Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 października 2016 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Marzena Głuchowska

Protokolant Anna Werner-Dudek

po rozpoznaniu w dniu 14 października 2016 r. w Kaliszu

odwołania H. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. (1)

z dnia 15 października 2015 r. Nr (...)Znak (...)

w sprawie H. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. (1)

o ustalenie ubezpieczenia

Zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. (1)z dnia 15 października 2015 r. Nr (...)w ten sposób, że ustala, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, co do odwołującej H. M.z tytułu zatrudnienia u płatnika składek (...) (...) na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, od dnia 1 czerwca 2015 r. stanowi kwota 1750 złotych.

UZASADNIENIE

Decyzją nr (...)z dnia 15.10.2015 r. znak (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. (1)stwierdził, iż odwołująca H. M.podlega od dnia 01.06.2015 r. do nadal ubezpieczeniu społecznemu pracowników z tytułu zatrudnienia u płatnika (...)w O. (2)w wymiarze ½ etatu od podstawy wymiaru – minimalnego wynagrodzenia 875,00 zł.

Od powyższej decyzji odwołanie złożyła H. M., domagając się jej zmiany i ustalenia, iż w okresie od dnia 01.06.2015 r. do nadal podlegała ubezpieczeniu pracowniczemu z tytułu zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy od podstawy wymiaru 1750,00 zł.

Sąd jako stronę traktował także A. Ł..

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołująca H. M. (z domu C.) liczy 25 lat. Posiada wykształcenie średnie. Ukończyła Medyczne Studium Zawodowe. Po ukończeniu tej szkoły odwołująca ma kwalifikacje: technik usług kosmetycznych. Odwołująca od października 2013 r. do grudnia 2013 r. pracowała w studiu kosmetycznym, potem odbywała staż od 27.01.2014 r. u A. Ł..

Od dnia 27.07.2014 r. odwołująca została zatrudniona w (...) na czas określony do dnia 27.07.2015 r. w wymiarze czasu pracy ½, za wynagrodzeniem 840,00 zł brutto, a od stycznia 2015 r. - 875,00 zł brutto w charakterze kosmetyczki. Odwołująca wykonywała pracę jako kosmetyczka w godzinach od 10-tej do 14-tej.

(dowód: zeznania odwołującej, umowa o pracę)

A. Ł.prowadzi działalność gospodarczą od 2011 r. Działalność polega na prowadzeniu salonu kosmetycznego. Prowadzona jest pod firmą (...). A. Ł.z zawodu jest kosmetyczką i wykonuje osobiście usługi kosmetyczne. W salonie zatrudnia także zawsze jedną osobę na podstawie umowy o pracę oraz zawiera także umowy zlecenia na świadczenia usług kosmetycznych. Na początku działalności A. Ł.przez około 3 lata prowadziła także usługi fryzjerskie. Pracę wykonywał fryzjer zatrudniony przez A. Ł.. Następnie A. Ł.zrezygnowała z usług fryzjerskich i rozwiązała umowę z osobą wykonującą tę pracę. A. Ł.zatrudniała jako kosmetyczkę G. P.początkowo w wymiarze ¼ etatu, potem w pełnym wymiarze czasu pracy. G. P.po około 2 latach pracy zaczęła korzystać ze zwolnień lekarskich, urodziła dziecko, korzystała z urlopu macierzyńskiego, następnie wróciła na krótko do pracy, potem stwierdziła, iż do pracy jednak nie wróci. Było to w maju 2015 r. W 2014 r., gdy G. P.zaczęła korzystać ze zwolnień lekarskich, w salonie pracowała na stażu odwołująca i wykonywała usługi A. Ł.. W czerwcu 2014 r. zaczęła także wykonywać w salonie pracę M. Z.na podstawie umowy zlecenia. M. Z.wykonywała pracę w sierpnia 2016 r. Potem rozpoczęła pracę na podstawie umowy o pracę w innym salonie kosmetycznym.

A. Ł. z tytułu działalności osiągała przychody w 2014 r. – 83385,90 zł – dochód- 30298,54 zł, w 2015 r. – przychód- 58536,00 zł – strata- 15035,88 zł. Miesięczna wartość sprzedaży w okresie od kwietnia do sierpnia 2015 r. wynosiła wielkości od 3200 zł do 4000 zł.

(dowód: zeznania A. Ł., zeznania świadka M. Z., dokumenty podatkowe.)

Z datą 31.05.2015 r. ze skutkiem od dnia 01.06.2015 r. odwołująca i A. Ł. sporządziły aneks do umowy o pracę, zwiększając wymiar czasu pracy do pełnego i wynagrodzenie do kwoty 1750,00 zł brutto.

Z datą rozpoczęcia pracy od 28.07.2015 r. sporządzona została kolejna umowa z odwołującą o pracę z odwołującą na czas określony od 28.07.2015 r. do 31.07.2018 r. w pełnym wymiarze czasu za wynagrodzeniem 1750,00 zł. Na tej umowie odwołująca podpisała się dnia 01.06.2015 r.

W maju 2015 r. w salonie pracowały: A. Ł., odwołująca i na podstawie umowy zlecenia M. Z.. W okresie od kwietnia – maja do października każdego roku w salonie kosmetycznym jest zwiększone zapotrzebowanie na usługi. Od czerwca 2015 r. odwołująca wykonywała w salonie kosmetycznym pracę w pełnym wymiarze czasu pracy od godziny 10-tej do 18-tej.

(dowód: umowa o pracę, aneks do umowy)

Odwołująca z tytułu ciąży pozostawała pod opieką lekarza J. C.. Ciążę stwierdzono w dniu 22.06.2015 r. – 8 tydzień. Od dnia 05.08.2015 r. stwierdzono u odwołującej niezdolność do pracy. Odwołująca korzystała ze zwolnień lekarskich w związku z przebiegiem ciąży.

Dziecko urodziło się dnia (...)

(dowód: karta ciąży)

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art. 6 i 11 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121.) obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu podlegają pracownicy.

W myśl art. 8 ust. 1 cyt. ustawy za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy.

Zgodnie z art. 22 kodeksu pracy, aby można mówić o stosunku pracy określona osoba musi zobowiązać się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca w zamian za pracę zobowiązuje się świadczyć na rzecz pracownika wynagrodzenie. Wskazane wyżej ustalenia faktyczne pozwoliły na przyjęcie, że odwołująca pozostawała u A. L. w stosunku pracy.

ZUS ma prawo ocenić sporządzoną umowę o pracę i uznać ją za pozorną lub niezgodną z prawem w całości lub w części, co ma skutki dla ubezpieczonego w zakresie istnienia podstawy ubezpieczenia (por. Wyrok SN, sygn. akt III UK 200/04, opublikowany w Rzeczpospolitej 2005r., Nr 50, str. C-1). Podzielając ten pogląd dodać należy, iż rzeczą przedsiębiorcy jest zatrudnianie pracowników dla realizacji celów gospodarczych z tą działalnością związanych, lecz okoliczności te nie są obojętne dla organu rentowego, gdy ciężar utrzymania ubezpieczonego przerzucany jest na fundusze publiczne. Podobnie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25.01.2005 r. II UKN 141/04 (OSNC 2005 Nr.15 /235).

W wyroku z dnia 09.08.2005 r. w sprawie III UK 89/05 Sąd Najwyższy stwierdził, iż ustalenie w umowie o pracę rażąco wysokiego wynagrodzenia za pracę, może być w konkretnych okolicznościach uznane za nieważne jako dokonane z naruszeniem zasad współżycia społecznego, polegającym na świadomym osiągnięciu nieuzasadnionych korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych uczestników tego systemu (art. 58 p 3 kc w związku z art. 300 KP).

W wyroku z dnia 19.05.2009 r. IIIUK 7/09 Sąd Najwyższy stwierdził, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych może kwestionować wysokość wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek jeżeli okoliczności sprawy wskazują, że zostało wypłacone na podstawie umowy sprzecznej z prawem, zasadami współżycia społecznego lub zmierzającej do obejścia prawa.

W prawie pracy obowiązuje zasada swobodnego kształtowania umów, lecz wolność ta realizuje się tylko w takim zakresie w jakim przewiduje to obowiązujące prawo. Autonomia stron umowy w kształtowaniu jej postanowień podlega ochronie jedynie w ramach wartości uznawanych i realizowanych przez system prawa, a strony obowiązuje nie tylko respektowanie własnego interesu jednostkowego lecz także wzgląd na interes publiczny. Najpełniej wyraża to art. 353 ¹ KC, który ma odpowiednie zastosowanie w stosunku pracy. Odpowiednie zaś stosowanie art. 58 KC pozwala na uściślenie, że postanowienia umowy sprzeczne z ustawą albo mające na celu jej obejście są nieważne, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, a sprzeczne z zasadami współżycia społecznego – nieważne bezwzględnie. Ocena wysokości wynagrodzenia umówionego przez strony powstaje także na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych, gdyż do ustalenia wysokości składek na ubezpieczenie społeczne znaczenie ma nie tylko fakt dokonania wypłaty wynagrodzenia w określonej wysokości. Umowa o pracę wywołuje skutki także pośrednie, w tym kwestii wysokości składki. W konsekwencji prowadzi do uzyskania odpowiednich świadczeń. Są to skutki doniosłe zarówno dla ubezpieczonego jak i dla interesu publicznego. Należy zatem uznać, że ocena postanowień umownych może i powinna być dokonana z punkt widzenia ubezpieczeń społecznych. W związku z tym nadmiernemu uprzywilejowaniu płacowemu pracownika w prawie ubezpieczeń społecznych – w okolicznościach każdego wypadku – można przypisać zamiar nadużycia świadczeń przysługujących z ubezpieczenia. Alimentacyjny charakter tych świadczeń oraz zasada solidaryzmu wymagają, żeby płaca stanowiąca podstawę wymiaru składki nie była ustalana ponad granicę płacy słusznej, sprawiedliwej i żeby rażąco nie przewyższała wkładu pracy, w konsekwencji, żeby składka nie przekładała się na świadczenie w kwocie nienależnej (uchwała Sądu najwyższego z dnia 27.04.2005 r. sygn. II UZP 2/05 – OSNP 2005/21/338).

W niniejszej sprawie stwierdzić należy, iż wynagrodzenie odwołującej od 01.06.2015 r. wzrosło do wynagrodzenia minimalnego z uwagi na zmianę wymiaru czasu pracy z połowy na pełny wymiar. Postępowanie dowodowe wykazała, iż odwołująca od dnia 01.06.2015 r. faktycznie wykonywała pracę w pełnym wymiarze czasu pracy.

Stąd odwołanie jako zasadne podlegało uwzględnieniu co do istnienia stosunku pracy w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem minimalnym jako podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.

Sąd orzekł w myśl art. 477 ¹⁴§ 2 kpc.