Pełny tekst orzeczenia

WYROK

UZASADNIENIE

Powodowie W. J. i Ł. J. wnieśli w dniu 26 marca 2013 roku o zasądzenie od pozwanej Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ż. kwoty 32.801,33 złotych tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu oraz kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazali, że dokonali za pośrednictwem biura (...) Spółki Akcyjnej w W. Oddział w K., działającego jako agenta pozwanej rezerwacji dla ich pięcioosobowej rodziny na rejs. Z uwagi na zaawansowaną ciążę powódki odmówiono jej wzięcia udziału w rejsie, natomiast nie zostali powiadomieni przez biuro podróży o powyższym przeciwwskazaniu, tym samym pozwana ponosi odpowiedzialność z tytuły nienależytego wykonania łączącego strony zobowiązania.

W piśmie procesowym z dnia 15 kwietnia 2013 roku sprecyzowali swe żądanie poprzez wskazanie, że wnoszą o zasadzenie od pozwanej na ich rzecz solidarnie kwoty 22.801,33 złotych tytułem odszkodowania, zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kwoty 5.000,00 złotych tytułem zadośćuczynienia oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kwoty 5.000,00 złotych tytułem zadośćuczynienia, wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powodów na jej rzecz kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazała, iż roszczenie powodów nie zostało wykazane, natomiast za nieprawdziwe należy uznać twierdzenie, że powódka nie wiedziała o przeciwwskazaniach do uczestnictwa w rejsie związanych z jej ciążą, albowiem podpisując umowę oświadczyła, że zapoznała się i akceptuje program imprezy, warunki uczestnictwa w rejsie, ogólne warunki wybranej linii oraz warunki linii lotniczych.

Sąd ustalił, co następuje:

Powodowie W. J. i Ł. J. zawarli za pośrednictwem agenta – biura (...) Spółki Akcyjnej w W. Oddział w K. – z Przedsiębiorstwem (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w Ż. umowę, której przedmiotem było świadczenie usług turystycznych. Umowa obejmowała udział powodów oraz trójki ich dzieci w rejsie „O., Zachodnie Karaiby”, odbywającym się w dniach od 7 do 14 stycznia 2012 roku. Wysokość należnej opłaty za rejs łącznie wyniosła 9.936,28 złotych. Ponadto powodowie zakupili u pośrednika turystycznego bilety lotnicze w łącznej kwocie 12.865,05 złotych. Należności zostały uiszczone.

Umowa została zawarta przez strony za pomocą środków komunikowania się na odległość. Pracownik pośrednika turystycznego, przesłał powódce umowę drogą elektroniczną, następnie powódka wydrukowała ją, wypełniła dane, podpisała, zeskanowała i odesłała agentowi. Powodowie nigdy nie kontaktowali się bezpośrednio z pozwaną. Powódka przed zawarciem umowy poinformowała pracownika biura (...), że jest w zaawansowanej ciąży. Natomiast, pracownik pośredniczącego biura podróży poinformował pozwaną o powyższym fakcie przed dokonaniem zakupu oferty rejsowej. Mimo przekazania stosowanej informacji, pozwana w nadesłanej ofercie dotyczącej imprezy turystycznej dla rodziny powodów nie zamieściła żadnych ostrzeżeń o przeciwskazaniach uczestnictwa kobiet w ciąży w rejsie

(umowa - zgłoszenie - rejsy Ł. J. i I. J. oraz umowa – zgłoszenia - rejsy W. J., E. J. i I. J., k. 6-7 i 69-70; wiadomość e – mail M. T. z dnia 21 grudnia 2011 roku, k. 8; faktura VAT (...), k. 13-14; zeznania świadka A. T., k. 169 -170; przesłuchanie stron, k. 214).

Zgodnie z punktem I ustępem 8 warunków uczestnictwa w rejsach, kobiety powyżej 28 tygodnia ciąży, w dniu rozpoczęcia rejsu, nie otrzymają pozwolenia na udział w rejsie. Natomiast punkt VIII określa granice odpowiedzialności organizatora, stanowiąc, że odpowiada on za należyte zorganizowanie imprezy, jednakże jego odpowiedzialność ogranicza się wyłącznie do rzeczywistych strat poniesionych przez klienta. Natomiast warunki (...), obowiązujące w okresie od kwietnia 2011 roku do kwietnia 2012 roku, w punkcie 14.3 stanowiły, że przewoźnik nie przyjmuje pasażerów będących w 24 tygodniu ciąży przed dniem podróży. Warunkiem akceptacji zgłoszenia w powyższym przypadku jest konieczność dołączenia zaświadczenia lekarskiego, określającego datę porodu i stwierdzającego stan zdrowia pozwalający na podróżowanie. Zgodnie zaś z punktem 14.5 kapitan statku ma prawo zakażać wejścia na statek, jeżeli na podstawie jego oceny, po konsultacji z lekarzem uzna, że pasażer nie będzie w stanie kontynuować podróży ze względów zdrowotnych bądź bezpieczeństwa.

W korespondencji e-mailowej z dnia 9 grudnia 2011 roku, pracownik pozwanej powiadomił pośrednika turystycznego o dokonaniu rezerwacji rejsu dla rodziny powodów, przesyłając potwierdzenia rezerwacji oraz wskazał na konieczność nadesłania kompletu podpisanych dokumentów, obejmujących : umowę – zgłoszenie, warunki uczestnictwa w rejsach oraz ogólne warunki ubezpieczenia S. (...). W wiadomości mailowej pozwanej z dnia 19 grudnia 2011 roku adresowanej do agenta pośredniczącego, przesłano vouchery na rejs dla powodów, sporządzone w języku angielskim. Powódka otrzymała w wiadomości e-mailowej, przekazanej przez pośrednika od głównego organizatora, ogólne warunki dotyczące rejsu. Jednakże strona powodowa nie otrzymała nigdy dokładnych warunków uczestnictwa w rejsie, gdyż nie zostały jej przekazane

(warunki uczestnictwa w rejsach obowiązujące w dniu zawarcia umowy, warunki uczestnictwa w rejsie (...), korespondencja e-mailowej w okresie od 10 listopada 2011 roku do 9 grudnia 2011 roku, k. 44-54 i 59-68; potwierdzenie rezerwacji numer 629/IN/11 oraz numer 630/IN/11, k. 55-58; potwierdzeń rezerwacji (...) numer (...) i (...); k. 71-72, korespondencji e-mailowej z dnia 19 grudnia 2011 roku, k. 73-75, wiadomość e- mail E. G. (1) z dnia 19 grudnia 2011 roku, k. 11; przesłuchanie stron, k. 214).

W dniu rozpoczęcia rejsu, to jest 7 stycznia 2012 roku, powódka była w 26 tygodniu ciąży. Powodowie przed rozpoczęciem rejsu zostali zobowiązani do wypełnienia formularzy, w którym między innymi należało wskazać stan zdrowia oraz podać informację dotyczącą ciąży. Następnie powódka została poinformowana przez pracownika linii N. S., iż z uwagi na fakt, że znajduje się w stanie ciąży, powyżej 24 tygodnia, nie może uczestniczyć w rejsie, co zostało zastrzeżone w obowiązujących warunkach. Wobec tego faktu, cała rodzina zmuszona była zrezygnować z udziału w rejsie.

W dniu 11 stycznia 2012 roku powódka w wiadomości e-mail poinformowała pracownika biura podroży za pośrednictwem, którego zawierała umowę, o zaistniałym wydarzeniu oraz podała, iż winna zostać poinformowana o przeciwwskazaniach udziału w rejsie przez biuro podróży. W odpowiedzi pracownik biura (...) podała powódce, iż nie posiadała informacji, dotyczących przeciwwskazań udziału w rejsie kobiet będących w ciąży powyżej 24 tygodnia, gdyż nie została o tym fakcie poinformowana przez biuro podróży dokonujące rezerwacji rejsu.

Powodowie znaleźli się w trudnej sytuacji.

Byli bardzo zdziwieni, próbowali rozmawiać, negocjować, ale nie przyniosło to rezultatu. Po kilku godzinach oddano im bagaże i statek odpłynął, a oni zostali na terminalu. Terminal położony był przy autostradzie, w okolicy znajdował się wyłącznie parking. Był to pusty już terminal, została tylko jego obsługa, na terminalu nie było restauracji, ani miejsc hotelowych. Byli bardzo zestresowani całą sytuacją, wszyscy byli nastawieni na rejs, a zostali w obcym kraju z problemem co dalej zrobić. Dzieci płakały, chciały płynąć w rejs, najmłodsza córka miała wtedy niespełna 2 lata. Powódka bardzo się stresowała, obawiali się żeby nie stało się coś z ciążą. Wcześniej kiedy powódka była w ciąży, to była jej 4 ciąża, podróżowali samolotami. Często podróżują z dziećmi, latają samolotami, podróż nie była dla nich czymś niezwykłym. Powódka dobrze zniosła podróże, nie mieli w tym zakresie obaw. Nie mieli żadnych problemów z wejściem na pokład samolotu. To miał być ich pierwszy rejs statkiem. Powódka czuła się bardzo niekomfortowo ponieważ bardzo starannie przygotowuje ich wyjazdy, wielokrotnie przy organizacji wyjazdu podkreślała, że jest w ciąży, żeby czegoś nie przeoczyć.

Powód zostawił żonę z dziećmi i bagażami na terminalu, a sam dostał się autostopem do najbliższego miasta, gdzie wypożyczył samochód i wrócił po rodzinę i udali się do hotelu. Zdarzenie to wywołało duży stres u powodów, jak również u ich małoletnich dzieci. Nie lubią wracać do tego zdarzenia, bo kosztowało ich to wówczas wiele stresu, kiedy lecieli do Stanów Zjednoczonych to nie obawiali się o zdrowie powódki, bo czuła się bardzo dobrze, a w dzień kiedy nie wpuszczono ich na statek bali się żeby nie straciła ciąży

(wiadomości email W. J. z dnia 11 stycznia 2012 roku, , M. T. z dnia 21 grudnia 2011 roku i A. T. z dnia 11 stycznia 2012 roku, k. 9-10, przesłuchanie stron, k. 213 – 214v.; kserokopia karty ciąży, k. 222).

Po powrocie do kraju powodowie pismem z dnia 7 lutego 2012 roku złożyli do pozwanej reklamację dotyczącą rejsu wskazując, że powódka nie miała możliwości zapoznania się z warunkami uczestnictwa w rejsie. Powołali się także na fakt, że w warunkach ubezpieczenia oraz warunkach uczestnictwa w rejsach przewidziano możliwość udziału w rejsie kobiet w zaawansowanej ciąży do 28 tygodnia, natomiast warunki (...) sporządzone wyłącznie w języku angielskim, umieszone na stronie internetowej pozwanej, z którymi powódka nie została zapoznana przed zawarciem umowy, zabraniały uczestnictwa w rejsie kobietom powyżej 24 tygodnia ciąży. Jednocześnie powodowie zażądali zapłaty kwoty 23.44,76 złotych, na którą składała się kwota 9.936,28 złotych tytułem należności uiszczonej za rejs, kwota 12.865,05 złotych – należność za bilety lotnicze, kwota 370,62 złotych należność za wynajem hotelu oraz kwota 274,84 złote – należność za wynajem samochodu.

Pozwana w piśmie z dnia 23 lutego 2012 roku odmówiła uznania reklamacji podając, że powódka otrzymała pełną informację o warunkach uczestnictwa w rejsie, a także umożliwiono jej wgląd do wszelkich dokumentów, natomiast nieprawdą jest, iż agent powiadomił pozwaną o ciąży powódki. O powyższym fakcie została poinformowana dopiero w rozmowie z pracownikiem agenta, który poinformował ją o niewpuszczeniu powódki na pokład statku

(pismo z dnia 7 lutego 2012 roku, k. 18-19 oraz pismo z dnia 23 lutego 2012 roku, k. 18-19, zeznania świadka E. G. (2), k. 111 v. – 112; przesłuchanie stron, k. 214-215v.).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało w znacznej części na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 471 kodeksu cywilnego (dalej w skrócie k.c.) dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Stosownie do treści art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Natomiast, zgodnie z art. 445 § 1 k.c., w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

W myśl art. 12 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 o usługach turystycznych (Tekst jednolity: Dz. U. z 2016 r., poz. 187) organizator turystyki lub pośrednik turystyczny, który proponuje klientom imprezy turystyczne lub usługi turystyczne, udostępniając im odpowiednie informacje pisemne, a w szczególności broszury, foldery, katalogi, jest obowiązany wskazać w tych materiałach w sposób dokładny i zrozumiały ogólne informacje o obowiązujących przepisach paszportowych, wizowych i sanitarnych oraz o wymaganiach zdrowotnych dotyczących udziału w imprezie turystycznej. Natomiast stosownie do treści przepisu art. 13 ust. 1 pkt 1 cytowanej ustawy organizator turystyki lub pośrednik turystyczny jest obowiązany podać klientowi, przed zawarciem umowy ogólne informacje o obowiązujących przepisach paszportowych, wizowych i sanitarnych, w szczególności o terminach oczekiwania na wydanie paszportu i wizy oraz o wymaganiach zdrowotnych dotyczących udziału w imprezie turystycznej. Ustęp 3a stanowi, że przedmiotowe informacje powinny być podane klientowi na piśmie.

Zgodnie zaś z ogólną zasadą dowodzenia określoną w art. 6 kodeksu cywilnego ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.

Niewątpliwie na skutek zdarzenia z dnia 7 stycznia 2012 roku, będącego skutkiem nienależytego wykonania umowy przez pozwaną, powodowie ponieśli szkodę majątkową, jak i osobową.

Na podstawie wyników przeprowadzonego postępowania dowodowego oraz w oparciu o powołane przepisy stwierdzono, że pozwana nie dopełniła w sposób należyty obowiązków wynikających z zawartej przez strony umowy, a także nałożonych na nią przez powołaną ustawę. Ustawodawca enumeratywnie określił jakie informacje obligatoryjnie muszą zostać podane na piśmie przez organizatora turystyki, a także pośrednika turystycznego – klientowi, przed zawarciem umowy. Jak ustalono, powodowie nie zostali przed zawarciem umowy w sposób pisemny, w języku ojczystym, powiadomieni o treści punktu 14.3 warunków (...), zakazującego odbycia podróży na podkładzie statku kobietom w ciąży powyżej 24 tygodnia.

Na uwzględnienie nie zasługiwały podniesione przez pozwaną twierdzenia, że to powódka winna poinformować o stanie ciąży organizatora turystyki i tym samym powodowie nie wywiązali się z postanowień umowy. Postępowanie dowodowe jednoznacznie wykazało, że agent pozwanej został powiadomiony o ciąży powódki przed zawarciem umowy, natomiast, stosownie do art. 13 ust. 1 pkt 1 w/w ustawy, to na organizatorze spoczywał obowiązek uzyskania stosownych informacji.

Pokreślenia wymaga również fakt, że pozwana jest przedsiębiorcą zawodowo zajmującym się świadczeniem usług turystycznych, w związku z czym powinna wykonywać zobowiązania z należytą starannością, przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności.

Wysokość poniesionej przez stronę powodową szkody materialnej została ustalona w granicach realnie poniesionych strat, w wysokości 22.801,33 zł. Na powyższą kwotę składa się kwota 9.936,28 złotych tytułem uiszczonej ceny oraz kwota 12.865,05 złotych tytułem kosztów związanych z zakupem biletów lotniczych. Powodowie pismem z dnia 7 lutego 2012 roku wezwali pozwaną do zapłaty poniesionych kosztów.

Tym samym, żądanie w zakresie odszkodowania zasługiwało w całości na uwzględnienie.

W światle powyższych okoliczności za uzasadnione uznano również żądanie powodów w zakresie zasądzenia od pozwanej na rzecz każdego z nich kwoty 5.000,00 złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę z tytułu zmarnowanego urlopu. Zdarzenie z dnia 7 stycznia 2012 roku związane było z negatywnymi przeżyciami zarówno powodów jak ich małoletnich dzieci. Rodzina nie mogła wziąć udziału w zaplanowanym rejsie, nadto pozostawała w obcym miejscu pozostawiona opieki. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że powódka ówcześnie była w zaawansowanej ciąży i obawiała się czy nie straci dziecka.

Ustalając wysokość należnego zadośćuczynienia należało mieć na uwadze jego kompensacyjny charakter. Przyznana kwota ma bowiem stanowić odczuwalną ekonomicznie wartość, nie może być to kwota symboliczna. Jednocześnie, uwzględniając kompensacyjną, a nie represyjną funkcję zadośćuczynienia, zasądzona kwota powinna być umiarkowana, utrzymana w rozsądnych granicach. Dlatego też konkretyzując okoliczności wpływające na ustalenie odpowiedniej sumy zadośćuczynienia, zaliczono do nich rodzaj naruszonego dobra i rozmiar doznanej krzywdy, intensywność naruszenia i natężenie winy sprawcy, a także sytuację majątkową zobowiązanego.

Zgodnie z poglądem dominującym w judykaturze przyznana suma pieniężna powinna być utrzymana w rozsądnych granicach i dostosowana do aktualnych stosunków majątkowych. Co oznacza, że wysokość zasądzonych sum powinna być umiarkowana. Wskazuje się bowiem, że krzywda wynagradzana zadośćuczynieniem pieniężnym, jest szkodą niemajątkową. Charakter takiej szkody decyduje o jej niewymierności.

Wobec powyższego żądanie w zakresie zadośćuczynienia zasługiwało na uwzględnienie w zakresie należności głównych, natomiast w zakresie ustawowych odsetek za opóźnienie od dnia 23 kwietnia 2014 roku – to jest od dnia następującego po dniu, w którym doręczono pozwanej odpis pozwu albowiem wcześniej powodowie nie wzywali pozwanej do zapłaty zadośćuczynienia. W konsekwencji w zakresie żądania odsetek od kwot 5.000,00 zł od dnia wniesienia pozwu, powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Tym samym, na mocy art. 471 k.c., 444 § 1 k.c. i art. 445 § 1 k.c. oraz art. 12 ust. 1 pkt 10 i art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 o usługach turystycznych, orzeczono jak w punktach od 1-3 sentencji, oddalając powództwo w pozostałym zakresie.

O kosztach procesu orzeczono w oparciu o art. 100 zdanie 2 k.p.c. w związku z art. 98 § 1 i 2 k.p.c. i art. 99 k.p.c., biorąc pod uwagę, że powodowie ulegli tylko co do nieznacznej części swego żądania, zasądzając od pozwanej na rzecz powodów solidarnie kwotę 4.058,00 złotych, na która złożyła się opłata stosunkowa od pozwu w kwocie 1.641,00 złotych, wynagrodzenie pełnomocnika w osobie radcy prawnego w kwocie 2.400,00 złotych oraz kwota 17,00 złotych tytułem opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa.