Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 października 2016 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu I Wydział Cywilny w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 12 października 2016 r. w Toruniu

sprawy z powództwa Z. K. (1)

przeciwko Z. N.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda Z. K. (1) na rzecz pozwanego Z. N. kwotę 2.417 zł (dwa tysiące czterysta siedemnaście złotych) tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt I C 253/13

UZASADNIENIE

Powód Z. K. (1) wniósł o zasądzenie od pozwanego Z. N. kwoty 30.000 zł tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia oraz zasądzenie od pozwanego kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż w dniu 12 lipca 2010 r. w T. przy ul (...) został zaatakowany i pobity przez Z. N.. Dodał, iż po uderzeniu stracił na chwilę przytomność. Pierwszej pomocy udzieliła mu sąsiadka. Tego samego dnia udał się do Wojewódzkiego Szpitala (...) w T. gdzie udzielono mu pomocy medycznej. Stwierdzono uraz lewej strony głowy (zatoki szczękowej), ubytki w uzębieniu, wstrząśnienie mózgu z jego obrzękiem, nadto rozcięty lewy łuk brwiowy, podbite oko, liczne przetarcia skóry lewej strony głowy. Podkreślił, iż na kwotę odszkodowania składa się koszt leczenia ubytków uzębienia, odszkodowanie za niemożność zarobkowania oraz zadośćuczynienie za ból, cierpnie i poniesione krzywdy moralne. Dodał, iż o momentu pobicia miewa stany lękowe.

W piśmie z dnia 24 grudnia 20132 r. powód sprecyzował żądanie wskazując iż na dochodzone roszczenie składa się: 1.000 zł tytułem kosztów leczenia, 1.500 zł tytułem uzupełnienia uzębienia, 10.000 zł tytułem utraconego zarobku, 17.500 zł tytułem zadośćuczynienia.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany wskazał, iż powództwo jest całkowicie bezzasadne. Podkreślił, iż nie wyrządził powodowi żadnej szkody majątkowej i niemajątkowej i pozwany nie pobił w dniu 12.07.2010 r. powoda. Wskazał, iż przedmiotowego dnia to powód obraził matkę pozwanego oraz panią M. K. i po zwróceniu mu uwagi przez pozwanego, zaatakował go zadając szereg ciosów i wybijając zęby. Podkreślił, iż gdyby nawet uznać, iż pozwany naruszył nietykalność cielesną powoda, to nastąpiło to w odpowiedzi na bezpośredni i bezprawny zamach na jego zdrowie. Zdaniem pozwanego powód nie wykazał poniesionych przez siebie kosztów leczenia. Nadto z dokumentacji medycznej wynika, iż nie stwierdzono u niego żadnych obrażeń w postaci wybitych zębów czy urazu zatoki szczękowej. Powód nie udowodnił również , iż wskutek zdarzenia utracił zarobek w kwocie 10.000 zł. Pozwany zakwestionował również żądanie zadośćuczynienia wskazując, iż nie ponosi odpowiedzialności za szkody majątkowe jak i niemajątkowe. Podkreślił nadto, iż żądana kwota zadośćuczynienia jest wygórowana i nieadekwatna do okoliczności sprawy.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 12 lipca 2010 r. w T. przy ul. (...) w godzinach 18.00-19.00 Z. K. (1) spożywał alkohol ze znajomym. W tym czasie przed domem siedziała S. N. i M. K.. Z. K. (2) przechodząc obok kobiet wyzywał je. Z. N. zawrócił uwagę Z. K. (1), aby nie obrażał kobiet. W odprowadzi na to Z. K. (1) odwrócił się do idącego za nim Z. N. i trzymaną w ręku reklamówką, w której znajdował się jakiś przedmiot zaczął go bić. Podczas wymachiwania reklamówka upadł. Zdarzenie zaobserwował C. B., który zapytał Z. K. (1) czy mu nie wstyd bić sąsiada. Z. K. (1) odskoczył wówczas od Z. N. i zaczął się odgrażać. Następnie kopnął w bramkę, która po odbiciu uderzyła go w czoło.

Dowód zeznania świadka C. B. k. 361v,

zeznania świadka Z. B. k. 361v;

zeznania świadka M. K. k. 361v;

zeznania świadka G. L. k. 362;

zeznania świadka E. N. k. 362;

zeznania świadka H. W. k. 362;

zeznania świadka I. S. k. 362;

zeznania pozwanego Z. N.- k. 589, 00:25:30-00:38:21

Po zdarzeniu Z. N. wrócił do domu, zaś Z. K. (1) poszedł dalej ulicą. Pomocy udzieliła powrocie do domu i obmyciu twarz Z. K. (3) wezwał na miejsce policję. O zdarzeniu opowiedział P. K. (1)

Dowód zeznania powoda Z. K. (1) k. 188-189v, z 26.09.2016 00:02:06-` 00;24:43

zeznania świadka C. B. k. 361v,

zeznania świadka Z. B. k. 361v;

zeznania świadka M. K. k. 361v;

zeznania świadka G. L. k. 362;

zeznania świadka E. N. k. 362;

zeznania świadka H. W. k. 362;

zeznania świadka I. S. k. 362;

zeznania świadka P. K. (2) – k. 523-523v, 00:01:26-00:13:52;

zeznania świadka J. R. z 10.08.2016 r. 00:04:24-00:10:42;

zeznania pozwanego Z. N. – k. 589v, 00:25:30-00:38:21

Tego samego dnia około godziny 23 .00 Z. K. (1) udał się do Wojewódzkiego Szpitala (...) w T., gdzie z rozpoznano u niego uraz wielonarządowy, stan po spożyciu alkoholu, wstrząśnienie mózgu, urazowy obrzęk mózgu, nadto ranę łuku brwiowego. Z. K. (1) wypisał się ze Szpitala na własne żądanie.

Dowód: historia choroby k. 12

Karta informacyjna k. 14;

Dokumentacja opieki pielęgniarskiej k. 17-18

Z. K. (1) znajdował się pod opieką Poradni Neurologicznej Chirurgicznej.

Dowód: historia choroby k. 24-26

historia choroby k. 32-33

Z. K. (1) znajdował się na zwolnieniu lekarskim w okresach 12-13 lipca 2010r., 14-31 lipca 2010 r., 1-31 września 2010 r. 1-30 listopada 2010 r.

Dowód: zwolnienia lekarskie k. 29-31

Pismem z dnia 9 października 2012 r. Z. K. (1) wezwał Z. N. do zapłaty kwoty 30.000 zł tytułem zadośćuczynienia w związku z naruszeniem czynności narządów ciała lub rozstroju zdrowia. wezwał do zapłaty kwoty 30.000 zł

Dowód: wezwanie z dnia 9.10.2012 r. k. 34

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 31 października 2013 r. utrzymanym wyrokiem Sądu Okręgowego w Toruniu dnia 27 lutego 2014 r. Z. N. został uniewinniony od popełnienia czynu z art. 157§2 kk.

Dowód: wyrok Sądu Rejonowego z uzasadnieniem k. 544-558;

wyrok Sądu Okręgowego z uzasadnieniem k. 559-570

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny niniejszej sprawy Sąd ustalił na podstawie okoliczności bezspornych, faktów przyznanych przez stronę pozwaną, dokumentów, których autentyczności i zgodności z prawdą nie kwestionowała żadna ze stron, zeznań świadka oraz przesłuchania stron.

Dokumentacja zgromadzona w aktach sprawy nie budziła zastrzeżeń, nie była przedmiotem wątpliwości, ani Sądu, ani stron. Materiał ten uznano za wiarygodny w całości.

Za wiarygodne Sąd uznał zeznania świadków C. B., M. K., H. W. przesłuchanych na okoliczność przebiegu zdarzenia. Ich zeznania były jasne, spójne i logiczne. Świadkowie widzieli zdarzenie i opisali jego przebieg w sposób obiektywny i rzeczywisty .

Z powyższymi zeznaniami korelowały zeznania Z. B., G. L., E. N., I. S.. Osoby te nie widziały co prawda samego zajścia, a ich twierdzenia dotyczyły później zaistniałych okoliczności. Niemniej świadkowie ci zgodnie przyznali, iż to powód jest osobą zaczepną i awanturującą się. Przyznali również, iż po zdarzeniu widzieli zakrwawionego pozwanego.

Za wiarygodne Sąd uznał zeznania złożone przez P. K. (2) dotyczące urazów u powoda, pobytu w szpitalu, interwencji policji gdyż były one zgodne z zebranym wiarygodnym materiałem dowodowym. Za niezgodne z prawdą Sąd uznał natomiast twierdzenia jakoby obrażenia te powstały w wyniku pobicia powoda przez pozwanego. W tym miejscu wskazać, należy, iż P. K. (2) nie był naocznym świadkiem zdarzenia i znał je tylko z relacji ojca. Nadto jako syn miał interes w tym aby zeznawać na korzyść powoda. Podobnie Sąd ocenił zeznania złożone przez świadka J. R..

Za wiarygodne jedynie w części Sąd uznał te twierdzenia powoda Z. K. (1), które nie kolidowały z pozostałym – uznanym za wiarygodny – materiałem dowodowym bądź dotyczyły okoliczności, które były bezsporne, nie przyznając waloru zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy tym twierdzeniom, które do tego materiału pozostawały w opozycji. Sąd nie odmówił wiarygodności zeznaniom powoda dotyczącym spożycia alkoholu w dniu zdarzenia, sprzeczki z pozwanym, pobytu w szpitalu, przebytego leczenia. Natomiast pozostałym oświadczeniom odnoszącym się do przebiegu zdarzenia, a w szczególności do pobicia go przez pozwanego Sąd uznał za mijające się z prawdą. Te twierdzenia nie znalazły żadnego potwierdzenia w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym i w tym stanie rzeczy nie mogły się ostać jako prawdziwe.

Natomiast jeżeli chodzi o przesłuchanie pozwanego, to Sąd nie znalazł podstaw, by dowód ten uznać za nierzetelny, wobec czego dał mu wiarę.

W niniejszej sprawie bezspornym było, że pomiędzy powodem i pozwanym doszło do sprzeczki, powód był w szpitalu, a na miejsce zdarzenia dwukrotnie przybyła policja. Istota sporu sprowadzała się natomiast do ustalenia czy powód został pobity przez pozwanego i tym samym czy pozwany ponosi odpowiedzialność za skutki zdarzenia

Na tak postawione pytanie zdaniem Sądu należy udzielić odpowiedzi przeczącej.

Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że w myśl ogólnej zasady wyrażonej w art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Zgodnie z procedurą cywilną nie do Sądu należy zarządzanie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie. Sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności spornych dla rozstrzygnięcia sprawy /art. 232 k.p.c./. Obowiązek przedstawiania dowodów spoczywa na stronach /art. 3 k.p.c./ a ciężar udowodnienia faktów mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy spoczywa na tej stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne.

Ogólnie rzecz ujmując, artykuł 232 k.p.c. nakłada na strony obowiązek wskazania dowodów dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Jeżeli zaś strona nie przedstawia dowodów, to uznać należy, iż dany fakt nie został udowodniony (wyrok S.N. z 11.07.2001r., V CKN 406/00, Prok.i Pr.20002/4/45). Wprawdzie przepis ten zawiera też postanowienie, iż Sąd może dopuścić dowód nie wskazany przez stronę, jednakże jest to tylko możliwość, a nie obowiązek Sądu. Nadto to uprawnienie Sądu może być wykorzystywane tylko w szczególnie wyjątkowych sytuacjach, nie może zaś prowadzić do zastępowania stron w spełnieniu ich obowiązków. Działanie Sądu z urzędu może prowadzić do naruszenia prawa do bezstronnego Sądu i odpowiadającego mu obowiązku przestrzegania równego traktowania stron ( art. 32 ust. 1 i art. 45 ust. 1 konstytucji RP) wyrok S.A. z 12.12.2000 r. V CKN 175/00, OSP 2001/7-8/116). Dopuszczenie dowodu z urzędu co do zasady nie powinno w ogóle wchodzić w grę, gdy strony są reprezentowane przez fachowych pełnomocników, wtedy bowiem kontradyktoryjność najlepiej może służyć poznaniu prawdy materialnej (A. J. „Kontradyktoryjność a poznanie prawdy w procesie cywilnym w świetle zmian kodeksu postępowania cywilnego„ Przegląd Sądowy 1998/10/63).

Rządząca postępowaniem cywilnym zasada kontradyktoryjności przerzuca ciężar odpowiedzialności za wynik procesu na strony, które są dysponentami tego postępowania i powinny wykazywać inicjatywę w przedstawianiu dowodów na poparcie swoich twierdzeń. W związku z tym powód ma obowiązek dowieść fakty, z których wywodzone jest dochodzone przez niego roszczenie, a zatem musi przede wszystkim wykazać zasadność tego roszczenia (istnienie po stronie pozwanej obowiązku spełnienia żądanego świadczenia).

Skoro więc zdaniem powoda doznane przez niego urazy głowy, ubytki w uzębieniu zostały spowodowane pobiciem go przez pozwanego, to na nim ciążył obowiązek wykazania powyższej okoliczności. Zdaniem Sądu powód nie sprostał temu obowiązkowi. Zebrany w sprawie materiał dowodowy w szczególności z zeznań świadków wskazuje jednoznacznie, iż to nie powód a nie pozwany był osobą zaczepiającą, szukającą awantury i to on naruszył nietykalność cielesną pozwanego. Nadto świadkowie jednoznacznie wskazali, iż obrażenia jakich doznał powód z pewnością nie były skutkiem pobicia go przez pozwanego. Źródłem urazów jakich doznał było zasadniczo jego własne zachowanie. Powód w chwili zdarzenia był po spożyciu alkoholu, w trakcie wymachiwania reklamówką sam się potknął i upadł, nadto po kopnięciu w furtkę odbiła się ona i wracając uderzyła powoda w czoło. Brak jest więc jakichkolwiek dowodów potwierdzających, iż obrażenia opisywane przez powoda zostały spowodowane z winy pozwanego.

W ocenie Sądu nie bez wpływu na przedmiotowe postępowanie pozostaje wyrok uniewinniający wydany przez Sąd Rejonowy w Toruniu a utrzymany przez Sąd Okręgowy. W wyroku tym przesądzono, iż pozwany nie ponosi odpowiedzialności karnej za spowodowanie obrażeń ciała u Z. K. (1). Wskazać należy, iż wyrok karny uniewinniający nie jest wprawdzie wiążący dla sądu cywilnego, ale nie pozostaje bez znaczenia dla postępowania dowodowego w postępowaniu cywilnym, gdyż podlega rozważeniu na podstawie art. 233 § 1 (zob. wyrok SN z dnia 18 kwietnia 1978 r., IV PR 90/78, LEX nr 8096; uchwała składu siedmiu sędziów SN z dnia 22 października 1974 r., III PZP 20/74). Należy także przyjąć, że samo tego typu orzeczenie sądu karnego stanowi dokument urzędowy, o jakim mowa w art. 244 § 1 k.p.c. Zgodnie z art. 244 § 1 k.p.c. dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Dokumenty urzędowe korzystają z domniemania prawdziwości tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone, a w orzeczeniu sądowym objęte są nim treść rozstrzygnięcia i motywy, jakimi kierował się sąd, który je wydał. Domniemanie to nie obejmuje natomiast prawdziwości ustaleń faktycznych, które były objęte podstawą rozstrzygnięcia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 marca 1974 r., II CR 46/74, OSPiKA z 1975 r., nr 3, poz. 14, uchwała składu siedmiu sędziów z dnia 22 października 1974 r., III PZP, 20/74, OSNCP z 1975 r., nr 2, poz. 17, postanowienie z dnia 28 kwietnia 2004 r., V CK 388/2-3, nie publ.). Wyrok uniewinniający w sprawie karnej jest niewątpliwie dokumentem urzędowym korzystającym z domniemania prawdziwości i jego treść stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo zaświadczone, a więc uniewinnienia pozwanego oraz tego, że sąd karny w określony sposób ustalił i ocenił fakty i moc dowodową poszczególnych dowodów. Domniemanie to jest domniemaniem wzruszalnym a ciężar jego obalenia, zgodnie z art. 252 k.p.c., spoczywa na tej stronie, która zaprzecza prawdziwości dokumentu. Powód `w toczącym się postepowaniu nie zdołał jednak obalić tego domniemania.

Po tak poczynionych ustaleniach Sąd na podstawie art. 444§1 k.c. i art.445 § 1 k.c. a contrario orzekł w punkcie 1 wyroku.

O kosztach orzeczono w punkcie II wyroku, na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Ponieważ w niniejszej sprawie to powód jest stroną przegrywającą, dlatego też zasądzono od niego na rzecz pozwanego kwotę 2.417 zł. (2.400 zł. wynagrodzenie pełnomocnika, 17 zł. opłata skarbowa od pełnomocnictwa).