Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W dniu 30 września 1997 roku Wojewoda L. i Przedsiębiorstwo Budowlane (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zawiązali spółkę – (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Skarb Państwa reprezentowany przez Wojewodę L. objął 14 000 udziałów po 100 złotych (co stanowiło ok.48 % kapitału zakładowego), o łącznej wartości 1 400 000 zł, pokrywając je wkładem niepieniężnym w postaci zespołu składników materialnych i niematerialnych stanowiących przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55 ¹ Kodeksu cywilnego, pozostającego do dnia likwidacji prywatyzacyjnej we władaniu (...) Przedsiębiorstwa Produkcji (...) z siedzibą w L., w tym prawo użytkowania wieczystego gruntu i własności budynków. Przedsiębiorstwo Budowlane (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością objęło 15 200 udziałów po 100 zł (co stanowiło ok.52 % kapitału zakładowego), o łącznej wartości 1 520 000 zł, pokrywając je w gotowiźnie. Do pierwszego zarządu powołani zostali K. P. (1) – jako jego Prezes – i J. P. – jako członek. Część udziałów Skarbu Państwa miała zostać przeniesiona nieodpłatnie na pracowników (...) w ramach pakietu socjalnego (k.208).

Wniesienie do spółki (...) własności przedsiębiorstwa nastąpiło w dniu 23 lutego 1998 roku (k.254). Skarb Państwa wniósł do spółki jako aport (k.216) m.in.:

- nieruchomość przy ul.(...) w L., zabudowaną budynkiem wartsztatowo-magazynowym, dwoma budynkami zbrojarni, halą produkcyjną, halą produkcji betonu, magazynem paliw, budynkiem administracyjnym (KW (...))

- nieruchomość przy ul.(...) , zabudowanej budynkiem warsztatowym, warsztatem ślusarsko-kowalskim, budynkiem głównym warsztatowym, budynkiem garażowym, wiatą magazynową, magazynem gazów technicznych, budynkiem stolarni, suszarnią tarcicy, suszarnią drewna, wiatą magazynową, budynkiem prasy, budynkiem wytwórni pary, wiatą magazynową (KW (...) 149)

- nieruchomość przy ul. (...) , zabudowanej budynkiem administracyjno-biurowym, budynkiem administracyjnym III kondygnacyjnym, murowanym, wyposażonym w sieć wodociągową, kanalizacyjną i centralnego ogrzewania (KW (...)).

Wartość udziałów objętych przez Skarb Państwa była nieadekwatna do wartości majątku wniesionego aportem do (...) sp. z o.o. Skarb Państwa objął udziały o wartości 1 400 000 zł, podczas gdy tylko wartość gruntów znajdujących się w użytkowaniu wieczystym przedsiębiorstwa wynosiła ok. 1 900 000 zł. Zaniżenie aktywów przedsiębiorstwa było skutkiem niewykazania w ewidencji i bilansie za rok 1998 wartości niematerialnych i prawnych w postaci prawa wieczystego użytkowania gruntów o wartości 1 824 482,70 zł (k.181).

W czerwcu 1999 roku, w związku z planami prywatyzacji spółki, (...) sp. z o.o. dokonała na zlecenie Agencji (...) oszacowania wartości (...) sp. z o.o. w L., przy zastosowaniu 3 różnych metod:

- skorygowanych aktywów netto

-zdyskontowanych przyszłych strumieni pieniężnych ( (...))

- porównań rynku kapitałowego (k.3906).

W zależności od zastosowanej metody uzyskano następujące wartości jednego udziału:

- 93,52 zł – wg wartości aktywów netto

- 220,42 zł – wg wartości skorygowanych aktywów netto

- 4,61 zł – wg metody (...)

- 130,92 zł – metoda porównań rynku kapitałowego, przy zastosowaniu wskaźnika cena/wartość księgowa

- 48,73 zł - metoda porównań rynku kapitałowego, przy zastosowaniu wskaźnika cena/zysk

- 45,36 zł - metoda porównań rynku kapitałowego, przy zastosowaniu wskaźnika cena/nadwyżka finansowa

- 112,51 zł - metoda mieszanej średniej wartości S., obliczona jako średnia arytmetyczna wartości skorygowanej aktywów netto i wartości (...) (k.3908).

Dla potrzeb negocjacji autorzy wyceny rekomendowali przedział wartości udziału od 112,51 zł (dolny poziom) do 220,42 zł (górny poziom). Wskazali, że przyjęcie górnego poziomu wartości spółki wynikającego z wyceny metodą skorygowanych aktywów netto jest zasadne, ponieważ spółka użytkuje ponad 6 ha atrakcyjnie położonych nieruchomości na terenie L. i w przypadku sprzedaży przedsiębiorstwa w częściach uzyskanie tej kwoty jest zupełnie realne (k.3908v). Spółka jest dla potencjalnego inwestora atrakcyjna głównie ze względu na posiadany majątek, a nie potencjalne zyski z prowadzonej działalności (k.3908v – 3909).

We wrześniu 1999 roku sporządzono operat szacunkowy ustalenia wartości rynkowej nieruchomości gruntowych będących w użytkowaniu wieczystym (...) sp. z o.o. (k.698). Wartość nieruchomości gruntowych oszacowano na łączną kwotę 3 044 662 zł z czego wartość:

- nieruchomości gruntowej przy ul.(...) nr działki (...) wynosiła 1 620 000 zł

- nieruchomości gruntowej przy ul.(...) nr działek (...) wynosiła 1 404 192 zł

- nieruchomości gruntowej przy ul. (...) nr działki (...) wynosiła 19 850 zł (k.3933).

M. D. (1) – z inspiracji J. K. – postanowił nabyć udziały w (...). J. K. przygotował ofertę (zeznania M. D. (1) k.2572, J. K. k.10067).

W dniu 22 marca 2000 roku M. D. (1) złożył ofertę nabycia 11 900 udziałów (tj. wszystkich przysługujących Skarbowi Państwa) tj. 40,75 % ogólnej liczby udziałów (...) sp. z o.o. (k.3938).

W związku z przysługującym spółce (...) prawem pierwokupu, Agencja (...) w dniu 28 marca 2000 roku zwróciła się do spółki o złożenie oświadczenia o skorzystaniu z tego prawa do dnia 17 kwietnia 2000 roku. W zawiadomieniu wskazano, że warunkiem skorzystania z prawa była zapłata całej ceny jednorazowo gotówką (k.4295). Zawiadomienie to nie czyniło zadość wymogom wynikającym z art. 599 § 1 kc (k.6104).

Spółka (...) nie dysponowała wystarczającą ilością środków, aby skorzystać z prawa pierwokupu. Zarząd (...) nie miał świadomości, iż płatność ceny może być rozłożona na raty (zeznania W. G. k.2703, 4349, 9561, P. S. (1) k. 9566).

W dniu 30 maja 2000 roku Skarb Państwa reprezentowany przez Agencję (...) sprzedał M. D. (1) 11 900 udziałów (...) sp. z o.o. za cenę 2 320 500 zł. Cena jednego udziału wynosiła zatem 195 złotych. Na jej poczet zaliczono wadium w kwocie 72 000 zł, wpłacone przez kupującego przed dniem zawarcia umowy. Umowa przewidywała, że kupujący zapłaci cenę w 4 ratach. Pierwszą ratę w kwocie 464 100 zł, pomniejszoną o 72 000 zł, kupujący zobowiązał się uiścić w dniu zawarcia umowy. Pozostałą kwotę 1 856 400 zł, miał zapłacić w 5 równych, rocznych ratach. Zabezpieczeniem płatności stanowiły weksle in blanco wystawione przez kupującego, poręczone przez spółkę (...) oraz zastaw na sprzedawanych udziałach (k.4027; zeznania J. R. k.4353). Spółka (...) została utworzona na podstawie umowy z dnia 11 marca 1999 roku przez M. D. (1) i reprezentowaną przez niego spółkę (...) sp. z o.o. w W. (k.4308).

W maju i czerwcu 2000 roku Spółka (...) prowadziła prace remontowe w pomieszczeniach biurowych wynajętych przez spółkę (...) w Alejach (...) w W.. Wierzytelność z tego tytułu wyniosła ok. 200 000 zł i nie została uregulowana przez spółkę (...) (zeznania M. D. (1) k.2573; W. G. k.4349, 9561).

Wkrótce po nabyciu udziałów przez M. D. (1) między największymi wspólnikami – (...) sp. z o.o. i M. D. (1), posiadającymi łącznie 92,75 % udziałów w kapitale zakładowym, doszło do konfliktu (zeznania W. G. k.9562, K. P. (2) k.9595, P. S. (1) k. 9566).

M. D. (1) zarzucał, że spółka (...) nie jest zainteresowana dalszą działalnością spółki (...). Planuje natychmiastową (...) spółki (...) i sprzedaż nieruchomości posiadanych przez to przedsiębiorstwo. Do realizacji tego (...) spółka (...) wciągnęła przedstawiciela M. A. F.. Porozumienie między P. K. a A. F. zostało zawarte za plecami M. D. (1). M. D. (1) zarzucał spółce (...) blokowanie działań restrukturyzacyjnych. Zdaniem M. D. (1) spółka (...) latami drenowała spółkę (...) ze środków finansowych, jej kosztem rozwijała własną działalność, nie wypełniła zobowiązań inwestycyjnych podjętych w związku z zakupem udziałów (...). Spółka (...) ponosiła koszty leasingu sprzętu (np. pompy do betonu), z którego korzystała spółka (...) (zeznania M. D. (1) k.2573, 9588; K. P. (2) k.9595).

Z kolei (...) sp. z o.o. kwestionowała sprzedaż udziałów M. D. (1). Wezwała Ministerstwo Skarbu Państwa do rozwiązania umowy sprzedaży udziałów z M. D. (1) i zadośćuczynienie roszczeniu spółki wynikającemu z prawa pierwokupu (k.4297, 4299). Wobec bezskuteczności wezwania, w dniu 12 grudnia 2000 roku złożyła zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa (k.4291). Wszczęte na tej podstawie dochodzenie zostało umorzone (k.4482). Spółka (...) złożyła ponadto skargę do Departamentu Nadzoru Ministerstwa Skarbu Państwa (k.4526). W korespondencji z Departamentem Nadzoru Właścicielskiego Ministerstwa Skarbu Państwa Zarząd spółki P. K. nalegał na rozwiązanie umowy sprzedaży udziałów M. D. (1) (k.4820).

Spółka (...) planowała zakończenie sporu z M. D. (1), odkupując od niego udziały (zeznania W. G. k.2705, k.9562, P. S. (1) k. 9566).

M. D. (1) złożył spółce (...) ofertę sprzedaży 11 900 udziałów spółki (...) sp.z o.o. za cenę 740 000 zł (k.4582). W dniu 31 października 2001 roku Spółka (...) przyjęła ofertę, pod warunkiem, że Skarb Państwa wyrazi zgodę na sprzedaż udziałów przez M. D. (1) (k.4586). M. D. (1) domagał się, aby P. K. w przypadku nabycia udziałów zobowiązała się do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa kwoty 1 856 400 zł, którą M. D. (1) był dłużny w związku z nabyciem udziałów od Skarbu Państwa (k.4637). Spółka (...) deklarowała zainteresowanie nabyciem udziałów od M. D. (1), ale równocześnie wezwała Skarb Państwa do rozwiązania umowy sprzedaży udziałów M. D. (1), gdyż umowa ta naruszała prawo pierwokupu, które przysługiwało spółce (...) (k.4681). Spółka (...) – pismem z dnia 29 października 2002 roku – zadeklarowała, że kupi udziały oraz zwróci M. D. (1) pieniądze, jakie ten dotychczas zapłacił Skarbowi Państwa za udziały w (...). Warunkiem zapłaty było wycofanie przez M. D. (1) złożonego przez niego pozwu o unieważnienie uchwał Zgromadzenia Wspólników z dnia 28.06.2002 roku. Równocześnie spółka (...) deklarowała, że odstąpi od roszczeń z tytułu remontu pomieszczeń w firmie (...) przy Alejach (...) w W.. P. K. zaznaczył, że warunkiem zakupu udziałów od M. D. (1) jest zawarcie ugody przez M. D. (1) i Skarb Państwa (k.4823). Spółka (...) powiadomiła Skarb Państwa o planach zakupu 11 900 udziałów od M. D. (1), zachęcając do zawarcia ugody z M. D. (1) w sprawach o stwierdzenie nieważności umowy sprzedaży udziałów M. D. (1) oraz o zapłatę przez M. D. (1) zaległych rat uzgodnionej ceny (k.4824). W grudniu 2002 roku starania spółki (...) o rozwiązanie konfliktu między wspólnikami poprzez zakup udziałów od M. D. (1) poparł Wojewoda L., w którego ocenie uchroni to spółkę przed upadłością i zapobiegnie likwidacji kolejnych miejsc pracy. Jako przyczynę zaistniałej sytuacji Wojewoda wskazał niewłaściwe przeprowadzenie procedury sprzedaży udziałów spółce (...) przez Agencję (...) w 2000 roku (k.4861). W dniu 2 lipca 2003 roku (...) sp. z o.o. wystąpiła do Ministerstwa Skarbu Państwa o zgodę na nabycie od M. D. (1) 11 9000 udziałów w spółce (...) uzasadniając to tym, że spór między wspólnikami negatywnie odbija się na kondycji spółki (k.5002). We wrześniu 2003 roku Ministerstwo poinformowało, że wszczęcie stosownej procedury wymaga m.in. wystąpienia przez M. D. (1) o zgodę na zbycie udziałów, a nabywca powinien zobowiązać się do przejęcia praw i obowiązków wynikających z umowy sprzedaży udziałów z dnia 30 maja 2000 roku oraz przejąć dług M. D. (1) wobec Skarbu Państwa z tytułu zaległych rat - 1 856 400 zł), odsetek umownych - 75 978 zł, odsetek ustawowych – 279 328, 59 zł (k.5007, 5032).

W 2003 roku negocjacje w imieniu M. D. (1) z przedstawicielami P. K. na temat nabycia udziałów od M. D. (1) przez tę spółkę prowadził M. K. z kancelarii (...), C. i Wspólnicy. Zakładanym w negocjacjach celem minimum było wycofanie się M. D. (1) z inwestycji w (...) bez straty (k.2620).

Ostatecznie do transakcji sprzedaży spółce (...) udziałów przez M. D. (1) nie doszło, z uwagi na złą sytuację finansową spółki (...), której groziła upadłość (k.4650; zeznania W. G. k.2705v, k.9562, K. P. (2) k.9595).

W 2002 roku na zlecenie M. D. (1) kancelaria (...) sporządzono memorandum, przedstawiające możliwe do podjęcia kroki w celu wyjścia z sytuacji, w której M. D. (1), będąc zobowiązany do zapłaty ceny za udziały kupione od Skarbu Państwa, nie ma kontroli nad tym, co dzieje się w spółce (...). Jedną z propozycji było doprowadzenie do unieważnienia umowy sprzedaży udziałów. Kolejna propozycja – zmierzająca do zwiększenia kontroli M. D. (1) nad spółką – obejmowała m.in. blokowanie decyzji drugiego wspólnika dotyczących spółki poprzez zaskarżanie do sądu uchwał podejmowanych przez zgromadzenie wspólników, składanie zawiadomień o popełnieniu przestępstwa przez członków zarządu, rady nadzorczej. Autorzy opracowania rekomendowali M. D. (1) m.in. rozważenie możliwości rozwiązania i likwidacji spółki, prowadzącej do odzyskania przez M. D. (1) środków zainwestowanych w spółkę, co wymagałoby jednak negocjacji ze spółką (...). Na stanowisko negocjacyjne spółki (...) mogłyby wpłynąć opisane wyżej działania w postaci zaskarżania do sądu uchwał zgromadzenia wspólników, składania zawiadomień o popełnieniu przestępstwa (k.4702; zeznania M. K. k.9638, L. Ł. k.6988).

Usługi prawne na rzecz M. D. (1) prowadziły kancelarie (...) oraz C., D. – S. i Żyto. Pracownikiem tych kancelarii był M. K.. W ramach usług świadczonych przez w/w kancelarie (...) reprezentował M. D. (1) na zgromadzeniach wspólników spółki. W późniejszym okresie reprezentował on również K. P. (2). Pracownikiem kancelarii (...) był także L. Ł. (zeznania M. K. k.9638, L. Ł. k.6986).

Sytuacja ekonomiczna spółki (...) ulegała systematycznemu pogorszeniu. Od 2001 roku spółka nie mogła uzyskać kredytu obrotowego. Wobec gwałtownego załamania na rynku strata w 2002 roku wyniosła 1 018 679,28 zł (k.336). W kolejnym roku strata wyniosła 338 186,93 zł (k.415). W 2004 roku nastąpił dalszy spadek przychodów ze sprzedaży, przy jednoczesnym wzroście kosztów, ale spółka odnotowała niewielki zysk w kwocie 54 583,53 zł (k.437, 448). W 2005 roku nastąpiła poprawa sytuacji ekonomicznej spółki (...). Wzrosły dochody ze sprzedaży, zmniejszyły się koszty finansowe. Zysk brutto spółki wyniósł 6 489 644,02 zł. Zysk netto został przeznaczony na pokrycie strat z lat ubiegłych oraz pokrycie umorzenia udziałów (k.596, 608, 588). W 2006 roku spółka uzyskała zysk netto w wysokości 193 346,49 zł (k.642).

K. P. (1) w imieniu Zarządu wielokrotnie (m.in. 30 maja 2001 roku, 15 grudnia 2001 roku, 12 marca 2002 roku) informował pisemnie M. D. (1) i spółkę (...) o pogarszającej się sytuacji finansowej spółki, konieczności wsparcia finansowego (podniesienia kapitału zakładowego lub zaciągnięcia kredytu) i przeprowadzenia restrukturyzacji, ewentualnie likwidacji spółki (k.4594, 4535, 4668). O podjęcie przez głównych wspólników stosownych działań apelowała Rada Nadzorcza spółki (k.4556). W dniu 30 stycznia 2004 roku K. P. (1) zwracał się do Rady Nadzorczej spółki o spowodowanie udzielenia przez wspólników wsparcia finansowego i wyjednanie ich zgody na restrukturyzację spółki – zbycie nieruchomości, które nie są wykorzystywane w działalności gospodarczej, a stanowią obciążenie, z uwagi na konieczność uiszczania opłat z tytułu użytkowania wieczystego, podatków (k.5224)

W dniu 28 czerwca 2002 roku Zgromadzenie Wspólników (...) sp. z o.o. podjęło uchwałę o wyrażeniu zgody, na zbycie przez spółkę nie więcej niż dwóch z trzech składników majątkowych w postaci:

- prawa użytkowania wieczystego nieruchomości przy ulicy (...) (działka nr (...)) z prawem odrębnej własności budynków posadowionych na tym gruncie (Kw (...))

- prawa użytkowania wieczystego nieruchomości przy ulicy (...) (działka nr (...)) z prawem odrębnej własności budynków posadowionych na tym gruncie (Kw (...))

- prawa użytkowania wieczystego nieruchomości przy ulicy (...) (działki nr (...)) z prawem odrębnej własności budynków posadowionych na tym gruncie (Kw (...)).

Uchwały te zapadły przy sprzeciwie pełnomocnika M. M. (1) K. (k.295; zeznania M. K. k.9639). M. D. (1) blokował plany zbycia nieruchomości z uwagi na trwający konflikt między nim a P. K. (zeznania M. D. (1) k.9588).

W dniu 25 lipca 2002 M. D. (1) wytoczył przeciwko (...) sp. z o.o. powództwo o stwierdzenie nieważności uchwał Zgromadzenia Wspólników z dnia 28 czerwca 2002 roku, m.in. zezwalających na zbycie nieruchomości spółki. Postanowieniem z dnia 9 sierpnia 2002 roku w sprawie IX GC 776/02 Sąd Okręgowy w Lublinie tymczasowo zabezpieczył powództwo poprzez zakazanie pozwanej spółce zbywania prawa użytkowania wieczystego nieruchomości położonych w L. przy ul.(...), przy ul. (...), przy ul.(...) wraz z prawem odrębnej własności budynków posadowionych na tych gruntach (k.1126). Postanowieniem z dnia 26 listopada 2002 roku postępowanie w sprawie stwierdzenie nieważności uchwał Zgromadzenia Wspólników z dnia 28 czerwca 2002 roku zostało zawieszone do czasu prawomocnego zakończenia sprawy z powództwa M. D. (1) przeciwko Skarbowi Państwa o stwierdzenie nieważności umowy z dnia 30 maja 2000 roku dotyczącej sprzedaży udziałów (...) (k.1151). Wniosek M. D. (1) o zwolnienie z zabezpieczenia nieruchomości przy ul. (...) w związku z koniecznością realizacji zawartego układu, nie został uwzględniony (k.1163). Postępowanie zostało podjęte postanowieniem z dnia 10 maja 2004 roku (k.1165). W dniu 11 maja 2004 roku postępowanie zostało umorzone, wobec cofnięcia pozwu w dniu 10 maja 2004 roku (k.1166).

W dniu 14 października 2002 roku M. D. (1) wytoczył przeciwko Skarbowi Państwa powództwo o stwierdzenie nieważności umowy z dnia 30 maja 2000 roku sprzedaży 11 900 udziałów w (...) sp. z o.o. M. D. (1) i zasądzenie od Skarbu Państwa na jego rzecz uiszczonej części ceny, podnosząc, że oprocentowanie rat, określone w tej umowie, narusza bezwzględnie obowiązujące przepisy ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 roku o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych (k.4834, zeznania L. Ł. k.9988v). Wyrokiem z dnia 2 czerwca 2003 roku Sąd Okręgowy w Warszawie w sprawie IC 1609/02 oddalił powództwo (k.4965). Wyrok uprawomocnił się 21 kwietnia 2004 roku (k.5368). Wytoczeniem powództwa o stwierdzenie nieważności sprzedaży M. D. (1) uzasadniał wstrzymanie się z płatnością kolejnych rat za zakupione udziały (zeznania M. D. (1) k.2575).

W ramach konfliktu z P. K. M. D. (1) spowodował cofnięcie tej spółce kredytu przez bank (zeznania M. D. (1) k.2575).

Postanowieniem z dnia 15 września 2003 roku Sąd Rejonowy w Lublinie w sprawie VIII Ukł 46/02 zatwierdził układ zawarty przez (...) sp.z o.o. z wierzycielami, przewidujący zmniejszenie długu o 20% lub 40 % oraz spłatę pozostałego zadłużenia w ratach (k.618). Układ został wykonany w dniu 28 września 2009 roku, kiedy to spółka dokonała płatności ostatniej raty zadłużenia w łącznej kwocie 695 539, 04 zł (k.619).

W związku z zatwierdzeniem układu K. P. (1) jako Prezes Zarządu spółki (...) wystąpił do M. D. (1) i spółki (...) z propozycją sprzedaży nieruchomości przy ulicy (...) i spłatę zobowiązań uzyskanymi w ten sposób środkami, a nadto utworzenie nowego podmiotu na bazie majątku produkcyjnego wartości około 1 250 000 zł. Spółka (...) miałaby zostać zlikwidowana, a środki uzyskane ze sprzedaży majątku likwidowanej spółki – w tym nieruchomości przy ul.(...) – podzielone między wspólników (k.5083).

W dniu 19 stycznia 2004 roku (...) sp. z o.o. zleciła spółce (...) reprezentowanej przez K. W. pozyskanie inwestora dla (...), który kupiłby od spółki (...) jej udziały w (...) (k.5210).

M. D. (1) postanowił wykorzystać bardzo trudną sytuacją ekonomiczną spółki (...) do przejęcia kontroli nad spółką (...). Powstał plan zakupu od spółki (...) udziałów (...) przez M. D. (1), za pośrednictwem K. P. (2), za środki M. D. (1). Miało to umożliwić sprzedaż (...) spółki (...), a w efekcie umożliwić M. D. (1) wycofanie się z inwestycji bez strat finansowych, gdyż uzyskane przez niego z tego źródła środki przewyższyłyby poniesione dotychczas koszty. Kwestie prawne, finansowe i organizacyjne związane z realizacją tego planu M. D. (1) zlecił brytyjskiej kancelarii (...) i zatrudnionej w niej E. K.. W okresie od marca do września 2004 roku M. D. (1) udzielił E. K. stosownych pełnomocnictw oraz przekazał K. P. (2) tytułem pożyczki środki finansowe na przeprowadzenie transakcji. Pełnomocnictwa udzielił jej również K. P. (2). Po sprzedaży (...) spółka (...) miałby nadal funkcjonować, przejęta przez menadżerów, w szczątkowym zakresie, ograniczając się do produkcji okien i zatrudnienia kilku pracowników. Zarząd spółki P. K. chciał sprzedać udziały w (...) na warunkach gwarantujących co najmniej odzyskanie kwoty zainwestowanej w tę spółkę tj. 1 500 000 zł (zeznania M. D. (1) k.2577, 2579, 2583, 9588v; W. G. k.2705v, 9562; R. J. k.9660; E. K. k.6938, K. P. (2) k.2588, 9595, P. S. (1) k. 9566). W negocjacjach dotyczących prawnych aspektów sprzedaży udziałów przez spółkę (...) uczestniczył M. K., reprezentując K. P. (2), zaś spółkę (...) ze spółki (...) (zeznania M. K. k.9638).

Po zatrzymaniu M. D. (1) M. K., działając z ramienia kancelarii (...), D. – S. i Żyto zwrócił się telefonicznie do K. K. (2), prowadzącego spółkę (...), specjalizującej się w zakładaniu i administrowaniu spółkami poza granicami Polski, o pomoc w założeniu spółki. Następnie doszło do ich spotkania z udziałem A. D.. K. K. (2) został poinformowany, że M. D. (1) udzielił pełnomocnictwa E. K. do reprezentowania go w sprawie spółki (...). K. K. (2) poinformował z kolei, jakie są wymogi prawne przeprowadzenia sprzedaży udziałów M. D. (1) spółce angielskiej z zarządem cypryjskim. Przeprowadzenie transakcji odkupienia udziałów (...) od M. D. (1) za pośrednictwem założonej w tym celu spółki (...) miało zapobiec zajęciu środków w toku postępowania karnego (zeznania K. K. (2) k.9881).

Gdy E. K. otrzymała pełnomocnictwa od M. D. (1) i K. P. (2), skontaktował się z nią telefonicznie K. K. (2), jako reprezentant M. D. (1). Poinformował ją, że pełnomocnictwa dotyczą sprzedaży przez M. D. (1) i K. P. (2) udziałów w spółce oraz że sprzedaż ma podlegać prawu cypryjskiemu. E. K. wyraziła zgodę na reprezentowanie M. D. (1) i K. P. (2) (zeznania E. K. k.6939).

W imieniu spółki (...) negocjacje prowadziła firma (...) (zeznania W. G. k.2705v). Spółka (...) pierwotnie chciała otrzymać za sprzedane udziały 1 500 000 zł i trzy nieruchomości – przy ul.(...), ostatecznie wynegocjowała kwotę 1 000 000 zł i dwie nieruchomości: przy ul.(...), przy czym z tej drugiej miał zostać wykrojony kawałek o powierzchni 1 600 m ² z halą, gdzie (...) dalej produkowałaby swoje wyroby (zeznania W. G. k.9562).

W dniu 13 stycznia 2004 roku (...) sp. z o.o. złożyła K. P. (2) ofertę sprzedaży 15 200 udziałów w (...) za cenę 3 386 500 zł. Warunkiem zbycia udziałów było nabycie przez P. K. nieruchomości od (...) przy ul.(...) za kwotę 648 000 zł i przy ul. (...) za cenę 637 900 zł – za łączną kwotę 1 186 500 zł. Zapłata ceny za udziały miałaby nastąpić częściowo w gotówce - 100 000 zł przy zawarciu umowy. Zapłata pozostałej części ceny miałaby nastąpić poprzez przejęcie długu w kwocie 1 286 500 zł obciążającego P. K. w stosunku do (...), wynikającego z zakupu nieruchomości. Kolejnym warunkiem dojścia do skutku transakcji miałoby być zawarcie ugody przez M. D. (1) w sprawie przeciwko (...) o uchylenie uchwał zgromadzenia wspólników, co umożliwiłoby sprzedaż nieruchomości (k.973).

W dniu 30 marca 2004 roku K. P. (2), jako potencjalny inwestor zainteresowany kupnem udziałów (...) od spółki (...), udzielił (...) sp. z o.o. pożyczki w kwocie 100 000 zł na spłatę II raty układu oraz spłatę zobowiązań podatkowych (k.5163, zeznania K. P. (2) k.9595). Pożyczka została zabezpieczona przewłaszczeniem udziałów przysługujących spółce (...) (k.5167, 5174).

W dniu 7 kwietnia 2004 roku (...) sp.z o.o. sprzedała K. P. (2) 15 200 udziałów (stanowiących 52 % w kapitale zakładowym) w (...) za cenę 1 520 000 zł. Cena miała zostać zapłacona w następujący sposób:

- kwota 500 000 zł przelewem na rachunek bankowy w dniu złożenia przez kupującego oświadczenia o satysfakcjonującym wyniku due diligence

- kwota 1 000 000 zł przelewem na rachunek bankowy przy zamknięciu transakcji

- K. P. (2) na podstawie odrębnej umowy przejmie dług P. K. z tytułu nabycia nieruchomości od (...) działka (...) z budynkiem, położona przy ul. (...); działka (...) z budynkiem, położona przy ul. (...) - do kwoty 420 000 zł

- kwota 100 000 zł po zbyciu przez (...) działki (...) z budynkami, położonej przy ul. (...).

Umowa zastrzegała szereg warunków zawieszających, uzależniających przeniesienie własności udziałów na K. P. (2) m.in. od:

- zawarcia przez M. D. (1) i spółkę (...) ugody pozasądowej, której przedmiotem będzie zakończenie sporu w sprawie z powództwa M. D. (1) o stwierdzenie nieważności uchwał Zgromadzenia Wspólników (...) i umorzenie postępowania toczącego się w tej sprawie przed Sądem Okręgowym w Lublinie

- zrzeczenia się przez spółkę (...) wszelkich roszczeń z różnych tytułów w stosunku do M. D. (1)

- kupna przez spółkę (...) prawo użytkowania wieczystego działki nr (...) i prawo własności znajdującego się na niej budynku, położonych przy ul. (...) oraz prawo użytkowania wieczystego działki nr (...) i prawa własności znajdującego się na niej budynku, położonych przy ul. (...) za łączną cenę 420 000 zł

- zawarcia przez K. P. (2) umowy przejęcia długu z tytułu zapłaty ceny za w/w nieruchomości do kwoty 420 000 zł.

Umowa stanowiła, że w przypadku, gdy do dnia Zamknięcia Transakcji warunki zawieszające się nie spełnią, umowa wygasa (k.5181).

W dniu 31 maja 2004 roku (...) sp. z o.o., reprezentowana przez K. P. (1) jako prezesa zarządu, sprzedała spółce z o.o. Przedsiębiorstwo Budowlane (...) :

- prawo użytkowania wieczystego działki gruntu nr (...), położonej przy ul.(...) w L., objętej księgą wieczystą Kw nr (...) wraz z własnością posadowionego na niej budynku stanowiącego odrębny od gruntu przedmiot własności za łączną cenę 200 000 zł

- prawo użytkowania wieczystego działki gruntu nr (...), położonej przy ul.(...) w L. objętej księgą wieczystą Kw nr (...) wraz z własnością posadowionego na niej budynku stanowiącego odrębny od gruntu przedmiot własności za łączną cenę 220 000 zł.

Strony umowy postanowiły, że łączna cena – 420 000 zł zostanie zapłacona przez kupującego do dnia 30 listopada 2004 roku przelewem na rachunek bankowy sprzedającego (umowa k.996; faktury i faktury korygujące k.1008 - 1012).

Szacunkowa, rynkowa wartość nieruchomości – tj. najbardziej prawdopodobna cena, jaką można uzyskać za takie nieruchomości na formalnie funkcjonującym rynku, określona metodą porównywania parami – wynosiła wówczas łącznie 951 000 zł

w tym:

- nieruchomości gruntowej położonej przy ul.(...) wraz z budynkiem to 482 000 zł (opinia k.1887)

- nieruchomości gruntowej położonej przy ul. (...) wraz z budynkiem to 469 000 zł (opinia k.1801)

Koszt poniesionych przez K. nakładów ewidencjonowanych jako środki trwałe najemcy, w cenach roku 2000 wynosił:

- na nieruchomość przy ul. (...) – około 157 000 zł (opinia k.1886)

- na nieruchomość przy ul.(...) – ponad 118 000 zł (opinia k.1801).

W dniu 31 maja 2004 roku spółka (...), spółka (...) zawarli umowę o przejęcie długu. Na jej podstawie K. P. (2) przejął dług w kwocie 420 000 zł , jaki ciążył na (...) sp. z o.o. w stosunku do (...) sp. z o.o. z tytułu kupna nieruchomości przy ul. (...) i ul. (...) (k.5161).

W dniu 31 maja 2004 roku zarząd (...) sp. z o.o. złożył oświadczenie o zrzeczeniu się wszelkich roszczeń wobec (...) sp. z o.o. (k.984).

Środki na zapłatę dla spółki (...) za udziały kupione przez K. P. (2) pochodziły z pożyczki udzielonej K. P. (2) przez M. D. (1) (zeznania K. P. (2) k.10 006).

W dniu 31 maja 2004 roku K. P. (2) i spółka (...) potwierdzili w protokole zamknięcia transakcji spełnienie warunków zawieszających oraz uiszczanie przez kupującego pierwszej raty gotówkowej (k.5154). Tego samego dnia (...) sp.z o.o. i K. P. (2) zawiadomili K. P. (1) jako prezesa Zarządu (...) sp. z o.o. o przejściu udziałów (k.988).

W dniu 14 czerwca 2004 roku K. P. (2), spółka (...) i spółka (...) zawarły porozumienie o dokonaniu kompensaty wzajemnych zobowiązań. Obejmowało ono:

- zobowiązanie K. P. (2) w kwocie 100 000 zł w stosunku do P. K. z tytułu zakupu udziałów (...)

- zobowiązanie (...) sp. z o.o. wobec K. P. (2) z tytułu zaciągniętej u niego pożyczki

- zobowiązanie (...) sp. z o.o. w stosunku do spółki (...) w kwocie 100 000 zł z tytułu najmu (k.5438).

W dniu 14 czerwca 2004 roku Rada Nadzorcza (...) sp. z o.o. wyraziła zgodę na sprzedaż przez K. P. (2) 15 200 udziałów M. D. (1) (k.5144).

W kwietniu 2005 roku w kancelarii (...), D. – S. i Żyto, która prowadziła sprawę sprzedaży udziałów M. D. (1) doszło do spotkania prawników z tej kancelarii z K. K. (2). Został on poinformowany, że prawnicy i A. D. ustalili, iż udziały w spółce (...) są wolne od zajęcia, mogą zostać sprzedane, a środki uzyskane w ten sposób, zostaną przeznaczone na spłatę zadłużenia M. D. (1) wobec Skarbu Państwa z tytułu zakupu przedmiotowych udziałów (zeznania K. K. (2) k.9580). K. K. (2) uczestniczył w przygotowaniu transakcji nabycia udziałów przez spółkę (...). W tym celu kontaktował się z prawnikami spółki (...) Cypr, zarządzającej spółką (...) oraz przekazał tej spółce stosowną dokumentację (zeznania K. K. (2) k.9581).

Uchwałą z dnia 14 lipca 2005 roku (k. 454) Walne Zgromadzenie Wspólników (...) sp. z o.o. dokonało zmiany § 12 umowy spółki. Zgodnie z jego nowym brzmieniem udziały mogły być umorzone:

- na mocy uchwały Zgromadzenia Wspólników za zgodą wspólnika, którego udziały mają być umorzone, w drodze ich nabycia przez Spółkę, za lub bez wynagrodzenia, na warunkach określonych w uchwale Zgromadzenia Wspólników (umorzenie dobrowolne)

- bez powzięcia uchwały przez Zgromadzenie Wspólników, za wynagrodzeniem, w przypadku, gdy wspólnik Spółki posiadający co najmniej 40 % kapitału zakładowego złoży oświadczenie o wystąpieniu ze spółki (umorzenie automatyczne).

W ustępie 4 § 12 umowy spółki stwierdzono, że umorzenie udziałów wymaga obniżenia kapitału zakładowego, chyba że następuje z czystego zysku.

Procedura umorzenia dobrowolnego obejmowała:

- podjęcie przez Zgromadzenie Wspólników uchwały o umorzeniu udziałów (określającej m.in. wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi, którego udziały są umarzane) oraz uchwały o obniżeniu kapitału zakładowego i odpowiedniej zmianie umowy spółki

- nabycie od wspólnika udziałów podlegających umorzeniu

- przeprowadzenie obniżenia kapitału zakładowego

- umorzenie udziałów z chwilą rejestracji obniżenia kapitału zakładowego

- wypłatę przez spółkę wynagrodzenia z tytułu umorzenia.

Za poradą K. K. (2) w dniu 21 lipca 2005 roku w C. na Antylach Holenderskich została założona fundacja prywatna C. F. (k.8095). Niezbędne do tego dokumenty, otrzymane od A. D., K. K. (2) przesłał firmie (...), za pośrednictwem której fundacja została zarejestrowana (zeznania K. K. (2) k.9580, 9882).

Około sierpnia 2005 roku K. K. (2) skontaktował się telefonicznie z E. K., potwierdzając, że transakcja sprzedaży udziałów ma być realizowana, a nabywcą ma być spółka (...) (zeznania E. K. k.6939).

K. K. (2) zlecił spółce (...) zarejestrowanie spółki (...) (zeznania K. K. (2) k.9882). W dniu 11 sierpnia 2005 roku przedstawiciel S. (...) złożył wniosek o rejestrację podmiotu (...), wskazując, iż biuro spółki mieści się w B., sekretarzem spółki jest podmiot S. (...), a dyrektorem Instant (...) (k.8189). Tego samego dnia spółka (...) została zarejestrowana w (...) w L. (k.7987). Kolejnym sekretarzem spółki został podmiot (...) Ltd z L. na Cyprze, a dyrektorem – (...) (C.) (...), również podmiot cypryjski (k.8165). Jedynym udziałowcem (...) była początkowo Instant (...) z B., a następnie C. F. z C. (k.8166). Od samego początku celem założenia spółki (...) była dwuetapowa transakcja odkupienia udziałów w (...) od M. D. (1), a następnie ich sprzedaży przez spółkę (...) Ltd (zeznania K. K. (2) k.9882, 9886).

Już po założeniu spółki (...) doszło do kolejnego spotkania K. K. (2) z A. D., z udziałem również M. K. i K. P. (1). Było to techniczne spotkanie dotyczące sprzedaży udziałów w (...) przez M. D. (1). K. K. (2) przedstawił na nim dokumenty spółki (...), a M. K. przedstawił, w jaki sposób ma przebiegać transakcja i jakie są wymagania prawne dla skuteczności przeprowadzenia transakcji. K. P. (1) przedstawił stan prawny udziałów w spółce, przedstawił terminy do zwołania zgromadzenia wspólników (...), na którym mogłyby być podjęte uchwały wyrażające zgodę na sprzedaż udziałów przez udziałowca (zeznania K. K. (2) k.9883).

K. K. (2) zajmował się jedynie aspektem prawnym transakcji, a nie jej stroną ekonomiczną (zeznania K. K. (2) k.9883).

Cypryjska spółka (...), zajmowała się zarządzeniem przedsiębiorstwami zarejestrowanymi w dowolnym miejscu na świecie. Członkiem zarządu (...) był A. F. (zeznania A. F. k.9417 – 9418). Zarząd spółki (...) był wykonywany przez spółkę cypryjską ze względów podatkowych. Także ze względów podatkowych korzystne było przeprowadzenie szybkiej transakcji kupna udziałów przez T. i ich sprzedaż według prawa cypryjskiego. Zawarcie umów na Cyprze pozwoliło uniknąć zapłacenia podatku dochodowego (zeznania K. K. (2) k.9580).

W dniu 12 sierpnia 2005 roku M. D. (1), reprezentowany przez pełnomocnika - E. L. K. i K. P. (2) reprezentowany przez pełnomocnika - E. L. K. sprzedali 27 100 udziałów (...) sp. z o.o. spółce (...) z biurem w B., reprezentowanej przez A. F. za cenę 2 981 000 zł (k.547, zeznania E. K. k.6940). Egzemplarz umowy, został przesłany na Cypr do A. F. przez K. K. (2). A. F. otrzymał od przedstawicieli (...) w Monaco Jamesa W. i K. W. polecenie podpisania umowy w imieniu (...). A. F. podpisał umowę i odesłał ją za granicę (zeznania A. F. k.9417 – 9418; K. K. (2) k.9883).

Spółka (...) nie miała własnych środków na nabycie udziałów do M. D. (1) (zeznania K. K. (2) k.9582).

Po ukazaniu się materiałów prasowych informujących, że na udziałach M. D. (1) był ustanowiony zastaw, K. K. (2) podjął kroki, aby wyjaśnić tę kwestię. Ustalił, że informacja prasowa nie była zgodna z prawdą, gdyż udziały były wolne od zajęć i zastawów (zeznania K. K. (2) k.9885).

W dniu 19 sierpnia 2005 roku Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników (...) podjęło uchwałę o wyrażeniu zgody na zbycie udziałów przez M. D. (1) (k.5676).

(...) Ltd powiadomiła zarząd (...) sp. z o.o. o zakupie od K. P. (2) i M. D. (1) 27 100 udziałów spółki (...) (co stanowiło blisko 93 % ogółu udziałów) (k.545).

W dniu 7 września 2005 roku (...) sp. z o.o. sprzedała (...) spółce z o.o. we W. prawo użytkowania wieczystego nieruchomości położonej przy ul.(...) w L., stanowiącej działkę oznaczoną nr (...) wraz z odrębnym prawem własności znajdujących się na niej budynków i budowli za łączną cenę 7 707 154 zł. Tego samego dnia Nabywca uiścił sprzedawcy kwotę 3 853 577 zł. Termin płatności reszty należności określono na 30 września 2005 roku (k.2644; zeznania R. R. (1) k. 10 036).

W dniu 20 października 2005 roku Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników (...) podjęło uchwałę o wyrażeniu zgody na zbycie udziałów przez (...) Ltd (k.572). Tego samego dnia Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników (...) wyraziło zgodę na nabycie przez spółkę swoich udziałów od (...) Ltd celem ich umorzenia (k.581). Pełnomocnikiem reprezentującym w zgromadzeniu spółkę (...) był M. S. (zeznania M. S. k.9623)W dniu 26 października 2005 roku zgodę na sprzedaż udziałów przez (...) Ltd (k.573) oraz nabycie od niej wszystkich udziałów własnych w celu umorzenia, po wartości uwzględniającej wynik finansowy na dzień 30 września 2005 roku (k.582, 5767) wyraziła także rada nadzorcza (...) sp. z o.o.w składzie (...) – P.. W trakcie posiedzenia rady nadzorczej K. P. (1) zapoznał radę aktem notarialnym sprzedaży nieruchomości położonej przy ul.(...). K. P. (1) określił na podstawie sporządzonego bilansu i rachunku zysków i strat na dzień 30 września 2005 roku wartość jednego udziału (...) sp. z o.o. na kwotę 190,69 zł (k.5765; zeznania S. M. k.9436, M. V. k.9924v). Bilans ten został przekazany przez K. A. F., jako przedstawicielowi spółki (...), zarządzającej spółką (...) (zeznania K. K. (2) k.9582).

Księgowa (...) M. B. przygotowała bilans oraz rachunek zysków i strat spółki (...) na dzień 30 września 2005 roku. Na jego podstawie wyliczyła wartość udziału na ten dzień (k.2014 - 2016).

Spółka (...) Ltd, reprezentowana przez A. F. sprzedała K. P. (1) 362 udziały (...) sp. z o.o. za kwotę po 190,69 zł za udział, za łączną kwotę 69 029,78 zł. Termin płatności określono na 14 listopada 2005 roku (k.564, 5794, 5801).

Spółka (...) Ltd, reprezentowana przez A. F. sprzedała spółce (...), reprezentowanej przez K. P. (1), 26 738 udziałów (...) sp. z o.o. za kwotę po 190,69 zł za udział, za łączną kwotę 5 098 669,22 zł. Termin płatności kwoty 4 626 810,72 określono na 14 listopada 2005 roku. Kwota 471 858,50 zł została uregulowana poprzez dokonanie potrącenia z wierzytelnością przysługującą z tej umowy spółce (...) Ltd w stosunku do (...) sp. z o.o. wierzytelności, która przysługiwała spółce (...) w stosunku do K. P. (2) (wynikającej z umowy z dnia 31 maja 2004 roku przejęcia przez K. P. (2) długu spółki (...) sp.z o.o. w L., w związku z nabyciem przez K. P. (2) 15 100 udziałów od spółki (...)). W ten sposób spółka (...) Ltd zwolniła się częściowo ze zobowiązania w stosunku do K. P. (2), jakie wynikało z umowy sprzedaży przez K. P. (2) udziałów spółce (...) Ltd (k.574, 5776).

W dniu 15 listopada 2005 roku (...) sp. z o.o. zleciła przelew kwoty 2 126 810,72 zł (k.5784) i kwoty 2 500 000 zł (k.5792) na rachunek (...) Ltd w H. Bank w L. na Cyprze tytułem nabycia udziałów. Przelewy zostały wykonane (k.5786, 5788, 5793).

Na przełomie października, listopada 2005 roku K. K. (2) poprosił E. K. o założenie rachunku depozytowego, na który trafiłyby pieniądze ze sprzedaży udziałów spółce (...). Kancelaria (...) wyraziła zgodę na przyjęcie pieniędzy na konto klienta i w dniu 9 listopada 2009 roku E. K. przekazała dane rachunku K. K. (2) (zeznania E. K. k.6940).

W dniu 30 listopada 2005 roku firma (...) otrzymała od (...) 2 981 000 złotych. Była to kwota za jaką (...) kupiła udziały (zeznania E. K. k.6940).

W dniu 3 grudnia 2005 roku A. D. złożyła w kancelarii (...) dyspozycję wypłaty z tych środków kwoty 200 000 zł na rzecz M. S. i 20 000 funtów na rzecz A. D. (zeznania E. K. k.6940).

W dniu 8 grudnia 2005 roku A. D. przesłała do kancelarii dyspozycję wypłaty 226 900 zł na rzecz M. M. (2) (zeznania E. K. k.6940).

W dniu 19 grudnia 2005 roku A. D. przesłała kolejne dyspozycje płatności: 230 000 zł na rzecz M. S., 30 000 funtów na rzecz A. D., 1 750 000 zł na rzecz M. M. (2), 80 000 funtów na rzecz M. D. (1), 400 000 zł na rzecz N. Z. (zeznania E. K. k.6940).

Dyrektor Delegatury Ministra Skarbu Państwa w C. wystąpił do Komornika Sądowego Rewiru V przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy P. o przeprowadzenie egzekucji przeciwko M. D. (1) i spółce z o.o. (...) kwoty zasądzonej nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 16 września 2002 roku w sprawie II Nc 200/02 należności głównej 404 709,35 zł i odsetek w kwocie 95 616,56 zł (k.5244, zeznania J. W. k.9444, 9447). Dochodzone kwoty zostały w całości wyegzekwowane przez komornika w sprawie VKM619/04. Postępowanie egzekucyjne umorzono 10 maja 2004 roku (k.5391).

Na dzień 31 grudnia 2004 roku do spłaty pozostała kwota 1 485 120 zł z tytułu rat kapitałowych i kwota 266 119, 73 z tytułu odsetek ustawowych. Na ten dzień spłacono 835 380 zł z tytułu rat kapitałowych, 27 091,56 zł odsetek umownych i 101 954,35 zł odsetek ustawowych (k.5510).

Na dzień 13 października 2005 roku zadłużenie M. D. (1) z tytułu zaległych rat i ich umownego oprocentowania wynosiło 1 589 278,30 zł. Skarb Państwa naliczał ponadto odsetki ustawowe. Do tego dnia spłacone zostało zadłużenie z tytułu rat w łącznej kwocie 835 380 zł, z tytułu umownego oprocentowania rat w kwocie 27 091,56 zł i z tyłu odsetek ustawowych w kwocie 101 954,36 zł (k.2689).

Kolejne postępowania egzekucyjne przeciwko M. D. (1) prowadził Komornik Sądowy Rewiru V przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy P. pod sygn.V Km 1546/05, V Km 637/05, V Km 638/05, V Km 2836/05 (k.5844, 5973). Komornik Sądowy V Rewiru przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy P. przekazał Skarbowi Państwa: 500 325,91 zł (15.04.2004), 186 208,34 zł (23.04.2007), 279 947,52 zł (23.04.2007), 186 497,60 zł (23.04.2007), 487 960,22 zł (8.03.2010), 497 695,33 zł (8.03.2010), 718 417,33 zł (8.03.2010), 646 965,21 zł (8.03.2010) – k.5229. Według stanu na dzień 7 czerwca 2010 roku Skarb Państwa został zaspokojony w całości (k.6227). Zaspokojenie nastąpiło w toku postępowań egzekucyjnych (zeznania M. D. (1) k.9588).

W 2005 roku III Urząd Skarbowy w L. przeprowadził postępowanie podatkowe w sprawie określenia zobowiązania podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych od umowy sprzedaży nieruchomości przy ul. (...) przez spółkę (...) spółce (...). W decyzji z dnia 22 grudnia 2005 roku Urząd przyjął, że wartość rynkowa przedmiotowych nieruchomości wynosiła 702 538 zł, uwzględniając przeciętne ceny stosowane w L. w dzielnicy przemysłowej w obrocie podobnymi nieruchomościami, z uwzględnieniem stanu nieruchomości będących przedmiotem transakcji, a wynikającym m.in. z nakładów poniesionych przez spółkę (...) przed zakupem nieruchomości w kwocie (...),33 (nakłady w kwocie 157 260,56 na budynek przy ul. (...) i w kwocie 118 430,77 zł na budynek przy ul.(...)). Urząd zajął stanowisko, iż fakt poniesienia przez nabywcę nakładów na nieruchomości, udokumentowane stosownymi dokumentami księgowymi (k.1042 – 1052), dokonane przed ich nabyciem, nie ma wpływu na oszacowanie wartości przedmiotu umowy dla celów podatku od czynności cywilnoprawnych (k.1024, 1027, 1028, 1029).

W dniu 30 listopada 2005 roku środki w kwocie 2 981 000 zł z tytułu zakupu przez T. udziałów (...) od M. D. (1) wpłynęły ze spółki (...) na rachunek kancelarii (...), (zeznania A. D. k.9574).

W dniu 22 stycznia 2007 roku odbyło się Walne Zgromadzenie Wspólników (...) sp. z o.o.. Na zgromadzeniu reprezentowane było 1, 329 całego kapitału zakładowego spółki. W związku z nabyciem przez (...) 28 000 własnych udziałów w celu ich umorzenia, w kapitale zakładowym objętym przez wspólników, K. P. (1) posiadał 77,6 %. Zgromadzenie podjęło uchwałę o obniżeniu kapitału zakładowy z kwoty 2 920 000 zł o kwotę 2 870 000 zł do kwoty 50 000 zł, przy czym obniżenia kapitału dokonano poprzez umorzenie udziałów własnych spółki (k.620).

W dniu 6 lutego 2007 roku spółka (...) została wykreślona z rejestru na wniosek zarządzającego dyrektora tj. (...) (k.8008, 7793).

K. P. (1) w toku całego postępowania nie przyznał się do popełnienia zarzuconych czynów (k.10100). W toku postępowania przygotowawczego K. P. (1) wyjaśnił m.in., że stan budynku biurowego przy ul.(...), który od początku nie był remontowany, był tragiczny. Przeciekał dach, ostatnia kondygnacja nie była użytkowana. Wszelkie media przechodziły przez obcy teren. Trzeba było płacić za możliwość dojścia i dojazdu do budynku. Spółka (...) po nabyciu udziałów (...) wzięła w najem ostatnią kondygnację budynku biurowego i przeprowadziła jej generalny remont – wymieniła dach, stolarkę okienną, podłogi, stolarkę drzwiową. Wykazane w księgowości koszty remontu wyniosły ok. 120 000 zł. Podobnie wyglądała sytuacja nieruchomości przy ul. (...). Spółka (...) poniosła na nią nakłady w wysokości ok.160 000 zł – pokryła całą halę, wymieniła stolarkę, ogrodziła teren, wykonała sanitariaty, kabiny, ułożyła kostkę dookoła budynku. Cena zbycia nieruchomości K. uwzględniała fakt, że spółka zobowiązała się, iż nie będzie obciążać spółki (...) z tytułu poniesionych nakładów. K. P. (1) podał, że zakład przy ul.(...) został zamkięty w w 2002 roku, gdyż przynosił straty. Koszt utrzymania nieruchomości przy ul. (...) wynosił ok. 150 000 zł rocznie. Spółka przynosiła straty. Majątek był zajęty przez komornika. Zapadła decyzja wspólników, zgodna z opinią nadzorcy sądowego toczącym się postępowaniu układowym, że trzeba pozbyć się ok. 70 % majątku spółki. W 2004 roku podpisaną umowę przedwstępną sprzedaży nieruchomości przy ul. (...) spółce (...). Nabywca przelał zaliczkę w kwocie 770 000 zł, która została przeznaczona na uregulowanie zobowiązań spółki wobec pracowników, zaległych podatków, opłat za materiały. Zgodnie z uchwałą Rady Nadzorczej, zarząd wycenił wartość udziałów spółki (...) uwzględniając bilans, rachunek zysków i strat sporządzony na ostatni kwartał przed sprzedażą, tj. trzeci kwartał 2005 roku. Wycena dokonana została metodą księgową, tzn. na podstawie bilansu i rachunku zysków i strat. Wyliczenia dokonała księgowa M. B.. K. P. (1) podkreśli, że jako prezes zarządu spółki starał się wyłącznie, żeby spółka istniała, aby zachować miejsca pracy mimo braku współpracy ze strony wspólników. Wszelkie decyzje dotyczące transakcji przeprowadzonych przez spółkę podejmowali wspólnicy przez swoich przedstawicieli w radzie nadzorczej. Wspólników nie obchodziło, co się stanie ze spółką. Nie interesowało ich postępowanie układowe. (k.10109 - 10111). Na rozprawie w dniu 11 sierpnia 2014 roku K. P. (1) skorzystał z prawa do odmowy składania wyjaśnień i udzielania odpowiedzi na pytania oraz potwierdził wyjaśnienia złożonego uprzednio (k.10 336).

W ocenie Sądu brak podstaw do kwestionowania prawdziwości przytoczonych wyjaśnień K. P. (1). Korespondują one bowiem z treścią pozostałych dowodów zgromadzonych w sprawie.

Sąd obdarzył wiarą zeznania:

A. F. (k.9417 – 9418) – odnośnie okoliczności (...) spółki (...) przez spółkę (...) i podpisania przez niego umów nabycia przez (...) udziałów spółki (...)

M. B. (k.2014 – 2016, 10 362v – 10 365, 10 5585v – 10 586) – odnośnie sporządzenia przez nią bilansu i rachunku wyników spółki (...) na 30 września 2005 roku i wyliczenia przez nią na tej podstawie wartości udziału

M. D. (1) (k.2569 – 2585, 9587 – 9592) - odnośnie okoliczności nabycia udziałów spółki (...) od Skarbu Państwa; przebiegu jego konfliktu z drugim wspólnikiem (...) spółką (...); zakupu udziałów od P. K. za pośrednictwem K. P. (2) oraz przeprowadzenia transakcji umożliwiających M. D. (1) wycofanie się z inwestycji w udziały spółki (...) bez strat finansowych

W. G. (k.2 704 – 2 705, 4 348 – 4 350, 9 561 – 9 563, 10 372 – 10 375); P. S. (1) (k.9 566 – 9 569, 10 471 – 10 474), R. K. (k.10 525v – 10 527v) – odnośnie przyczyn rezygnacji z realizacji przez P. K. prawa pierwokupu udziałów (...); przebiegu konfliktu z M. D. (1); powodów sprzedaży udziałów (...) M. D. (1);

R. J. (k.9 659 – 9 661, 10 475v – 10 476) – odnośnie udzielenia przez M. D. (1) pełnomocnictwa E. K.

E. K. (k.6936 – 6943) – odnośnie udzielenia jej pełnomocnictwa przez M. D. (1) i K. P. (2) we wrześniu 2004 roku; reprezentowania M. D. (1) i K. P. (2) w kontaktach z nią przez K. K. (2); jej udziału w zawarciu umowy sprzedaży udziałów spółce (...) Ltd; wpływu środków z (...) na rachunek w kancelarii (...) oraz ich rozdysponowania zgodnie z dyspozycjami złożonymi przez A. D.

M. K. (k.9 637 – 9 641, 10 469 – 10 470v) odnośnie obsługi prawnej świadczonej przez kancelarię (...), C. i Wspólnicy na rzecz M. D. (1) jako wspólnika (...) sp. z o.o.; reprezentowania M. D. (1) przez M. K. na zgromadzeniach wspólników spółki; reprezentowania K. P. (2) w związku przy ustalaniu prawnych aspektów transakcji nabycia udziałów od P. K.

J. K. (k.10 067 – 10 070, 10 413 – 10 414v) – odnośnie zachęcenia M. D. (1) do zakupu udziałów spółki (...)

K. K. (2) (k.9 578 – 9 582, 9 881 – 9 887, 9 883 – 9 901, 10 613v – 10 615) – odnośnie przebiegu spotkania w kwietniu 2005 roku w kancelarii (...), D. – S., Żyto; jego udziału w przygotowaniu i przeprowadzeniu transakcji sprzedaży udziałów M. D. (1) spółce (...); uzgodnień z udziałem A. D.; okoliczności założenia fundacji (...), spółki (...); spotkania z K. P. (1)

K. K. (3) (k.9499 – 9501, 10 371v – 10 372) dotyczące przebiegu kontroli Urzędu Kontroli S., przeprowadzonej z udziałem świadka w spółce (...) w 2008 roku, a dotyczącej prywatyzacji

L. Ł. (k.9986 – 9991, 10 524 – 10 525) odnośnie współpracy z M. K. w ramach kancelarii (...) przy świadczeniu usług na rzecz M. D. (1) w sprawie spółki (...)

B. Ł. (k.2 028 – 2031, 10 523 – 10 524) odnośnie świadczenia przez spółkę (...) usług na rzecz (...) sp. z o.o. w związku ze zbyciem udziałów w (...) sp. z o.o.

S. M. (k.9436 – 9437) – odnośnie jego działalności w Radzie Nadzorczej (...)

K. P. (2) (k.2587 – 2589, 9595 – 9598, 10 004 – 10 010, 10 426 – 10 430v) – odnośnie udzielenia pełnomocnictwa E. K., prób rozwiązania konfliktu między M. D. (1) a P. K. przez wykupienie udziałów drugiego wspólnika, przekazaniu przez M. D. (1) środków na zakup przez świadka udziałów w (...) od P. K.

R. R. (2) (k.10 035 - 10 038, 10 476 – 10 477v) odnośnie okoliczności zakupu nieruchomości przy ul.(...) przez spółkę (...)

J. R. (k.4353 – 4356) odnośnie sprzedaży udziałów w (...) M. D. (1) przez Agencję (...)

M. S. (k. 618 – 9 627, 10 586v 10 587) odnośnie jego udziału w zgromadzeniach wspólników (...) w charakterze pełnomocnika wspólnika

P. S. (2) (k. 9 602 – 9 604, 10 425 – 10 425v) odnośnie reprezentowania M. D. (1) i K. P. (2) na zgromadzeniach wspólników spółki (...)

M. V. (k.9 487 – 9 490, 9 491 – 9 497, 9 922 – 9 925, 10 632v – 10 634) odnośnie pełnienia przez nią funkcji członka rady nadzorczej spółki (...)

J. W. (k.9440 – 9445, 9447 – 9448, 10 368v – 10 369v) – odnośnie zalegania przez M. D. (1) z zapłatą ceny za udziały w (...) i egzekwowania należności przez Skarb Państwa

albowiem nie stwierdził podstaw, do ich kwestionowania. W szczególności wskazane dowody w przytoczonym zakresie nie były podważane treścią innych dowodów o charakterze osobowym, ani zgromadzonymi w aktach sprawy dokumentami.

Zeznania A. D. (k.9 573 – 9 575, 10 020 – 10 025, 10 119 – 10 120, 10 641 – 10 642) w zasadniczej części nie wniosły do sprawy nic istotnego. A. D. nie była bowiem członkiem organów stron przedmiotowych transakcji; jej wiedza była ogólnikowa. Świadek zaprzeczyła aby konsultowała warunki sprzedaży nieruchomości przy ul.(...), aby brała udział w negocjacjach dotyczących sprzedaży nieruchomości oraz aby miała wiedzę na temat tej transakcji. Nie znała szczegółów uregulowania przez jej męża zobowiązań wobec Skarbu Państwa z tytułu zakupu udziałów w spółce (...). Oświadczyła, że nie pamięta, czy kontaktowała się z E. K. w sprawie sprzedaży przez męża udziałów spółce (...). Nie pamięta, aby przekazywała pełnomocnictwo od męża E. K.. Nie pamięta, aby ktokolwiek z kancelarii (...) kontaktował się z nią w kwestiach zapisów umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości. Nie ma wiedzy na temat udziału M. K. w przygotowaniu umowy przedwstępnej i przeprowadzeniu transakcji sprzedaży nieruchomości przy ul. (...). W ocenie Sądu nie budzą wątpliwości zeznania A. D. w zakresie, w jakim świadek potwierdziła (k.9574), że:

-

spółka (...) została założona przez fundację (...), którą ona powołała w celu pomocy prawnej jej mężowi

-

jedną z osób biorących udział w powołaniu spółki (...) była K. K. ze spółk i (...) W.

-

w dniu 30 listopada 2005 roku zadysponowała środkami w kwocie 2 981 000 zł, które wpłynęły ze spółki (...) na rachunek kancelarii (...), z tytułu zakupu przez T. udziałów (...) od M. D. (1) (potwierdzając tym samym zeznania E. K.

gdyż korespondują w tym zakresie z nie budzącymi wątpliwości zeznaniami K. K. (2) i E. K..

Zeznania:

- T. K. (k.9643 – 9644), M. D. (2) (k.9645 – 9648), A. K. (k.10 587 – 10 587v) którzy nie posiadali żadnej wiedzy o okolicznościach przedmiotowych transakcji

nie mają żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia

Sąd w pełni obdarzył wiarą opinię dotyczącą oszacowania wartości rynkowej nieruchomości położonych przy ul. (...) na dzień ich sprzedaży przez spółkę (...) (k. 1959 – 1887, 1775 – 1802, 10 147 – 10 150, 10 579 – 10 585). W ocenie Sądu cytowana opinia nie budzi wątpliwości. Została sporządzona przez biegłych, którzy dysponują wymaganą wiedzą specjalistyczną. Opinia została wyczerpująco i logicznie uzasadniona. Jej wydanie zostało poprzedzone przeprowadzeniem koniecznych badań.

W szczególności za trafne ocenić należy stanowisko, że oszacowana wartość nieruchomości nie może być pomniejszona o wartość nakładów poczynionych przez P. K.. Czynniki podmiotowe związane z właścicielem lub nabywcą (np. okoliczność, że nabywcą jest najemca) nie mają wpływu na wartość rynkową, która określana jest dla założeń funkcjonowania rynku wolnego i konkurencyjnego, z wykluczeniem uwzględniania sytuacji przymusowej zbywcy lub nabywcy. Skutkiem poniesienia nakładów przez najemcę jest bowiem zwiększenie wartości nieruchomości, a nie jej zmniejszenie. Logiczny jest zatem wniosek biegłych, iż wartość poniesionych przez P. K. nakładów podlegała rozliczeniu między P. K. a spółką (...), natomiast nie ma podstaw do obniżenia o wartość tychże nakładów określonej przez biegłych szacunkowej wartości rynkowej nieruchomości. Biegli zwrócili uwagę, że umowa sprzedaży winna regulować również kwestię nakładów poniesionych na przedmiot sprzedaży przez nabywcę, co nie wynika jednak z treści aktu notarialnego, z którym zapoznali się biegli. Koszty nakładów poniesionych przez P. K. ewidencjonowane jako środki trwałe najemcy/dzierżawcy na nieruchomość przy ul. (...) wynosiły ponad 157 000 zł (k.1886), zaś na nieruchomość przy ul. (...) ponad 118 00 zł (k.1801). Pełna ocena warunków zawarcia umowy sprzedaży winna obejmować kwestię rozliczenia nakładów, które zgodnie z treścią umowy najmu powinny być rozliczone zgodnie z przepisami k.c. Biegli zasugerowali, że przyjęcie w akcie notarialnym z 31 maja 2004 roku ceny transakcyjnej niższej niż cena rynkowa może wynika z faktu rozliczenia przez sprzedającego i kupującego nakładów poniesionych przez P. K., co miałoby nastąpić w drodze innego porozumienia, nie objętego umową sprzedaży (k.1887, 1802). Celem wyceny nie było ustalenie ceny sprzedaży w ściśle określonych warunkach transakcyjnych (k.10 147, 10 149).

Obdarzenie wiarą opinii biegłych z zakresu szacowania nieruchomości, z której wynika, że kwoty transakcyjne były niższe niż szacunkowe wartości rynkowe nieruchomości, nie prowadzi jednak do wniosku, że zarzut z pkt.I jest zasadny, o czym szerzej w dalszej części uzasadnienia.

Sąd w przeważającej mierze obdarzył wiarą opinię biegłych z zakresu szacowania przedsiębiorstw (k.9 871, 9 862, 10 536). W szczególności nie budzi ona wątpliwości co do wyliczenia różnych wartości udziałów przy wykorzystaniu odmiennych metod, opartych na podejściu majątkowym i podejściu dochodowym. Wnioski opinii w większości nie budzą wątpliwości. I tak, nie ma podstaw do kwestionowania twierdzeń, iż:

- sytuacja ekonomiczno – (...) spółki (...) w latach 2001 – 2005 była krytyczna, a w istotnej mierze wynikało to z przyczyn od zarządu spółki niezależnych (k.9787),

- kolejni współwłaściciele spółki byli zainteresowani spekulacjami na nieruchomościach, a nie perspektywami działalności spółki (k.9787),

- przekazane w ramach prywatyzacji nieruchomości zyskały istotnie na wartości w wyniku zmian otoczenia ekonomicznego (k.9787),

- K. P. (1) doprowadził do zawarcia układu i jego realizacji; część środków pozyskanych ze sprzedaży kolejnych nieruchomości, w tym z transakcji w 2005 roku, została wykorzystana na pokrycie zobowiązań układowych; dzięki temu spółka weszła w kolejne lata bez dodatkowych nadzwyczajnych obciążeń, notując pozytywne wyniki finansowe i wykazując tendencje do ponownego rozwoju (k.9787),

- „zagadnienia wyceny przedsiębiorstw są związane z relatywnie znacznym obszarem interpretacji, który trudno jest uznać za ścisły. W szczególności dotyczy to metod dochodowych” (k.9797),

– „w sytuacji…., gdy przedsiębiorstwo jest nierentowne … jego wartość bywa szacowana na podstawie metody dochodowej, zwracającej niższą wartość od wartości wyceny całego majątku, ewentualnie podwyższanej o wartość cenniejszych aktywów przeznaczonych do upłynnienia lub nawet na podstawie metody likwidacyjnej, zakładającej upłynnienie w całości aktywów przedsiębiorstwa w warunkach wymuszonych” (k.9867),

– dopiero w 2006 roku występowałyby przesłanki do uwzględnienia możliwości wyceny wartości spółki według zasad metod dochodowych, bowiem dopiero w tym roku spółka osiągnęła zysk. Najprostszą metodą tego typu jest metoda kapitalizacji zysku (koncepcja renty wieczystej). Metoda ta dawałaby się zastosować co najwyżej w okresie 2006 -2008, a zatem już po 2005 roku (k.9838),

- wycena przedsiębiorstwa polega w praktyce na wycenie wartości kapitału własnego, przy założeniu, że wpływ czynników rynkowych może zweryfikować wartość rynkową tego kapitału, w stosunku do jego wartości księgowej (k.9835). Wycena księgowa bazuje na wartościach ewidencyjnych, korygowanych tylko w przypadku ewidentnych przesłanek, przemawiających za zmianą oficjalnych wartości księgowych. Wycena księgowa polega na odjęciu od sumy aktywów wartości zobowiązań i rezerw na zobowiązania. Wycena księgowa przedsiębiorstwa spółki przedstawiała się następująco:

- 2001 rok – 76,91 zł

- 2002 rok – 42,03 zł

- 2003 rok – 28,73 zł

- 2004 rok – 25,88 zł

- 2005rok – 50,40 zł

- 2006 rok – 56,58

Podane w raporcie głównym wartości księgowe (oparte na metodzie aktywów netto) były określane na 31 grudnia kolejnego roku. Według najprostszej metody księgowej – metody aktywów netto - w latach 2001 – 2006 w każdym roku zwracała rezultat niższy niż nominalna wartość kapitału zakładowego spółki, tym samym wartość jednostkowa udziałów w tych latach była zawsze niższa niż nominalne 100 zł,

– zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości wartość składników majątkowych wykazywana w księgach powinna odzwierciedlać wartość rynkową. Od 1.01.2002 roku ustawa termin „wartość rynkowa” zastąpiła terminem „wartość godziwa”. Wartość godziwa jest odpowiednikiem wartości rynkowej wszędzie tam, gdzie pojęcie rynku jest do określenia i można dokonać identyfikacji cen rynkowych. W pozostałych przypadkach obowiązywać miała wartość oszacowana na podstawie dostępnych metod, zwana generalnie wartością godziwą (k.986)

– w latach 2004 – 2005, abstrahując od przedmiotowej dezinwestycji z 2005 roku (polegającej na sprzedaży nieruchomości), w spółce nie zaszło nic takiego, co miałoby wpływ na istotną zmianę jednostkowej księgowej wartości udziałów z poziomu ok.25-30 zł za udział; ponieważ spółka była nierentowna i takim winna pozostać przez długie lata, biegli nie dostrzegają czynników, na podstawie których wartość księgowa udziałów w spółce miałaby być istotnie wyższa, niż 25-30 zł za udział. Powyższą wartość można by w sposób uzasadniony zmienić wyłącznie przez dokonanie gruntownej aktualizacji majątku spółki, w szczególności jej nieruchomości,

- proces wyceny przedsiębiorstwa zawsze dotyczy aktualizacji jego aktywów, jeśli występują ku temu przesłanki. W przypadku przedmiotowej spółki taka aktualizacja miała miejsce w szczególności w roku 2005, a związana była z transakcją sprzedaży przez spółkę jej zasadniczej części posiadanych nieruchomości. W istocie korekty w sprawozdaniach finansowych wynikały w tym przypadku nie z wcześniejszej wyceny rzeczoznawcy rzeczoznawców majątkowych lecz z faktu przeprowadzonej realnej transakcji rynkowej,

- uwzględniając pojawienie się znacznej wartości gotówkowej związanej ze sprzedażą nieruchomości za 7,7 mln zł, wartość księgowa spółki musiała zasadniczo wzrosnąć

- „za wysoce prawdopodobne należy uznać deklarację zarządu spółki, że wartość jednostkowa udziału w kwocie 190,69zł została oszacowana jako wartość księgowa (ewidencyjna) na dzień umowy o umorzeniu udziałów posiadanych przez T.” - tj.na 22 listopada 2005 roku (k.9872),

– M. D. (1) i K. P. (2) sprzedali udziały spółce (...) na warunkach, które zapewniły sprzedającym udziały wycofanie swojego zaangażowania kapitałowego z nadwyżką. Wartość udziałów kupowanych przez T. w sierpniu 2005 roku nie wynikała z określonej wartości księgowej, lecz została według wszelkiego prawdopodobieństwa określona arbitralnie przez strony umowy (k.9786, k.9840).

- wyprowadzanie ze spółki 5 mln zł zaspokoiło wyłącznie prywatne interesy udziałowców, pomniejszając potencjał rozwojowy spółki (k.9787)

- w warunkach wolnego rynku jakikolwiek potencjalny nabywca przedmiotowego przedsiębiorstwa mógłby rozważać przejęcie go za wartość co najwyżej likwidacyjną lub opartą na sumie potencjalnie niewielkiej wartości dochodowej i likwidacyjnej wartości cenniejszych składników majątkowych spółki (k.9871)

– przedsięwzięcie było korzystne tylko i wyłącznie dla kolejnych większościowych udziałowców (...) i sprowadziło się w końcu do wyprowadzenia ze spółki znacznych kwot pieniężnych, w tym ich transferu poza granice kraju. Spółka traktowana jako przedsiębiorstwo i reprezentująca interesy nie tylko udziałowców, ale też zatrudnionych pracowników, sprywatyzowana w wyniku świadomej decyzji organu założycielskiego w celu zwiększenia potencjału biznesu w kraju i mająca generować miejsca pracy, stała się zwykłym narzędziem do celów czysto spekulacyjnych, zaspokajając wyłącznie oparte na wyprzedaży majątku interesy określonych udziałowców, co było sprzeczne z interesem spółki - słabej kapitałowo, działającej na niepewnym rynku, potrzebującej czy też mającej znaczne szanse na restrukturyzację i poprawę sytuacji poprzez inwestycje (k.9843).

W ocenie Sądu nie zasługuje natomiast na aprobatę konkluzja biegłych, iż jako działanie na szkodę spółki można oceniać umorzenie udziałów przy wycenie opartej na ich bieżącej wartości księgowej, gdyż wycena księgowa nie jest powszechnie uznawana za odpowiednik wyceny o charakterze rynkowym oraz wycena księgowa nie oddaje perspektyw rozwoju przedsiębiorstwa. Dokonując takiej oceny, Sąd miał na uwadze, że biegli nie uwzględnili w swoich rozważaniach aspektu prawnego, wynikającego z uregulowań kodeksu spółek handlowych, a skoncentrowali się wyłącznie na aspekcie ekonomicznym.

Jeszcze pod rządem Kodeksu handlowego Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 28 września 1995 roku sygn.akt III CZP 124/95 wskazał, że wspólnicy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością mają autonomię co do określenia reguł obliczania wynagrodzenia za umorzone udziały. Jedynie przykładowo Sąd Najwyższy wskazał, że rozliczenie może nastąpić według wartości nominalnej, wartości rynkowej, wartości bilansowej, wartości nie obejmującej wszystkich składników majątku spółki. Zgodnie z poglądem wyrażonym w cytowanej uchwale, w przypadku gdy wspólnicy nie określili reguł ustalania wynagrodzenia za umorzone udziały, wspólnikowi należy się ekwiwalent obliczony według wartości bilansowej udziału, przy czym chodzi o ostatni bilans spółki, sporządzony przed umorzeniem udziałów. Tak obliczona wartość spełnia wymogi realności ekwiwalentu i godzi racjonalne interesy spółki i wspólnika, którego udziały umorzone. Sąd Najwyższy podkreślił, że „ udział wspólnika jako prawo majątkowe, określa jego prawo do majątku spółki, a nie tylko do kapitału zakładowego ….. podział majątku spółki – w toku jej likwidacji – następuje w stosunku do udziału wspólników…. Kapitał zakładowy to jedynie jeden z elementów majątku spółki, umieszczony – zgodnie z art. 247 pkt 1 k.h. – w pasywach bilansu spółki. Majątek zaś spółki obejmuje wszelkie składniki majątkowe, których wartość – przy inwestowaniu zysku w majątek spółki …. – może być znaczna. Nie sposób przyjąć, aby wspólnik, którego udziały umorzono, nie miał prawa do ekwiwalentu z tytułu pozbawienia go praw majątkowych do tych składników, chyba że w umowie spółki (a więc za wiedzą i zgodą tego wspólnika) postanowiono inaczej”.

Także na gruncie obecnie obowiązującego Kodeksu spółek handlowych w przypadku umorzenia dobrowolnego, wspólnicy mają swobodę w ustalaniu kwot związanych z wypłatami za umorzony udział. Wypłacona kwota może być wyższa niż bilansowa wartość udziału, wyższa niż wartość rynkowa, ale także niższa, skoro za zgodą stron zainteresowanych możliwe jest umorzenie nawet bez wynagrodzenia, Z kolei w przypadku umorzenia przymusowego wynagrodzenie przyznawane wspólnikom pozbawianym udziałów nie może być niższe od wartości przypadających na udział aktywów netto (wartość bilansowa), wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między wspólników ( tak Andrzej Kidyba, Komentarz do art. 199 Kodeksu spółek handlowych LEX/el. 2016).

Skoro zatem ustawa nie wprowadza szczególnych wymogów, co do sposobu określenia wynagrodzenia za umorzone udziały, ale daje wspólnikom pełną swobodę, autonomię odnośnie ustalenia wysokości ekwiwalentu, nie można zasadnie czynić zarzutu, że w przedmiotowej sprawie wysokość wynagrodzenia została ustalona w oparciu o wartość aktywów netto na dzień 30 września 2005 roku. Takie ustalenie wynagrodzenia i jego wypłata na rzecz spółki (...) nie może być oceniona jako działanie bezprawne.

Można wskazać, że zgodnie z umową spółki, wysokość wynagrodzenia powinna być określona uchwałą Walnego Zgromadzenia Wspólników. Wbrew temu zapisowi sposób ustalenia wynagrodzenia określiła Rada Nadzorcza, a zgromadzenie podjęło jedynie decyzję o nabyciu w celu umorzenia udziałów od spółki (...). Okoliczność ta nie ma jednak istotnego znaczenia. Nie budzi wątpliwości, że oskarżony dokonując wypłaty wynagrodzenia za umorzone udziały na rzecz (...) LTD realizował wolę wspólnika kontrolującego spółkę. Biorąc pod uwagę, że (...) LTD miało blisko 93 % udziałów w kapitale zakładowym (...) jest oczywiste, że gdyby doszło do głosowania na Walnym Zgromadzeniu Wspólników, głos większościowego wspólnika byłby decydujący, a wynagrodzenie za umorzone udziały zostałoby określone w tej samej wysokości.

Mając na uwadze cytowane wyżej wypowiedzi Sądu Najwyższego, że wspólnikowi przysługuje prawo do całego majątku spółki – proporcjonalnie do posiadanego udziału (udziałów) i za tę część majątku przysługuje mu, co do zasady, ekwiwalent w przypadku umorzenia udziałów, nie ma podstaw do przyjęcia, że oskarżony powinien wypłacić spółce (...) za umorzenie 26 738 udziałów wynagrodzenie w wysokości 802 140 złotych, przy przyjęciu, że realna wartość udziału wynosiła nie więcej niż 30 złotych. Przy przyjęciu takiej wartości udziału, wartość wszystkich udziałów w spółce wynosiłaby jedynie 876 000 złotych, podczas gdy wartość majątku spółki była blisko 10 razy większa. Przyjęcie wartości udziału w wysokości 30 zł pozbawiłoby spółkę (...) przeważającej części ekwiwalentu, którego zasadnie mogła się domagać z tytułu umorzenia udziałów.

Oczywistym jest, że przeznaczenie środków uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości przy ul.(...) nie na działalność podmiotu gospodarczego, ale na sfinansowanie umorzenia udziałów, co wiązało się z obniżeniem kapitału zakładowego, nie było korzystne dla perspektyw istnienia i rozwoju spółki. Skoro jednak ustalenie na rzecz spółki (...) wynagrodzenia za umorzone udziały w kwocie 5 098 669, 22 zł nie nosi znamion bezprawia, nie ma podstaw do przyjęcia, że zarzucony oskarżonemu w pkt.II czyn, stanowiący realizację decyzji Zgromadzenia Wspólników i Rady Nadzorczej – organów spółki kontrolowanych przez większościowego udziałowca – wyczerpuje znamiona występku z art. 296 § 1 i 3 kk. W konsekwencji należało uniewinnić oskarżonego od tego zarzutu.

W ocenie Sądu nie ma podstaw do przypisania K. P. (1) czynu zarzuconego w pkt.I, mimo że kwoty transakcyjne w umowie z dnia 31 maja 2004 roku były niższe niż, wynikające z opinii, szacunkowe wartości rynkowe nieruchomości przy ul.(...) i przy ul.(...). Nie zaistniały bowiem przesłanki do wnioskowania, że wskutek określenia w przedmiotowych umowach sprzedaży cen transakcyjnych poniżej szacunkowej wartości (...) spółka (...) poniosła znaczną szkodę w rozumieniu art. 296 § 1 kk.

Tytułem wstępu zauważyć należy, że do zasad ustalania zaistnienia szkody w rozumieniu przepisu art. 296 § 1 kk, jej wysokości mają wprost zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego. Przepisy Kodeksu cywilnego nie zawierając definicji legalnej pojęcia szkoda. W judykaturze i piśmiennictwie powszechnie przyjmuje się dyferencyjną metodę ustalania wysokości szkody materialnej. Oznacza to, że szkodę majątkową stanowi różnica między obecnym stanem majątkowym poszkodowanego a stanem, jaki by istniał, gdyby nie nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę . Istota metody dyferencyjnej ustalania wysokości szkody polega, z jednej strony, na zbadaniu rzeczywistego stanu majątkowego po wyrządzeniu szkody, a z drugiej, na określeniu hipotetycznej sytuacji majątkowej, która mogłaby mieć miejsce, gdyby zdarzenie wywołujące szkodę nie nastąpiło, z uwzględnieniem wszystkich zmian w poziomie aktywów i pasywów, spowodowanych zdarzeniem wywołującym szkodę (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2000 roku w sprawie I KZP 46/99).

W niniejszej sprawie skutki sprzedaży przez spółkę (...) nieruchomości przy ul.(...) i ul.(...) oceniać należy w kontekście późniejszego umorzenia udziałów należących do spółki (...), kreującego po stronie spółki (...) zobowiązanie do zapłacenia na rzecz spółki (...) ekwiwalentu za umorzone udziały.

Jak wynika z zeznań M. B. (k. 10 585v) oraz treści uchwały Rady Nadzorczej spółki (k.582, 5767) wysokość wynagrodzenia za umorzone udziały (a więc zobowiązania obciążającego spółkę) była uzależniona od wartości aktywów netto spółki (...), wynikającej z bilansu sporządzonego na dzień 30 września 2005 roku (k.10 129). Między wartością (...) spółki (...), a ekwiwalentem przysługującym spółce (...) istniała więc bezpośrednia zależność – wzrost wartości aktywów o określoną kwotę oznaczał wzrost wynagrodzenia, które należałoby wypłacić spółce (...). Wzrost wynagrodzenia byłby równy 93 % kwoty (stosownie do liczby udziałów podlegających umorzeniu), o jaką wzrosłaby wartość aktywów. Do aktywów, których wartość uwzględniono przy określeniu ekwiwalentu dla spółki (...) za umorzone udziały należała wierzytelność przysługująca spółce (...) (pierwotnie w stosunku do P. K., a następnie w stosunku do K. P. (2)), z tytułu sprzedaży przez (...) spółce (...). W konsekwencji przyjęcie w umowie sprzedaży z dnia 31 maja 2004 roku wyższej ceny niż faktycznie ustalono w umowie, spowodowałoby podwyższenie kwoty wynagrodzenia wypłaconego spółce (...). Przy przyjęciu szacunkowej wartości rynkowej wynikającej z opinii biegłych – 951 000 zł zamiast 420 000 zł – wartość aktywów netto wzrosłaby o 531 000 zł, a kwota, obciążającego spółkę (...), zobowiązania do wypłacenia wynagrodzenia spółce (...) zwiększyłaby się o około 493 000 zł. W takim przypadku ewentualna szkoda poniesiona przez spółkę (...) – stanowiąca różnicę między kwotą, o jaką wzrosłaby wartość aktywów, a kwotą o jaką wzrosłoby zobowiązanie z tytułu wypłaty ekwiwalentu na rzecz spółki (...) – wyniosłaby 38 000 złotych. Szkoda ta nie byłaby znaczna w rozumieniu art. 296 § 1 kk, co wyklucza możliwość przypisania oskarżonemu czynu zarzuconego w pkt.I.

W rzeczywistości kwota szkody była jeszcze niższa. Niezależnie od powyższego wskazać bowiem należy, iż z opinii biegłych z zakresu szacowania nieruchomości nie wynika, że cena sprzedaży nieruchomości w tym konkretnym przypadku wina być ustalona na poziomie szacunkowej ceny rynkowej nieruchomości, która określana jest dla założeń funkcjonowania rynku wolnego i konkurencyjnego, z wykluczeniem sytuacji przymusowej zbywcy lub nabywcy oraz nie uwzględnia faktu, że kupujący był najemcą nieruchomości. Biegli zastrzegli, że celem wyceny nie było ustalenie ceny sprzedaży w ściśle określonych warunkach transakcyjnych. Biegli wskazali natomiast, że z uwagi na poniesienie przez spółkę (...) nakładów zwiększających wartość nieruchomości, będących przedmiotem transakcji, strony umowy sprzedaży powinny dokonać rozliczenia tych nakładów. Biegli zasugerowali, że określenie ceny transakcyjnej poniżej szacunkowej ceny rynkowej mogło być wynikiem rozliczenia nakładów, chociaż nie wynika to wprost z treści aktu notarialnego. Z przedmiotowej opinii wynika, że koszt udokumentowanych nakładów poczynionych przez spółkę (...) na nieruchomości będące przedmiotem umowy z dnia 31 maja 2004 roku wyniósł – w cenach 2000 roku – około 275 000 złotych. W dniu 31 maja 2004 roku, a więc w dacie zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości, spółka (...) złożyła pisemne oświadczenie, o zrzeczeniu się wszelkich roszczeń wobec spółki (...) (k.984). Z uwagi na to, że oświadczenie to nie zawiera żadnych ograniczeń wnioskować należy, że w związku z zakupem nieruchomości przy ul.(...) i ul.(...) spółka (...) zrzekła się roszczenia z tytułu nakładów poniesionych na tych nieruchomościach. Fakt równoczesnego zrzeczenia się tego roszczenia przez spółkę (...) uzasadniał więc obniżenie ceny sprzedaży nieruchomości o kwotę 275 000 zł w stosunku do szacunkowej ceny rynkowej. W konsekwencji stwierdzić należy, iż cena transakcyjna (420 000 zł), uwzględniając zrzeczenie się roszczenia przez kupującego (275 000 zł), była zaniżona w stosunku do szacunkowej ceny rynkowej (951 000 zł) o 256 000 zł. Tak więc zaniżenie ceny transakcyjnej o kwotę 256 000 zł w stosunku do szacunkowej ceny rynkowej nie znajdowało uzasadnienia w poniesionych przez spółkę (...) nakładach na przedmiotowe nieruchomości. W konsekwencji przyjąć należy, że sprzedaż nieruchomości winna nastąpić za łączną kwotę 676 000 zł. W takim przypadku wartość aktywów netto, która była podstawą wyliczenia wysokości ekwiwalentu dla spółki (...) za umorzone udziały, wzrosłaby o kwotę 256 000 zł w stosunku do stanu wynikającego z bilansu na dzień 30 września 2005 roku. Tym samym kwota, obciążającego spółkę (...), zobowiązania do wypłacenia wynagrodzenia spółce (...) zwiększyłaby się o 93 % tej kwoty tj. o około 238 080 złotych. W takim przypadku ewentualna szkoda poniesiona przez spółkę (...) – stanowiąca różnicę między kwotą, o jaką wzrosłaby wartość aktywów (256 000 zł), a kwotą o jaką wzrosłoby zobowiązanie z tytułu wypłaty ekwiwalentu na rzecz spółki (...) (238 080 zł), wyniosłaby 17 920 złotych. Szkoda ta nie jest znaczna w rozumieniu art. 296 § 1 kk.

Tak więc w obydwu analizowanych przypadkach:

- przy przyjęciu, że cena transakcyjna powinna być równa szacunkowej cenie rynkowej

- przy przyjęciu, że cena transakcyjna powinna odpowiadać różnicy między szacunkową ceną rynkową a wartością, poniesionych przez nabywcę, nakładów na nieruchomości

poniesiona przez spółkę (...) szkodą nie przekracza ustawowego progu, określonego w przepisie art. 115 § 7 w zw. z § 5 kk. Ubocznie zauważyć należy, że podwyższanie ceny transakcyjnej powodowałoby, paradoksalnie, pogorszenie sytuacji majątkowej spółki, gdyż dalszą tego konsekwencją byłoby zwiększenie wysokości zobowiązania ciążącego na spółce (...) z tytułu zapłaty wynagrodzenia spółce (...) za umorzone udziały.

Z przytoczonych wyżej względów Sąd ocenił, iż nie ma podstaw do przyjęcia, że sprzedając – w imieniu spółki (...) spółce (...), K. P. (1) wyczerpał znamiona zarzuconego występku z art. 296 § 1 kk.

Na marginesie zauważyć należy, że aby ocenić znaczenie sprzedaży (...) spółce (...) dla sytuacji spółki (...) nie można rozważać umowy sprzedaży z dnia 31 maja 2004 roku w oderwaniu od umowy z dnia 7 kwietnia 2004 roku sprzedaży przez P. K. udziałów w spółce (...). Z tej ostatniej umowy wynika bowiem, że nabycie nieruchomości przy ul.(...) było jednym z warunków, od których spółka (...) uzależniała sprzedaż udziałów w spółce (...). Pozbycie się udziałów przez P. K. i przejęcie pełnej kontroli nad spółką przez M. D. (1) dawało nadzieję na wyjście z patowej sytuacji, w której spółka (...) znalazła się z powodu długotrwałego sporu głównych udziałowców. Nie byłoby to możliwe bez sprzedaży przedmiotowych nieruchomości. K. P. (1) miał więc podstawy, aby oceniać, że sprzedaż nieruchomości w dniu 31 maja 2004 roku jest działaniem korzystnym dla spółki.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 632 pkt 2 kpk.