawione przez pracodawców, w których jako stanowisko pracy ubezpieczonego wpisane zostało „spawacz”. Wszyscy pracodawcy wypłacali także ubezpieczonemu dodatek za pracę w warunkach szkodliwych.

Przy uwzględnieniu całkowitego okresu wykonywania obowiązków spawacza, staż pracy ubezpieczonego na tym stanowisku przekracza okres 15 lat.

Zgodnie z wykazem A, dział XIV poz. 12, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, praca przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowowodorowym, jest pracą w szczególnych warunkach, uprawniającą do niższego wieku emerytalnego.

Bez znaczenia pozostaje przy tym fakt, że ubezpieczony nie przedłożył za okres sporny świadectwa pracy w szczególnych warunkach. Fakt wykonywania takiej pracy został wykazany w postępowaniu sądowym za pomocą innych dowodów. W postępowaniu odwoławczym przed Sądem nie obowiązują bowiem ograniczenia dowodowe jakie występują w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, a Sąd może ustalić okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość jak: okresy zatrudnienia, w tym wykonywanie pracy w warunkach szczególnych, za pomocą wszelkich środków dowodowych, przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego ( zob. uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984r., sygn. III UZP 6/84, LEX nr 14625, uchwała Sądu Najwyższego z 21 września 1984r., sygn. III UZP 48/84, LEX nr 14630, wyrok Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2006r., sygn. I UK 179/06, LEX nr 342283).

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków potwierdzającym taki charakter pracy ubezpieczonego, uznając te dowody za spójne logiczne i wzajemnie się uzupełniające.

Mając powyższe na uwadze – po uwzględnieniu do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach okresu uznanego przez ZUS oraz okresu spornego – należało uznać, że K. Ł. legitymuje się na dzień 1 stycznia 1999r. wymaganym 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych.

Kwestia posiadania przez ubezpieczonego ponad 25 letniego okresu składkowego i nieskładkowego nie była przedmiotem sporu. Nie było także sporne, iż odwołujący nie jest członkiem OFE i ukończył wymagany wiek 60 lat.

W konsekwencji Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury poczynając od dnia 1 marca 2014r. tj. od pierwszego dnia miesiąca, w którym ubezpieczony złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym.

SSO Mariola Szmajduch