Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 września 2016 r.

Sąd Rejonowy w Grudziądzu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 9 września 2016 r. w Grudziądzu na rozprawie

sprawy z powództwa K. P.

przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu Nr 2 w G.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

3.  opłatą od pozwu, od uiszczenia której powód był zwolniony, obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt I C 590/16

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 9 września 2016 r.

W pozwie z dnia 7 marca 2016 r. K. P. wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa – Zakładu Karnego nr 2 w G. kwoty 20.000 zł tytułem zadośćuczynienia za niezapewnienie godziwych warunków odbywania kary pozbawienia wolności w tym zakładzie poprzez osadzenie w celi nr 4 na oddziale II, niespełniającej wymaganych warunków zagwarantowanych przez Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej. Zarzucił, że na ścianach tej celi znajduje się grzyb, cela jest zawilgocona, a w oknach znajdują się tzw. blindy, co źle wpływa na zdrowie (k. 2 akt).

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. Zaznaczył, że we wskazanej celi powód przebywał od 29 lutego 2016 r. do 14 kwietnia 2016 r., czyli 46 dni. Wskazał, że w 2014 r. we wszystkich celach w oddziale II przeprowadzono kapitalny remont. Stan techniczny ścian, sufitu, podłogi i stan sanitarny celi był na odpowiednim poziomie, bez śladów zawilgocenia i grzyba. Przesłony okienne zwane blendami nie odcinają dopływu światła i powietrza do celi, gdyż są mleczno-przezroczyste, zapewniają przepływ powietrza i jedynie uniemożliwiają nawiązywanie niedozwolonych kontaktów z innymi osadzonymi lub osobami pozostającymi na wolności. Według pozwanego trudno uznać takie działanie za bezprawne i niedozwolone – zakład karny ma służyć izolacji osadzonych od takich kontaktów. Pozwany zaznaczył, że montowanie przesłon na oknach cel dopuszcza rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 października 2003 r. w sprawie sposobów ochrony jednostek organizacyjnych Służby Więziennej (k. 23-23v akt).

Sąd Rejonowy ustalił i zważył, co następuje:

K. P. przebywał w celi nr 4 na oddziel II w Zakładzie Karnym nr 2 w G. w okresie od 29 lutego 2016 r. do 14 kwietnia 2016 r. Powód został w tej celi osadzony jako pierwszy i wybrał do spania miejsce przy ścianie zewnętrznej z oknem, na dolnym łóżku, aby mieć dopływ świeżego powietrza.

Już w dniu 29 lutego 2016 r. powód zgłosił wychowawcy zabrudzenie i zawilgocenie na ścianie zewnętrznej. Ten powiadomił dział kwatermistrzowski. Po paru dniach od zgłoszenia pracownicy działu kwatermistrzowskiego zamalowali zabrudzenie na ścianie. W związku z tym, że cela ma 15,85 m ² i było w niej osadzonych 5 więźniów, którzy prali oraz suszyli w celi ubrania, po poru dniach w celi znów pojawiło się na ścianie zewnętrznej z oknem zawilgocenie. Powód znów zgłosił ten fakt wychowawcy. Do czasu opuszczenia przez powoda tej celi zawilgocenie nie było ze ściany usuwane.

W Zakładzie Karnym nr 2 w G. w 2014 r. we wszystkich celach w oddziale II przeprowadzono kapitalny remont. Wszystkie cele były malowane wraz z kącikami sanitarnymi.

W celi nr 4 na oddziale II jest zamontowana mleczno-przezroczysta przesłona okienna z pleksy na zewnątrz w celu uniemożliwienia nawiązywania kontaktów z innymi osadzonymi lub osobami postronnymi. Materiał użyty do budowy przesłony oraz sposób jej montażu umożliwiają dostęp świeżego powietrza i światła dziennego. Szpara pomiędzy blendą a ścianą na dole wynosi około 10 cm, a u góry 8 cm. Można otworzyć okno, bo blenda jest na zewnątrz.

Dowody: przeglądarka historii rozmieszczenia więźniów - k. 26-26v akt

notatka służbowa T. T. inspektora działu kwatermistrzowskiego – k. 27 akt

przesłuchanie powoda – k. 47v-48 i 48v akt

przesłuchanie za pozwanego pracownika A. B. – k. 48-48v akt

Sąd dał co do zasady wiarę zeznaniom powoda i pracownika pozwanego Zakładu Karnego A. B. (2), gdyż oprócz jednego faktu były zgodne. Sąd nie podzielił natomiast twierdzenia powoda, że na ścianie celi nr 4 znajdował się grzyb. Zaprzeczył temu pozwany. Faktyczne istnienie grzyba musiałoby być stwierdzone w drodze opinii biegłego o odpowiedniej specjalności, o którego powołanie powód nie wnosił. Występowanie grzyba na ścianie nie może być stwierdzone przez świadków (innych więźniów), gdyż nie posiadają oni wiedzy specjalistycznej do oceny w tym zakresie. Z tego względu Sąd pominął dowód z przesłuchania świadków zawnioskowanych przez powoda na rozprawie. Nadto, wniosek o ich przesłuchanie był spóźniony (art. 207 § 2 i 3 k.p.c.). Racjonalne było tłumaczenie pozwanego, że do usunięcia grzyba pracownicy działu kwatermistrzowskiego musieliby zastosować silniejszy środek i wykwaterować więźniów z celi na dłuższy okres. Z zeznań powoda wynikało, że osadzeni zostali wyproszeni na korytarz jedynie na ok. 15-20 minut, a do odnowienia celi zastosowano prawdopodobnie szybkoschnącą emulsję gruntującą o nazwie U. (...), która według opisu producenta nie służy do likwidacji grzyba na ścianach.

W ustalonych okolicznościach sprawy powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie, albowiem nie można było przypisać pozwanemu bezprawnego zachowania, co jest przesłanką odpowiedzialności za naruszenie dóbr osobistych.

W ocenie Sądu pozwany zareagował na skargę powoda w przedmiocie zabrudzenia i zawilgocenia ściany w celi stosowanie do sytuacji, gdyż pracownicy pozwanego usunęli zabrudzenie (zawilgocenie) w ciągu kilku dni od zgłoszenia. Gdyby pozwany w ogóle nie reagował na skargę powoda w tym zakresie, można byłoby rozważać bezprawność jego zachowania. To, że zawilgocenie pojawiło się kilka dni po zamalowaniu poprzedniego, nie świadczy o nieskuteczności działania pracowników pozwanego, gdyż w celi nr 4 osadzonych było 5 więźniów i wszyscy prali i suszyli w niej ubrania. Logiczne jest więc, że w przypadku niewietrzenia celi, mogły powstać na ścianie zewnętrznej nowe ślady zawilgocenia. Za działania więźniów niezgodne z regulaminem obowiązującym w zakładzie karnym – według którego w celach można prać jedynie bieliznę osobistą – zakład karny nie ponosi odpowiedzialności.

Blendy na oknach są zamontowane w zakładzie karnym zgodnie z obowiązującymi przepisami, mianowicie na podstawie § 77 pkt 1 lit. g rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 października 2003 r. w sprawie sposobów ochrony jednostek organizacyjnych Służby Więziennej (tekst jednolity: Dz.U. z 2015 r. poz. 548), aby zapobiec kontaktom osadzonych z innymi osobami. Sposób ich zamontowania oraz przezroczystość umożliwiają dopływ powietrza przez okno oraz przenikanie światła.

Wobec nie wykazania, że pozwany zachował się bezprawnie, powództwo należało oddalić, gdyż przesłanką do zasądzenia zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych jest bezprawność działania sprawcy.

Nadto Sąd uznał, że nawet gdyby w przypadku powoda doszło do naruszenia jego dóbr osobistych w sposób opisany w pozwie, to i tak brak byłoby podstaw do zasądzenia zadośćuczynienia. Przepis art. 448 k.c. daje sądowi w tym zakresie pewną swobodę. Uwzględniając to, że pozwem objęto jedynie siedem dni pobytu powoda w celi nr 4 na oddziale II oraz fakt, że powód nie potrafił na rozprawie wyjaśnić, dlaczego zażądał za te kilka dni aż 20.000 zł zadośćuczynienia, a w zasadzie chciałby, aby kwota ta została przekazana na cele charytatywne (k. 48 akt), w ocenie Sądu nawet przy bezprawności zachowania pozwanego w świetle powołanego przepisu należałoby odstąpić od zasądzenia na rzecz powoda zadośćuczynienia.

O kosztach zastępstwa prawnego pełnomocnika pozwanego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. oraz § 8 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1804).

W zakresie punktu 3. (trzeciego) sentencji wyroku orzeczono na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 98 § 1 k.p.c.