Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 października 2013 roku.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący SSA Andrzej Szawel (spr.)

Sędziowie SO Ireneusz Grodek

SO Tomasz Ignaczak

Protokolant Dagmara Szczepanik

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Piotrkowie Trybunalskim S. K.

po rozpoznaniu w dniu 25 października 2013 roku

sprawy J. Z.

oskarżonego z art.190§1 kk w związku z art.31§2 kk

z powodu apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie

z dnia 23 sierpnia 2013 roku sygn. akt II K 647/13

na podstawie art.437§2 kpk i art.438 pkt 2 kpk uchyla zaskarżony wyrok w stosunku do oskarżonego J. Z. i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Bełchatowie;

zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata M. M. – Kancelaria Adwokacka w B. kwotę 516,60 (pięćset szesnaście 60/100) złotych tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

Sygn. akt IV Ka 552/13

UZASADNIENIE

J. Z. został oskarżony o to, że na początku kwietnia 2013r. w S. woj. (...), listownie groził W. S. pozbawieniem życia jego i osób mu najbliższych, wzbudzając w nim, po otrzymaniu listu i zapoznaniu się z jego treścią, uzasadnioną okolicznościami obawę, że groźba ta może być spełniona, przy czym czynu tego dopuścił się w warunkach znacznie ograniczonej zdolności pokierowania swoim postępowaniem,

tj. o czyn z art. 190 § 1 kk w związku z art. 31 § 2 kk.

Sąd Rejonowy w Bełchatowie wyrokiem z dnia 23 sierpnia 2013 roku w sprawie II K 647/13 uniewinnił oskarżonego J. Z. od popełnienia zarzucanego mu czynu;

- kosztami procesu obciążył Skarb Państwa;

- zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokata M. M. 885,60 złotych tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej oskarżonemu z urzędu;

Powyższy wyrok został zaskarżony przez prokuratora w całości na niekorzyść oskarżonego.

Apelacja wywiedziona została z podstawy art. 438 pkt 2 i 3 kpk i zarzuciła wyrokowi:

- obrazę przepisów postępowania karnego - art. 2 § 2 kpk, art. 7 kpk, art. 410 kpk - poprzez dokonanie oceny zgromadzonych dowodów w sposób dowolny, bez uwzględnienia ich całokształtu i bez respektowania zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego co w konsekwencji spowodowało błędne uznanie, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie dawał podstaw do przyjęcia, że oskarżony J. Z. dokonał zarzucanego mu czynu;

- błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, iż oskarżony J. Z. nie dopuścił się zarzucanego mu czynu zabronionego co skutkowało jego uniewinnieniem,

W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Bełchatowie.

Sąd Okręgowy zważył ,co następuje:

Apelacja prokuratora jest zasadna w takim stopniu, że na skutek jej wniesienia powstały podstawy do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Bełchatowie.

Analiza uzasadnienia zaskarżonego rozstrzygnięcia wskazuje, że Sąd Rejonowy w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy ustalił, że pokrzywdzony W. S., po przeczytaniu listu otrzymanego od oskarżonego, zawierającego w swojej treści groźbę zlikwidowania jego oraz jego najbliższych, poczuł się zagrożony. Wymowę takiej reakcji pokrzywdzonego wzmagał fakt, iż oskarżony J. Z. ma problemy z zaakceptowaniem tego, że pokrzywdzony przejął majątek jego brata. Niejednokrotnie pokrzywdzony miał już okazję się przekonać jakie negatywne emocję wywołuje u oskarżonego ta sytuacja. Poczucie skrzywdzenia i gniewu ukształtowało w oskarżonym nieżyczliwy stosunek wobec pokrzywdzonego. Do tego u oskarżonego stwierdzono zakłócenia czynności psychicznych pod postacią ograniczonych zaburzeń osobowości. Zaburzenia te powodowały, że oskarżony miał w znacznym stopniu ograniczoną zdolność kierowania swoim postępowaniem.

Niezrozumiałym jest więc, iż w zakresie tak przedstawionych faktów, Sąd Rejonowy uznał, że brak było podstaw do stwierdzenia, że groźby zawarte przez oskarżonego w liście skierowanym do pokrzywdzonego, mogły rzeczywiście wzbudzać lęk u pokrzywdzonego i realną obawę, iż zostaną spełnione.

W świetle powyższego wnioskowanie Sądu meriti dotknięte jest wewnętrzną sprzecznością - z jednej strony ustalił, iż pokrzywdzony po odczytaniu listu poczuł się zagrożony co do realności gróźb oskarżonego, z drugiej zakwestionował, by dowody wskazywały na obawę ich spełnienia.

Nie sposób również zrozumieć przyczyn, dla których jednym z argumentów wyłączających w ocenie Sądu Rejonowego towarzyszącą pokrzywdzonemu obawę spełnienia gróźb oskarżonego miał być fakt, że oskarżony jest w podeszłym wieku i do tego osobą biedną, a zatem nie byłby w stanie znaleźć, wynająć i opłacić osobę, która dokonałaby zabójstwa pokrzywdzonego. Wskazana argumentacja pozostaje w oczywistej sprzeczności z elementarnymi zasadami logiki. Brak możliwości opłacenia przez oskarżonego zlecenia w „zlikwidowaniu” pokrzywdzonego i jego najbliższych, wcale nie oznacza, że nie mogło dojść do ziszczenia się gróźb.

Podzielić należy stanowisko skarżącego, iż ocena dowodów przeprowadzonych w sprawie dokonana przez Sąd Rejonowy jest jednostronna i dowolna, a więc nie może pozostawać pod ochroną prawa procesowego - art. 7 kpk.

Sąd Okręgowy podziela również pogląd apelującego, iż Sąd rozpoznający merytorycznie sprawę dopuścił się obrazy przepisu art. 410 kpk. Zgodnie z tym przepisem podstawę wyroku może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej. Tymczasem z uzasadnienia wynika jednoznacznie, że Sąd Rejonowy za podstawę wyroku przyjął tylko część okoliczności i to wyłącznie korzystnych dla oskarżonego J. Z..

Z powyższych względów zaskarżony wyrok należało uchylić i sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu w Bełchatowie do ponownego rozpoznania.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy przeprowadzając postępowanie dowodowe w szczególności powinien:

- wyjaśnić jak należy interpretować zapis „Nie miałem żadnych napadów lęku po otrzymaniu tego listu”, znajdujący się w złożonych na rozprawie przez pokrzywdzonego W. S. zeznaniach – vide k.59 – który to fragment wypowiedzi przesądził o końcowej decyzji Sądu meriti, w sytuacji gdy z poprzedzających ten fragment zeznań wynika, iż pokrzywdzony obawiał się spełnienia gróźb;

- dokonać analizy całokształtu materiału dowodowego oraz zgodnej z wymogami art. 7 kpk oceny dowodów.

Sąd Odwoławczy nie wyraża swojego stanowiska ani też sugestii co do merytorycznego sposobu załatwienia sprawy, pozostawiając decyzję w tym zakresie Sądowi pierwszej instancji, który podejmie ją po przeprowadzeniu ponownie postępowania dowodowego.

Podstawę prawną zasądzenia na rzecz obrońcy z urzędu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej poniesionych w sprawie stanowiły przepisy § 14 ust. 2 pkt 4, § 2 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jedn. Dz. U. 2013 poz. 461).