Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 14 listopada 2013 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym

Przewodniczący: SSO Iwona Siuta (spr.)

Sędziowie SSO Dorota Gamrat- Kubeczak

del. SSR Katarzyna Longa

po rozpoznaniu w dniu 14 listopada 2013 r. w Szczecinie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku wierzyciela Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w B. z udziałem dłużników (...) spółka jawna z siedzibą w S., J. S., D. S. i A. S.,

o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu

na skutek zażalenia wierzyciela na postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 24 kwietnia 2013 r., wydane w sprawie IX Co 2682/13

postanawia:

I.  zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że:

1.  w punkcie 1 nadać klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nr (...) z dnia 29.03.2013 roku na rzecz wierzyciela Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w B., co do kwoty 863.339,71 zł (osiemset sześćdziesiąt trzy tysiące trzysta trzydzieści dziewięć złotych siedemdziesiąt jeden groszy) tytułem należności głównej wraz z odsetkami liczonymi od kwoty 863.339,71 zł (osiemset sześćdziesiąt trzy tysiące trzysta trzydzieści dziewięć złotych siedemdziesiąt jeden groszy) od dnia 29.03.2013 r. do dnia zapłaty w wysokości 19% w stosunku rocznym, z ograniczeniem możliwości prowadzenia postępowania egzekucyjnego na podstawie powyższego tytułu egzekucyjnego do kwoty 3.750.000 zł (trzy miliony siedemset pięćdziesiąt tysięcy złotych), również przeciwko dłużnikom J. S., D. S. i A. S.;

2.  w punkcie 3 zasądzić od dłużników (...) spółki jawnej z siedzibą w S., J. S., D. S. i A. S. solidarnie na rzecz wierzyciela kwotę 159,25 zł (sto pięćdziesiąt dziewięć złotych dwadzieścia pięć groszy) tytułem zwrotu kosztów postępowania;

II.  oddalić zażalenie w pozostałej części;

III.  zasądzić od dłużników na rzecz wierzyciela solidarnie kwotę 30 zł (trzydzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.

Sygn. akt II Cz 1198/13

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 24 kwietnia 2013 r. Sąd Rejonowy Szczecin - Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie IX Wydział Egzekucyjny, nadał klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nr (...) z dnia 29.03.2013 roku na rzecz wierzyciela Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w B. przeciwko dłużnikowi (...) spółka jawna z siedzibą w S., co do kwoty 863.339,71 zł tytułem należności głównej wraz z odsetkami liczonymi od kwoty 863.339,71 zł od dnia 29.03.2013 r. do dnia zapłaty w wysokości 19% w stosunku rocznym, z ograniczeniem możliwości prowadzenia postępowania egzekucyjnego na podstawie powyższego tytułu egzekucyjnego do kwoty 3.750.000 zł (I), oddalił wniosek w pozostałej części (II) oraz zasądził od dłużnika (...) spółka jawna z siedzibą w S. na rzecz wierzyciela kwotę 159,25 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania (III).

W uzasadnieniu Sąd I instancji podniósł, iż uwzględnił wniosek co do nadania klauzuli wykonalności przeciwko dłużnikowi (...) spółka jawna z siedzibą w S.. Sąd Rejonowy wskazał, iż przedmiotowy bankowy tytuł egzekucyjny został wystawiony przeciwko dłużnikowi (...) spółka jawna z siedzibą w S., z którym zawarto umowę kredytu oraz przeciwko J. S., D. S. i A. S., poręczycielom wekslowym, a zatem przeciwko osobom objętym dyspozycją art. 97 ust. 1 ustawy Prawo bankowe. Sąd I instancji nadmienił, iż dłużnik w oświadczeniu poddał się egzekucji do ściśle określonej kwoty i do tej sumy Sąd ograniczył możliwość prowadzenia postępowania egzekucyjnego.

Mając zatem na uwadze, iż bankowy tytuł egzekucyjny spełnia częściowo warunki określone w przepisach prawa bankowego, na podstawie art. 786 ² § 1 w zw. z art. 777 § 1 pkt 3 k.p.c i art. 96 ustawy Prawo bankowe, Sąd Rejonowy częściowo uwzględnił wniosek o nadanie klauzuli wykonalności.

Odnośnie części bankowego tytułu egzekucyjnego dotyczącej odsetek żądanych w kwocie 8.663,99 zł Sąd I instancji zauważył, iż wierzyciel nie wskazał kwoty, od której odsetki zostały naliczone, co uniemożliwia stronie przeciwnej weryfikację obliczeń. Z tego względu w tej części Sąd oddalił wniosek o nadanie bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności.

Ponadto Sąd Rejonowy zaznaczył, iż wniosek wierzyciela w części dotyczącej nadania klauzuli wykonalności przeciwko J. S., D. S. i A. S., nie zasługiwał na uwzględnienie. Sąd podkreślił, iż jako podstawę ich odpowiedzialności wskazano zabezpieczenie w postaci poręczenia wekslowego jednakże przedłożono jedynie kserokopię weksla, poświadczoną za zgodność przez notariusza, podczas gdy weksel załączony do wniosku powinien być złożony w oryginale. Wniosek należało zatem oddalić.

O kosztach niniejszego postępowania Sąd I instancji orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. i 108 § 1 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. i art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Na powyższe postanowienie wierzyciel wniósł zażalenie, w którym zaskarżył postanowienie w części oddalającej wniosek o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nr (...) z dnia 29.03.2013r dotyczący żądanych odsetek w kwocie 8.663,99 zł. oraz w części oddalającej wniosek o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułewi egzekucyjnemu nr (...) z dnia 29.03.2013r. przeciwko dłużnikom: J. S., D. S. i A. S. tj. pkt 2. zaskarżonego postanowienia i wniósł o:

-

zmianę postanowienia w zaskarżonej części poprzez nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nr (...) z dnia 29.03.2013r. także w części dotyczącej żądanych odsetek w kwocie 8.663,99 zł,

-

nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nr (...) z dnia 29.03.2013r. w całości także przeciwko dłużnikom: J. S., D. S. i A. S.,

-

doręczenie wierzycielowi bankowego tytułu egzekucyjnego nr (...) z dnia 29.03.2013 r. zaopatrzonego w klauzulę wykonalności obejmującą także żądanie dotyczące odsetek w kwocie 8.663,99 zł oraz zaopatrzony w klauzulę wykonalności w całości także przeciwko dłużnikom J. S., D. S. i A. S.

-

zasądzenie od dłużników solidarnie na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania klauzulowego według norm przepisanych,

-

zasądzenie od dłużników solidarnie na rzecz wierzyciela kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych.

Skarżący zarzucił postanowieniu:

1.  naruszenie prawa materialnego przez jego błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie w szczególności niewłaściwe zastosowanie przepisu art. 96 ust. 2 Prawa bankowego przez uznanie, że w bankowym tytule egzekucyjnym nr (...) z dnia 29.03.2013 r. wysokość dochodzonych odsetek została błędnie oznaczona i oddalenie wniosku wierzyciela o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nr (...) z dnia 29.03.2013r dotyczącego żądanych odsetek w kwocie 8.663,99 zł.

2.  naruszenie prawa materialnego przez jego błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie w szczególności art. 97 ust. 1 i 2 Prawa bankowego przez oddalenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nr (...) z dnia 29.03.2013r. przeciwko dłużnikom: J. S., D. S. i A. S.,

3.  naruszenie prawa materialnego przez jego błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie w szczególności przepisu art. 786 ² k.p.c. w związku z art. 777 § 1. pkt 3 i art. 129 § 2. k.p.c. przez uznanie, iż do wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu przeciwko dłużnikom z tytułu zabezpieczenia czynności bankowej w postaci poręczenia wekslowego należy dołączyć oryginał weksla.

W uzasadnieniu skarżący podniósł, iż w jego ocenie zostały spełnione wszystkie wskazane w art. 96. i w art. 97. ust. 1 i 2 Prawa bankowego przesłanki skutkujące jego uprawnieniem do domagania się nadania bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nr (...) z dnia 29.03.2013r. klauzuli wykonalności w całości tj. obejmującej także żądanie nadania klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nr (...) z dnia 29.03.2013 r dotyczące odsetek karnych naliczonych za okres od dnia 08.03.2013 r. do dnia 28.03.2013 r. według stopy procentowej wynoszącej 19% w stosunku rocznym w kwocie 8.663,99 zł. oraz żądanie dotyczące nadania klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nr (...) z dnia 29.03.2013 r. w całości przeciwko dłużnikom: J. S., D. S. i A. S..

Skarżący stwierdził, iż prawidłowo - tj. zgodnie z przepisem art. 96. ust. 2 Prawa bankowego - oznaczył wysokość zobowiązania dłużników dotyczącą odsetek wymagalnych na dzień sporządzenia bankowego tytułu egzekucyjnego. Wskazał, iż wymagalne odsetki można bowiem wyrazić przez wyliczenie konkretnej kwoty i wskazanie terminu ich płatności i okresu za jaki zostały wyliczone. Spełnione są wówczas także przesłanki oznaczenia w bankowym tytule egzekucyjnym zadłużenia dłużników dotyczącego odsetek.

Skarżący podkreślił, iż tak właśnie postąpił w niniejszej sprawie wobec czego odmowa nadania klauzuli wykonalności prawidłowo oznaczonym odsetkom wymagalnym na dzień sporządzenia tytułu egzekucyjnego stanowi oczywiste naruszenie przez Sąd Rejonowy prawa materialnego.

W ocenie skarżącego również oddalenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nr (...) z dnia 29.03.2013 r. przeciwko dłużnikom, którzy dokonali zabezpieczenia czynności bankowej przez udzielenie poręczenia wekslowego z uwagi na nie dołączenie oryginału weksla stanowi naruszenie przez Sąd Rejonowy prawa materialnego w szczególności przepisu art. art. 786 ² k.p.c. w związku z art. 777 § 1. pkt 3 i art. 129 § 2. k.p.c.

Skarżący zwrócił uwagę, iż w przedmiotowej sprawie oryginał przedmiotowego weksla poręczonego przez dłużników: ad. 2., ad 3 i ad.4 został poświadczony za zgodność przez notariusza zatem spełniona została przesłanka, wskazana w art 786 ² § 2 k.p.c., nadania przez Sąd klauzuli wykonalności. Oddalenie zatem przez Sąd Rejonowy wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nr (...) z dnia 29.03.2013 r. przeciwko dłużnikom, którzy dokonali zabezpieczenia czynności bankowej przez udzielenie poręczenia wekslowego skarżący uznał za oczywiste naruszenie prawa materialnego.

Wobec powyższego wierzyciel uznał, że jego zażalenie jest zasadne i w pełni uzasadnione.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie wierzyciela należało częściowo uwzględnić.

Zgodnie z treścią art. 96 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r., Prawo bankowe (Dz. U. nr 140, poz. 939 ze zm.), w bankowym tytule egzekucyjnym należy oznaczyć bank, który go wystawił i na rzecz którego egzekucja ma być prowadzona, dłużnika zobowiązanego do zapłaty, wysokość zobowiązań dłużnika wraz z odsetkami i terminami ich płatności, datę wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego, jak również oznaczenie czynności bankowej, z której wynikają dochodzone roszczenia oraz wzmiankę o wymagalności dochodzonego roszczenia. Bankowy tytuł egzekucyjny należy opatrzyć pieczęcią banku wystawiającego tytuł oraz podpisami osób uprawnionych do działania w imieniu banku.

Z kolei w myśl przepisu art. 97 ust. 1 Prawa bankowego bankowy tytuł egzekucyjny może być podstawą egzekucji prowadzonej według przepisów k.p.c. po nadaniu mu przez Sąd klauzuli wykonalności wyłącznie przeciwko osobie, która bezpośrednio z bankiem dokonywała czynności bankowej albo jest dłużnikiem banku z tytułu zabezpieczenia wierzytelności banku wynikającej z czynności bankowej i złożyła pisemne oświadczenie o poddaniu się egzekucji oraz gdy roszczenie objęte tytułem wynika bezpośrednio z tej czynności bankowej lub jej zabezpieczenia.

Postępowanie o nadanie bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności ma charakter postępowania uproszczonego i formalnego, w którym sąd w zasadzie nie bada zarzutów merytorycznych. Jednakże przepis art. 786 ² k.p.c., obliguje sąd do zbadania w tym postępowaniu, po pierwsze czy dłużnik poddał się egzekucji oraz czy roszczenie objęte tytułem wynika z czynności bankowej, jak również czy dłużnik dokonał tej czynności bezpośrednio z bankiem oraz ewentualnie czy roszczenie wynika z zabezpieczenia wierzytelności banku wynikającej z tej czynności. Tym samym bada czy wystawienie bankowego tytułu egzekucyjnego odbyło się zgodnie z przepisami art. 96-98 Prawa bankowego.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji błędnie odmówił nadania klauzuli wykonalności również przeciwko poręczycielom wekslowym, z uwagi na fakt, iż do wniosku nie został przedłożony oryginał weksla lecz jego poświadczony notarialnie za zgodność z oryginałem odpis.

Sąd Rejonowy niezasadnie bowiem uznał, iż dla uwzględnienia wniosku wierzyciela o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko poręczycielom wekslowym niewystarczające jest przedłożenie odpisu weksla i konieczne jest przedłożenie oryginału. Skarżący trafnie zauważył, iż przepis art. 129 § 2 k.p.c., dopuszcza możliwość posłużenia się przez stronę odpisem dokumentu poświadczonego za zgodność z oryginałem przez notariusza bądź występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. Jednocześnie wskazać należy, iż żaden obowiązujący przepis prawa nie nakazuje dołączania do wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu wyłącznie oryginałów weksli. Obowiązek złożenia weksla w oryginale został przewidziany jedynie w postępowaniu nakazowym, w którym nie jest dopuszczalne wydanie nakazu zapłaty w oparciu o odpis weksla. W przedmiotowym postępowaniu takie ograniczenie jednak nie występuje, wobec czego należało uznać, iż skarżący był uprawniony do załączenia do wniosku o nadanie klauzuli odpisu weksla poświadczonego za zgodność z oryginałem przez notariusza.

Stosownie do treści przepisu art. 786 ² § 1 k.p.c., w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, sąd bada, czy dłużnik poddał się egzekucji oraz czy roszczenie objęte tytułem wynika z czynności bankowej dokonanej bezpośrednio z bankiem lub z zabezpieczenia wierzytelności banku wynikającej z tej czynności. Z kolei § 2 tego artykułu stanowi, iż jeżeli wykonanie tytułu egzekucyjnego jest uzależnione od zdarzenia, które udowodnić powinien wierzyciel, sąd nada klauzulę wykonalności, po dostarczeniu dowodu tego zdarzenia w formie dokumentu.

Jak orzekł Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 11 lipca 2000 r. (III CZP 22/00, M.Prawn. 2001/1/26, Prok.i Pr.-wkł. 2000/12/33, OSP 2001/3/45, Wokanda 2001/1/3, Biul.SN 2000/7/6, Pr.Gosp. 2001/2/6, M.Prawn. 2000/9/549) poręczenie wekslowe jest czynnością bankową w rozumieniu art. 5 ust. 2 ustawy z 29.8.1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. Nr 140, poz. 939), uprawniającą bank do wystawienia przeciwko poręczycielowi wekslowemu bankowego tytułu egzekucyjnego na podstawie art. 97 tego prawa. Nie ulega zatem wątpliwości, iż roszczenie wierzyciela wynika z czynności bankowej oraz że zdarzenie to zostało wykazane dokumentem w postaci odpisu weksla poświadczonego za zgodność z oryginałem przez notariusza. Tym samym zdaniem Sądu Odwoławczego brak było przesłanek do odmowy nadania klauzuli wykonalności również przeciwko poręczycielom dłużnika głównego.

W związku z powyższym należało zmienić zaskarżone postanowienie i nadać klauzulę wykonalności w zakresie określonym przez Sąd Rejonowy, również przeciwko dłużnikom J. S., D. S. i A. S..

W związku z uwzględnieniem w tym zakresie zażalenia, konieczne stało się również ponowne rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów postępowania. Z racji, iż wniosek został uwzględniony w stosunku do wszystkich dłużników, powinni oni ponieść koszty postępowania klauzulowego solidarnie.

Mając powyższe rozważania na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c., w zw. z art. 397 § 2 k.p.c., w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., orzekł jak w punkcie I postanowienia.

W pozostałym zakresie zażalenie okazało się niezasadne.

Sąd Odwoławczy podzielił stanowisko Sądu I instancji, iż wierzyciel w zakresie odsetek żądanych w bankowym tytule egzekucyjnym nie wskazał kwoty, od której odsetki zostały naliczone, co uniemożliwia stronie przeciwnej weryfikację obliczeń. Podkreślić należy, iż zadaniem wierzyciela jest takie określenie kwoty, na jaką został wystawiony bankowy tytuł egzekucyjny, aby ani Sąd, ani tym bardziej dłużnik w postępowaniu egzekucyjnym nie mieli wątpliwości i utrudnień w jej weryfikacji.

W ocenie Sądu Okręgowego, wyrażone przez skarżącego w zażaleniu stanowisko, iż podanie samej kwoty odsetek jest wystarczające i nie jest konieczne wskazywanie sposobu ich naliczenia jest oczywiście nieprawidłowe. Dla wyrażenia naliczonych odsetek w formie kwotowej konieczne jest dokonanie obliczenia, dla którego niezbędne jest wskazanie: okresu, za jaki naliczane są odsetki, oprocentowania oraz kwoty, od której odsetki są naliczane. W niniejszej sprawie, bankowy tytuł egzekucyjny zawierał jedynie okres za jaki naliczono odsetki oraz stopę procentową. Z powyższych względów kontrola wyniku obliczeń, jaki podał w treści bankowego tytułu egzekucyjnego wnioskodawca, tj. kwoty 8.663,99 zł, nie była możliwa.

Na marginesie jedynie podnieść należy, iż podstawą obliczeń odsetek umownych nie mogła być należność główna w kwocie 863.339,71 zł, gdyż w takim wypadku odsetki dochodzone za okres od dnia 08 marca 2013 r. do dnia 28 marca 2013 r. tj. za 21 dni, przy stałym oprocentowaniu 19,00 %, wyniosłyby w sumie 9.437,60 zł, a zatem o 773,61 zł więcej niż żąda od dłużnika wnioskodawca. Obliczenia te Sąd Okręgowy wskazuje jedynie posiłkowo, gdyż jak to już wyżej podkreślono, nie jest rzeczą Sądu domyślać się, w jaki sposób obliczone zostały sumy pieniężne składające się na roszczenie dochodzone bankowym tytułem egzekucyjnym.

Podkreślić należy, iż przewidziane prawem upoważnienie dla banków do wystawiania tytułów egzekucyjnych jest tak daleko idącym ułatwieniem w dochodzeniu roszczeń, stanowiąc potencjalne zagrożenie dla interesów dłużnika, iż należy w tym względzie wymagać od instytucji bankowych najwyższej staranności. Jakiekolwiek niedbalstwo zaś powinno skutkować oddaleniem wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, co słusznie uczynił Sąd Rejonowy w zaskarżonym zakresie.

Mając powyższe rozważania na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c., w zw. z art. 397 § 2 k.p.c., orzekł jak w punkcie II postanowienia.

O kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c., w myśl którego, w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. W ocenie Sądu II instancji wierzyciel przegrał sprawę jedynie w niewielkim stopniu co uzasadnia obciążenie dłużników całością kosztów postępowania zażaleniowego, na które złożyła się opłata od zażalenia w kwocie 30 zł.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy orzekł jak w punkcie III postanowienia.

II Cz 1198/13

Z/

1. odnotować, zakreślić

2. doręczyć : wierzycielowi , dłużnikom

14.11.2013 r.