Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 kwietnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

przy udziale Barbary Chodorowskiej Prokuratora Prokuratury Okręgowej,

po rozpoznaniu w dniu 5 kwietnia 2016 r.

sprawy K. L.

syna R. i D. z domu K.

urodzonego (...) w W.

oskarżonego z art. 191 § 1 kk i art. 191 § 2 kk i art. 158 § 1 kk i art. 157 § 1 kk i art. 157 § 2 kk w związku z art. 11 § 2 kk, art. 191 § 1 kk i art. 191 § 2 kk i art. 158 § 1 kk w związku z art. 11 § 2 kk, art. 275 § 1 kk i art. 276 kk w związku z art. 11 § 2 kk

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Wałbrzychu

z dnia 25 stycznia 2016 r. sygnatura akt III K 661/15

I.  uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania;

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. S. K. z Kancelarii Adwokackiej w W. 516,60 złotych tytułem kosztów nie opłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

  Sygn. akt IV Ka 167 / 16

Prokurator Rejonowy w Wałbrzychu oskarżył K. L. o to, że:

I.  w dniu 3 marca 2015 roku w W., woj. (...) działając wspólnie i w porozumieniu z W. P. poprzez uderzanie z pięści, szarpanie i grożenie w celu wymuszenia zwrotu wierzytelności w kwocie 1000 zł wziął udział w pobiciu D. R. w wyniku którego spowodowali u w/w pokrzywdzonego złamanie V kości śródręcza prawego, które to obrażenia naruszyło czynności narządu ciała powyżej dni siedmiu oraz zadrapania na czole, nosie, na lewym przedramieniu i grzbietowej powierzchni lewej ręki, podbiegnięć krwawych wargi górnej, okolicy zausznej lewej z zadrapaniami i otarciami na plecach, które to obrażenia naruszyły czynności narządu ciała poniżej dni siedmiu,

tj. o przestępstwo z art. 191§ 1 i 2 kk i art. 158§1 kk i art. 157§1 kk i art. 157§2 kk w zw. z art. 11 §2kk.

II.  w dniu 3 marca 2015 roku w W., woj. (...) działając wspólnie i w porozumieniu z W. P. poprzez uderzanie z pięści, szarpanie i grożenie w celu wymuszenia zwrotu wierzytelności w kwocie 1000zł wzięli udział w pobiciu A. M. oraz Ł. K. w którym to narazili w/w pokrzywdzonych na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo nastąpienia skutku określonego w art. 156§1 kk lub art. 157§1

kk,

tj. o przestępstwo z art. 191§ 2 kk i art. 158§1 kk w zw. z art. 11§2 kk .

III.  w dniu 18 lutego 2015 roku w W., woj. (...) przy ul. (...) za lady w firmie (...) zabrał w celu przywłaszczenia portfel z zawartością dowodu osobistego, prawa jazdy oraz karty emeryta i rencisty, czym działał na szkodę A. S.,

tj. o przestępstwo z art. 275§1 kk i art. 276 kk w zw. z art. 11 §2 kk.

Sąd Rejonowy w Wałbrzychu wyrokiem z dnia 25 stycznia 2016r. sygn. akt II K 661 /15:

I.  oskarżonego K. L. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w punkcie I części wstępnej wyroku, tj. występku z art. 190 § 2 kk i art. 158 § 1 kk i art. 157 § 1 kk i art. 157§2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i za czyn ten na podstawie art. 157 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk wymierzył mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;

II.  oskarżonego K. L. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w punkcie II części wstępnej wyroku, tj. występku z art. 190 § 2 kk i art. 158 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i za czyn ten na podstawie art. 158§1 kk w zw. z art. 11§2 kk wymierzył mu karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

III.  oskarżonego K. L. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w punkcie III części wstępnej wyroku, tj. występku z art. 275§1 kk i art. 276kk w zw. z art. 11 §2 kk i za czyn ten na podstawie art. 275§1 kk w zw. z art. 11§3 kk i art. 34§la pkt 3 kk wymierzył mu karę 6 (sześciu) miesięcy ograniczenia wolności w postaci powstrzymywania się od nadużywania alkoholu oraz używania środków odurzających;

IV.  na podstawie art. 85 kk oraz art. 87§1 kk połączył kary pozbawienia wolności orzeczone w pkt I, II wyroku oraz karę ograniczenia wolności orzeczoną w punkcie III wyroku i wymierzył oskarżonemu K. L. karę łączną 1 (jednego) roku pozbawienia wolności,

V.  na podstawie art. 69 § 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 2 (dwóch) lat próby;

VI.  zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. S. K. z Kancelarii Adwokackiej w W. kwotę 516,60złotych tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu;

VII.  zwolnił oskarżonego od kosztów sądowych, poniesione wydatki zaliczając na rachunek Skarbu Państwa.

Z wyrokiem tym w części orzeczenia o karze nie pogodził się oskarżyciel publiczny.

Apelujący prokurator powołując się na przepisy art. 427 § 1 i 2 oraz art. 439 § 1 pkt 5 wyrokowi temu zarzucił orzeczenie kary nieznanej ustawie, a to kary ograniczenia wolności polegającej na powstrzymywaniu się od nadużywania alkoholu oraz używania środków odurzających, która to kara przewidziana jest przez k.k. w brzmieniu obowiązującym od dnia 1.07.2015 roku, podczas gdy podstawą orzekania w sprawie były przepisy k.k. obowiązujące do dnia 30.06.2015 r. jako przepisy względniejsze dla sprawcy i wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku.

Sąd Okręgowy zważył co następuje;

Apelacja jest zasadna i skutkuje wnioskowanym w niej orzeczeniem kasatoryjnym zaskarżonego wyroku.

Skoro sąd rejonowy w pisemnych motywach wskazał, iż wobec względności przepisów kodeksu karnego obowiązujących w dacie popełnionych czynów, zastosował przepisy w brzmieniu sprzed 1 lipca 2015r., to oczywistym pozostaje, że w pkt. III dyspozycji wyroku dopuścił się rażącego naruszenia prawa materialnego przez wymierzenie oskarżonemu kary nie znanej w tym czasie, tj. kary „ograniczenia wolności w postaci powstrzymywania się od nadużywania alkoholu oraz używania środków odurzających”. Sąd sprzecznie do tego uzasadnienia przywołał w wyroku za podstawę zaskarżonego orzeczenia art. 34 § 1a pkt.3 kk, który przecież obowiązuje dopiero od 1 lipca 2015r. ( został dodany przez art. 1 pkt 5) ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. Dz.U.2015.396 zmieniającej kodeks karny z dniem 1 lipca 2015 r.). Nie ulega też najmniejszej wątpliwości, że kodeks karny w brzmieniu sprzed 1 lipca 2015r. nie przewidywał kary ograniczenia wolności w takiej postaci, jak to orzekł sąd rejonowy. Uchybienie to stanowi zatem bezwzględną podstawę odwoławczą z art. 439 § 1 pkt.5 kpk i nie można go naprawić w postępowaniu apelacyjnym, tym bardziej, że wyrok wydano w ramach wniosku w trybie art. 387 kpk.

Bezwzględność przesłanki z art. 439 § 1 kpk polega na tym, że w razie jej stwierdzenia sąd odwoławczy uchyla zaskarżone orzeczenie niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów i bez badania wpływu danego uchybienia na treść orzeczenia. Wymienione w art. 439 § 1 kpk uchybienia są tak istotne, że dyskwalifikują one zaskarżone orzeczenie i powodują niejako automatyczne jego uchylenie, a więc wyeliminowanie z obrotu prawnego. Twierdzenie Sądu I instancji, iż skoro przedmiotowa kara ograniczenia wolności podlega połączeniu w ramach kary łącznej, to pomyłka tegoż sądu w stosowaniu ustaw cyt.” dla sprawy nie ma to żadnego, ale to żadnego znaczenia” razi nieznajomością prawa procesowego.

Niezależnie od zarzutów apelacji wytknąć sądowi rejonowemu także należy inne istotne błędy w stosowaniu prawa materialnego. Mianowicie z niezrozumiałych powodów czyny I i II, polegające na wymuszeniu przemocą wierzytelności, sąd I instancji zamiast z art. 191 § 2 kk zakwalifikował z art. 190 § 2 kk ( w kumulatywnym związku z innymi przepisami), a przecież ten przepis określa wyłącznie wnioskowy charakter ścigania występku groźby karalnej.

Nadto karę za czyn II, który powinien być zakwalifikowany z art. 191 § 2 kk i art. 158§ 1 kk w zw. z art.11 § 2 kk, również wymierzono błędnie, bo „na podstawie art. 158 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk”. W podstawie wymiaru kary należało przecież przywołać – zgodnie z dyspozycją art. 11 § 3 kk przepis przewidujący karę najsurowszą, zatem art. 191 § 2 kk, określający karę pozbawienia wolności od 3-ch miesięcy do lat 5-ciu, a nie – jak to przyjął sąd I instancji, art. 158 § 1 kk, w którym górne ustawowe zagrożenie karą wynosi tylko 3 lata pozbawienia wolności. Zapomniał także sąd rejonowy o potrzebie wskazania w podstawie wymiaru kary art. 11 § 3 kk, skoro wymierzał karę za występek kwalifikowany kumulatywnie.

W toku ponownego rozpoznania sprawy sąd I instancji zadba o odpowiednie naprawienie wytkniętych tu uchybień prawa materialnego.