Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 września 2016 r.

Sąd (...) Wydział I Cywilny

w składzie następującym :

Przewodniczący : SSR Julita Preis

Protokolant: st. sekr. sąd. Małgorzata Beska

po rozpoznaniu w dniu 9 września 2016 r. w Chełmnie

sprawy z powództwa I. S.

przeciwko (...) spółce z o. o w K.

o zapłatę

orzeka:

I.  Oddala powództwo.

II.  Zasądza od powódki I. S. na rzecz pozwanego (...) spółki z o. o w K. kwotę 1.357,00 zł ( jeden tysiąc trzysta pięćdziesiąt siedem złotych ) tytułem kosztów procesu.

UZASADNIENIE

Powódka I. S. w pozwie, złożonym dnia 12 marca 2015 r., skierowanym przeciwko (...) spółce z o.o. w K. domagała się zasądzenia nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym od pozwanego na rzecz powódki kwoty 5725,36 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 18.11.2013 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia od pozwanego kosztów procesu, z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Powódka wskazała też , że gdyby Sąd nie znalazł podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, to wnosi o rozpoznanie sprawy w postępowaniu upominawczym , a gdyby sprawa została przekazana do postepowania zwykłego to wnosi o przeprowadzenie rozprawy pod jej nieobecność i o wydanie wyroku zaocznego w przypadkach prawem określonych.

W uzasadnieniu swego żądania powódka wskazała , że w ramach prowadzonej działalności rolniczej sprzedała pozwanemu produkowany przez siebie towar w postaci kalafiora różyczkowanego w łącznej ilości 4459 kg. Wszelkie szczegółowe warunki umowy zostały sprecyzowane w fakturze VAT tj. rodzaj towaru, cena, termin zapłaty, miejsce zapłaty. Strony ustaliły, że pozwany dokona zapłaty tytułem ceny przelewem w terminie określonym w warunkach. Na dowód tego, że powódka wykonała swoje zobowiązanie do faktury zostały dołączone protokoły przyjęcia surowca, gdzie pozwany kwituje odbiór towaru w stosownej ilości. Mimo otrzymania towaru strona pozwana nie dokonała zapłaty umówionej należności. Brak zapłaty należności w ustalonym przez strony terminie spowodował wystosowanie wezwania do zapłaty.

Jednak pozwany nie zareagował na wystosowane wezwanie i nie uregulował należności w wysokości 5725,36 zł, która stanowi wartość przedmiotu sporu niniejszego postępowania. Wniosek o wydanie nakazu zapłaty podyktowany jest tym, że powódka posiada rachunek - Fakturę VAT zaakceptowany przez pozwanego jego osobistym podpisem oraz tym , że powódka udowodniła, że spełniła swoje zobowiązanie.

Powódka wskazała, że właściwość miejscową ustaliła biorąc pod uwagę fakt, że podany do zapłaty rachunek bankowy powódki znajduje się w Oddziale Banku Spółdzielczego w U..

Sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą (...)

Sąd (...) w dniu 26 czerwca 2015 r. wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym nakazał pozwanemu (...) spółce z o.o. w K., aby zapłacił powódce kwotę 5725,36 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 18 listopada 2013 do dnia zapłaty oraz kwotę 1279,50 zł tytułem kosztów procesu, w tym kwotę 1200,00 zł z tytułu kosztów zastępstwa procesowego, w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu, albo wniósł w tymże terminie sprzeciw ( k. 12 akt ) .

Pozwany (...) spółka z o.o. w K. złożył sprzeciw od w/w nakazu zapłaty w całości zgłaszając zarzut umorzenia wierzytelności wynikającej z faktury nr (...) w kwocie 5.725,36 zł poprzez skuteczne dokonanie potrącenia z wierzytelnością pozwanego wobec powódki w kwocie 5.725,36 zł z tytułu kar umownych objętych notami księgowymi nr (...) w związku z niewykonaniem przez powódkę umowy kontraktacji nr (...) , przed wniesieniem niniejszego pozwu. Pozwany wniósł o zwrot kosztów procesu , w tym zwrot kosztów zastępstwa procesowego w kwocie wg norm i zwrotu kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Uzasadniając swe stanowisko pozwany wskazał, że strony zawarły umowę kontraktacji nr (...). W oparciu o § 1 oraz § 2.4 umowy kontraktacji powódka ( Plantator ) zobowiązała się w 2013 r. wyprodukować stronie pozwanej (Kontraktującemu ) warzywa w postaci : kalafiora różyczkowanego w ilości 30 ton i brokuła różyczkowanego w ilości 40 ton, a strona pozwana zobowiązała się je zakupić i zapłacić powódce cenę ustaloną zgodnie z § 2.2 tj. w oparciu o średni tygodniowy poziom skupu. Taki sposób ustalenia ceny skupu dopuszcza orzecznictwo Sądu Najwyższego, m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 2002 r. w sprawie IV CKN 1165/2000 (LexPolonica nr 381991) : „ Cena, jaką kontraktujący jest zobowiązany zapłacić producentowi za dostarczone produkty rolne może być określona przez wskazanie podstaw do jej ustalenia” W § 3.1 umowy strony przewidziały tolerancję dla wykonania umowy w wysokości +/ - 10 % zakontraktowanych produktów. Gdy nadszedł czas zbiorów, strona pozwana powiadomiła powódkę o rozpoczęciu skupu i dwukrotnie (pismami z dnia 11.09.2013 r. i z dnia 23.10.2013 r. ) wzywała ją do rozpoczęcia dostaw. Pomimo otrzymania pisma powódka dostarczyła zaledwie 8817 kg kalafiorów i nie dokonała żadnej dostawy brokułów . Dlatego też pracownik pozwanej T. K. dwukrotnie udał się na pole powódki celem dokonania lustracji zakontraktowanej plantacji . Za pierwszym razem w dniu 05.11.2013 r. T. K. stwierdził obecność warzyw na polu i usłyszał deklarację plantatorki o rozpoczęciu dostaw do pozwanej, zaś w dniu 8.11.2013 r. warzyw na polu już nie było. Ponieważ powódka nie wywiązała się z obowiązku dostaw zakontraktowanych warzyw , strona pozwana , zgodnie z postanowieniami § 9 umowy , obciążyła ją karami umownymi w wysokości 20 % wartości nie dostarczonych ilości produktów rolnych , przyjmując jako podstawę naliczenia kary średnią cenę skupu danego asortymentu płaconą przez stronę pozwaną . Ilość produktów ustalono z uwzględnieniem tolerancji +/- 10%. Wyliczenie kary przedstawia się następująco: kalafiory - niezrealizowane dostawy 18.183 kg x 1,24 zł (średnia cena skupu) x 20% = 4.509,038zł , brokuły - niezrealizowane dostawy 36.000 kg x 1,76 zł (średnia cena skupu) = 63.360,00 zł x 20%= 12.672,00-zł

Obciążenie nastąpiło poprzez wystawienie not księgowych nr (...). W ślad za w/w notami pozwany dokumentem kompensaty K. (...)/ (...)/943 z dnia 26.11.2013 r. dokonał potrącenia wierzytelności przysługującej mu od powódki z tytułu kar umownych z wierzytelnością powódki wynikającą z faktury nr (...) w wyniku czego doszło do jej umorzenia. Pozwany wskazał , że podnoszony zarzut dotyczący umorzenia wierzytelności wynikającej z faktury nr (...) stanowiącej roszczenie powódki dochodzone w niniejszym postępowaniu, jako dokonanego pismem z dnia 26.11.2013r. doręczonego powódce przed datą wytoczenia powództwa, jest w pełni uzasadniony i znajdujący oparcie w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 13 października 2005 r. wydanej w sprawie III CZP 56/05 stanowiącej że „ Przewidziane w art. 493 § 3 kpc wymaganie udowodnienia wierzytelności przedstawionej do potrącenia dokumentami wskazanymi w art. 485 kpc nie dotyczy sytuacji, w której do potrącenia doszło przed doręczeniem pozwanemu nakazu zapłaty i pozwu”. Ponadto:

„Nie ma także przeszkód, ażeby powołanie się przez pozwanego na dokonane wcześniej potrącenie - będące podniesieniem jedynie procesowego zarzutu potrącenia, któremu nie towarzyszy jednoczesne dokonanie potrącenia w rozumieniu art. 498 kc - czyli powołanie się na fakt wzajemnego umorzenia wierzytelności wskutek potrącenia, potraktować należy nie jako zarzut potrącenia, ale jako zarzut nieistnienia, umorzenia lub wygaśnięcia wierzytelności powoda, a nawet - skoro potrącenie stanowi formę wykonania zobowiązania - jako zarzut zapłaty lub spełnienia świadczenia (OSNC 2006/7-8/119, OSP 2007/4/49, Biul.SN 2005/10/4, Wokanda 2005/11/10, M.Prawn. 2007/6/321 156970). Pozwany wskazał , że wprawdzie uchwała powyższa zapadła na gruncie przepisu art. 493 § 3 kpc to jednak z jej uzasadnienia wynika możliwość stosowania stanowiska SN do postępowań prowadzonych w trybie uproszczonym.

Sąd ustalił co następuje :

W dniu 17 kwietnia 2013 r. doszło do zawarcia pomiędzy (...) spółką z o.o. w K. (Kontraktującym ) a I. S. ( Plantatorem ) umowy kontraktacji wieloletniej nr (...). Zgodnie z § 1.1 umowy Plantator zobowiązał się wyprodukować z zakupionego u Kontraktującego materiału siewnego i dostarczyć własnym transportem w terminach określonych w § 2 pkt 4 umowy lub wyznaczonych przez Kontraktującego do jego zakładu produkcyjnego, określone w tabeli kontraktacji produkty wg zakładowych wymagań jakościowych (...), stanowiących załączniki do tejże umowy. Jednakże za zgodą Kontraktującego Plantator mógł nie korzystać z nasion udostępnianych odpłatnie przez Kontaktującego (§ 7 i § 4 pkt. 3 umowy ). Zgodnie z § 1.2 umowy Plantator w przypadku powstania szkody na plantacji bezpośrednio po jej zaistnieniu, jednak nie później niż w terminie trzech dni, był zobowiązany powiadomić o tym przedstawiciela Kontraktującego, który winien sporządzić protokół na tę okoliczność. Zaznaczono w umowie , że brak powiadomienia powoduje utratę prawa powoływania się na szkodę. Z kolei zgodnie z § 1.4 umowy Plantator został zobowiązany do umożliwienia przedstawicielom Kontraktującego wstępu na teren plantacji w celu sprawdzenia jej stanu, dokonania pomiarów oraz pobierania prób. § 2 ust. 1 umowy kontraktacji przewidywał , że Kontraktujący zobowiązuje się zakupić wymienione w tabeli kontraktacji produkty rolne z zastrzeżeniem § 15 i zapłacić Plantatorowi cenę wymienioną w pkt. 4 „tabela kontraktacji"’ za wszystkie asortymenty wymienione w tabeli kontraktacji (§ 2 pkt 4.), po odliczeniu zobowiązań Plantatora wobec Kontraktującego w terminie w przypadku m.in. brokuła i kalafiora – 100 % ceny do 30 dni. Zgodnie z ust. 2 § 2 umowy brak wpisanej ceny w tabeli kontraktacji dotyczącej skupu w roku 2012 oznacza, że będzie ona ustalona bezpośrednio przed skupem danego asortymentu przez Kontraktującego w oparciu o średni tygodniowy poziom cen skupu w Zakładach (...) publikowany przez Instytut (...) Ponieważ umowa została zawarta w 2013 r. tabela kontraktacji zawarta w ust. 4 § 2 umowy nie zawierała ceny skupu w 2012 r. Z tabeli kontraktacji wynikało , że umowa dotyczy dostarczenia przez Plantatora i zakupu przez Kontraktującego : kalafiora różyczkowanego z nasion własnych w ilości 30 ton w okresie od 15.09. – 30.10 do punktu skupu w K. ( w tabeli nie oznaczono ceny skupu za 1 kg ) oraz brokułu różyczkowanego z nasion własnych w ilości 40 ton w okresie od 15.09. – 30.10 do punktu skupu w K. ( w tabeli nie oznaczono ceny skupu za 1 kg ). §2 ust. 5 umowy przewidywał , że określone w pkt. 1 terminy zapłaty oraz ceny skupu wymienione w Tabeli są elementami zmiennymi, które corocznie podlegają negocjacjom stron. W przypadku zmiany w/w elementów zmiennych na podstawie wzajemnych ustaleń Kontraktujący przedstawi Plantatorowi Aneks obowiązujący na każdy kolejny rok. Nie przyjęcie Aneksu powoduje wygaśnięcie umowy. W § 3 ustalono , że Kontraktujący zobowiązuje się do zakupienia ilości produktów rolnych określonych w tabeli kontraktacji po cenach skupu, przy czym wykonanie dostaw zakontraktowanych ilości produktów z tolerancją ± 10 % uważa się za wykonanie umowy. Ewentualne nadwyżki produktów rolnych ponad ilości określone w tabeli kontraktacji z uwzględnieniem pkt. 1., podlegać będą odrębnym negocjacjom pomiędzy stronami. § 8 umowy przewidywał , że w przypadku, gdy Kontraktujący z przyczyn od siebie zależnych nie odbierze zakontraktowanych ilości produktów rolnych, wówczas zapłaci Plantatorowi karę umowną w wysokości 20 % wartości nie odebranych produktów rolnych. Podstawą naliczania kąty jest średnia cena skupu danego asortymentu w okresie realizacji umowy płacona przez Kontraktującego. Uregulowanie kary umownej nastąpi w ciągu 30 dni od daty zakończenia skupu danego asortymentu. Z kolei § 9 umowy stanowił , że w przypadku, gdy Plantator nie dostarczy Kontraktującemu z przyczyn od siebie zależnych zakontraktowanych ilości produktów rolnych, to zapłaci Kontraktującemu karę umowną w wysokości 20 % wartości nie dostarczonych ilości produktów rolnych. Podstawą naliczania kary jest średnia cena skupu danego asortymentu w okresie realizacji niniejszej umowy płacona przez Kontraktującego. Uregulowanie kary umownej nastąpi w ciągu 30 dni od daty zakończenia skupu danego asortymentu.

dowód : - potwierdzona kopia umowy z dnia 17 kwietnia 2013 r. – k. 24 – 28

- zeznania powódki I. S. – k. 151 v

W piśmie z dnia 11 września 2013 r. skierowanym do (...) spółka z o.o. w K. w oparciu o podpisaną umowę kontraktacyjną nr (...) z 17 kwietnia 2013r. przypominały, że zgodnie z § 2 pkt 4 umowy kontraktacyjnej jest ona zobowiązana dostarczyć do (...) Sp. z o.o. w (...) ton brokuła różyczkowanego oraz 30 ton kalafiora różyczkowanego i zawiadomiły , że skup kalafiora rozpoczął się 10 września 2013 r. , w związku z czym proszą o pilne dostarczenie surowca i wyznaczyły termin dostaw od dnia 10 września 2013 r. , z zaznaczeniem , że w sprawie ilości i częstotliwości dostaw dostarczanego surowca winna kontaktować się z działem (...).

W piśmie z dnia 23 września 2013 r. I. S. odpowiedziała , że na ten dzień nie może dostarczyć różyczek kalafiora i brokuła , ponieważ z uwagi na niesprzyjające warunki atmosferyczne towar nie dojrzewa, jeśli nie wierzą ,to prosi o inspekcję jej plantacji. Zapewniła także , że jak tylko będzie to możliwe to dostarczy towar , po uprzednim poinformowaniu działu (...) i ustaleniu ilości oraz terminu dostawy. W 2013 r. były deszczowo i chłodno , w związku z czym warzywa nie dochodziły.

Dostawy do (...) spółki z o.o. w K. odbywały się po uprzednim telefonicznym ustaleniu przez rolników terminu danej dostawy , w tym ilości dostarczanego towaru i po dojściu do porozumienia co do ceny. Zdarzały się sytuacje, że (...) mimo , że rolnik miał towar do dostawy nie ustalały terminu dostawy, gdyż nie miały zapewnionej dostatecznej ilości surowca, aby rozpocząć produkcję , zdarzało się też , że odwoływały termin ustalonej dostawy , nadto zdarzało się też , że nie doszło do porozumienia pomiędzy rolnikiem a Zakładami co do ceny, gdyż rolnicy uważali , że cena proponowana przez Zakład jest za niska.

W dniu 18 października 2013 r, I. S. dostarczyła (...) spółce z o.o. w K. 4459 kg kalafiora różyczkowanego. W dniu 23.10.2013 r. została wystawiona przez (...) faktura nr (...) , z której wynikało , że Zakłady są zobowiązane zapłacić za dostarczony towar I. S. kwotę 5725, 36 zł.

W kolejnym piśmie z dnia 23 października 2013 r. skierowanym do (...) spółka z o.o. w K. przypominały, że zgodnie z § 2 pkt 4 umowy kontraktacyjnej jest zobowiązana dostarczyć do (...) Sp. z o.o. w (...) ton brokuła różyczkowanego oraz 30 ton kalafiora różyczkowanego. Wskazały , że stan dostaw surowca na dzień 22.10.2013r. wynosi 8,817 ton, co stanowi 29,4% realizacji kontraktu w przypadku kalafiora oraz 0 ton brokuła co stanowi 0% realizacji kontraktu.

dowód: - potwierdzona kopia pisma z dnia 11.09.2013 r. – k. 29

- potwierdzona kopia pisma z dnia 23.09.2013 r. - k.71

- potwierdzona kopia faktury nr (...) oraz protokołu przyjęcia surowca – k. 8 – 9

- potwierdzona kopia pisma z dnia 22.10.2013 r. – k. 30

- zeznania świadka T. K. – k. 98 - 99

- zeznania świadka L. S. – k. 99 v

- zeznania świadka E. O. – k. 132v – 133

- zeznania świadka J. R. – k. 133 v

- zeznania powódki I. S. – k. 151 v -153 , k. 235 - 236

I. S. posiada gospodarstwo o powierzchni 20 ha . Corocznie po połowie sadzi na tym obszarze kalafior i brokuł . Zawiera umowy o dostawę warzyw z kilkoma chłodniami . W 2013 r. miała zawartą umowy z chłodniami : w G. , w D. i w K. . Zawierając umowy stara się ustalić możliwość dostaw , tak, aby zapewnić dostawy do wszystkich chłodni z którymi podpisuje umowy, jednakże nie dzieli areału na dostawy do różnych chłodni. Z (...) spółką z o.o. w K. I. S. zawierała już umowy we wcześniejszych latach.

dowód : - zeznania powódki I. S. – k. 235 - 236.

W dniu 05 listopada 2013 r. na plantacji (...) zatrudniony w (...) spółce z o.o. w K. jako inspektor do spraw plantacji , a od października 2013 r. na stanowisko kierownika działu surowcowego , który w ramach swoich obowiązków byłem odpowiedzialny za plantację , przeprowadził lustrację, w której uczestniczyła też I. S.. W protokole z lustracji zapisano , że kalafior jest na plantacji na pow. 4 ha, jest do zbioru w zależności od warunków pogodowych. Z kolei plantacja brokułu jest nie wyrównana, plony nierównomierne. Zaznaczono w protokole, że Plantator zadeklarował dostawy z uzgodnieniem działem (...), zalecono w dniu 06.11.2013 r. dostawę kalafiora w ilości 4,5 tony.

W dniu 05 listopada 2013 r. w godzinach wieczornych L. S. – mąż I. S. - przywiózł do W. Zakładów (...) dostawę kalafiora. Towar w ilości 9 360 kg został zakwalifikowany do odbioru. L. S. oczekiwał na rozładunek godzinę , następnie zgłosił , że jeśli go ktoś nie rozładuje, to po pół godzinie odjedzie. Miał bowiem przewidzianą inną dostawę towaru z domu na następny dzień. Po upływie pół godziny fatycznie opuścił teren Zakładów. O sytuacji telefonicznie poinformował żonę , która po jakiś czasie poinformowała go , że uzgodniła przyjęcie wiezionego towaru – kalafiora z chłodnią w D. , gdy już był w drodze , to ponownie zadzwoniła do niego żona informując , że dzwonił do niej T. K., aby wrócił do K., to zostanie rozładowany. L. S. omówił , mając na uwadze , że uzgodnienie przyjęcia towaru przez chłodnię w D. .

W dniu 08 listopada 2013 r. T. K. ponownie był na lustracji plantacji (...) , przeprowadził ją już bez jej udziału. Stwierdził , że róże kalafiora są powycinane z plantacji, a nie było dostawy do (...) . Stwierdził także , że i brokuł jest wycięty z plantacji, brak dostaw do (...). Wykonał dokumentację fotograficzną plantacji.

I. S. w 2013 r. oprócz dostawy w dniu 05.11.2013 r. dwukrotnie wcześniej dostarczyła (...) spółce z o.o. w K. kalafior , nie dostarczyła żadnych brokułów. W 2013 r. odstawiła brokuły do chłodni w G. .

Dowód: - potwierdzone kserokopie protokołów z lustracji wraz z dokumentacją fotograficzną - k. 38 – 39 , k. 112 -118

- zeznania świadka T. K. – k. 98 - 99

- zeznania świadka L. S. – k.99 v - 100

- przyjęcie surowca z dnia 5.11.2013 r. wraz adnotacjami – k. 110 -111

- zeznania powódki I. S. – k. 151 v -153 , k. 235 - 236

W dniu 06 listopada 2013 r. została wystawiona nota księgowa nr (...) obciążająca I. S. karą umowną w wysokości 12 672, 00 zł za brak dostaw brokułów , zgodnie z § 9 umowy kontraktacji z dnia 17.04.2013 r. nr (...). Kara umowna została obliczona w następujący sposób : 36.000 kg brokułów x 1,76 zł (średnia cena skupu) = 63.360,00 zł x 20%= 12.672,00 zł. Nota księgowa została podpisana przez T. K. – Kierownika D. , przez Głównego Księgowego i przez Prokurenta Zakładów - (...). Przesłano w/w notę księgową I. S.. W odpowiedzi w piśmie z dnia 15 listopada 2013 r. I. S. wskazała , że zwraca przedmiotową notę jako wystawioną w sposób bezpodstawny i bezprzedmiotowy, informuje , że nie uznaję i nie akceptuje sposobu jej wystawienia oraz przyczyn dla których została ona wystawiona , jak i kwot tam wskazanych. Poinformowała także , że w związku z kilkukrotną telefoniczną odmową przyjęcia od niej zakontraktowanego towaru oraz nieodebraniem towaru w dniu 05.11.2013 r. odrębnym pismem będzie zmuszona wystąpić do Spółki z roszczeniami odszkodowawczymi w tym zakresie. Poinformowała też , że nie zgadza się na jakiekolwiek potrącenia bezpodstawnie nałożonej kary umownej z jej wierzytelnościami z tytułu dostawy do Spółki warzyw.

W dniu 26 listopada 2016 r. (...) spółka z o.o. w K. wystawiły dokument kompensaty nr K. (...)/943 ,w którym poinformowały I. S., że związku z występowaniem wzajemnych wymagalnych wierzytelności dokonują potrącenia zgodnie z art. 498 § 1 kc , należności z kary umownej określonej notą księgową nr (...) tj. kwoty 12 672,00 zł z jej należnością wynikającą z faktury nr nr (...) w kwocie 5725, 36 zł. Dokument kompensaty został podpisany przez Prokurenta Zakładów (...) i Wiceprezesa Zarządu Spółki (...). Dokument kompensaty przesłano I. S. w dniu 28 listopada 2013 r. Przesłano jej też pismo pełnomocnika Zakładów z dnia 26.11.2016 r.

W dniu 06 grudnia 2013 r. została wystawiona nota księgowa nr (...) obciążająca I. S. karą umowną w wysokości 4509,38 zł za brak dostawy kalafiora , zgodnie z § 9 umowy kontraktacji z dnia 17.04.2013 r. nr (...). Kara umowna została obliczona w następujący sposób : 18 183 kg kalafiora x 1,24 zł (średnia cena skupu) x 20%= 4 509,38 zł. Nota księgowa została podpisana przez T. K. – Kierownika D. , przez Głównego Księgowego i przez Prokurenta Zakładów (...). Notę przesłano I. S. w dniu 11.12.2013 r.

(...) spółka z o.o. w K. , jak i I. S. pozostały przy swoich stanowiskach.

powód: - potwierdzone kopie not księgowych : nr (...) wraz z dowodem nadania – k. 33 – 35

- dokument kompensaty wraz z dowodem nadania – k. 36 – 37

- kopia pisma I. S. z dnia 15.11.2013 r. – k. 95

- kopia pisma z dnia 26.11.2013 r. i odpowiedzi pełnomocnika I. S. na nie – k. 59 – 62

- potwierdzone kopie : wezwania z dnia 28.01.2015 r. i pisma pełnomocnika I. S. z dnia 16.02.2015 r. – k. 58 i k. 63

- odpis z KRS pozwanej – k. 20 -23

(...) spółka z o.o. w K. obciążyły karą umowną nie tylko I. S.. Wiosną 2014 r. proponowano rolnikom zawarcie nowej umowy kontraktacji i anulowanie przy jej zawarciu nałożonych kar umownych. I. S. nie przyjęła tej propozycji . D. M. tę propozycję przyjął. E. O. wykazała , że warzywa zostały na polu , gdyż nie miała terminu przyjęcia towaru z żadnej chłodni i karę anulowano , zaś J. R. wykazał , że warzywa nie nadawały się do dostawy.

dowód: - zeznania świadka D. M. – k. 132

- zeznania świadka E. O. – k. 132v – 133

- zeznania świadka J. R. – k. 133 v

- projekt umowy kontraktacji wraz z aneksem – k. 65 – 70

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dokumentów zebranych w sprawie wyżej szczegółowo opisanych oraz na podstawie zeznań świadków: T. K. ( k. 98 – 99 ) , L. S. ( k. 99 v – 100 ), D. M. (k.132 ) , E. O. ( k. 132 v – 133 ) oraz J. R. ( k. 133 v), którym Sąd dał wiarę , gdyż się wzajemnie potwierdzały i znajdowały też potwierdzenie w zebranych dokumentach. Sąd w dużej części dał też wiarę zeznaniom powódki I. S. ( k. 151 v -153 , k. 235 - 236 ). Sąd nie dał wiary jej zeznaniom , że informowała na piśmie pozwaną , że nie dostarczy zakontraktowanego towaru z uwagi na warunki powodowe , bowiem z jej pisma z dnia 23.09.2013 r. ( k.71 ) wynika jedynie niemożność rozpoczęcia dostaw w tym okresie , Sąd nie dał jej też wiary jej zeznaniom , co do okresu oczekiwania na przyjęcie dostawy kalafiora w dniu 5.11.2013 r. , jak wynika z zeznań L. S. i kwitu przyjęcia surowca z dnia 5.11.2013 r. wraz adnotacjami (k. 110 -111 ) okres ten nie przekraczał 1,5 h. Sąd oddalił wnioski dowodowe w zakresie dowodu z dokumentów zgłoszone w punkcie III pisma procesowego pełnomocnika pozwanego z dnia 11 sierpnia 2016 roku jako nie mające wpływu na rozstrzygniecie co do istoty sprawy i zgłoszone także po wyznaczonym terminie.

Sąd zważył co następuje:

Kwestią bezsporną pomiędzy stronami była należność powódki I. S. z faktury nr (...) na kwotę 5725, 36 zł. Kwestią sporną było czy doszło do umorzenia tej wierzytelności z należnościami pozwanego (...) spółki z o.o. w K. z tytułu kar umownych, ustalonych zgodnie z § 9 umowy kontraktacji z dnia 17.04.2013 r. nr (...). Pozwana kwestionowała ważność tej umowy wskazując , że nie zawiera ona określenia istotnego elementu tj. określenia ceny skupu surowca przez kontraktującego.

Zgodnie z art. 613 § 1 kc przez umowę kontraktacji producent rolny zobowiązuje się wytworzyć i dostarczyć kontraktującemu oznaczoną ilość produktów rolnych określonego rodzaju, a kontraktujący zobowiązuje się te produkty odebrać w terminie umówionym, zapłacić umówioną cenę oraz spełnić określone świadczenie dodatkowe, jeżeli umowa lub przepisy szczególne przewidują obowiązek spełnienia takiego świadczenia. Zgodnie z art. 613 § 2 kc ilość produktów rolnych może być w umowie oznaczona także według obszaru, z którego produkty te mają być zebrane.

Tak więc w umowie kontraktacji powinna być ustalona cena, jaką kontraktujący powinien zapłacić producentowi za dostarczoną ilość produktów rolnych. Jednakże nie ma przeszkód do ustalenia w umowie kontraktacji ceny w taki sam sposób, w jaki może być określona cena w umowie sprzedaży. Dla ustalenia ceny, jaką kontraktujący ma zapłacić producentowi za dostarczone produkty rolne, strony umowy kontraktacji mogą posłużyć się odesłaniem do cen skupu tych produktów płaconych w określonym czasie i miejscu przez określony podmiot ( powoływany przez pozwaną wyrok SN z dnia 27 czerwca 2002 r., IV CKN 1165/00, LEX nr 80264). Cena w umowie kontraktacji niekoniecznie musi być wskazana określoną kwotą już w chwili zawarcia umowy, ale może być też ustalona w terminie późniejszym, na przykład w chwili wykonania umowy, według kryteriów czy zasad ustalonych w umowie. Ważne jest jedynie, by umowa wskazywała, w miarę precyzyjnie, podstawę ustalenia ceny w przyszłości. W ocenie Sądu umowa kontraktacji wieloletniej nr (...) z dnia 17 kwietnia 2013 r. ( k. 24 – 28 ) spełnia te wymagania. Zgodnie z ust. 2 § 2 tejże umowy brak wpisanej ceny w tabeli kontraktacji dotyczącej skupu w roku 2012 oznacza, że będzie ona ustalona bezpośrednio przed skupem danego asortymentu przez Kontraktującego w oparciu o średni tygodniowy poziom cen skupu w Zakładach (...) publikowany przez Instytut (...) . Z sformułowań umowy nie wynika więc , że w w/w sposób zostały określone zasady ustalenia ceny skupu obowiązujące w 2012 r. Umowa została zawarta w 2013 r. i tabela kontraktacji zawarta w ust. 4 § 2 umowy nie zawierała cen skupu w 2012 r., a skoro występuje brak wpisanej w tabeli kontraktacji ceny dotyczącej skupu w roku 2012 , to miała być ona ustalona bezpośrednio przed skupem danego asortymentu przez Kontraktującego w oparciu o średni tygodniowy poziom cen skupu w Zakładach (...) publikowany przez Instytut (...) . Ogrodniczy Informator Cenowy jest ogólniedostępny, jest bowiem publikowany na stronach internetowych Ministerstwa Rolnictwa , podawane są w nim m.in. ceny skupu netto w zakładach przetwórczych i chłodniach zbierane w danym okresie w poszczególnych województwach. Należy nadmienić , że powódka w piśmie z dnia 15.11.2013 r. (k. 95) powołuje się na kontraktację i jej roszczenia z nią związane.

W oparciu o § 1 oraz § 2.4 umowy kontraktacji powódka I. S. zobowiązała się w 2013 r. wyprodukować stronie pozwanej (Kontraktującemu ) warzywa w postaci : kalafiora różyczkowanego w ilości 30 ton i brokuła różyczkowanego w ilości 40 ton. W § 3.1 umowy strony przewidziały tolerancję dla wykonania umowy w wysokości +/ - 10 % zakontraktowanych produktów .. (...) kolei § 9 umowy stanowił , że w przypadku, gdy Plantator nie dostarczy Kontraktującemu z przyczyn od siebie zależnych zakontraktowanych ilości produktów rolnych, to zapłaci Kontraktującemu karę umowną w wysokości 20 % wartości nie dostarczonych ilości produktów rolnych. Podstawą naliczania kary jest średnia cena skupu danego asortymentu w okresie realizacji niniejszej umowy płacona przez Kontraktującego.

Zgodnie z art. 483 § 1 kc można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Art. 484 § 1 i 2 kc stanowi , że w razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły. Jeżeli zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane, dłużnik może żądać zmniejszenia kary umownej; to samo dotyczy wypadku, gdy kara umowna jest rażąco wygórowana.

Powódka dostarczyła stronie pozwanej 8,817 kg kalafiora i nie dostarczyła w ogóle brokułów . Powódka nie wykazała , że nastąpiło to z uwagi na niesprzyjające uprawie warzyw w 2013 r. warunki pogodowe czy z uwagi na odmowę przyjęcia towaru przez stronę pozwaną . Z zeznań świadków E. O. i J. R., którzy także mieli umowy kontraktacji zawarte z stroną pozwaną wynika , że powołanie się na powyższe przyczyny spowodowało anulowanie przez pozwaną naliczonych im kar umownych.

(...) spółka z o.o. w K. obciążyły powódkę karami umownymi w wysokości 20 % wartości nie dostarczonych ilości produktów rolnych , przyjmując jako podstawę naliczenia kary średnią cenę skupu danego asortymentu płaconą przez stronę pozwaną . Ilość produktów ustalono z uwzględnieniem tolerancji +/- 10%. Wyliczenie kary przedstawia się następująco: kalafiory - niezrealizowane dostawy 18.183 kg x 1,24 zł (średnia cena skupu) x 20% = 4.509,038zł , brokuły - niezrealizowane dostawy 36.000 kg x 1,76 zł (średnia cena skupu znajdująca odzwierciedlenie średni tygodniowym poziomie cen skupu w Zakładach (...) publikowany przez Instytut (...) w tym czasie ) = 63.360,00 zł x 20%= 12.672,00 zł Obciążenie nastąpiło poprzez wystawienie not księgowych nr (...). Jednakże oświadczenie o potraceniu dotyczyło jedynie kary umownej związanej z niedostarczeniem przez powódkę w ogóle brokułów. W dniu 26 listopada 2016 r. (...) spółka z o.o. w K. wystawiły dokument kompensaty nr K. (...)/943 ,w którym poinformowały I. S., że związku z występowaniem wzajemnych wymagalnych wierzytelności dokonują potrącenia zgodnie z art. 498 § 1 kc , należności z kary umownej określonej notą księgową nr (...) tj. kwoty 12 672,00 zł z jej należnością wynikającą z faktury nr (...) w kwocie 5725, 36 zł. Dokument kompensaty został podpisany przez Prokurenta Zakładów (...) i Wiceprezesa Zarządu Spółki (...) czyli osoby umocowane do działania w imieniu strony pozwanej ( odpis KRS pozwanej – k. 20 – 23 i informacja o wpisie do (...) nr 176 z 2013 r. poz.214219 ). Dokument kompensaty przesłano I. S. w dniu 28 listopada 2013 r. ( k. 36 – 37 akt ).

Art. 498. § 1 i 2 kc stanowi , że gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Oświadczenie zostało przesłane powódce dokumentem kompensaty z dnia 26 listopada 2013 r. ( k. 36 – 37 akt ) , w ocenie Sądu było skuteczne i wobec czego spowodowało umorzenie wierzytelności z faktury nr (...) a więc dochodzonej w niniejszej sprawie .

W tej sytuacji Sąd oddalił w punkcie I powództwo jako niezasadne, zaś w punkcie II sentencji orzeczenia , na podstawie art. 98 kpc orzekł o kosztach procesu zasadzając od powódki na rzecz strony pozwanej kwotę 1357,00 zł na którą składają się koszty zastępstwa procesowego pozwanej ustalone zgodnie z § 2 i § 6 pkt. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( tj. Dz. U z 2013 r. , poz. 490 ze zmianami ), przy uwzględnieniu § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U z 2015 r. , poz. 1804 ) , zwrot poniesionej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa i uiszczona przez stronę pozwaną i wykorzystana zaliczka na wydatki - 140 zł .