Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 października 2016 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR del. Marek Nadolny
Protokolant:	sekr. sądowy Małgorzata Bugiel

po rozpoznaniu w dniu 20 września 2016 r. w Słupsku

na rozprawie

sprawy z powództwa A. R. (1) i J. D.

przeciwko I. I.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego I. I. solidarnie na rzecz powódek A. R. (1) i J. D. kwotę 280 (dwieście osiemdziesiąt) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 24 maja 2011 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanego I. I. solidarnie na rzecz powódek A. R. (1) i J. D. odsetki ustawowe od kwoty 290.000 (dwieście dziewięćdziesiąt tysięcy) złotych za okres od dnia 19 maja 2011 roku do dnia 23 maja 2011 roku;

3.  oddala powództwo w pozostałym zakresie ;

4.  zasądza od powódek A. R. (1) i J. D. solidarnie na rzecz pozwanego I. I. kwotę 7.217 (siedem tysięcy dwieście siedemnaście) złotych tytułem kosztów procesu.

Na oryginale właściwy podpis

Sygn. akt I C 391/14

UZASADNIENIE

Powódki A. R. (1) i J. D. w pozwie z dnia 22 maja 2014 roku domagały się zasądzenia solidarnie na swoją rzecz od pozwanego I. I. kwoty 290.000 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 19 maja 2011 roku do dnia zapłaty oraz zasadzenia kosztów procesu.

Uzasadniając swoje stanowisko wskazały, iż pozwany zawarł z nimi umowę pożyczki, której przedmiotem była kwota 290.000 zł. Jednocześnie pozwany w złożonym oświadczeniu zobowiązał się zwrócić pożyczoną kwotę do dnia 18 maja 2011 roku (k.3-9, 134-135).

Sąd wydał dnia 30 października 2014 roku nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (k.177).

Pozwany I. I. w sprzeciwie od wydanego nakazu zapłaty wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu.

Uzasadniając swoje stanowisko zarzucił, iż przedmiotowa pożyczka została zwrócona powódkom przez firmę (...) zarejestrowaną na C.. Wskazał, iż wymieniona wyżej spółka przelała dnia 14 maja 2011 roku na rzecz powódek przedmiotową kwotę. W ocenie pozwanego, powódki A. R. (1) nie łączył z firmą (...) na C. żaden stosunek prawny uzasadniający wypłatę przedmiotowej kwoty (k.185-190).

Powódki w odpowiedzi na tak sprecyzowane stanowisko zarzuciły, iż kwota przelana przez firmę (...) zarejestrowaną na C. nie stanowiła spłaty pożyczki zaciągniętej przez powoda, a była zapłatą wynagrodzenia za pracę wykonaną przez powódkę A. R. (2) na rzecz tejże spółki – dostarczenie dokumentacji zamówionej przez spółkę u powódki (k.269). Na potwierdzenie powyższego złożyła 279 kart dokumentu oznaczonego jako (...) (...) (...) and R. ( (...)) (...) (...) Ltd and Akademia Administracji (...) z ograniczona odpowiedzialnoscia” (załącznik do pisma powódek z dnia 27-05-2015 roku – załącznik do akt). Wskazując na bezzasadność twierdzeń pozwanego, pełnomocnik powódek powoływał się na treść art. 519 k.c. i art. 522 k.c.

Pełnomocnik powódki zakwestionował ponadto istnienie firmy (...) zarejestrowanej na C. (k.516-520).

SĄD OKRĘGOWY USTALIŁ, CO NASTĘPUJE:

Pozwany I. I. pożyczył od powódek A. R. (1) (wcześniej noszącej nazwisko P.) i J. D. łącznie kwotę 290.000 zł. Zobowiązał się jednocześnie do zwrotu w/w kwoty do dnia 18 maja 2011 roku. Umowa zawarta została w O., w mieszkaniu powódki – ówczesnej swojej partnerki A. R. (1), przy ul. (...). Powódka A. R. (1) nie dysponowała sama sumą 290.000 zł. Przeprowadziła ona rozmowę ze swoją siostrą J. D. i obie zdecydowały się udzielić solidarnie powodowi żądanej pożyczki. Powódka A. R. (1) dysponowała pełnomocnictwem udzielonym jej przez powódkę J. D.. Była także pełnomocnikiem do jej rachunku bankowego.

Pozwany sporządził oświadczenie potwierdzające ów fakt datowane na 14 maja 2011 roku.

W nieformalnym związku z powódką – wówczas noszącą jeszcze nazwisko A. P. – pozwany pozostawał w latach 2007-2011.

Okoliczności bezsporne , a ponadto DOWÓD: oświadczenie pozwanego (k.19, 47, 294), pełnomocnictwo (k.15-17), zaświadczenie banku (k.18), zeznanie I. I. (protokół z dnia 20 września 2016 roku 00:32:54-01:23:33 – k.527-528v).

Powódka A. R. (1) zamierzała wstąpić w związek małżeński z pozwanym I. I.. Ślub ten został odwołany przez pozwanego dnia 14 maja 2011 roku.

Okoliczności bezsporne.

Po pewnym czasie para ponownie zadeklarowała zamiar zawarcia małżeństwa w dniu 28 kwietnia 2012 roku. W dniu 16 kwietnia 2012 roku pozwany powidaomił Parafię Rzymskokatolicką, w której miała odbyć się uroczystość, iż małżeństwo nie dojdzie do skutku.

DOWÓD: zaświadczenie księdza M. C. (k.221).

Pozwany zawarł ze spółką (...) zarejestrowaną na C. umowę, na podstawie której spółka ta zobowiązała się spłacić pożyczone przez pozwanego od powódek pieniądze w kwocie 290.000 zł. Dokument datowany jest na dzień 12 maja 2011 roku. Umowa została najpierw podpisana przez pozwanego, a następnie poprzez kancelarię (...) przesłana do spółki (...), a następnie podpisana zwrócona pozwanemu.

DOWÓD: umowa pożyczki pomiędzy pozwanym, a spółką (...) zarejestrowaną na C. (k.191-207, 267, 332-348), zeznanie I. I. (protokół z dnia 20 września 2016 roku 00:32:54-01:23:33 – k.527-528v).

Rozmowy z firmą (...) zarejestrowaną na C. pozwany prowadził za pośrednictwem kancelarii (...) mieszczącej się w W.. Dopiero owa kancelaria kontaktuje się z powyższą spółką (...). Pozwany nigdy nie spotkał się bezpośrednio z członkiem zarządu tej firmy, a jedynie z przedstawicielem kancelarii (...).

Pozwany współpracuje z firmą Akademia (...), która utrzymuje kontakty biznesowe z firmą (...). Pozwany zajmuje się pisaniem projektów na dofinansowanie „ze środków unijnych”.

DOWÓD: zeznanie I. I. (protokół z dnia 20 września 2016 roku 00:32:54-01:23:33 – k.527-528v).

(...) zarejestrowana na C. wyraziła zgodę na spłatę pożyczki zaciągniętej przez powoda. Zgoda datowana jest na dzień 16 maja 2011 roku.

DOWÓD: zgoda spółki (...) zarejestrowanej na C. (k.309-311, 349, 404, 405), zeznanie I. I. (protokół z dnia 20 września 2016 roku 00:32:54-01:23:33 – k.527-528v).

W dniu 14 maja 2011 roku firma (...) zarejestrowana na C. dokonała przelewu na rzecz powódek kwoty 290.000 zł. Pieniądze w kwocie 289.720 zł. wpłynęły na konto bankowe powódki A. R. (1) dnia 23 maja 2011 roku. Kwota przelewu pomniejszona została o 280 zł. opłat bankowych. W przelewie nie wskazano, iż dotyczy on przedmiotowej umowy pożyczki.

Okoliczności bezsporne , a ponadto DOWÓD: przelew dokonany przez firmę (...) zarejestrowaną na C. na konto bankowe powódki (k.106, 350), polecenie przelewu z banku cypryjskiego wraz z tłumaczeniem (k. 267, 291), wyciąg z konta powódki (k.274).

Powódki A. R. (1) i cypryjskiej firmy (...) nie łączyła żadne kontakty biznesowe.

DOWÓD: zeznanie I. I. (protokół z dnia 20 września 2016 roku 00:32:54-01:23:33 – k.527-528v).

Powódka A. R. (1) nie wykazała w złożonych w latach 2010-2012 zeznaniach podatkowych otrzymanej od firmy ani kwoty 289.720 zł. ani kwoty 290.000 zł. w zeznaniu podatkowym.

Okoliczności bezsporne a ponadto DOWÓD: zeznania podatkowe (k.287).

Wyrokiem z dnia 10 grudnia 2015 roku w sprawie (...) Sądu Rejonowego w Szamotułach pozwany I. I. skazany został za to, że w dniu 28 października 2014 roku w R. na ulicy (...), poprzez kilkukrotne uderzanie rękoma zaciśniętymi pięściami kopnięcie obutą stopą w twarz, spowodował obrażenia ciała u K. R. w postaci stłuczenia twarz z sińcami i obrzękami oraz złamania kości nosa z przemieszczeniem odłamków, które to obrażenia spowodowały naruszenie czynności na rządów oddychania i rozstroju zdrowia trwający dłużej niż siedem dni, tj. za czyn z art. 157 §1 k.k. w brzmieniu przed 1 lipca 2015 roku. Za powyższy czyn skazany został na kare grzywny w wysokości 200 stawek dziennych przy ustaleniu wysokości jednej stawki na 25 złotych. Ponadto orzeczono od niego na rzecz pokrzywdzonego kwotę 3.000 zł.

DOWÓD: wyrok z dnia 10 grudnia 2015 roku w sprawie (...) Sądu Rejonowego w Szamotułach z uzasadnieniem (k.406, 407-417).

K. R. jest mężem powódki A. R. (1).

Okoliczność bezsporna.

Komisariat Policji w S. prowadził postępowanie przygotowawcze pod sygnaturą (...) w sprawie użycia w dniu 29 maja 2014 roku w S. przy ul. (...) jako autentycznego dokumentu umowy pożyczki poprzez przedłożenie go jako dowód w niniejszym postępowaniu cywilnym w Sądzie Okręgowym w Słupsku.

Postępowanie w przedmiotowej sprawie zostało umorzone postanowieniem z dnia 8 lipca 2016 roku wobec braku znamion czynu zabronionego.

Okoliczności bezsporne.

Powódka A. R. (1) została wybrana przewodniczącą komisji przetargowej na Uniwersytecie (...) w O.. Będąc członkiem tejże komisji przetargowej, powódka A. R. (1) złożyła oświadczenie, w którym stwierdziła, iż nie pozostaje z żadnym wykonawcą w takim stosunku prawnym lub faktycznym, że może to budzić uzasadnione wątpliwości co do jej bezstronności. Pozwany był jednym z oferentów w postępowaniu, w związku z którym powódka złożyła powyższe oświadczenie.

DOWÓD: decyzja kanclerza (...) w O. z dnia 09-08-2013 roku (k.118), zeznanie I. I. (protokół z dnia 20 września 2016 roku 00:32:54-01:23:33 – k.527-528v).

Powyższe stało się przedmiotem postępowania przygotowawczego prowadzonego przez organy ścigania na skutek zawiadomienia pozwanego.

Okoliczność bezsporna.

Powód jest osoba prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą.

DOWÓD: wydruk z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (k.62).

Jest również prezesem zarządu i (...) Spółka z o.o. w P..

DOWÓD: odpis z KRS spółki (...) z o.o. w P. (k.65-71).

Pozwany zlecił również założenie spółek na C. i w H..

DOWÓD: umowy zlecenia (k.72-73 i 74-75).

W odpowiedzi na wezwanie do zapłaty, pozwany poinformował pełnomocnika powódek pismem datowanym na 18 czerwca 2014 roku, iż zadłużenie z tytułu pożyczki zostało spłacone przez spółkę, z którą zawarł stosowną umowę.

DOWÓD: odpowiedź na wezwanie do zapłaty datowane na 18-06-2014 roku (k.107-108).

SĄD OKRĘGOWY ZWAŻYŁ, CO NASTĘPUJE:

Powództwo tylko w części zasługuje na uwzględnienie.

Powyższe okoliczności były w części między stronami bezsporne, dodatkowo dowodzone były dokumentami, co do prawdziwości których nie były składane – co do zasady - żadne zastrzeżenia.

W ocenie Sądu, złożone przez strony dokumenty tworzyły spójną i logiczną całość, wzajemnie się uzupełniając. Nie zawierały informacji sprzecznych bądź wzajemnie się wykluczających. W konsekwencji Sąd uznał je za wiarygodne.

Strona powodowa kwestionowała jedynie dokumenty dotyczące zawarcia przez stronę pozwaną umowy pożyczki z firmą (...) zarejestrowaną na C. oraz dokument, w którym owa firma wyraziła zgodę na zawarcie umowy pożyczki z pozwanym.

W ocenie Sądu powyższe dokumenty maja charakter dokumentów prywatnych. Zgodnie z art. 245 k.p.c. dokument prywatny sporządzony w formie pisemnej albo elektronicznej stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument prywatny nie jest zatem wyposażony w domniemanie zgodności z prawdą złożonych w nim oświadczeń. Konsekwencją powyższego uregulowania jest stanowisko ustawodawcy wyrażone w art. 253 k.p.c., które wskazuje, iż jeżeli strona zaprzecza prawdziwości dokumentu prywatnego albo twierdzi, że zawarte w nim oświadczenie osoby, która je podpisała, od niej nie pochodzi, obowiązana jest okoliczności te udowodnić. Jeżeli jednak spór dotyczy dokumentu prywatnego pochodzącego od innej osoby niż strona zaprzeczająca, prawdziwość dokumentu powinna udowodnić strona, która chce z niego skorzystać.

Na gruncie niniejszej sprawy ciężar udowodnienia prawdziwości dokumentu spoczywał zatem na stronie pozwanej. W ocenie Sądu strona pozwana powyższą okoliczność udowodniła zeznaniami pozwanego, jak również dowodem przelewu kwoty 290.000 zł. na konto powódki oraz wyciągiem z konta powódki A. R. (1) potwierdzającym fakt wpłynięcia na jej konto kwoty 289.720 zł.

Nieuzasadnionym w ocenie Sądu był zarzut nie spełnienia przez pozwanego wymogów opisanych w przepisach art. 519 §1 i 522 k.c. w związku z zawarciem przez niego umowy pożyczki z cypryjską firmą (...).

Przepis art. 519 k.c. wskazuje, iż osoba trzecia może wstąpić na miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony (§1). Natomiast §2 stanowi, iż przejęcie długu może nastąpić:

przez umowę między wierzycielem a osobą trzecią za zgodą dłużnika; oświadczenie dłużnika może być złożone którejkolwiek ze stron; przez umowę między dłużnikiem a osobą trzecią za zgodą wierzyciela. Przy czym oświadczenie wierzyciela może być złożone którejkolwiek ze stron. Jest ono jednak bezskuteczne, jeżeli wierzyciel nie wiedział, że osoba przejmująca dług jest niewypłacalna.

Przepis ten reguluje instytucję przejęcia długu. Również tej instytucji dotyczy przepis art. 522 k.c. wskazujący, iż umowa o przejęcie długu powinna być pod nieważnością zawarta na piśmie. To samo dotyczy zgody wierzyciela na przejęcie długu.

W niniejszej sprawie pozwany nie powoływał się na instytucję przejęcia długu.

W ocenie Sądu ustalony stan faktyczny odnieść można do konstrukcji umowy o zwolnieniu dłużnika od obowiązku świadczenia. Zgodnie bowiem z art. 392 k.c., jeżeli osoba trzecia zobowiązała się przez umowę z dłużnikiem zwolnić go od obowiązku świadczenia, jest ona odpowiedzialna względem dłużnika za to, że wierzyciel nie będzie od niego żądał spełnienia świadczenia.

Umową taką gwarant zobowiązuje się wobec dłużnika do zwolnienia go z obowiązku świadczenia dla wierzyciela, ponosząc odpowiedzialność za to, że wierzyciel nie będzie żądał spełnienia świadczenia. Odpowiedzialność ma charakter odszkodowawczy. Gwarant zobowiązany jest do wynagrodzenia szkody dłużnikowi poniesionej przez to, że jego wierzyciel zażądał spełnienia świadczenia. Jest to odpowiedzialność gwarancyjna – za nieosiągnięcie rezultatu w postaci braku żądania świadczenia ze strony kontrahenta.

Umowa pełni funkcję gwarancyjną wobec dłużnika. Skutkiem gwarantowanym przez osobę trzecią jest brak realizacji przez wierzyciela obowiązku świadczenia ciążącego na dłużniku.

Umowa między osobą trzecią a dłużnikiem o zwolnienie z obowiązku świadczenia nie kreuje zobowiązania tej osoby wobec wierzyciela. Dlatego gwarant nie staje się dodatkowym dłużnikiem wierzyciela.

Zgodnie z art. 299 k.p.c. jeżeli po wyczerpaniu środków dowodowych lub w ich braku pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, sąd dla wyjaśnienia tych faktów może dopuścić dowód z przesłuchania stron. Dowód z przesłuchania stron jest w zasadzie tzw. dowodem „posiłkowym”, czyli przeprowadzanym tylko wtedy, gdy za pomocą innych środków dowodowych nie można uzyskać wyjaśnienia faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy.

W okolicznościach niniejszej sprawy – biorąc pod uwagę wcześniejsze bliskie relacje powódki A. R. (1) z pozwanym – kwestionowanie przez stronę powodową dokumentów złożonych przez stronę pozwaną i powoływanych okoliczności faktycznych Sąd uznał, że wyjaśnienie tychże okoliczności wymaga dopuszczenia dowodu z przesłuchania stron. Przeprowadzone bowiem dotychczas postępowanie dowodowe nie doprowadziło do wyjaśnienia wszystkich istotnych dla rozstrzygnięcia faktów.

Sąd oceniał z ostrożnością zeznania stron. Strony są bowiem osobami najlepiej zorientowanymi w rzeczywistym stanie faktycznym sprawy. Bezpośrednie zainteresowanie wynikiem postępowania sądowego wpływa jednak na ujawnianie przez strony wiadomości, może spowodować świadome lub nieświadome ich zniekształcenie, a nawet zatajenie. W realiach niniejszej sprawy było to widoczne.

Dlatego Sąd uznał te zeznania za wiarygodne w zakresie w jakim udało się te zeznania powiązać chociażby pośrednio w logiczną całość z innymi dowodami, potwierdzić, uzupełnić, zweryfikować.

Za wiarygodne Sąd uznał – w zakresie zgodny z ustalonym na ich podstawie stanem faktycznym - zeznania pozwanego I. I. (protokół z dnia 20 września 2016 roku 00:32:54-01:23:33 – k.527-528v). Były one w powołanym wyżej zakresie jasne, spójne i logiczne. Ponadto stanowiły istotne uzupełnienie faktów wynikających z przedłożonych przez strony dokumentów. Nie zawierały informacji sprzecznych, wzajemnie się wykluczających. Zeznania te przedstawiały obraz wzajemnych relacji stron, ich powiązań finansowych i prywatnych. Sąd nie doszukał się w zeznaniach nieprawdy, nie pojawiły się też powody do takiej podejrzliwości. Wewnętrzne przekonanie z uwzględnieniem wskazań wiedzy oraz doświadczenia życiowego nakazują przyjąć, iż zwykłą normą postępowania ludzi, jest wierzyć w to, co dana osoba mówi, chyba że okaże się, iż ktoś na to zaufanie nie zasługuje. Sąd analizując zebrany w sprawie materiał dowodowy uznał, iż zeznania pozwanego na przymiot wiarygodności zasługują. Sąd ocenił te zeznania w kontekście całego zebranego w sprawie materiału dowodowego. Znajdują one potwierdzenie w dokumentach prywatnych w postaci umów, potwierdzeniach przelewu. Nie ma między nimi sprzeczności, braku logiki.

Pozwany wskazywał na okoliczności zawarcia pożyczki z powódkami – co nie było kwestionowane przez powódki. Przekonująco opisał okoliczności związane z zawarciem umowy pożyczki z firmą (...) oraz dokonanym przez tę firmę przelewem kwoty 290.000 zł. na konto A. R. (1). Znajdują one potwierdzenie w złożonych dokumentach prywatnych. Jednocześnie powódki nie przedstawiły dowodów wskazujących na inną podstawę, „powód”, przelania przez cypryjską spółkę pieniędzy na rzecz A. R. (1). Strona powodowa pomimo zobowiązania sądu nie przedłożyła tłumaczenia dokumentów mających potwierdzać zawarcie z ową spółką umowy, która mogłaby stanowić podstawę zapłaty powódce wynagrodzenia za świadczone usługi. Złożony przez pełnomocnika powódek niespełna 300 stronicowy wydruk wraz z przetłumaczoną jego pierwszą stroną, nie stanowi umowy. Nie można zidentyfikować jego wystawcy, nie jest podpisany. Został ponadto sporządzony w języku obcym. Nie wynika z niego zobowiązanie, które mogłoby stanowić podstawę wypłaty wynagrodzenia dla powódki przez spółkę (...).

Przy czym Sąd nie stosował przepisów o dokumentach w brzmieniu wprowadzonym ustawą z dnia 10 lipca 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1311) o zmianie ustawy - kodeks cywilny, ustawy - kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Zdaniem Sądu nieuzasadnionym byłoby stosowanie przepisów prawa materialnego, które nie funkcjonowały w obrocie prawnym w czasie gdy powstawały określone relacje, stosunki faktyczne i prawne pomiędzy stronami, a których strony nie mogły wobec powyższego brać pod uwagę.

Wskazać też należy na niekonsekwencję w stanowisku strony powodowej. Z jednej strony powołuje się ona na rzekomą umowę łączącą powódkę A. R. (1) z firmą (...), by następnie kwestionować istnienie tejże spółki (k.314).

Powyższe w ocenie Sądu jedynie potwierdza prawdziwość stanowiska pozwanego oraz wiarygodność jego zeznań w powyższym zakresie. Podkreślić również należy, iż organy ścigania nie znalazły podstaw do postawienia komukolwiek zarzutów w związku z zawiadomieniem strony powodowej i toczącym się w jego wyniku postępowaniem w sprawie użycia w dniu 29 maja 2014 roku w S. przy ul. (...) jako autentycznego dokumentu umowy pożyczki poprzez przedłożenie go jako dowód w niniejszym postępowaniu. Postępowanie w przedmiotowej sprawie zostało umorzone wobec braku znamion czynu zabronionego.

Ponadto zachowanie powódki A. R. (1) w związku z postępowaniem przetargowym – jej oświadczenie o tym, iż nie pozostaje z żadnym wykonawcą w takim stosunku prawnym lub faktycznym, że może to budzić uzasadnione wątpliwości co do jej bezstronności - wskazuje (w zestawieniu z okolicznościami wynikającymi z zeznań pozwanego, treścią umowy zawartej z firmą (...), dowodem przelewu) również na to, iż w czasie, gdy była ona członkiem komisji przetargowej, nie posiadała żadnego zobowiązania wobec pozwanego. W innym przypadku nie powinna była takiego oświadczenia składać. Powódka nie stawiła się na rozprawę, nie złożyła zeznań, nie ustosunkowała się do tej kwestii.

Złożone przez strony dokumenty w postaci historii operacji bankowych (k. 20-25), potwierdzeń wpłat (k. 26-29), warunkowej umowy sprzedaży (k.30-39), korespondencja mailowa (k.40,41), nagranie (k.42, zdjęcie (k.43), faktury VAT (k.111, 257, 258), , zeznań podatkowych pozwanego (k.112 – 117), pism komornika (k. 119-126), pism banków (k.153, 154, 155), pisma do sądu (k.256) nie miału dla rozstrzygnięcia sprawy istotnego znaczenia.

Sąd oddalił wniosek dowodowy strony powodowej o dopuszczenie dowodu z „opinii biegłych z Instytutu (...) kryminalistycznych (...) Spółka z o.o.” na okoliczność ustalenia wieku – dat w których zostały złożone na przedmiotowym dokumencie wszystkie parafy i podpisy złożone pismem ręcznym na dokumencie stanowiącym umowę pożyczki z dnia 12 maja 2011 roku zawartej pomiędzy (...), a I. I. oraz ustalenia czy kopia w/w umowy pożyczki poświadczona za zgodność z oryginałem przez adw. M. Z. (pełnomocnika pozwanego) w dniu 19 listopada 2014 roku, która została załączona do pisma pozwanego z dnia 19 listopada 2014 roku, została wykonana z oryginalnego egzemplarza umowy w/w umowy pożyczki, który pozwany złożył do akt niniejszej sprawy wraz z pismem z dnia 25 maja 2015 roku. Strona powodowa wywodziła, iż ustalenie wieku paraf i podpisów pozwoli stwierdzenie faktycznej daty sporządzenia dokumentów.

Zgodnie z art. 227 k.p.c. przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. W ocenie Sądu, strona powodowa nie wykazała, iż przeprowadzenie powyższego dowodu ma dla niniejszej sprawy istotne znaczenie.

Z treści przepisów regulujących zawarcie umowy o zwolnienie dłużnika od obowiązku świadczenia (art. 392 k.c.) nie wynika warunek, by oświadczenia stron złożone zostały jednocześnie. Powodowie nie wykazali również, iż zgoda spółki na zawarcie przedmiotowej umowy była w przedmiotowych okolicznościach wymagana czy też, że nie mogła zostać wyrażona ex post.

Wskazać też należy, iż z treści art. 22 punkt 1 umowy zawartej przez pozwanego z firmą (...) wynika, iż umowa zawarta została w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach. Stwierdzenie, iż egzemplarza są jednobrzmiące nie oznacza, iż są one identyczne pod względem układu graficznego, złożonych podpisów, paraf. Treść złożonej kopii umowy oraz oryginału jest tożsama.

Z faktu, iż określonego podmiotu nie można odnaleźć za pomocą przeglądarki internetowej, nie można wywodzić faktu, iż podmiot takowy nie istnieje.

Wnioski dowodowe o przesłuchanie świadków zostały przez strony cofnięte.

Zgodnie z treścią art. 720 §1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Taką umowę zawarły strony w niniejszej sprawie. Bezspornym było, iż przedmiot pożyczki został pozwanemu wydany.

Podstawowym obowiązkiem biorącego pożyczkę jest z kolei zwrot otrzymanej pożyczki, po pewnym okresie korzystania z jej przedmiotu. Obowiązek zwrotu pożyczki jest przedmiotowo istotnym elementem tej umowy.

W ocenie Sądu powód wykazał, iż w przeważającej części owa pożyczka została powódkom zwrócona przez spółkę (...), z którą pozwany zawarł umowę o zwolnieniu z obowiązku świadczenia.

Jednakże – wbrew twierdzeniom pozwanego – Sądu ustalił, iż na konto powódki wpłynęła jedynie kwota 289.720 zł. Ponadto wpływ na jej konto nastąpił dnia 23 maja 2011 roku przy ustalonym przez strony terminie płatności na 18 maja 2011 roku. Zatem pozwany nie wywiązał się w pełni z ciążącego na nim zobowiązania. Za datę częściowego spełnienia świadczenia Sąd uznał datę wpływu środków na konto powódki.

Pozwany nie udowodnił, by do dnia zamknięcia rozprawy dokonał wpłaty pozostałej kwoty 280 zł.

Wskazać należy, iż z zasady kontradyktoryjności procesu wynika, iż to strony obarczone zostały odpowiedzialnością za wynik procesu. Przy rozpoznawaniu sprawy rzeczą Sądu nie jest zarządzanie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie. Rola sądu nie polega bowiem na wykonywaniu przezeń obowiązków procesowych ciążących na stronach. Strona prowadzi więc proces na własne ryzyko dowodowe (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 17.12.1996r., sygn. (...); opubl. OSNC (...); wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9.09.1998r., sygn. (...); opubl. OSNAP (...); wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25.03.1998r., sygn. (...); opubl. OSNC (...)).

Działanie z urzędu i przeprowadzenie dowodu nie wskazanego przez stronę jest dopuszczalne tylko w wyjątkowych sytuacjach procesowych i musi wypływać z opartego na zobiektywizowanej ocenie przekonania o konieczności jego przeprowadzenia, np. w wypadku ujawnionej przez stronę bezradności czy w razie istnienia trudnych do przezwyciężenia przez strony przeszkód, gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy nie był wystarczający dla rozstrzygnięcia sprawy (wyrok Sądu Najwyższego z 5.11.1997r.; (...); opubl. OSNC (...); wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24.10.1996r.; sygn. (...); opubl. OSNC (...)). Takie okoliczności w sprawie nie miały miejsca, a obie strony procesu reprezentowane były przez fachowych pełnomocników procesowych.

Mając powyższe okoliczności na uwadze, Sąd na podstawie art. 720 §1 k.c. zasądził od pozwanego I. I. solidarnie na rzecz powódek A. R. (1) i J. D. kwotę 280 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 24 maja 2011 roku.

O odsetkach Sąd orzekł w myśl art. 481 k.c. w brzmieniu przed nowelizacją wprowadzoną ustawą z dnia 10 lipca 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1311) o zmianie ustawy - kodeks cywilny, ustawy - kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi (§1). Przy czym, jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe (§2).

Ponadto na podstawie powołanego wyżej przepisu zasądził od pozwanego I. I. solidarnie na rzecz powódek A. R. (1) i J. D. odsetki ustawowe od kwoty 290.000 zł. za okres od dnia 19 maja 2011 roku do dnia 23 maja 2011 roku.

W oparciu o przepis art. 720 §1 k.c. a contrario oddalił powództwo w pozostałym zakresie.

Jednocześnie przepis art. 108 §1 k.p.c. nakazuje Sądowi rozstrzygać o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji.

Treść art. 98 §1 k.p.c. reguluje kwestię kosztów procesu. Wynikają z tego przepisu dwie zasady: zasada odpowiedzialności strony za wynik procesu oraz zasada kosztów niezbędnych i celowych.

Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest bowiem zwrócić przeciwnikowi na jego

żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

W niniejszej sprawie strona wygrywająca – pozwany był reprezentowany przez fachowego pełnomocnika procesowego radcę prawnego. Jedynym poniesionym przez niego kosztem procesu było wynagrodzenie pełnomocnika - 7.200 zł. oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł.

Pozwany wygrał proces w przeważającej części, a pozwany uległ tylko co do nieznacznej części. Stosownie natomiast do art. 100 zd. 2 k.p.c. sąd może włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania.

Wynagrodzenie pełnomocnika sąd ustalił w oparciu o §6 punkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez skarb państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu z dnia 28 września 2002 r. (Dz.U. Nr 163, poz. 1349) na kwotę 7.200 zł.

Sąd stosował przepisy powołanego wyżej rozporządzenia z uwagi na treść §21 rozporządzenia ministra sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804), zgodnie z którym do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe do czasu zakończenia postępowania w danej instancji. „Nowe” rozporządzenie weszło w życie z dniem 1 stycznia 2016 roku, a pozew w niniejszej sprawie wniesiony został w 2014 roku.

Mając powyższe okoliczności na uwadze Sąd zasądził na podstawie art. 98 §1 k.c. w zw. z art. 100 zd. 2 k.p.c. od powódek solidarnie na rzecz pozwanego kwotę 7.217 zł. tytułem zwrotu kosztów procesu.

Na oryginale właściwy podpis