Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

K., dnia 6 września 2016 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: S. S.O. Wojciech Vogt

Sędziowie: S.S.O. Marian Raszewski

S.S.O. Janusz Roszewski

po rozpoznaniu w dniu 6 września 2016 r. w Kaliszu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku (...). S.
z siedzibą w G.

z udziałem J. K.

o stwierdzenie nabycia spadku po Z. K.

w przedmiocie zażalenia(...)
im. F. S. z siedzibą w G.

na postanowienie Sądu Rejonowego w Krotoszynie

z dnia 12 maja 2016 r., sygn. akt I Ns 664/15

postanawia:

I.  zmienić punkt 2 zaskarżonego postanowienia Sądu Rejonowego
w K. z dnia 12 maja 2016 r., wydanego w sprawie sygn. akt
I Ns 664/15 i nadać mu następujące brzmienie:

„2. kosztami postępowania obciążyć uczestnika postępowania
i z tego tytułu zasądzić od J. K. na rzecz wnioskodawcy (...) (...) z siedzibą w G. kwotę 919,66 zł (dziewięćset dziewiętnaście złotych 66/100) tytułem zwrotu kosztów postępowania.”,

II.  zasądzić od uczestnika postępowania J. K. na rzecz wnioskodawcy (...)– (...) z siedzibą w G. kwotę 150 zł (sto pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.

SSO Marian Raszewski SSO Wojciech Vogt SSO Janusz Roszewski

Sygn. akt II Cz 536/16

UZASADNIENIE

W punkcie 2 postanowienia z dnia 12 maja 2016 r. Sąd Rejonowy w Krotoszynie rozstrzygnął o kosztach postępowania o stwierdzenie nabycia spadku po zmarłym Z. K. obciążając nimi uczestnika postępowania w kwocie 433,00 zł.

W uzasadnieniu Sąd Rejonowy wskazał, iż podstawą rozstrzygnięcia jest art. 520 § 2 k.p.c.

Zażalenie na powyższe orzeczenie w zakresie punktu 2 złożył wnioskodawca domagając się jego zmiany przez zasądzenie na rzecz skarżącego od uczestnika postępowania kwoty 919,66 zł.

W uzasadnieniu wskazano, że z uwagi na fakt, iż wnioskodawca jest wierzycielem następcy prawnego dłużnika (spadkodawcy) to interesy wnioskodawcy i uczestnika postępowania są sprzeczne, stąd kosztami postępowania w niniejszej sprawie powinien zostać obciążony w całości J. K..

Sąd Okręgowy, zważył co następuje:

Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.

Co do zasady w przypadku rozstrzygania o kosztach w postępowaniu nieprocesowym obowiązuje odmienna zasada niż w procesie. Zgodnie z treścią art. 520 § 1 k.p.c., każdy uczestnik postępowania ponosi koszty związane ze swym udziałem w sprawie. W rezultacie koszty połączone z poszczególnymi czynnościami ponosi ten, kto czynności tej dokonał. Każdy uczestnik postępowania ponosi zatem koszty związane z jego działaniem lub
z czynnościami sądu podjętymi w jego interesie.

Odstępstwo od tej generalnej zasady ustawodawca przewidział w art. 520 § 2 k.p.c. oraz art. 520 § 3 k.p.c. Przesłankami zastosowania tej szczególnej regulacji są: różny stopień zainteresowania wynikiem postępowania lub sprzeczność interesów. Wskazać trzeba,
że o sprzeczności interesów uczestników można mówić, gdy występują w postępowaniu jako swego rodzaju przeciwnicy w zakresie rozpoznawanego żądania. Czy występuje jednak sprzeczność interesów należy indywidualnie badać okoliczności konkretnej sprawy. Zgodnie z art. 1025 § 1 k.c. Sąd stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę na wniosek osoby zainteresowanej, a więc mającej w tym interes prawny. Osobą zainteresowaną, która ma interes prawny w żądaniu stwierdzenia nabycia spadku jest m.in. wierzyciel spadku.

Podkreślenia wymaga, że jeżeli wnioskodawca – tak jak w niniejszej sprawie - nie jest spadkobiercą ale wierzycielem spadku, to jego interes – realizowanie swojej wierzytelności - jest sprzeczny z interesem spadkobiercy, który jako dłużnik jest zobowiązany zaspokoić interes wierzyciela. Skoro dłużnik nie spełnił świadczenia wierzyciel ma prawo realizować
je w drodze postępowania sądowego. Do tego natomiast konieczne jest uprzednie stwierdzenie nabycia spadku. W takiej sytuacji odpowiednio do postępowania nieprocesowego stosuje się przepisy art. 98 k.p.c. w zakresie, w jakim określa on koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i do celowej obrony (por. Agnieszka Góra-Błaszczykowska /w/ Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego pod redakcją Henryka Doleckiego i Tadeusza Wiśniewskiego, Warszawa 2011, tom II, s. 70). Koszty poniesione przez wnioskodawcę, w tym koszty opłaty skarbowej od dokumentów urzędowych, opłaty
od pełnomocnictwa i koszty wniosku o wskazanie następców prawnych oraz koszt ogłoszeń prasowych wchodzą w skład kosztów, o których mówi art. 98 k.p.c. (por. Andrzej Daczyński, Koszty postępowania cywilnego pod red. Jacka Ignaczewskiego CH Beck Warszawa 2010 r., s. 210).

W niniejszej sprawie wyniosły one łącznie 919,66 zł (60 zł koszty zastępstwa procesowego, 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, 50 zł tytułem opłaty
od wniosku o stwierdzenie nabycia spadku, 48 zł tytułem kosztu wniosku o wskazanie następców prawnych, kwota 78 zł tytułem opłat za odpisy aktów stanu cywilnego oraz kwota 666,66 zł tytułem zaliczek na poczet ogłoszeń prasowych).

Z materiału dowodowego niniejszej sprawy nie wynikało aby dziedziczący uczestnik postępowania miał jakikolwiek własny interes w stwierdzaniu nabycia spadku
po spadkodawcy skoro Z. K. zmarł w 2013 r. i do tej pory nikt nie wystąpił z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku. Z drugiej strony skoro Sąd uwzględnił wniosek wierzyciela i stwierdził nabycie spadku, to przesłankowo uznał, że wykazał on swoje prawo do wystąpienia w roli wnioskodawcy, więc wykazał dostatecznie, że jest wierzycielem spadku. W tej sytuacji uzyskanie przez niego stwierdzenia nabycia spadku leży w jego interesie, gdyż jest to pierwszy i niezbędny krok do uzyskania od uczestników należnego jemu świadczenia. W istocie zatem interesem uczestnika w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku było oddalenie wniosku, gdyż uwzględnienie wniosku o stwierdzenie nabycia spadku umożliwia wierzycielowi zaspokojenie jego roszczenia i pozostaje w sprzeczności
z interesem spadkobiercy. Zauważyć trzeba, że z akt sprawy nie wynika aby spełnione zostały przesłanki z art. 102 k.p.c., który może mieć zastosowanie w tego rodzaju sprawach.

Mając na uwadze powyższe rozważania zgodnie z art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. należało orzec jak w sentencji.

SSO Marian Raszewski SSO Wojciech Vogt SSO Janusz Roszewski