Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 września 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Jarząbek

Protokolant: sekr. sądowy Monika Bąk - Rokicka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 września 2016 r. w Warszawie

sprawy A. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania A. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

z dnia 23 stycznia 2014 r., znak: (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje A. D. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 01 sierpnia 2013 roku do 30 kwietnia 2015 roku,

2.  przyznaje r.pr. P. J. z Kancelarii (...) w W. przy ul. (...) wynagrodzenie za udzielenie ubezpieczonemu pomocy prawnej z urzędu w kwocie 60 (sześćdziesiąt) złotych, powiększone o stawkę podatku VAT,

3.  nakazuje kasie Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie wypłacenie wynagrodzenia, o którym mowa w pkt 2 wyroku z rachunku Skarbu Państwa.

UZASADNIENIE

W dniu 3 lutego 2014 r. A. D. złożył za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w W. odwołanie od decyzji
ww. organu rentowego z dnia 23 stycznia 2014 r. znak: (...) na mocy której organ ten odmówił mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Odwołujący wniósł o wnikliwe rozpoznanie jego sprawy.

W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony wskazał, że skarżona decyzja
jest dla niego krzywdząca i niesłuszna. Zwrócił uwagę, że od kilku lat jest leczony
w poradniach specjalistycznych o różnych specjalnościach. Został również skierowany do Instytutu Centrum Onkologii. Zaznaczył również, że w ostatnich latach był poddany dwóm zabiegom artroskopii i był leczony izotopami, jednakże mimo długotrwałego leczenia nie mam poprawy, a lekarze ortopedzi nie chcą podpisać mu zwolnienia
z pracy.

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 19 lutego 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania A. D. na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie organ rentowy powołał się na stosowne przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych regulujące warunki uzyskania renty z tytułu niezdolności do pracy. Wyjaśniając zasadność skarżonej decyzji organ rentowy wskazał, że w związku ze złożonym przez odwołującego wnioskiem o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy został ostatecznie skierowany na badania przez komisję lekarską ZUS,
która orzeczeniem z dnia 10 stycznia 2014 r. uznała, iż nie jest on niezdolny do pracy. Mając na względzie treść art. 107 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych organ rentowy oparł swoje rozstrzygnięcie na orzeczeniu komisji lekarskiej i odmówił odwołującemu prawa do renty z tytułu niezdolności pracy. Wobec wskazanych okoliczności organ rentowy uznał skarżoną decyzję za prawidłową i zgodną z prawem.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. D. ma orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności od dnia 23 sierpnia 2012 r. na czas określony (orzeczenie o stopniu niepełnosprawności k. 108 a.s.).

W dniu 27 sierpnia 2013 r. A. D. złożył do organu rentowego wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy (wniosek o rentę z 27.08.2013 r.
z załącznikami k. 1-9 a.r. tom II).

W toku postępowania wyjaśniającego przed organem rentowym odwołujący został skierowany na badanie do lekarza orzecznika ZUS, który orzeczeniem
z dnia 9 grudnia 2013 r. stwierdził, iż nie jest on niedolny do pracy. W wyniku wniesienia przez odwołującego sprzeciwu od ww. orzeczenia odwołujący został skierowany na badanie do komisji lekarskiej ZUS, która orzeczeniem z 10 stycznia 2014 r. potwierdziła wcześniejsze stwierdzenie lekarza orzecznika i uznała,
że odwołujący nie jest niezdolny do pracy. W oparciu o powyższe orzeczenie Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. wydał w dniu 23 stycznia 2014 r. skarżoną decyzję znak: (...) mocą której odmówił odwołującemu prawa
do renty z tytułu niezdolności do pracy (orzeczenie lekarza orzecznika ZUS
z 09.12.2013 r. k. 31 a.r. tom II, orzeczenie komisji lekarskiej ZUS z 10.01.2014 r. a.r. tom II, skarżona decyzja ZUS z 23.01.2014 r. k. 57 a.r. tom II).

Od powyższej decyzji A. D. wniósł odwołanie, inicjując tym samym niniejsze postępowanie (odwołanie k. 2-3 a.s.).

W toku postępowania, mając na względzie charakter schorzeń odwołującego,
sąd dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów: ortopedy, kardiologa, pneumonologa (k. 7 a.s.), neurochirurga, lekarza medycyny pracy oraz chirurga naczyniowego (k. 154 a.s.) celem ustalenia, czy odwołujący się jest zdolny czy też całkowicie lub częściowo niezdolno do pracy, ze wskazaniem daty powstania tej niezdolności, jak również czy jest to niezdolność trwała czy okresowa, a jeżeli okresowa to na jaki okres, a jeżeli nastąpiła zmiana stanu zdrowia ubezpieczonego to na czym ona polegała.

W opinii z dnia 6 maja 2014 r. biegły sądowy z zakresu kardiologii dr n. med. J. K. wskazał, że podczas pobytu odwołującego na turnusie rehabilitacji leczniczej w C. w lutym 2013 r. rozpoznano u niego chorobę zwyrodnieniową stawów kolanowych, nerwoból międzyżebrowy po stronie prawej, nadciśnienie tętnicze, astmę oskrzelową oraz otyłość. Biegły ustalił również, że odwołujący od 2009 r. znajduje się pod kontrolą z powodu wahań ciśnienia tętniczego. Zwrócił uwagę,
że załączony do akt echokardiogram przedstawiają prawidłową strukturę serca oraz jego czynności, z nieco powiększoną jamą lewego przedsionka. Oprócz tych badań odwołujący nie przedstawił żadnych innych wyników badań pozwalających na ustalenie aktualnego stanu układu krążenia, a podczas badania przedmiotowego
nie zaobserwowano cech typowych dla zaawansowanej choroby ciśnieniowej.
Na tych podstawach biegły uznał odwołującego za zdolnego do pracy z przyczyn kardiologicznych (opinia biegłego kardiologa z 06.05.2014 r. k. 49-51 a.s.).

W opinii z dnia 19 maja 2014 r. biegły sądowy z zakresu pneumonologii
dr. n. med. R. C. rozpoznał u odwołującego astmę oskrzelową bez upośledzenia wentylacji płuc u osoby z przewlekłym zapaleniem górnych dróg oddechowych i refluksem żołądkowo-przełykowym. W swojej opinii biegły zwrócił uwagę, że odwołujący od około 10 lat ma rozpoznaną astmę oskrzelową, na przełomie czerwca i lipca 2004 r. był hospitalizowany w celu diagnostyki kaszlu, co jednak
nie przyczyniło się do jednoznacznego ustalenia pochodzenia dolegliwości (prawdopodobnie psychogenne). Od 2009 r. odwołujący pozostaje pod ambulatoryjną opieką alergologiczną. Badanie klatki piersiowej RTG z marca 2011 r. nie wykazało zmian w płucach. W ocenie biegłego odwołujący nie jest niezdolny do pracy z przyczyn pneumonologicznych, a wymaga jedynie systematycznego przyjmowania leków
i okresowej kontroli specjalistycznej (opinia biegłego pneumonologa z 19.05.2014 r.
k. 56 a.s.).

W opinii z dnia 14 maja 2014 r. biegły sądowy z zakresu ortopedii M. G. rozpoznał u odwołującego zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa bez istotnego upośledzenia sprawności i bez następstw neurologicznych
oraz zmiany chondromalacyjne stawów kolanowych. W ocenie biegłego stwierdzone
u niego schorzenia oraz wyniki przeprowadzonych badań nie pozwalają stwierdzić,
że utracił zdolność do pracy. Rozpoznane u niego zmiany dyskopatyczne kręgosłupa oraz w obrębie stawów nie powodują dysfunkcji w stopniu powodującym niezdolność do pracy, a same zmiany nie upoważniają do orzekania o takiej niezdolności. Ponadto biegły wskazał, że przeprowadzone u odwołującego badanie wykazało wystarczająco dobrą ruchomość kręgosłupa oraz stawów kończyn dolnych z zachowanym, prawidłowym chwytem i wydolnym chodem. Po przedłożeniu przez ubezpieczonego dodatkowych dokumentów biegły w opinii uzupełniającej z dnia 4 listopada 2015 r. podtrzymał swoje stanowisko, przy czym wskazał na konieczność dokonania oceny stanu zdrowia odwołującego przez biegłego lekarza neurochirurga (opinia biegłego ortopedy 14.05.2014 r. k. 48-61 a.s., opinia uzupełniająca z 04.11.2014 r. k. 135 a.s.).

W opinii z dnia 1 lipca 2014 r. biegły sądowy z zakresu neurologii dr B. A. wskazała, że wykonane badania (...) ze stycznia 2013 r. oraz (...)
z 15 grudnia 2013 r. wykazały wielopoziomowe zmiany dyskopatyczne
i zwyrodnieniowe-wytwórcze odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa, przy czym nie stwierdzono ucisku struktur wewnątrzkanałowych, zmian w rdzeniu, aktywnego odczynu zapalnego bądź cech progresji do poprzednich badań. W badaniu neurologicznym przeprowadzonym przez biegłą nie stwierdzono istotnych odchyleń normy. We wnioskach opinii biegła wskazała, że stwierdzone u odwołującego schorzenia wymagają rehabilitacji, lecz ich aktualny (na czas badania) stopień zaawansowania i nasilenia objawów nie powoduje znaczącego trwałego upośledzenia funkcji organizmu i tym samym niezdolności do pracy (opinia biegłej neurolog
z 01.07.2014 r. k. 79 a.s.).

Pismem procesowym z dnia 15 stycznia 2015 r. pełnomocnik odwołującego zakwestionował opinie biegłych ortopedy i neurologa, wskazując, że są one lakoniczne, niekompletne i nie uwzględniają nowo załączonych do akt dokumentów medycznych odwołującego. W związku z powyższym pełnomocnik odwołującego wniósł
o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłych z zakresu ortopedii i neurologii innych
niż dotychczasowi (pismo procesowe strony odwołującej z 15.01.2015 r.
k.176-178 a.s.).

W opinii z dnia 16 stycznia 2014 r. biegły sądowy z zakresu chirurgii naczyniowej dr n. med. J. P. odwołał się do wyników USG+D tętnic szyjnych z dnia 16 października 2014 r. które nie wykazało żadnych zmian anatomicznych w zakresie (...), (...) oraz (...). Niewielkie zmiany miażdżycowe nie powodują zaburzeń hemodynamicznych. Wskazał również na nierówność tętnic kręgowych odwołującego, w szczególności w prawej z nich. W ocenie biegłego stwierdzone u odwołującego odchyły od normy naczyniowej nie wywołują u niego niezdolności do pracy (opinia biegłego z zakresu chirurgii naczyniowej z 16.01.2014 r. k. 170 a.s.).

W opinii łącznej z dnia 25 marca 2015 r. biegły sądowy neurochirurg J. O. po analizie dokumentacji medycznej odwołującego nie znalazł podstaw
do uznania wskazania do leczenia neurochirurgicznego za zasadne. Z kolei biegła sądowa z zakresu medycyny pracy A. S. odwołała się do opinii biegłych neurologa, ortopedy, neurochirurga, kardiologa i pulmonologa oraz wskazanych przez nich wyników badań, stwierdzonych schorzeń i ujawnionych objawów, wskazując, iż nie znajduje podstawy, aby z oceną stanu zdrowia odwołującego wyrażoną przez tych biegłych się nie zgodzić. W ocenie biegłej odwołujący powinien unikać zatrudnienia wymagającego dźwigania, pracy w pozycji wymuszonej, pracy na wysokości czy głębokości, jednakże poza tym nie uznała odwołującego do niezdolnego do pracy (opinia biegłej z zakresu medycyny pracy
z 25.03.2015 r. k. 209 a.s.).

Pismem procesowym z dnia 11 czerwca 2015 r. odwołujący wyraził negatywne stanowisko w stosunku do opinii biegłych lekarzy medycyny pracy i neurochirurga, wskazując, iż zawiera ona wewnętrzne sprzeczności w zakresie dolegających
mu schorzeń, wpływu na możność wykonywania określonych czynności (praca
w pozycji „na kolanach”) oraz wyuczonego przez odwołującego zawodu (posadzkarz) (pismo procesowe odwołującego z 11.06.2016 r. k. 246 a.s.).

Postanowieniem z dnia 22 czerwca 2015 r. Sąd dopuścił dowód z opinii ortopedy i neurologa innych niż M. G. i B. A. celem ustalenia okoliczności jak w postanowieniu z dnia 27 lutego 2014 r. (k. 7 i 249 a.s.).

W dniu 19 maja 2015 r. odwołujący złożył kolejny wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Po rozpatrzeniu ww. wniosku Zakład Ubezpieczeń Społecznych na mocy decyzji z dnia 11 sierpnia 2015 r. znak: (...) przyznał odwołującemu rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1 maja 2015 r.
do 30 czerwca 2016 r. (pismo ZUS z 01.07.2015 r. k. 255 a.s., decyzja ZUS
z 11.08.2015 r. k. 294 a.s.).

Postanowieniem z dnia 28 września 2015 r. Sąd zmodyfikował postanowienie dowodowe z dnia 22 czerwca 2015 r. w ten sposób, że ustalenie okoliczności stanu zdrowia odwołującego miało dotyczyć okresu od sierpnia 2013 r. do 30 kwietnia 2015 r. (k. 297 a.s.).

W opinii z dnia 3 grudnia 2015 r. biegły sądowy z zakresu neurologii
dr n. med. B. Z. wskazał, że na podstawie badania stwierdził
u odwołującego obustronnie dodatnie objawy korzeniowe (...) przy wychyleniu 40 ^{( o)}-50 ^{( o)}, bez niedowładów, zaników mięśniowych i objawów móżdżkowych,
z obecnymi odruchami fizjologicznymi. W odwołaniu do dokumentacji medycznej
oraz wywiadu biegły wskazał, że odwołujący nigdy nie był hospitalizowany z przyczyn neurologicznych i nie przedstawił dokumentacji z leczenia, jednocześnie na turnusach rehabilitacyjnych stwierdzano u niego przewlekłe zespoły bólowe kręgosłupa szyjnego
i lędźwiowego. Badanie (...) kręgosłupa w odcinku lędźwiowym z 25 marca 2015 r. wykazało przepuklinę dyskową L3-L4 uciskającą worek opony twardej i lewej korzenia nerwowego oraz przepuklinę tylno-centralną na poziomie L4-L5 uciskającą worek opony twardej i zwężającą oba otwory kręgowe, poza tym bez zmian ogniskowych. Biegły zwrócił również uwagę, że na podstawie dokumentacji można stwierdzić występowanie u odwołującego zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa,
ale w okresie objętym przedmiotem tezy dowodowej nie stwierdzono u niego ostrej bądź podostrej fazy zapalenia korzeni o obrazie rwy barkowej lub kulszowej. Ostatecznie biegły stwierdził, że nie ma medycznych przesłanek, aby z przyczyn neurologicznych wnioskować, iż badany był niezdolny do pracy od sierpnia 2013 r.
do 31 sierpnia 2015 r. (opinia biegłego neurologa z 03.12.2015 r. k. 336 a.s.).

Biegły sądowy z zakresu ortopedii K. K. w opinii z dnia 1 lutego 2016 r. wskazał na znacznie nasilony charakter dolegliwości bólowych stawów kolanowych od 2010 r. W badaniach kolanowych wykonanych w 2010 r.
u odwołującego stwierdzono zmiany zwyrodnieniowe, bardziej podkreślone w prawym stawie kolanowym. W latach 2011 i 2012 odwołujący przebył zabiegi artroskopowe obu stawów kolanowych, jednakże po tych zabiegach nie nastąpiła poprawa stanu zdrowia, co było przyczyną zalecenia leczeniem przy pomocy izotopów promieniotwórczych – ostatnia dawka w dniu 26 listopada 2013 r. W trakcie badania przez biegłego odwołujący przedstawił badania (...) lewego i prawego stawu barkowego z marca
i maja 2015 r. wskazujące na cechy cieśni podbarkowej, zmiany zwyrodnieniowe stawu barkowo-obojczykowego, płyn w kaletkach podbarkowej i podkurczowej oraz uogólnione, trójprzedziałowe zmiany zwyrodnieniowe bez cech uszkodzeń więzadeł krzyżowych w późniejszych badaniach. Dodatkowo badanie (...) odcinka lędźwiowego kręgosłupa z dnia 25 marca 2015 r. wykazało zmiany zwyrodnieniowe, przepukliny krążków międzykręgowych od L2 do L5 z uciskiem lewego korzenia nerwowego
na poziomie (...). Z kolei w trakcie badania przedmiotowego biegły stwierdził
u odwołującego: chód powolny i niewydolny, żywo bolesne ruchy stawów kolanowych i objawy ich niestabilności przyśrodkowej i przedniej, ograniczenie zakresów ruchomości stawów biodrowych: zgięcie do 120 ^o, rotacja wewnętrzna 10 ^o, zewnętrzna 30 ^o, ruchy bolesne, ograniczenie zakresów ruchomości prawego stawu barkowego: odwodzenie i zgięcie do 120 ^o, ruchy bolesne, bolesność uciskowa wyrostków kolczystych kręgów od L2 do S1. Podsumowując, biegły stwierdził, że odwołujący jest osobą z utrwaloną znacznie dysfunkcją układu ruchu, której towarzyszą znaczne dolegliwości bólowe, co powoduje upośledzenie sprawności i wydolności kończyn górnych. Odwołujący wymaga systematycznego leczenia rehabilitacyjnego
i farmakologicznego, a trwała poprawa stanu zdrowia jest wątpliwa. W ocenie biegłego zmiany zwyrodnieniowe stawów kolanowych, biodrowych i barkowych o tak dużym nasileniu powstawały przez długi okres, a już w 2010 r. bóle w stawach kolanowych miały duże nasilenie. Zastosowane leczenie nie przyniosło większych skutków. Zdaniem biegłego odwołujący od sierpnia 2013 r. do chwili obecnej nie może pracować w żadnym z wcześniej wykonywanych zawodów i nie może wykonywać innych prac wymagających sprawności kończyn dolnych i górnych – długotrwałego chodzenia
i stania, przenoszenia ciężarów, chodzenia po schodach, prac na wysokości (opinia biegłego ortopedy z 01.02.2016 r. k. 377 a.s., opinia uzupełniająca z 24.05.2016 r.
k. 412 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dowodów
z dokumentów, przede wszystkim dokumentacji medycznej odwołującego przedłożonej w toku postępowania oraz załączonej do akt organu rentowego, jak również
akt rentowych, a ponadto w oparciu o dowody z opinii biegłych specjalistów: kardiologa, pneumonologa, ortopedy, neurologa, neurochirurga, lekarza medycyny pracy i chirurga naczyniowego, oraz ponownie ortopedy i neurologa.

Dowody z dokumentów obejmowały przede wszystkim dokumentację medyczną odwołującego, stanowiącą wykaz dolegających mu schorzeń oraz historię ich leczenia, co miało szczególną wartość dla biegłych sądowych powołanych w sprawie
przy sporządzaniu przez nich opinii W kontekście niniejszej sprawy charakter informacji płynących z zebranych dokumentów dotyczących zdrowia ubezpieczonego przesądziła o ich walorze dowodowym, a ponieważ strony nie kwestionowały ich wartości, Sąd uznał je za wartościowy dowód w sprawie i oparł na nich swoje rozstrzygnięcie.

Dowody z opinii biegłych zostały co do zasady ocenione przez Sąd
jako wartościowe, choć nie bez zastrzeżeń. Sąd nie podzielił wniosków opinii biegłych z zakresu medycyny pracy oraz neurochirurgii. Zarzuty odwołującego podniesione wobec opinii biegłej z zakresu medycyny pracy w piśmie procesowym z 11 czerwca 2015 r., choć ogólne, były w ocenie Sądu zasadne o tyle, że biegła stwierdzając,
że odwołujący „powinien unikać zatrudnienia wymagającego dźwigania, pracy
w pozycji wymuszonej, zwłaszcza na kolanach” nie wzięła pod uwagę charakteru ostatnio wykonywanego przez odwołującego zawodu posadzkarza, który niewątpliwie
z tak określoną, wymuszoną pozycją ciała jest związany. Co do opinii biegłego
z zakresu neurochirurga, to biegły w istocie nie przedstawił swojego stanowiska
w sprawie, ograniczając się właściwie do stwierdzenia „braku wskazań do leczenia neurochirurgicznego”. Z tych też względów w ocenie Sądu brak podstaw do uznania powyższych opinii za wartościowy dowód na podstawie którego byłaby możliwa ocena stanu zdrowia odwołującego zgodna z rzeczywistością, a tym samym rozstrzyganie
o jego zdolności bądź niezdolności do pracy.

Sąd nie miał natomiast zastrzeżeń co do opinii biegłych kardiologa, pneumonologa, ani chirurga naczyniowego. Biegli ci sporządzili swoje opinii
i sformułowali wnioski w oparciu o dostępną dokumentację medyczną oraz przeprowadzone badania przedmiotowe i nie stwierdzili, aby stan zdrowia odwołującego wywoływał u niego niezdolność do pracy. Strony nie przedstawiły wobec rzeczonych opinii żadnych zastrzeżeń mogących skutkować pozbawieniem ich wartości dowodowej, a ponadto Sąd miał na uwadze, iż schorzenia stanowiące przedmiot analizy biegłych nie stanowiły głównych problemów zdrowotnych, na które odwołujący się uskarża.

Za wiodące w sprawie Sąd uznał opinie biegłych neurologa B. Z. oraz ortopedy K. K., gdyż zostały one wydane
w oparciu o uzupełniony materiał dowodowy w postaci dodatkowej dokumentacji medycznej odwołującego obejmującej przede wszystkim badania (...) kręgosłupa, bioder, stawów kolanowych oraz obręczy barkowej odwołującego z przełomu lat 2013-2015. Uzupełniony w powyższym zakresie materiał dowodowy pozwolił na rzetelne
i kompleksowe odniesienie się przez biegłych do doskwierających odwołującemu schorzeń kończyn i kręgosłupa. Biegli ci dokonali analizy stanu zdrowia ubezpieczonego stosownie do swoich specjalności, w sposób jasny i precyzyjny przedstawili swoje wnioski, a ich opinie były pełne i nie zawierały sprzeczności
ani braków które skutkowałyby pozbawieniem ich mocy dowodowej. Zwłaszcza biegły ortopeda K. K. odniósł się szczegółowo do zastrzeżeń podniesionych przez organ rentowy w piśmie procesowym z dnia 31 marca 2016 r. (k. 392-393 a.s.).
Istota wspomnianych zastrzeżeń organu rentowego koncentrowała się wokół stwierdzenia, że biegli ortopeda i neurolog poprzednio wydający opinie w niniejszej sprawie – tj. biegli M. G. oraz B. A. – nie ocenili stanu zdrowia odwołującego jako uzasadniającego stwierdzenie jego niezdolności do pracy. Zaznaczyć jednak należy, że zarówno biegły B. Z. (który nie znalazł podstaw do uznania odwołującego za niezdolnego do pracy w okresie od sierpnia
2013 r. do grudnia 2015 r.), jak i biegły K. K. (który uznał odwołującego za niezdolnego do pracy w ww. okresie i którego opinii zastrzeżenia organu rentowego dotyczyły) uwzględnili w swoich stanowiskach uzupełnioną dokumentację medyczną odwołującego, która nie była dostępna biegłym ortopedzie i neurolog przy sporządzaniu opinii wcześniejszych. Stąd też zastrzeżenia organu rentowego były w ocenie Sądu niezasadne, tym bardziej, że opinia uzupełniająca biegłego ortopedy K. K. z dnia 24 maja 2016 r. została sporządzona w sposób fachowy, a biegły zwięźle przedstawił motywy i uzasadnienie przyjętego stanowiska, co ostatecznie prowadziło
do stwierdzenia przez organ rentowy, iż do opinii biegłego uwag nie wnosi (k. 420-421 a.s.).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie A. D. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w W. z dnia 23 stycznia 2014 r.
znak: (...) było zasadne i zasługiwało na uwzględnienie, co spowodowało stosowną zmianę zaskarżonej decyzji.

Spór w niniejszej sprawie dotyczył ustalenia prawa odwołującego A. D. do świadczenia w postaci renty z tytułu niezdolności do pracy. Organ rentowy powołując się na art. 107 z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. 1998 Nr 162 poz. 1118 – dalej również jako ustawa emerytalna) oparł skarżoną decyzję o orzeczenie Komisji Lekarskiej z dnia 10 stycznia 2014 r., która uznała odwołującego za zdolnego do pracy. Ze stanowiskiem organu rentowego nie zgodził się odwołujący, który w treści odwołania podnosił okoliczności w postaci licznych schorzeń na które cierpi i które w jego ocenie uniemożliwiają mu wykonywanie pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami.

W pierwszej kolejności Sąd wskazuje, że w myśl art. 57 ust. 1 ustawy emerytalnej renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1.  jest niezdolny do pracy,

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3.  niezdolność do pracy powstała w okresach składkowych wymienionych
w ustawie albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

W treści wskazanej powyżej regulacji zostały określone warunki konieczne
do powstania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Warunki te muszą być spełnione łącznie.

Niezdolność do pracy jest kategorią ubezpieczenia społecznego łączącą się
z całkowitą lub częściową utratą zdolności do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu bez rokowania jej odzyskania po przekwalifikowaniu
(art. 12 ustawy emerytalnej). Przy ocenie stopnia i trwałości tej niezdolności
oraz rokowania, co do jej odzyskania uwzględnia się zarówno stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, jak i możliwość wykonywania pracy dotychczasowej
lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia,
wiek i predyspozycje psychofizyczne ubezpieczonego (art. 13 ust. 1 ustawy emerytalnej) (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 28 stycznia 2004 roku, II UK 222/03). Prawo do świadczenia rentowego z tytułu niezdolności do pracy przysługuje zatem
w wypadku wypełnienia wszystkich przesłanek z art. 57 pkt. 1 ustawy emerytalnej.

Przepis art. 12 powołanej wyżej ustawy rozróżnia dwa stopnie niezdolności do pracy - całkowitą i częściową. Zgodnie z ust. 3 w/w przepisu częściowo niezdolną
do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej
z poziomem posiadanych kwalifikacji. Z kolei całkowita niezdolność do pracy polega na utracie zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Przesłanka niezdolności
do jakiejkolwiek pracy odnosi się do każdego zatrudnienia w innych warunkach
niż specjalnie stworzone na stanowiskach pracy odpowiednio przystosowanych
do stopnia i charakteru naruszenia sprawności organizmu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 2000 roku, II UKN 134/00 i z dnia 7 września 1979 r.,
II URN 111/79).

Istotą sporu w niniejszym postępowaniu było ustalenie, czy stan zdrowia A. D. uzasadniał stwierdzenie, że ubezpieczony jest niezdolny do pracy. Zaznaczenia wymaga, że w toku niniejszego postępowania odwołujący złożył
do organu rentowego ponowny wniosek o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, co skutkowało wydaniem przez ten organ decyzji
z dnia 11 sierpnia 2015 r. przyznającej odwołującemu wnioskowane świadczenie
z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1 maja 2015 r. do 30 czerwca 2016 r.
Stąd też, mając na względzie datę złożenia przez odwołującego wniosku poprzedzającego wydanie przez organ rentowy skarżonej w niniejszym postępowaniu decyzji oraz stwierdzony przez organ rentowy decyzją z dnia 11 sierpnia 2015 r. okres częściowej niezdolności do pracy należało uznać, iż przedmiotem badania w niniejszym postępowaniu było ustalenie, czy niezdolność do pracy odwołującego istniała w okresie pomiędzy miesiącem w którym złożono wniosek o przyznanie świadczenia a datą,
od której stwierdzono niezdolność do pracy kolejną decyzją organu rentowego wydaną w sprawie, tj. w okresie od sierpnia 2013 r. do kwietnia 2015 r.

Realizacja powyższego wymagała zasięgnięcia przez sąd informacji specjalnych
z zakresu medycyny, wobec czego w toku postępowania Sąd dopuścił dowody z licznej dokumentacji medycznej odwołującego oraz dowody z opinii biegłych o specjalności zgodnej z charakterem schorzeń, na istnienie których odwołujący się uskarżał. Przeprowadzone przez Sąd postępowanie dowodowe w tym zakresie potwierdziło twierdzenia odwołującego zakresie wpływu tych schorzeń na jego zdolność do pracy jedynie w zakresie częściowym, choć istotnym z perspektywy zdolności do pracy.
Jak wynika z opinii biegłych sporządzonych na rzecz niniejszej sprawy, badania przeprowadzone na odwołującym – w szczególności badania przy pomocy tomografu komputerowego oraz rezonansu magnetycznego – od 2010 r. wykazują zmiany zwyrodnieniowe stawów kolanowych. Z tej też przyczyny odwołujący był poddawany zabiegom artroskopii w latach 2011 i 2012, a także leczeniu przy zastosowaniu izotopów promieniotwórczych w 2013 r., co jednak nie przyniosło pożądanych efektów w zakresie poprawy zdrowia. Zmiany zwyrodnieniowe narządów ruchu odwołującego zostały również stwierdzone w obrębie stawów biodrowych, barkowych oraz w zakresie odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa, co potwierdzają liczne wyniki badań KT, USG i (...) wykonanych na przełomie lat 2010-2015. Stany te ulegają rozwojowi,
co wpływa na pogorszenie zdrowia odwołującego – zmianom zwyrodnieniowym towarzyszy postępujące ograniczenie ruchomości oraz zespoły bólowe z różnym nasileniem. Z tych też przyczyn odwołujący od 2010 r. dwukrotnie przybywał
na leczeniu sanatoryjnym, systematycznie korzysta z leczenia rehabilitacyjnego
i środków przeciwbólowych, a ponadto pozostaje pod opieką (...)
w Szpitalu (...). Zgodnie z opinią biegłego ortopedy K. K., uznanej za wiodącą w sprawie, mimo stosowania wobec odwołującego kompleksowego leczenia prognozy co do odzyskania przez niego zdrowia są wątpliwe, a występujące dysfunkcje narządów ruchu mają charakter utrwalony, co skutkuje trudnościami w ich leczeniu i rehabilitacji.

W ocenie Sądu przedstawiony wyżej stopień zaawansowania schorzeń ortopedycznych odwołującego, towarzyszące mu objawy oraz próby ich leczenia, rehabilitacji oraz przeciwdziałaniu ich rozwojowi powodował w okresie od sierpnia 2013 r. do kwietnia 2015 r. naruszenie sprawności organizmu w stopniu uzasadniającym stwierdzenie, że w powyższym okresie odwołujący nie był zdolny
do wykonywania pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami. Stwierdzony
u odwołującego zespół bólowy oraz ograniczenia ruchomości, na co wskazywali biegli ortopedzi czy też biegła z zakresu medycyny prac, stanowią bowiem przeciwskazanie do wykonywania do pracy ciężkiej, wymagającej dźwigania, przenoszenia
i podnoszenia, a także pracy na głębokości i wysokości oraz pracy w pozycji wymuszonej. Taka ocena prowadzi do wniosku, że doskwierające odwołującemu schorzenia ortopedyczne w sposób rzeczywisty ograniczają jego sprawność ruchową,
a w efekcie zdolność do wykonywania pracy. Jak bowiem wynika z akt sprawy, odwołujący w głównej mierze posiada kwalifikacje jako operator sprzętu specjalistycznego, takiego jak koparki i ładowarki, gdyż zawód ten był przez niego wykonywany od początku lat 90. Na podstawie doświadczenia życiowego można
w sposób jednoznaczny stwierdzić, że praca ta niewątpliwie wiąże się z przebywaniem przez długi czas w pozycji siedzącej, a więc wymuszonej, a ponadto wymaga dużej swobody ruchów ze względu na konieczność obsługi urządzeń sterujących tego rodzaju sprzęt. Niewątpliwie również należy stwierdzić, że skuteczność obsługi urządzeń specjalistycznych jest uzależniona od precyzji wykonywanych ruchów,
które przekładają się na ruch elementów obsługiwanych urządzeń. Zdaniem Sądu opinie biegłych sporządzone na rzecz niniejszej sprawy dają uzasadnione podstawy
do stwierdzenia, że odwołujący, jako osoba o ograniczonym polu ruchomości kończyn
i niemogąca przebywać w jednostajnej, wymuszonej pozycji przez dłuższy czas nie może wykonywać opisanych wyżej czynności w sposób swobodny i pełny.
Trudno bowiem oczekiwać, aby odwołujący, jako osoba w wieku 54 lat, cierpiąca
na istotne dolegliwości bólowe i ograniczające ruch kręgosłupa, kolan, barków i bioder, systematycznie zażywająca leki i poddająca się zabiegom rehabilitacyjnym była
w stanie wykonywać dotychczasowy zawód, nawet jeśli polega on na wykonywaniu wyspecjalizowanej pracy fizycznej. W ocenie Sądu samo poczucie dyskomfortu związane z zespołem bólowym oraz ograniczenia ruchomości i możności przebywania w pozycji wymuszonej stawiają pod znakiem zapytania szybkość i efektywność pracy odwołującego w dotychczas wykonywanym zawodzie. Jednocześnie należy podkreślić, że stan zdrowia odwołującego nie eliminuje go całkowicie z rynku pracy, brak bowiem przeciwskazań do wykonywania pracy w odmienny niż wskazany wyżej sposób.
Z opinii biegłych wynika również, że stan zdrowia odwołującego nie stanowi przeciwskazań do wykonywania pracy lekkiej, niezwiązanej z wysiłkiem
i niewymagającej przebywania w pozycjach wymuszonych. Stąd też należało wysnuć wniosek, zgodnie z którym ubezpieczony jest istotnie ograniczony w wykonywaniu pracy zgodnej z jego kwalifikacjami, co pozwala przyjąć, że jest częściowo niezdolny do pracy.

Ustalając termin powstania niezdolności do pracy ubezpieczonego Sąd oparł się na regulacji art. 129 ustawy o emeryturach i rentach, zgodnie z którym świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.
W tym kontekście Sąd miał na względzie stanowisko biegłego K. K., który wskazał na przewlekły i postępujący charakter schorzeń ortopedycznych odwołującego oraz ustalił ich istnienie w stopniu zaawansowania uzasadniającym stwierdzenie częściowej niezdolności do pracy od sierpnia 2013 r. Sąd wziął również pod uwagę organ rentowy na mocy decyzji z dnia 11 sierpnia 2015 r. przyznał odwołującemu świadczenie rentowe od dnia 1 maja 2015 r. Z tych też przyczyn
Sąd uznał za zasadne stwierdzenie, że częściowa niezdolność do pracy odwołującego trwa od momentu pierwotnego wniesienia przez odwołującego wniosku o przyznanie świadczenia rentowego tj. od 1 sierpnia 2013 r. do dnia poprzedzającego stwierdzenie przez organ rentowy niezdolności do pracy na mocy decyzji z 11 sierpnia 2015 r.,
tj. do 30 kwietnia 2015 r.

Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. uwzględnił odwołanie A. D. od decyzji organu rentowego z dnia 23 stycznia 2014 r. znak: (...) i orzekając co do istoty zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał mu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 sierpnia 2013 r. do 30 kwietnia 2015 r., o czym orzekł w punkcie 1 sentencji wyroku.

W punkcie 2 i 3 sentencji wyroku Sąd orzekł o kosztach zastępstwa procesowego na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Koszty zastępstwa procesowego zostały ustalone
na podstawie § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego
z urzędu (Dz. U. z 2013 r. poz. 490).