Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 września 2016 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Jolanta Węs

Protokolant – starszy sekretarz sąd. Alicja Machnio

po rozpoznaniu w dniu 8 września 2016 roku w Lublinie

sprawy H. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania H. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.

z dnia 20 stycznia 2014 roku znak (...)

I oddala odwołanie w części dotyczącej ustalenia H. W. prawa do emerytury nauczycielskiej od 1 listopada 2013 roku do 28 lutego 2015 roku;

II w pozostałej części umarza postępowanie;

III wniosek H. W. o przeliczenie emerytury od dnia 1 września 2016 roku przekazuje do rozpoznania Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L..

Sygn. akt VIII U 465/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20 stycznia 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił H. W. prawa do emerytury nauczycielskiej. W uzasadnieniu wskazano, iż wnioskodawca udokumentował 20-letni okres pracy nauczycielskiej i 30-letni okres składkowy i nieskładkowy, jednak nie rozwiązał stosunku pracy na swój wniosek z obecnym pracodawcą (decyzja k. 26 t. V akt ZUS).

Z powyższą decyzją nie zgodził się H. W., wnosząc o przyznanie prawa do emerytury. W uzasadnieniu odwołania podniósł, iż organ rentowy w decyzji nie odniósł się do charakteru pisma rozwiązującego z nim stosunek pracy (k. 2 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji (odpowiedź na odwołanie k. 4 a.s.).

Pismem z dnia 1 września 2016 roku H. W. wniósł o przeliczenie emerytury przyznanej od dnia 1 września 2016 roku (k. 63 a.s.).

Na rozprawie w dniu 8 września 2016 roku skarżący wskazał, że domaga się przyznania emerytury od dnia 1 listopada 2013 roku i przekazania wniosku o przeliczenie emerytury do organu rentowego celem jego rozpoznania (k. 66 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

H. W. urodził się w dniu (...), a z wnioskiem o przyznanie emerytury na podstawie art. 88 ust. 1 Karty Nauczyciela zwrócił się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. w dniu 25 listopada 2013 roku (k. 1 t. V akt ZUS). Do wniosku dołączył wypowiedzenie z dnia 7 maja 2013 roku, z którego wynika, że jego pracodawca Zespół Szkół (...) im. A. i J. V. w L. rozwiązał z nim stosunek pracy za uprzednim trzymiesięcznym wypowiedzeniem z dniem 31 sierpnia 2013 roku (k. 2 t. V akt ZUS).

Organ rentowy dokonał sprawdzenia okresów podlegania ubezpieczeniu społecznemu. Do uprawnień uwzględnił łączny staż pracy w wymiarze 36 lat, 9 miesięcy i 13 dni okresów składkowych i nieskładkowych oraz okres pracy w szczególnym charakterze na stanowisku nauczyciela w wymiarze 21 lat i 7 miesięcy (karta przebiegu zatrudnienia k. 25 t. V akt ZUS). Nadto ustalił, że wnioskodawca nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego (wniosek cz. II pkt 2 k. 9 t. V akt ZUS).

Zaskarżoną decyzją z dnia 20 stycznia 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił H. W. prawa do emerytury nauczycielskiej (k. 26 t. V akt ZUS).

Sąd ustalił w niniejszym postępowaniu, iż od dnia 1 września 1989 roku wnioskodawca pracował w Zespole Szkół (...) (...) i J. V. w L. (świadectwo pracy k. 2 t. VI akt ZUS). W dniu 7 maja 2013 roku pracodawca skarżącego, w związku ze zmianami organizacyjnymi powodującymi zmniejszenie liczby oddziałów w szkole oraz zmianę planu nauczania, uniemożliwiającymi dalsze zatrudnienie powoda w pełnym wymiarze zajęć na stanowisku nauczyciela przedmiotów zawodowych w roku szkolnym 2013/2014, na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 2 ustawy – Karta Nauczyciela oświadczył, że rozwiązuje z H. W. stosunek pracy z dniem 31 sierpnia 2013 roku za uprzednim trzymiesięcznym wypowiedzeniem. Jednocześnie pracodawca poinformował H. W., że zgodnie z art. 20 ust. 5c Karty Nauczyciela przysługuje mu prawo złożenia wniosku o przeniesienie w stan nieczynny w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego pisma albo może wyrazić zgodę na ograniczenie zatrudnienia do wymiaru nie niższego niż ½ etatu i proporcjonalnie wynagrodzenia w trybie art. 22 ust. 2 Karty Nauczyciela – zaznaczając, że zmniejszenie zatrudnienia do wymiaru nie niższego niż ½ obowiązkowego wymiaru zajęć nie powoduje zmiany statusu nauczyciela mianowanego (wypowiedzenie k. 2 t. V akt ZUS).

W dniu 10 maja 2013 roku H. W. wyraził zgodę na ograniczenie zatrudnienia w roku szkolnym 2013/2014 w wymiarze nie niższym niż ½ etatu w trybie określonym w art. 22 ust. 2 Karty Nauczyciela (k. 53 akt sprawy VII P 920/13).

W dniu 17 maja 2013 roku skarżący złożył odwołanie od wypowiedzenia stosunku pracy z dnia 7 maja 2013 roku (k. 1 akt sprawy VII P 920/13).

Wyrokiem z dnia 13 lutego 2015 roku wydanym sprawie o sygn. akt VII P 920/13 z powództwa H. W. przeciwko Zespołowi Szkół (...) im. A. i J. V. w L. o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia umowy o pracę z dnia 10 maja 2013 roku i ustalenie istnienia stosunku pracy w roku szkolnym 2013/2014, Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie ustalił, że H. W. pozostawał w roku szkolnym 2013/2014 w stosunku pracy nawiązanym na podstawie mianowania z Zespołem Szkół (...) (...)i J. V. w L. w wymiarze 0,55 etatu, a od 15 października 2013 roku – 0,59 etatu i oddalił powództwo w pozostałym zakresie (wyrok k. 372 akt sprawy VIII U 920/13).

Wyrokiem z dnia 10 lutego 2016 roku, sygn. akt VIII Pa 47/15 Sąd Okręgowy w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych po rozpoznaniu sprawy H. W. przeciwko Zespołowi Szkół (...) (...) i J. V. w L. o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia umowy o pracę z 10 maja 2013 roku i ustalenie istnienia stosunku pracy w roku szkolnym 2013/2014 na skutek apelacji H. W. od wyroku Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 13 lutego 2015 roku, sygn. akt VII P 920/13, w pkt I oddalił apelację, w pkt II zasądził od H. W. na rzecz Zespołu Szkół (...) (...) i J. V. w L. 60 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za drugą instancję (k. 480 akt sprawy VII P 920/13).

Kolejnym wyrokiem z dnia 13 lutego 2015 roku, wydanym w sprawie sygn. akt VII P 335/14, z powództwa H. W. przeciwko Zespołowi Szkół (...) im. A. i J. V. w L. o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia umowy o pracę z dnia 6 maja 2014 roku i przywrócenie do pracy Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie oddalił powództwo.

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 6 maja 2014 roku, w związku ze zmianami organizacyjnymi powodującymi kolejne zmniejszenie liczby oddziałów w szkole oraz zmiany planu nauczania uniemożliwiającymi dalsze zatrudnienie powoda w pełnym wymiarze zajęć na stanowisku nauczyciela przedmiotów zawodowych w roku szkolnym 2014/2015, na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 2 ustawy – Karta Nauczyciela pracodawca oświadczył, że rozwiązuje stosunek pracy z dniem 31 sierpnia 2014 roku za uprzednim trzymiesięcznym wypowiedzeniem, wskazując, że nie ma możliwości zastosowania ograniczenia zatrudnienia do wymiaru nie niższego niż ½ etatu. Jednocześnie Dyrektor Zespołu Szkół poinformował H. W., że zgodnie z art. 20 ust. 5c Karty Nauczyciela przysługuje mu prawo złożenia wniosku o przeniesienie w stan nieczynny w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego pisma w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego pisma, na podstawie którego zostanie przeniesiony w stan nieczynny. W dniu 5 czerwca 2014 roku H. W., w związku z otrzymanym pismem dyrektora z 6 maja 2014 roku, złożył wniosek o przeniesienie go od 1 września 2014 roku w stan nieczynny i powód na skutek złożonego wniosku został przeniesiony w stan nieczynny na okres od 1 września 2014 roku do 28 lutego 2015 roku. Jednocześnie poinformowano powoda, że na podstawie art. 20 ust. 5c Karty Nauczyciela z upływem sześciomiesięcznego okresu pozostawania w stanie nieczynnym stosunek pracy wygaśnie z dniem 28 lutego 2015 roku.

Apelacja H. W. od powyższego wyroku została oddalona wyrokiem Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 10 lutego 2016 roku, który w uzasadnieniu podkreślił, że pracodawca wyraził zgodę na stan nieczynny H. W., co spowodowało, iż stosunek pracy trwał nadal, powód przez okres jego trwania pobierał wynagrodzenie zasadnicze, zaś stosunek pracy automatycznie wygasł z dniem 28 lutego 2015 roku (wyrok Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 10 lutego 2016 roku wraz z uzasadnieniem - k. 65 a.s.).

W dniu 20 marca 2015 roku H. W. przedłożył organowi rentowemu świadectwo pracy z dnia 28 lutego 2015 roku z którego wynika, że w okresie od 1 września 1989 roku do 28 lutego 2015 roku pracował w Zespole Szkół (...) (...)i J. V. w L., a stosunek pracy ustał z upływem sześciomiesięcznego pozostawania w stanie nieczynnym – art. 20 ust.1 pkt 2 Kart Nauczyciela i na wniosek nauczyciela w związku z przejściem na emeryturę (k. 2 t. VI akt ZUS).

Decyzją z dnia 9 kwietnia 2015 roku organ rentowy przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury nauczycielskiej od dnia 1 marca 2015 roku tj. od następnego dnia po rozwiązaniu stosunku pracy (k. 16-17 t. VI akt ZUS).

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o przytoczone dowody z dokumentów, zawarte w aktach sprawy i aktach organu rentowego, które obdarzono wiarą w całości. Zostały one sporządzone w przepisanej formie, w oparciu o obowiązujące w dacie ich wydania przepisy prawne oraz wydane przez kompetentne osoby w ramach przysługujących im uprawnień. Nie były także kwestionowane przez wnioskodawcę , ani organ rentowy.

Odwołanie wnioskodawcy w części dotyczącej ustalenia prawa do emerytury nauczycielskiej od 1 listopada 2013 roku do 28 lutego 2015 roku nie zasługiwało na uwzględnienie.

Stosownie do przepisu art. 88 ust. 1 i 2a ustawy z dnia 26 stycznia 1982 roku – Karta Nauczyciela (tekst jednolity: Dz. U. 2014 roku, poz. 191 ze zm.) nauczyciele mający trzydziestoletni okres zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze, zaś nauczyciele szkół, placówek, zakładów specjalnych oraz zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich - dwudziestopięcioletni okres zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze w szkolnictwie specjalnym, mogą - po rozwiązaniu na swój wniosek stosunku pracy - przejść na emeryturę.

Nauczyciele urodzeni po dniu 31 grudnia 1948 roku, a przed dniem 1 stycznia 1969 roku zachowują prawo do przejścia na emeryturę bez względu na wiek, jeżeli:

1) spełnili warunki do uzyskania emerytury, określone w ust. 1, w ciągu dziesięciu lat od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z wyjątkiem warunku rozwiązania stosunku pracy, oraz

2) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na dochody budżetu państwa.

Z literalnego brzmienia cytowanych powyżej uregulowań prawnych wynika jednoznacznie, iż dla przyznania prawa do emerytury nauczycielskiej koniecznym jest łączne spełnienie wszystkich wymienionych wcześniej warunków, w tym jednym z niezbędnych takich warunków wynikającym z tych przepisów jest rozwiązanie stosunku pracy na wniosek nauczyciela.

Ubezpieczony w dniu składania wniosku o emeryturę tj. 25 listopada 2013 roku posiadał wymagany do przyznania prawa do emerytury nauczycielskiej 30-letni okres składkowy oraz nieskładkowy i 20 letni okres pracy nauczycielskiej. Nie przystąpił też do otwartego funduszu emerytalnego . Wskazać jednak należy, że od 1 września 2013 roku pozostawał w stosunku pracy nawiązanym na podstawie mianowania z Zespołem Szkół (...) (...)i J. V. w L. w wymiarze 0,55 etatu, a od 15 października 2013 roku – 0,59 etatu, co wynika wprost z prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego Lublin - Zachód z dnia 13 lutego 2015 roku w sprawie o sygn. akt VII P 920/13. Powyższy stosunek pracy ustał z upływem sześciomiesięcznego stanu nieczynnego, w którym wnioskodawca przebywał od 1 września 2014 roku do 28 lutego 2015 roku, co z kolei wynika z prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego Lublin - Zachód z dnia 13 lutego 2015 roku, wydanego w sprawie sygn. akt VII P 335/14.

W dniu 20 marca 2015 roku H. W. przedłożył organowi rentowemu świadectwo pracy z dnia 28 lutego 2015 roku, z którego wynika, że stosunek pracy z Zespołem Szkół (...) (...) i J. V. w L. ustał z dniem 28 lutego 2015 roku z upływem sześciomiesięcznego pozostawania w stanie nieczynnym – art. 20 ust.1 pkt 2 Kart Nauczyciela i na wniosek nauczyciela w związku z przejściem na emeryturę.

W związku z powyższym w okresie od 1 listopada 2013 roku do 28 lutego 2015 roku ubezpieczony nie spełniał warunków do przyznania emerytury nauczycielskiej bez względu na wiek, albowiem pozostawał w stosunku pracy w tym okresie. Zatem jego odwołanie w zakresie jakim domagał się przyznania prawa do emerytury od 1 listopada 2013 roku do 28 lutego 2015 roku należało na podstawie powołanych wyżej przepisów i art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalić.

Sąd umorzył postępowanie w części dotyczącej ustalenia prawa do emerytury prawa do emerytury po 28 lutego 2015 roku, albowiem zgodnie z treścią art. 477 ¹³ k.p.c. zmiana przez organ rentowy zaskarżonej decyzji przed rozstrzygnięciem sprawy przez sąd - przez wydanie decyzji uwzględniającej w całości lub w części żądanie strony - powoduje umorzenie postępowania w całości lub w części. W niniejszej sprawie organ rentowy decyzją z dnia 9 kwietnia 2015 roku przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury od 1 marca 2015 roku, uwzględniając tym samym częściowo jego żądanie.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹³ k.p.c. orzekł jak w pkt II wyroku.

Przepis art. 477 ¹⁰ § 2 k.p.c stanowi, że jeżeli ubezpieczony zgłosił nowe żądanie, dotychczas nierozpoznane przez organ rentowy, sąd przyjmuje to żądanie do protokołu i przekazuje go do rozpoznania organowi rentowemu. Przeniesienie sprawy na drogę sądową przez wniesienie odwołania od decyzji organu rentowego ogranicza się do okoliczności uwzględnionych w decyzji, a między stronami spornych; poza tymi okolicznościami spór sądowy nie może zaistnieć. Przed sądem wnioskodawca może żądać jedynie korekty stanowiska zajętego przez organ rentowy i wykazywać swoją rację, odnosząc się do przedmiotu sporu objętego zaskarżoną decyzją, natomiast nie może żądać czegoś, o czym organ rentowy nie decydował. Z tego względu odwołanie wnoszone od decyzji organu ubezpieczeń społecznych nie ma charakteru samodzielnego żądania, a jeżeli takie zostanie zgłoszone, sąd nie może go rozpoznać, lecz zobowiązany jest postąpić zgodnie z art. 477 ¹⁰ § 2 k.p.c. (por. wyrok SN z dnia 9 września 2010 roku, II UK 84/10, LEX nr 661518).

Ponieważ w toku postępowania sądowego w niniejszej sprawie H. W. zgłosił nowe żądanie, dotychczas nie rozpoznane przez organ rentowy, dotyczące przeliczenia jego emerytury od 1 września 2016 roku , Sąd Okręgowy na mocy art. 477 ^{( 10)} § 2 k.p.c. przekazał to żądanie do rozpoznania organowi rentowemu.