Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 października 2016r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 października 2016r. w S.

odwołania P. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 28 lipca 2014 r. (Nr (...) )

w sprawie P. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

oddala odwołanie

Sygn. akt IV U 978/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 28 lipca 2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art. 57 w zw. z art. 58 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, odmówił P. K. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ Komisja Lekarska orzeczeniem z dnia 22 lipca 2014r. stwierdziła, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy.

Odwołanie od w/w decyzji złożył ubezpieczony P. K., wnosząc o jej zmianę i przyznanie mu prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. W uzasadnieniu wskazano, iż od 27.03.2002r. do 17.04.2002r. wnioskodawca był hospitalizowany w Oddziale (...) sp. z o.o., gdzie rozpoznano u niego odwarstwienie siatkówki oka lewego. Przeprowadzono u niego operację oka i wszczepiono w oko plombę silikonową, która podtrzymuje siatkówkę. Wykonano także zabiegi laseroterapii w 2010r. i 2011r. Ponadto u ubezpieczonego rozpoznano zaburzenia adaptacyjne – nerwicę. Wnioskodawca nie zgodził się z decyzją ZUS, bowiem stan jego zdrowia ulega pogorszeniu i grozi mu zupełna ślepota (odwołanie k. 1-3 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, powołując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie, k. 5-6 akt sprawy).

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Ubezpieczony P. K., ur. (...), był uprawniony do renty z tytułu niezdolności do pracy, a ostatnio do renty szkoleniowej do dnia 31 maja 2014r. W dniu 29 maja 2014r. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z wnioskiem o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Rozpoznając wniosek organ rentowy skierował ubezpieczonego na badanie przez Lekarza Orzecznika ZUS, który w orzeczeniu z 26 czerwca 2014r. ustalił, że nie jest on niezdolny do pracy (orzeczenie z dnia 26.06.2014r., k. 15 akt rentowych). Od powyższego orzeczenia ubezpieczony złożył sprzeciw, w związku z czym został skierowany na badanie przez Komisję Lekarską ZUS, która rozpoznała u niego stan po leczeniu operacyjnym odwarstwienia siatkówki oka lewego w 2002r., stan po laseroterapii obu oczu z krótkowzrocznością – bez konieczności korzystania ze szkieł korekcyjnych i niewielkim zwężeniem pola widzenia oka lewego. Orzeczeniem z dnia 22 lipca 2014r. Komisja Lekarska ustaliła, że P. K. nie jest niezdolny do pracy (sprzeciw k. 16 akt rentowych; orzeczenie Komisji Lekarskiej z 22.07.2014r. k. 19 akt rentowych). Powołane orzeczenie stało się podstawą wydania zaskarżonej decyzji z dnia 28 lipca 2014r. odmawiającej ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (decyzja z 28.07.2014r., k. 20 akt rentowych).

Ubezpieczony posiada wykształcenie zawodowe w wyuczonym zawodzie ślusarz-mechanik, pracował jako konserwator urządzeń wodno-kanalizacyjnych przez okres około 7 lat (wyjaśnienia ubezpieczonego, k.32v).

Rozstrzygnięcie o zasadności odwołania wnioskodawcy od decyzji organu rentowego odmawiającej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy wymagało ustalenia, czy ubezpieczony jest osobą niezdolną do pracy, a tym samym czy został spełniony warunek z art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W tym celu Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego lekarza okulisty, a następnie - wobec zarzutów ubezpieczonego oraz ujawnionego leczenia psychiatrycznego - także opinię zespołu biegłych okulisty, psychiatry, psychologa i lekarza medycyny pracy, opinię innego zespołu biegłych okulisty i specjalisty medycyny pracy, jak również opinię uzupełniającą ostatniego zespołu biegłych.

Biegły lekarz okulista dr n.med. R. S. po zapoznaniu się z aktami sprawy, dokumentacją medyczną i po zbadaniu wnioskodawcy stwierdził małego stopnia obniżenie ostrości wzroku oka lewego do dali i bliży w następstwie zmian degeneracyjnych siatkówki, po przebytym odwarstwieniu siatkówki i leczeniu operacyjnym w tym oku. W oku prawym stwierdzono prawidłową ostrość wzroku do dali i bliży, z zastosowaniem odpowiedniej korekcji okularowej do dali ze względu na małą krótkowzroczność. Stwierdzono prawidłową ostrość widzenia i pole widzenia w oku prawym, jak również nieznacznie obniżoną ostrość w oku lewym oraz zawężenie pola widzenia. Na dnie oczu poza zmianami zwyrodnieniowymi po przebytej operacji odwarstwienia siatkówki w oku lewym stwierdzono na obwodzie siatkówki ogniska po przebytej fotokoagulacji laserowej w obu oczach. W ocenie biegłego z załączonej dokumentacji okulistycznej wynika, że od kilku ostatnich lat stan narządu wzroku jest niezmienny, w ostatnich dwóch latach nastąpiło nieznaczne pogorszenie widzenia oka lewego. Zdaniem tego okulisty, wnioskodawca nie jest osobą niezdolną do wykonywania pracy. Ze względu na różnicę w korekcji między okiem prawym i lewym (ponad 3 dioptrie) ubezpieczony powinien używać korekcyjnych soczewek kontaktowych na oko lewe. W przypadku niemożności korzystania z soczewek kontaktowych na oko lewe wnioskodawca jest osoba praktycznie jednooczną i w tej sytuacji może pracować na każdym stanowisku, poza stanowiskami, gdzie wymagane jest widzenie obuoczne, zatem należy wykluczyć stanowiska pracy związane z bardzo dużym wysiłkiem fizycznym (opinia biegłego okulisty z 20.11.2014r., k. 16 akt sprawy). Zespół biegłych okulisty, psychiatry, psychologa i specjalisty medycyny pracy rozpoznał u P. K. zaburzenia adaptacyjne (w wywiadzie), stan po odwarstwieniu siatkówki oka lewego, stan po laseroterapii siatkówki obu oczu, zaćmę początkową obu oczu, zwyrodnienie obwodu siatkówki obu oczu, a także krótkowzroczność obu oczu. W ocenie tego zespołu biegłych wnioskodawca jest zdolny do pracy. W opinii psychiatryczno-psychologicznej wskazano, że ubezpieczony od 2014r. leczony jest psychiatrycznie ambulatoryjnie w (...) w S. z rozpoznaniem „zaburzenia depresyjne adaptacyjne”, natomiast nie był leczony psychiatrycznie szpitalnie. Aktualnie w badaniu psychologicznym nie stwierdzono cech upośledzenia umysłowego oraz wykładników organicznego uszkodzenia (...). Podczas badania psychiatrycznego nie zdiagnozowano zaburzeń psychicznych, sprowadzających niezdolność do pracy ze względu na stan psychiczny, zaś w przeszłości – w związku z utratą świadczenia rentowego – doszło u skarżącego do wystąpienia czynnościowych zaburzeń adaptacyjnych, które jednakże ustąpiły w wyniku ambulatoryjnego leczenia psychiatrycznego. Wobec powyższego stwierdzono brak niezdolności do pracy ze względu na stan psychiczny zarówno obecnie, jak i w przeszłości. Biegły okulista oraz specjalista medycyny pracy stwierdzili, że stan narządu wzroku w porównaniu do badania z dnia 31.12.2013r. ustabilizował się i jest na podobnym poziomie. Stwierdzone schorzenia w ocenie tych biegłych są przeciwwskazaniem do ciężkiej pracy fizycznej oraz pracy przy maszynach w ruchu, jednak obecnie nie sprowadzają na ubezpieczonego niezdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (opinia biegłych okulisty, psychiatry, psychologa i specjalisty medycyny pracy z dnia 8.06.2015r., k. 44 akt sprawy). Kolejny zespół biegłych okulisty i lekarza medycyny pracy rozpoznał u wnioskodawcy stan po operacji odwarstwienia siatkówki oka lewego z użyciem plomby z gąbki silikonowej (2002r.), stan po laseroterapii siatkówki obu oczu, zaćmę początkową obu oczu, zwyrodnienie obwodu siatkówki obu oczu, krótkowzroczność obu oczu, stan po urazie palców II i III ręki prawej, a także zaburzenia adaptacyjne (w wywiadzie). Jak wskazano najistotniejszym schorzeniem ubezpieczonego z punktu widzenia wykonywania pracy jest patologia narządu wzroku. Przebyte odklejenie siatkówki, a także zmiany zwyrodnieniowe obwodu siatkówki i zaćma początkowa obu oczu spowodowały znaczące ograniczenie pola widzenia obu oczu oraz istotne upośledzenie wzroku oka lewego (brak możliwości pełnej korekcji za pomocą szkła korekcyjnego). Powyższe schorzenia stanowią przeciwwskazanie do prac związanych ze znacznym zagrożeniem wypadkowym: praca na wysokości, obsługa nieosłoniętych maszyn w ruchu, praca z bronią, obsługa ciężkiego sprzętu budowlanego, praca kierowcy samochodów ciężarowych, a także do wykonywania zatrudnienia związanego z dźwiganiem ciężarów. Wnioskodawca posiada wykształcenie zawodowe ślusarz-mechanik, ale nigdy nie wykonywał zatrudnienia zgodnego z poziomem kwalifikacji. W opinii biegłej z zakresu medycyny pracy samo ukończenie szkoły 20 lat temu, bez jakiejkolwiek dalszej praktyki w tym zawodzie po ukończeniu edukacji, bez doskonalenia umiejętności, nie daje podstaw do uznania, iż są to rzeczywiste kwalifikacje zawodowe ubezpieczonego. Zdaniem biegłej wiedza, nie poparta praktyką zawodową, stanowi jedynie ułamek umiejętności koniecznych do wykonywania tego zawodu w dzisiejszych czasach i nie stanowi argumentu do poparcia tezy, że ubezpieczony zachował kwalifikacje uzyskane po ukończeniu szkoły. Wnioskodawca przez szereg lat wykonywał zatrudnienie na stanowisku konserwatora urządzeń melioracyjnych, a zdiagnozowane u niego schorzenia narządu wzroku stanowią istotne przeciwwskazanie do wykonywania tego typu pracy (ze względu na konieczność dźwigania ciężarów). Niemniej jednak biegli zwrócili uwagę, że ubezpieczony został jedynie przyuczony do tego zawodu, zatem może podjąć pracę dostosowaną do jego ograniczeń, a potrzebne umiejętności nabyć na zasadzie przeszkolenia w nowym miejscu pracy, o ile w ogóle zaistnieje taka konieczność. Obecny stan narządu wzroku pozwala ubezpieczonemu na wykonywanie szeregu prac fizycznych, niezwiązanych z dźwiganiem ciężarów, z minimalnym wysiłkiem fizycznym, a jednocześnie niewymagających nienagannej ostrości wzroku. W ocenie tego zespołu biegłych okulisty i specjalisty medycyny pracy ubezpieczony jest zatem osobą zdolną do pracy (opinia zespołu biegłych okulisty i lekarza medycyny pracy z 4.04.2016r., k.61-62 akt sprawy). W opinii uzupełniającej z dnia 2.09.2016r. w/w biegli okulista i specjalista medycyny pracy podtrzymali swoje dotychczasowe stanowisko, nadto wskazując, że po przebytej operacji odwarstwienia siatkówki uzyskano poprawę widzenia okiem lewym. Stan narządu wzroku w porównaniu do badania z dnia 31.12.2013r. pozostał na podobnym poziomie oceniając ostrość wzroku do dali, a poprawiła się ostrość wzroku do bliży. Zwrócono także uwagę, że według wszystkich biegłych lekarzy okulistów rozpoznany stan narządu wzroku nie daje podstaw do uznania niezdolności do pracy, a jedynie sprowadza na ubezpieczonego ograniczenia w wykonywaniu większego wysiłku fizycznego (opinia uzupełniająca, k. 2.09.2016r., k. 79 akt sprawy).

W niniejszej sprawie powołano trzech biegłych okulistów, dwóch specjalistów medycyny pracy, psychiatrę i psychologa, którzy jednoznacznie wskazywali, iż P. K. jest zdolny do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, a aktualny stopień zaawansowania narządu wzroku stanowi jedynie przeciwwskazanie do pracy na wysokości, obsługi nieosłoniętych maszyn w ruchu, pracy z bronią, ciężkich prac fizycznych, a także wymagających ostrego widzenia obuocznego.

W postępowaniu, którego przedmiotem jest przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, koniecznym jest ustalenie stanu zdrowia osoby ubezpieczonej, z którym to stanem związana jest przedmiotowa niezdolność do pracy. W tym celu niezbędne są wiadomości specjalne, wymagające udziału w procesie biegłych lekarzy. Kluczowa dla tego rodzaju spraw okoliczność stanu zdrowia oraz związana z nim niezdolność do pracy – w przypadku sporu co do tej okoliczności - nie może być ustalana przez Sąd samodzielnie lub wyłącznie na podstawie innych dowodów zgłoszonych przez strony postępowania. Ocena niezdolności do pracy w zakresie wymagającym wiadomości specjalnych musi znaleźć oparcie w dowodzie z opinii biegłych posiadających odpowiednią wiedzę medyczną adekwatną do rodzaju schorzeń osoby ubezpieczonej.

Analizując sporządzone opinie, Sąd doszedł do przekonania, że stanowią one miarodajny dowód w sprawie, gdyż wydane zostały po zapoznaniu się przez biegłych z dokumentacją medyczną oraz po przeprowadzeniu badania ubezpieczonego. Opinie są spójne, logiczne i należycie uzasadnione. Wnioski z nich płynące jednoznacznie wskazują, że obecny stan narządu wzroku ubezpieczonego nie sprowadza na niego chociażby częściowej niezdolności do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W sprawie zostały wydane trzy zbieżne opinie lekarzy o specjalnościach odpowiadających schorzeniom ubezpieczonego oraz lekarzy medycyny pracy, a także opinia uzupełniająca. Biegli odnosili się do zastrzeżeń zgłaszanych przez ubezpieczonego, a ich wnioski pozostały niezmienne, że wnioskodawca jest zdolny do pracy, z wyłączeniem pewnego rodzaju prac wymagających dużego wysiłku fizycznego, czy też pracy przy maszynach w ruchu. Uwagi ubezpieczonego do opinii uzupełniającej stanowiły jedynie wyraz jego niezadowolenia co do nieprzychylnego dla niego stanowiska biegłych i nie prowadziły do uwzględnienia wniosku o powołanie nowych biegłych okulisty, psychologa oraz lekarza medycyny pracy.

Wobec braku stwierdzenia przez powołanych w sprawie biegłych niezdolności do pracy ubezpieczonego, nie została obecnie spełniona przesłanka warunkująca przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy określona w art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wskazać przy tym należy, iż wszystkie przesłanki nabycia prawa do renty wymienione w art. 57 w/w ustawy muszą być spełnione kumulatywnie, aby prawo to mogło zostać przyznane.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc, orzeczono jak w sentencji wyroku.