Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 października 2016 r.

Sąd Rejonowy Gdańsk – Północ w Gdańsku, Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Agnieszka Piotrowska

Protokolant:(...)

po rozpoznaniu w dniu 21 października 2016 roku w Gdańsku

na rozprawie

sprawy z powództwa E. K.

przeciwko K. K.

o ochronę naruszonego posiadania

I.  nakazuje pozwanemu K. K. aby wydał powódce E. K. klucz do dolnego zamka drzwi wejściowych do lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w G. przy ulicy (...),

II.  zasądza od pozwanego K. K. na rzecz powódki E. K. kwotę 537 zł (pięćset trzydzieści siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 657/16

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 21 kwietnia 2016 r. powódka E. K. domagała się przywrócenia naruszonego posiadania lokalu mieszkalnego położonego w G. przy ul. (...) poprzez nakazanie pozwanemu K. K. wydania klucza do drzwi wejściowych od dolnego zamka. Jednocześnie wniosła o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazano, iż ww. nieruchomość na mocy umowy o częściowym podziale majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską stron przeszła na własność pozwanego. Tym niemniej strony uzgodniły między sobą, że sporna nieruchomość stanowić będzie w dalszym ciągu centrum życiowe zarówno stron, jaki i ich dzieci. Pozwany nie wywiązał się z umowy i w dniu 21 lutego 2016r. pod nieobecność powódki, dokonał wymiany zamka dolnego w drzwiach wejściowych spornej nieruchomości; wyrzucił powódkę z domu, umożliwiając jej zabranie jedynie swoich osobistych rzeczy.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa. W uzasadnieniu wskazał, iż w niniejszej sprawie nie doszło do naruszenia posiadania powódki. Argumentował, iż powyższa nieruchomość, w stosunku do której pozwanemu przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego miała stanowić centrum życiowe stron, jednakże jedynie w okresie, gdy istniała będzie między stronami zgodna wola co do kontynuowania związku. Umowa o częściowym podziale majątku została zawarta z uwagi na kryzys w małżeństwie stron na przełomie 2012 i 2013 r., spowodowany zachowaniem powódki. Umowa miała zabezpieczać interes pozwanego. W lutym 2016 r. doszło do kolejnego kryzysu w małżeństwie stron, po którym pozwany uświadomił sobie, że żona nigdy się nie zmieni. Zaktualizowała się zatem przesłanka wcześniejszych ustaleń małżonków. Pozwany dokonał wymiany zamka podczas nieobecności powódki w czasie remontu kuchni. Powódka przybywała w tym czasie w S.. Wskazywał, iż powódka przebywa w spornej nieruchomości bardzo często do 21.00 -22.00. Korzysta z kluczy dzieci stron. Korzysta z mieszkania zgodnie z jego przeznaczeniem m.in. przygotowuje posiłki.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

E. K. i K. K. pozostają w związku małżeńskim, mają dwoje dzieci.

/ okoliczność bezsporna/

Z uwagi na kryzys w małżeństwie stron w dniu 14 sierpnia 2013 r. E. K. i K. K. zawarli przed notariuszem J. S. w G. w formie aktu notarialnego umowę majątkową małżeńską ustanawiając w swoim małżeństwie rozdzielność majątkową oraz umowę o częściowy podział majątku wspólnego. Na mocy tej umowy własność lokalu mieszkalnego położonego w G. przy ul. (...) przeszła na K. K..

/okoliczność bezsporna, nadto dowód: wypis z aktu notarialnego (...) (...), odpis zwykły KW –k. 8-11, zeznania powódki –k. 50-51, zeznania pozwanego –k. 51- 52/

Lokal mieszkalny położony w G. przy ul. (...) po zawarciu umowy o częściowym podziale majątku stanowił w dalszym ciągu centrum życiowe zarówno stron jaki i ich dzieci.

/okoliczność bezsporna, nadto dowód: zeznania powódki –k. 50-51, zeznania pozwanego –k. 51- 52/

W lutym 2016 r. strony podjęły decyzję o remoncie kuchni w lokalu mieszkalnym położonym w G. przy ul. (...). Na czas remontu powódka zamieszkała u swojej matki.

/okoliczność bezsporna/

W dniu 21 lutego 2016r. pod nieobecność powódki pozwany dokonał wymiany zamka dolnego w drzwiach wejściowych lokalu mieszkalnego, położonego w G. przy ul. (...).

/okoliczność bezsporna, nadto dowód: zeznania powódki –k. 50-51, zeznania pozwanego –k. 51- 52/

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Stan faktyczny sprawy był częściowo między stronami bezsporny. Za wiarygodne w zakresie ustalonego stanu faktycznego Sąd uznał zeznania stron postępowania co do zawarcia umowy o częściowy podział majątku wspólnego, dokonania wymiany przez pozwanego dolnego zamka w drzwiach wejściowych do spornego lokalu, istnienia w ww. lokalu centrum życiowego powódki w okresie przed dokonaniem przez K. K. powyższej czynności. Zeznania w tym zakresie Sąd uznał za spójne, logiczne, znajdujące potwierdzenie w zgromadzonym materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie, w tym w treści aktu notarialnego oraz odpisie księgi wieczystej.

Sąd nie przeprowadził dowodu z zeznań świadków wobec cofnięcia wniosku w ww. zakresie przez pełnomocnika powódki na rozprawie w dniu 21 października 2016 r .

Powódka domagała się ochrony naruszonego przez pozwanego posiadania poprzez przywrócenie posiadania lokalu mieszkalnego położonego w G. przy ul. (...) poprzez nakazanie pozwanemu K. K. wydania klucza do drzwi wejściowych -dolnego zamka ww. lokalu.

Podkreślić należy, iż pozwany nie kwestionował faktu posiadania spornego lokalu przez powódkę do momentu naruszenia przez niego posiadania.

Przechodząc do oceny prawnej żądania powódki należy wskazać, iż posiadanie według kodeksu cywilnego jest szczególnym, pozostającym pod ochroną prawa, stanem faktycznym, z którym prawo wiąże wiele doniosłych skutków prawnych o zróżnicowanym charakterze. Stan faktyczny, o którym mowa, polega na faktycznym władztwie, przez które rozumie się samą możność władania rzeczą; efektywne w sensie gospodarczym korzystanie z rzeczy (nieruchomości) nie jest konieczną przesłanką posiadania; dla istnienia posiadania bowiem nie jest konieczne rzeczywiste korzystanie z rzeczy, lecz sama możność takiego korzystania (tak Sąd Najwyższy w wyroku z 3 czerwca 1966 r., III CR 108/66, OSPiKA 1967, z. 10, poz. 234). Bez względu na to, czy stan ten jest zgodny z prawem, czy nie, prawo udziela mu tymczasowej, prowizorycznej ochrony (art. 342 – 344 k.c., art. 347 k.c., art. 352 k.c.).Zgodnie z treścią art. 344 k.c. przeciwko temu kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu na czyją korzyść naruszenie nastąpiło przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to jest niezależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba, że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem. Roszczenie wygasa jeśli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia.

A zatem do przesłanek sądowej ochrony posiadania należą: stan posiadania, samowolne naruszenie posiadania i dochodzenie roszczenia w ciągu roku od chwili naruszenia. Samowolne naruszenie polega na bezprawnym wkroczeniu w sferę władztwa faktycznego posiadacza. Kwalifikacja naruszenia jako samowolnego wymaga więc ustalenia, że osoba dokonująca naruszenia nie była do tego upoważniona, tzn. że było ono obiektywnie bezprawne, przy czym zła lub dobra wiara nie ma żadnego znaczenia. Naruszenie posiadania tylko wtedy nie będzie samowolne, gdy istnieje podstawa prawna usprawiedliwiająca wkroczenie w zakres cudzego posiadania. Podstawą taką może być wyraźny przepis prawa, orzeczenie sądowe, decyzja administracyjna, a także zgoda samego posiadacza. Typową postacią naruszenia posiadania jest fizyczna ingerencja w sferę cudzego władztwa, polegająca na jego zakłóceniu lub częściowym albo całkowitym pozbawieniu.

Uprawniony do wystąpienia z roszczeniem o ochronę posiadania jest tylko posiadacz (samoistny lub zależny). Powództwo o ochronę posiadania wytacza się przeciw temu, kto posiadanie naruszył, jak również przeciw temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło.

Rozpoznawanie spraw o naruszenie posiadania należy do postępowania odrębnego, które jest szczególną odmianą procesu uwzględniającą ich specyfikę wynikającą z istoty ochrony posesoryjnej unormowanej w przepisach prawa materialnego (art. 344 – 347 k.c.). W wypadku spraw o naruszenie posiadania odrębności postępowania zostały zawarte w dwu przepisach - art. 478 k.p.c. i art. 479 k.p.c.; polegają one m. in. na ograniczeniu kompetencji kognicyjnych i judykacyjnych sądu. Ochrona posesoryjna - nie sięgająca prawa ani dobrej wiary pozwanego - ma bowiem z założenia charakter tymczasowy (prowizoryczny); chodzi z jednej strony o bezzwłoczne udzielenie ochrony posiadaczowi, bez względu na to, czy jego posiadanie było atrybutem prawa, a z drugiej o szybkie zlikwidowanie stanu będącego następstwem aktu samowoli naruszyciela.

Ograniczenia kognicyjne uprawniają sąd tylko do ustalenia, czy posiadanie będące przedmiotem sporu należało do powoda, czy zostało naruszone oraz czy naruszycielem jest pozwany lub czy naruszenie nastąpiło na jego rzecz. (...) stan posiadania, w rozumieniu wskazanych wyżej przepisów, to podlegający ochronie stan posiadania istniejący w chwili naruszenia.

W niniejszej sprawie po przeprowadzeniu postępowania dowodowego Sąd nie miał wątpliwości, iż doszło do naruszenia posiadania powódki. Powyższa okoliczność była w sprawie bezsporna. Pozwany nie kwestionował dokonania wymiany zamka w drzwiach wejściowych do spornego lokalu. Pozostało do ustalenia, czy naruszenie to miało charakter samowolny, czy też nie miało takiego charakteru, by przesądzić o zasadności, bądź bezzasadności powództwa.

W ocenie sądu naruszenie posiadania było samowolne. Pozwany twierdząc, iż powódka wyraziła zgodę na naruszenie posiadania takiej okoliczności nie wykazał, do czego był zobowiązany zgodnie z art. 6 kc i art. 232 kpc. Wbrew twierdzeniom strony pozwanej nie świadczyło o tym zapis rozmowy pomiędzy stronami jaka miała miejsce w dniu 21 lutego 2016 r. W trakcie tej rozmowy pozwany wskazuje, iż powódka wiedziała jakie były zasady, nie wynika jednak z jej treści czego one dotyczyły, jakie dokładnie były ustalenia w tym zakresie. Pozwany mówi do powódki, że będzie musiała się wyprowadzić, powódka w odpowiedzi wskazuje, że nie ma gdzie mieszkać, prosi o miesiąc zwłoki. W związku z tym zdaniem sądu nie wynika z tego nagrania, aby powódka wyrażała zgodę na takie naruszenie posiadania. Co więcej w zeznaniach swych sam pozwany wskazał, iż w trakcie poprzedniego kryzysu, jaki miał miejsce między stronami, małżonkowie zawarli umowę o rozdzielność majątkową, dokonali podział majątku, który miał pozwanego zabezpieczyć na przyszłość. Pozwany wielokrotnie podkreślał, iż mówił powódce, że w przypadku następnego kryzysu będzie musiała się wyprowadzić. Natomiast pozwany nie wykazał aby powódka z pozwanym umówiła się w taki sposób, by w sytuacji przyjęcia przez pozwanego, iż zachodzą przesłanki do rozstania stron, powódka będzie musiała sporny lokal natychmiastowo opuścić. Pozwany takiej okoliczności nie wykazał.

Mając na względzie powyżej przedstawione okoliczności i poczynione w sprawie rozważania, Sąd uwzględnił żądanie pozwu, o czym orzekł jak w pkt I wyroku.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie przepisu art. 98 § 1 k.p.c. Pozwany jako strona przegrywająca sprawę był zobowiązany zwrócić powódce poniesione przez nią koszty procesu, na które składała się opłata w kwocie 200 zł, oraz koszty zastępstwa procesowego w wysokości 320 zł wraz z opłatą od udzielonego pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.

Zdaniem Sądu koszty zastępstwa prawnego w wysokości jednokrotnej minimalnej stawki wynagrodzenia pełnomocnika pozwanego, są adekwatne do nakładu pracy pełnomocnika w niniejszej sprawie, a nadto jest zgodna z § 5 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. Nr 1800).

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...) (...)

4.  (...)