Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 7 maja 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił P. B. prawa do renty socjalnej z powodu braku stwierdzenia wobec niej całkowitej niezdolności do pracy. (decyzja k 9 pliku akt ZUS zainicjowanego wnioskiem z dnia 11.02.2015r.)

W dniu 28 maja 2015 roku P. B. odwołała się od powyższej decyzji, wnosząc o jej uchylenie lub zmianę i uznanie, że jest całkowicie niezdolna do pracy. (odwołanie k.2-5)

Odpowiadając na odwołanie pismem z dnia 22 czerwca 2015 roku organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. (odpowiedź na odwołanie k.15)

Na rozprawie w dniu 22 lipca 2016 roku pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie i wniósł o zasądzenie kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu wnioskodawczyni. (e- protokół rozprawy z dnia 25.10.2016 r. zapis nagrania 00:05:50 – płyta CD k 88)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

P. B. urodziła się (...). (niesporne)

W roku szkolnym 2014/2015 była uczennicą XXXIII Liceum Ogólnokształcącego w Ł.. (niesporne)

U wnioskodawczyni stwierdza się praktyczną głuchotę po stronie prawej oraz przytępienie słuchu na pograniczu głuchoty po stronie lewej, co ogranicza społeczną funkcję słuchu. Stan ten powoduje częściową, nie całkowitą niezdolność do pracy. Jest zdolna do dalszego kontynuowania nauki w szkole oraz do pracy w zakładzie pracy chronionej i zarobkowania na stanowiskach dostępnych dla osób niedosłyszących. (pisemne opinie biegłego sądowego lekarza laryngologa A. L. k 32-33 odwrót, k 78-80)

Sprawność intelektualna wnioskodawczyni oscyluje w granicach przeciętnych. Wykazuje cechy osobowości niedojrzałej emocjonalnie i społecznie z tendencjami do reakcji lękowo – depresyjnych. Zmiany emocjonalne nasilają objawy somatyczne, ale nie stwierdza się objawów mogących wskazywać na proces organiczny. (opinia biegłego sądowego neuropsychologa L. S. k 34-35)

P. B. cierpi na zaburzenia adaptacyjne (nienasilone, związane z ogólną sytuacją zdrowotną), z cechami osobowości niedojrzałej emocjonalnie i społecznie, bez cech organicznego uszkodzenia (...). Schorzenia te nie powodują niezdolności do pracy wnioskodawczyni. (opinia biegłego sądowego lekarza psychiatry G. P. k 39-41)

Występujące u ubezpieczonej bóle i zawroty głowy z wymiotami w wywiadzie oraz obustronny niedosłuch nie wywołują objawów ogniskowego uszkodzenia układu nerwowego. Z neurologicznego punktu widzenia wnioskodawczyni nie jest całkowicie niezdolna do pracy zarobkowej. (opinia biegłego sądowego lekarza neurologa k 36-38)

Pomimo usunięcia kostniaka kostninowego przynasady bliższej kości piszczelowej prawej w dniu 28 sierpnia 2013 roku oraz stłuczenia w dniu 16 września 2015 roku kolana prawego, bez upośledzenia jego funkcji - z ortopedycznego punktu widzenia wnioskodawczyni jest zdolna do pracy. (opinia biegłego sądowego lekarza ortopedy M. S. k 55-57)

Resekcja chirurgiczna małego guzka prawej kości piszczelowej nie spowodowała długotrwałej niezdolności do pracy wnioskodawczyni. (opinia biegłego sądowego lekarza onkologa k 68-69)

W dniu 11 lutego 2015 roku P. B. złożyła wniosek o przyznanie prawa do renty socjalnej. (wniosek k.1-2 pliku akt ZUS zainicjowanego wnioskiem z dnia 11.02.2015.)

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 4 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. Nr 135, poz. 1268 z późn. zm.) renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

1)przed ukończeniem 18. roku życia;

2)w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej - przed ukończeniem 25. roku życia;

3)w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej,

przy czym osobie, która spełnia powyższe warunki przysługuje renta socjalna stała - jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest trwała albo renta socjalna okresowa - jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest okresowa, która przysługuje przez okres wskazany w decyzji jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Z kolei w myśl art. 5 cyt. ustawy ustalenia całkowitej niezdolności do pracy dokonuje lekarz orzecznik Zakładu, na zasadach i w trybie określonych w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U z 2015 r. Nr 748 ze zm.)

Natomiast w myśl art. 15 ustawy o rencie socjalnej w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się odpowiednio: art. 12-14, 61, 88-94, 98, 100 ust. 1 i 2, art. 101, 102 ust. 1, art. 104 ust. 4, art. 107, 114, 116 ust. 1b i 2, art. 118 ust. 1-5, art. 119 ust. 1, art. 121, 122 ust. 1, art. 126, 128, 129 ust. 1, art. 130 ust. 1, 2 i 3 pkt 1, art. 133-135 oraz 137-144 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Z dokonanych przez Sąd ustaleń wynika, że wnioskodawczyni aktualnie nie spełnia podstawowego warunku, od którego uzależnia się przyznanie prawa do renty socjalnej.

W świetle poczynionych ustaleń stwierdzić bowiem należy, że P. B. nie jest całkowicie niezdolna do pracy, co jednoznacznie potwierdziły opinie wszystkich biegłych sądowych – laryngologa, neurologa, psychologa, psychiatry, ortopedy i onkologa, korelujące w pełni z opinią Komisji Lekarskiej ZUS.

Opinie biegłych nie zostały w toku procesu skutecznie zakwestionowane przez pełnomocnika wnioskodawczyni.

Zdaniem sądu, opinie te są wiarygodne i sporządzone zostały przez biegłych o specjalnościach właściwych z punktu widzenia schorzeń na jakie cierpi wnioskodawca, w oparciu o analizę przedłożonej dokumentacji lekarskiej i bezpośrednie badanie odwołującego się. Biegli w sposób wyczerpujący określili schorzenia, jakie występują u skarżącej i ocenili ich znaczenie dla jego zdolności do pracy, odnosząc swą ocenę do kwalifikacji zawodowych.

Powołani biegli jednomyślnie uznali, iż wnioskodawczyni nie jest całkowicie niezdolna do pracy zarobkowej.

Rozpoznając sprawę Sąd oparł się na opiniach pisemnych wskazanych biegłych.

Opinia pierwotna laryngologa, wobec zarzutów do niej zgłoszonych – wbrew twierdzeniu wnioskodawczyni – została w sposób właściwy uzupełniona poprzez pełne odniesienie się do nich.

Biegły w swej pisemnej opinii uzupełniającej wskazał bowiem, że badanie audiometryczne i akumetryczne nie są badaniami obiektywnymi, a zgłaszane przez badanego odpowiedzi niekoniecznie muszą odzwierciedlać aktualny stan słuchu. Wyjaśnił, że opiniowana ma wykształconą mowę z nieco zaburzoną artykulacją, którą mogła opanować odbierając mowę głośną wypowiadaną z odległości 1 m, zaś rozmawiając z nią przy stoliku nie miał żadnych trudności z odbiorem jej wypowiedzi. Biegły opisał szczegółowo przebieg samego badania, wskazując na konieczność zatkania własnym palcem przewodu słuchowego ucha niebadanego, konieczność wypowiadania do ucha słów z różnym nasileniem – od szeptu do mowy głośnej, stanowiącego podstawowe badanie akumetryczne, które wykonał bez zastosowania aparatów słuchowych. Wskazał, że podczas badania nie zauważył zaburzeń statyki ciała, a choroba M.’a nie daje stałych, ciągłych dolegliwości, a objawia się napadami trwającymi od kilku godzin do nawet kilku dni, odległości czasowe bywają różne, ale w okresie napadowym leczenie farmakologiczne może odbywać się w ramach zwolnień lekarskich. Biegły w swej opinii uzupełniającej wprost wskazał, że badana jest osobą głuchą ze śladami słuchu, a nie głuchoniemą, w związku z czym jest zdolna do zarobkowania.

Nieuznanie wnioskodawczyni za osobę całkowicie niezdolną do pracy jest uzasadnione nawet mimo tego, że na podstawie ustawy z dnia z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776 z późn. zmn.) została ona uznana za osobę niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym.

W ocenie Sądu nie jest uprawnione automatyczne stwierdzanie niezdolności do pracy u osób, u których orzeczono pewien stopień niepełnosprawności. Rozpoznanie występowania niepełnosprawności oraz niezdolności do pracy oparte jest na odmiennych kryteriach oceny. Ponadto wymienione instytucje prawne służą innym celom, bowiem ich orzeczenia są przesłanką do przyznania innego rodzaju świadczeń. Dlatego też nie ma podstaw do utożsamiania wymienionych pojęć.

Stanowisko to potwierdza również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 sierpnia 2003 r. sygnatura akt II UK 386/02 (opublikowanym w OSNAPiUS z 2004 r., Nr 12, poz. 566), w którym podnosi, że nie w każdym przypadku niepełnosprawność w rozumieniu ustawy o rehabilitacji zawodowej pokrywa się z niezdolnością do pracy w rozumieniu przepisów rentowych. Po pierwsze ustawa o rehabilitacji zawodowej (…) wiąże zaliczenie do stopnia niepełnosprawności ze zdolnością do wykonywania zatrudnienia, a nie z niezdolnością do pracy w rozumieniu przepisów rentowych. Po drugie niepełnosprawność oznacza nie tylko naruszenie sprawności organizmu, ale również utrudnienie, ograniczenie bądź niemożliwość wypełniania ról społecznych jako elementu uczestnictwa w życiu społecznym.

Gdyby ustawodawca chciał utożsamiać niezdolność do pracy i niepełnosprawność to po pierwsze nie ustanowiłby dwóch odrębnych trybów ustalania tych kwestii, a w sytuacji istnienia dwóch trybów, wprowadziłby ewentualną zależność obu ustaleń. Tymczasem zależność taka wynika z art. 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776 z późn. zmn.) i dotyczy wyłącznie orzeczeń lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej ZUS ustalających niezdolność do pracy.

Rozpoznając sprawę Sąd oddalił wniosek ubezpieczonej o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka na okoliczność przebiegu choroby wnioskodawczyni, uznając, że ocena stanu zdrowia może być dokonana jedynie przez biegłych sądowych lekarzy i neuropsychologa.

W toku sprawy Sąd nie uwzględnił także wniosku odwołującej o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego sądowego laryngologa uznając, ze wydane w sprawie dwie opinie dały dostateczną podstawę do ich oceny jako źródła dowodowego w niniejszej sprawie. Biegły w swej pisemnej opinii uzupełniającej odniósł się do choroby M.’a, wskazując że pomimo napadów trwających od kilku godzin do kilku dni – leczenie farmakologiczne może być podjęte przez skarżącą w ramach okresowych niezdolności do pracy (zwolnień lekarskich). Wynika stąd, że sam fakt wystąpienia tej choroby nie przesądza o konieczności uznania wnioskodawczyni za długotrwale niezdolną do pracy.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

Ponieważ wniosek pełnomocnika z urzędu P. B. złożony na rozprawie nie zawierał oświadczenia wymaganego przepisem § 19 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu z dnia 28 września 2002r. (Dz.U. Nr 163, poz. 1348, ze zm.), Sąd go oddalił.

Z tych wszystkich względów Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.