Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 marca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział IV Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: S S O Tomasz Jaskłowski

Protokolant: sekretarz sądowy Anna Kowalska

Po rozpoznaniu w dniu 19 marca 2014 r. w W a r s z a w i e

Przy udziale -

sprawy z powództwa A. M., M. M.

przeciwko Przedsiębiorstwu Państwowemu (...) w W.

o ustalenie

I.  powództwo oddala;

II.  zasądza od A. M. i M. M. solidarnie na rzecz Przedsiębiorstwa Państwowego (...) w W. 7 200 zł (siedem tysięcy dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

III.  nieuiszczone koszty sądowe przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.

I V C 1126/11

UZASADNIENIE

Powodowie A. M. i M. M. wnieśli o ustalenie w trybie art. 189 k.p.c. obowiązku pozwanego do:

1.  poniesienia kosztów modyfikacji zatwierdzonego projektu budowlanego domu wielorodzinnego, który ma powstać na działce o nr ew. (...) położonej przy ul. (...) w J., gminie P., w kwocie żądanej przez architektów bądź inżynierów budowlanych,

2.  wypłaty powodom odszkodowania z tytułu spadku wartości użytkowej i handlowej nieruchomości, jak też zwiększenia kosztów budowlanych związanych z zabezpieczeniem domu przed hałasem oraz przed skutkami ewentualnej awarii samolotu według aktualnych w dacie orzeczenia cen rynkowych;

3.  wypłaty zadośćuczynienia z tytułu trwałego naruszania dóbr osobistych właścicieli – użytkowników działki i zaprojektowanego budynku – w wyniku naruszania ich praw do odpoczynku, snu i zdrowia przez emitowanie nadmiernego hałasu w ciągu całej doby (k.158-162).

Pozwany Przedsiębiorstwo Państwowe (...) w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości (k. 128-137).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny.

Powodowie A. M. i M. M. są na zasadach wspólności ustawowej właścicielami działki budowlanej o nr ew. (...) położonej przy ul. (...) w J., gminie P. (zawiadomienie - k. 6).

Zgodnie z Rozporządzeniem Nr 50 Wojewody (...) z dnia 7 sierpnia 2007 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W. (Dz. U. Nr 156, poz. 4276) oraz uchwały Nr 76/11 Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 r. w sprawie obszaru ograniczonego użytkowania dla tego (...) przedmiotowa działka w całości znajduje się w obszarze ograniczonego użytkowania, ze względu na natężenie hałasu przekraczające pułap określony w art. 3 ust. 5 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 129, poz. 902 z późn. zm.).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 189 k.p.c. powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.

Interes prawny powoda jest przesłanką materialnoprawną powództwa o ustalenie. Musi on istnieć obiektywnie, aby uzasadniać żądanie ustalenia istnienia stosunku prawnego. Istnienie tego interesu jest kwestionowane w tej sytuacji gdy równocześnie występuje obok, także inna forma ochrony praw powoda. Powszechnie przyjmuje się, że możliwość wytoczenia powództwa o zasądzenie wyklucza istnienie interesu prawnego po stronie powoda w wytoczeniu powództwa o ustalenie naruszonego prawa czy stosunku prawnego (np. vide wyrok S.N. z dnia 15 lipca 1995 r. I PZP 56/94,OSNAPUS z 1995 roku, nr 24, poz. 299).

Powodowie wytaczając powództwo w niniejszej sprawie oparli swoje żądania przede wszystkim o art. 129 ust. 1 i 2 ustawy Prawo ochrony środowiska, ale również o art. 435 k.c.

Zgodnie z art. 129 ust. 1 i 2 ustawy Prawo ochrony środowiska jeżeli w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości korzystanie z niej lub z jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe lub istotnie ograniczone, właściciel nieruchomości może żądać wykupienia nieruchomości lub jej części. W związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę; szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości.

W myśl art. 435 § 1 i 2 k.c. prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności. Przepis powyższy stosuje się odpowiednio do przedsiębiorstw lub zakładów wytwarzających środki wybuchowe albo posługujących się takimi środkami.

Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że roszczenia z nich wynikające mają charakter roszczeń o zasądzenie. Powyższe zdaniem Sądu przesądza o braku interesu prawnego w wytoczeniu powództwa o ustalenie. Skoro bowiem powodom przysługuje powództwo o zasądzenie, to wyklucza ono powództwo o ustalenie. Ustalenie stosunku prawnego lub prawa może nastąpić tylko wtedy, gdy twierdzony stosunek prawny rzeczywiście istnieje (vide wyrok SN z dnia 1 kwietnia 2004 r. II CK 125/03, lex 484673). Z tych też względów Sąd stwierdzając brak interesu prawnego po stronie powodów w wytoczeniu powództwa o ustalenie, orzekł o jego oddaleniu.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. i 100 ustawy o kosztach sadowych w sprawach cywilnych.

Na koszty procesu składają się: wynagrodzenie radcy prawnego reprezentującego pozwanego w wysokości 7 200 zł oraz opłata od pozwu w wysokości 29 250 zł, która nie została przez powodów uiszczona.

Z uwagi na to, że powodowie pobierają świadczenia emerytalne, Sąd uznał, że ze względu na sytuację materialną, nie są oni w stanie ponieść kosztów procesu w całości bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny i z tego powodu orzekł w oparciu o treść art. 100 ustawy o kosztach sadowych w sprawach cywilnych.

Sąd nie znalazł natomiast podstaw, w oparciu o treść art. 102 k.p.c., do nie obciążania Powodów obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz Pozwanego. Za zastosowaniem art. 102 k.p.c. nie może bowiem przemawiać sama sytuacja materialna Powodów. Wytaczając bowiem sprawę przed sadem Powodowie powinni liczyć się z możliwością przegranej i obowiązkiem zapłaty kosztów procesu na rzecz przeciwnika.