Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 listopada 2016r.

Sąd Rejonowy Gdańsk-Południe w Gdańsku w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: SSR Anna Jachniewicz

Protokolant: Katarzyna Tymińska

pod nieobecność Prokuratora

po rozpoznaniu w dniach 12 maja 2016r., 22 listopada 2016r. . na rozprawie sprawy:

M. Z. (1), syna A. i J. z domu G., urodzonego w dniu (...) w G.

oskarżonego o to, że:

w dniu 30 października 2014r. w G. na ul. (...) prowadził samochód marki S. (...) nr rej. (...) znajdując się pod wpływem środka odurzającego z grupy kannaboidów oraz metaamfetaminy i/lub jej analogów, które to substancje oddziaływały na jego ośrodkowy układ nerwowy wywołując zaburzenia psychotyczne podobne do tych, jakie wywołuje alkohol etylowy w stężeniu powyżej 0,5 ‰ , tj. o czyn z art. 178 a § 1 k.k.

1.  Oskarżonego M. Z. (1) uznaje za winnego popełnienia przestępstwa zarzucanego mu aktem oskarżenia i za to, przy zastosowaniu art. 4 § 1 k.k. na podstawie art. 178 a § 1 k.k. w zw. z art. 33 § 1 i 3 k.k. wymierza mu karę grzywny w wymiarze 200 (dwieście) stawek dziennych po 15 (piętnaście) złotych każda stawka;

2.  Na mocy art. 42 § 2 k.k. w zw. z art. 43 § 1 i 3 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. orzeka wobec oskarżonego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 (trzech) lat, nakładając na oskarżonego obowiązek zwrotu prawa jazdy wystawcy;

3.  Na mocy art. 49 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. nakłada na oskarżonego obowiązek zapłaty świadczenia pieniężnego w kwocie 1000 (tysiąc) złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej

4.  Na mocy art. 626 § 1 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k. obciąża oskarżonego kosztami postępowania w sprawie w kwocie 5751,28 zł (pięć tysięcy siedemset pięćdziesiąt jeden złotych 29/100), w tym 300 (trzysta) złotych tytułem opłaty.

Sygnatura akt II K 806/15

UZASADNIENIE

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. G. oraz I. S. - funkcjonariusze Biura Spraw Wewnętrznych Komendy Głównej Policji Wydział w G. - w dniu 30 października 2014 roku (czwartek), realizując działania operacyjne, obserwowali teren przejazdu kolejowego zlokalizowanego w dzielnicy O. miasta G.. Według posiadanych informacji, w tym miejscu miał pojawić się samochód kierowany przez oskarżonego. M. Z. (1) – wówczas funkcjonariusz Policji – był podejrzewany o posiadanie środków odurzających, jak i znajdowanie się pod ich wpływem.

Oskarżony kierował w tym czasie pojazdem osobowym marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Nie przewoził żadnych pasażerów. M. Z. (1) poruszał się drogą publiczną – ulicą (...) w G.. Z uwagi na zamknięty szlaban, oskarżony zatrzymał swój pojazd przed przejazdem kolejowym.

W tym momencie, do rzeczonego pojazdu podeszli M. G. oraz I. S. i przystąpili do kontroli. Poprosili oskarżonego, aby wysiadł z pojazdu. M. Z. (1) przyznał się wówczas, że posiada przy sobie środek odurzający. Funkcjonariusze Policji, o godzinie 20:40, przystąpili do czynności przeszukania osoby, jej odzieży i podręcznych przedmiotów, w wyniku której – w prawej kieszeni kurtki M. Z. (1) – znaleziono woreczek strunowy z zawartością białego proszku. M. Z. (1) został zatrzymany o godzinie 20:45.

Oskarżony, w dniu 30 październik 2014 r., o godzinie 21:43, został poddany badaniu urządzeniem D. D. 5000 (badanie śliny), które dało wynik pozytywny – stwierdzono działanie (...) oraz (...). Jako objawy i okoliczności uzasadniające podejrzenie użycia środków działających podobnie do alkoholu wskazano poszerzone źrenice, brak reakcji na światło (godzina 20:45). W treści protokołu badania wskazano, że badany (M. Z. (1)) przyjmował środki działające podobne do alkoholu. Próbka śliny została pobrana o godzinie 21:37. Badanie próbek przeprowadzono o godzinie 21:44/21:52.

Oskarżonemu, w dniu 30 października 2014 r., o godzinie 23:17, została pobrana krew. Lekarz przeprowadzający wywiad i obserwację odnotował w protokole pobierania krwi podaną przez M. Z. (1) informację o przyjęciu marihuany w dniu 30 października 2014 r. około godziny 10:00. Ponadto odnotowano, że jego źrenice były szerokie z bardzo osłabioną reakcją na światło.

Oskarżony M. Z. (2), w dniu 30 październik 2014 r., nie pełnił służby; przebywał na zwolnieniu lekarskim.

Dowód: protokół zatrzymania osoby – k. 14-15, protokół przeszukania osoby, jej odzieży i podręcznych przedmiotów – k. 18-20, protokół badania śliny – k. 24,

protokół pobierania krwi – k. 85-85v, zeznania świadka M. G. – k. 167-168, zeznania świadka I. S. – k. 168-169, kopia grafiku służby za miesiąc październik 2014 r. – k. 187.

W dniu 31 października 2014 r. do Pracowni Toksykologii Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej G. (...), dostarczono próby krwi pobrane od M. Z. (1) oraz próbę moczu, w plastikowym pojemniku (bez wskazania daty i godziny pobrania).

Przeprowadzone przesiewowe badania chemiczno-toksykologiczne materiału biologicznego pobranego od M. Z. (1) wykazały obecność w moczu kannabinoidów oraz metaamfetaminy lub jej analogów; natomiast we krwi obecność kannabinoidów.

Dowód: sprawozdanie z wykonania wstępnych badań przesiewowych G. (...) Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej z dnia 31 października 2014 r. – k. 32-33.

Przeprowadzone badania chemiczno-toksykologiczne materiału biologicznego pobranego od M. Z. (1), wykazały obecność następujących substancji:

⚫

we krwi: 0,8 ng/ml Δ ⁹-tetrahydrokannabinolu ( (...)), 87 ng/ml (...), 211 ng/ml 3 - (...);

⚫

w moczu: nie wykryto Δ ⁹-tetrahydrokannabinolu ( (...)), 729 ng/ml (...), 57 µg/ml 3 - (...).

Przeprowadzone badania materiału biologicznego nie potwierdziły obecności metamfetaminy lub jej analogów. Według Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 11 marca 2004 r. (Dz. U. z 2004 r., Nr 52, poz. 524), tetrahydrokannabinole zostały zaliczone do środków działających podobnie do alkoholu. Ponadto, przetwory konopi indyjskich („ziele i żywica oraz wszystkie wyciągi, nalewki, farmaceutyczne, a także wszystkie inne wyciągi z konopi”, haszysz, marihuana) zaliczane są do środków i substancji odurzających z grupy I-N, IV-N i II-P według ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii.

W chwili obecnej 3 - (...) nie jest objęty ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii, ale spełnia kryteria definicji środka zastępczego. Ponadto 3 - (...) znajduje się na liście substancji planowanych objęciem kontrolą w efekcie nowelizacji ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (przewidziany w grupie I-P).

Dowód: sprawozdanie uzupełniające G. (...) Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej z dnia 25 marca 2015 r. – k. 82-84.

K., to pochodne tetrahydrokannabinolu, występujące w liściach, kwiatach i żywicy konopi indyjskich C. indica. Najważniejszy z nich to Δ ⁹-tetrahydrokannabinol, który jest psychoaktywnym składnikiem konopi.

Δ ⁹-tetrahydrokannabinol w ustalonym stężeniu (0,8 ng/ml) może być obserwowany we krwi po ponad 5 godzinach od przyjęcia przetworów konopi. Czas ten może być zmienny (zarówno krótszy jak i dłuższy) i jest zależny od wielu czynników – głównie od ilości przyjętych środków odurzających i częstości ich zażywania.

Δ ⁹-tetrahydrokannabinol pozostaje w ustroju przez wiele godzin, a nawet i dni po przyjęciu, w postaci między innymi głównego nieaktywnego psychicznie metabolitu, to jest kwasu 11-nor- Δ ⁹-tetrahydrokannabinolo-9-karboksylowego ( (...)).

3 - (...) (3 - (...), metafedron) jest związkiem z grupy katynonowych pochodnych fenetyloaminy, stanowi izomer pozycyjny mefedronu (to jest 4 - (...)), będącego substancją kontrolowaną z mocy ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii. 3 - (...), w odróżnieniu do mefedronu, nie jest kontrolowany przez w/w ustawę. Efekty wywoływane przez ten związek są takie same lub zbliżone do występujących po przyjęciu amfetaminy i jej pochodnych, kokainy czy mefedronu.

Stężenie amfetaminy i jej pochodnych we krwi zawierające się w zakresie 25-50 ng/ml powodują, że skutki wywoływane zaburzeniami psychomotorycznymi podobne są do tych, jakie wywołuje alkohol etylowy w stężeniu od 0,2 do 0,5 promila, natomiast stężenia powyżej 50 ng/ml powodują, że skutki wywoływane zaburzeniami psychomotorycznymi podobne są do tych, jakie wywołuje alkohol etylowy w stężeniu powyżej 0,5 promila. Powyższe odnosi się również do wpływu 3 - (...) na sprawność psychomotoryczną – ze względu na brak danych literaturowych oraz jego podobieństwo w działaniu do znanych już i dobrze zbadanych związków z klasy amfetaminy.

W wypadku kannabinoidów, stan po użyciu ma miejsce wówczas, gdy stężenie Δ ⁹-tetrahydrokannabinolu ( (...)) we krwi zawiera się w zakresie 1,0-2,5 ng/ml, natomiast stan pod wpływem ma miejsce wówczas, gdy stężenie Δ ⁹-tetrahydrokannabinolu ( (...)) we krwi wynosi powyżej 2,5 ng/ml.

Powyższe odnosi się do sytuacji, kiedy we krwi stwierdza się obecność wyłącznie jednego środka. We krwi M. Z. (1) były zaś obecne związki zarówno z grupy katynonowych pochodnych fenetyloamin, jak i kannabinole. Zdaniem biegłych, jednoczesne użycie dwóch lub więcej środków działających na centralny układ nerwowy najczęściej powoduje nasilenie ich działania, czy też wystąpienia niekorzystnych objawów ubocznych (to jest interakcji).

W chwili zdarzenia stężenie wykazanych we krwi ksenobiotyków były wyższe niż w momencie pobrania materiału do badań. Nie jest możliwe podanie dokładnego stężenia Δ ⁹-tetrahydrokannabinolu ( (...)) oraz 3 - (...) w momencie zatrzymania do kontroli – dokonywanie obliczeń retrospektywnych w przypadku środków odurzających przy obecnym stanie wiedzy niesie zbyt dużą niepewność uzyskanych wniosków.

W ocenie biegłych, zważywszy, że podczas przeprowadzenia badań śliny oraz wywiadu lekarskiego związanego z zabezpieczeniem prób krwi do badań chemiczno-toksykologicznych M. Z. (1) miał szerokie, nie reagujące na światło (godz. 21:44), a następnie bardzo reagujące na światło źrenice (godz. 23:17), przemawia to za bezpośrednim oddziaływaniem w/w substancji psychoaktywnych na ośrodkowy układ nerwowy, a co za tym idzie – występowaniem skutków wywoływanych zaburzeniami psychomotorycznymi podobnych do tych, jakie wywołuje alkohol etylowy w stężeniu powyżej 0,5 promila.

Dodatni wynik badania śliny i moczu, uzyskany przy zastosowaniu metody immunochemicznej na obecność metamfetaminy, w powiązaniu ze stwierdzeniem we krwi i w moczu obecności metafedronu (3 - (...)) może był tłumaczony wystąpieniem tak zwanej reakcji krzyżowej ze względu na zbliżoną budowę chemiczną metafedronu do metamfetaminy.

Dowód: opinia G. (...) Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej z dnia 25 marca 2015 r. – k. 74-81.

Krystaliczna substancja koloru białego o wadze netto 5,03 grama, znajdująca się w woreczku z folii z zamknięciem strunowym – ujawnionym i zabezpieczonym w toku przeszukania oskarżonego, została poddana badaniu przez biegłego sądowego z zakresu badań fizykochemicznych. Dowodowa substancja nie zawiera środków odurzających i substancji psychotropowych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii. Przedmiotowa substancja zawiera 3 - (...), która posiada własności psychoaktywne i spełnia definicje środka zastępczego – zgodnie z art. 4 pkt 27 w/w ustawy.

Dowód: opinia kryminalistyczna nr (...) z zakresu badań fizykochemicznych z dnia 7 listopada 2014 r. – k. 34-41.

M. Z. (1), w dniu 8 maja 2015 r. został poddany jednorazowemu badaniu sądowo-psychiatrycznemu. Biegli zgodnie stwierdzili, że oskarżony nie jest chory psychicznie ani upośledzony umysłowo. Brak jest cech wskazujących na uzależnienie od alkoholu lub innych substancji odurzających. W wywiadzie ustalono, że M. Z. (1) był leczony psychiatrycznie przez dwa miesiące, od około 2014 r. z powodu zaburzeń adaptacyjnych, nerwicowych, związanych z przebytym wypadkiem samochodowym w sierpniu 2014 r. Zdaniem biegłych, nie ma to wpływu na poczytalność oskarżonego w przedmiotowej sprawie. Biegli nie znaleźli podstaw do kwestionowania poczytalności M. Z. (1). Warunki z art. 31 § 1 i 2 k.k. nie mają zastosowania. M. Z. (1) może brać udział w toczącym się postępowaniu.

Dowód: opinia sądowo-psychiatryczna z dnia 19 maja 2015 r. – k. 103-104.

M. Z. (1), przesłuchany w toku postępowania przygotowawczego, nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu oraz odmówił składania wyjaśnień.

Vide: wyjaśnienia M. Z. (1) – k. 98.

M. Z. (1), przesłuchany w toku postępowania sądowego, nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu oraz odmówił składania wyjaśnień.

Vide: wyjaśnienia M. Z. (1) – k. 166.

M. Z. (1), w chwili orzekania, miał ukończone 25 lat. Posiadał wykształcenie średnie; z zawodu technik budownictwa. Oskarżony pracuje jako kamieniarz; zarabia około 1000 zł. M. Z. (1) nie posiada majątku, ani oszczędności. Oskarżony jest kawalerem; nie ma potomstwa. Stan zdrowia M. Z. (1) jest dobry; leczył się psychiatrycznie z powodu obrażeń po wypadku samochodowym; nie był leczony odwykowo.

Dowód: dane osobo-poznawcze – k. 166

Oskarżony M. Z. (1) nie był uprzednio karany sądownie.

Dowód: informacja o osobie z Krajowego Rejestru Karnego – k. 179.

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił na podstawie całokształtu przeprowadzonych dowodów – dowodów z dokumentów, opinii biegłych i zeznań świadków.

Część ze zgromadzonych w sprawie dokumentów – protokół zatrzymania osoby (k. 14-15), protokół przeszukania osoby, jej odzieży i podręcznych przedmiotów (k. 18-20), protokół badania śliny (k. 24), informacja o osobie z Krajowego Rejestru Karnego (k. 179) – to dokumenty urzędowe, sporządzone przez uprawnione do tego podmioty w zakresie ich kompetencji i w prawem przepisanej formie. Ich autentyczność ani prawdziwość treści nie była przez strony kwestionowana. Dlatego stanowią one obiektywne dowody stwierdzonych nimi okoliczności.

W całości na uwzględnienie zasługiwał dokument w postaci protokołu pobrania krwi (k. 85-85v). Czynność została dokonana w profesjonalnej placówce. Samo pobranie zostało poprzedzone wywiadem-obserwacją lekarza. Osobą pobierającą krew była pielęgniarka. Mając na uwadze powyższe, brak było podstaw do kwestionowania tego protokołu.

Na uwzględnienie zasługiwały również zeznania świadków I. S. (k. 168-169) i M. G. (k. 167-168), którym Sąd w pełni dał wiarę. Wymienieni funkcjonariusze Policji, w dniu 30 października 2014 r., dokonali kontroli pojazdu kierowanego przez oskarżonego. Świadkowie, zgodnie ze swą najlepszą wiedzą, opisali czynności z udziałem M. Z. (1). W omawianym zakresie ich relacja jest spójna i konsekwentna. Zeznania świadków korespondowały przy tym ze zgromadzoną w sprawie dokumentacją, która w precyzyjny sposób wskazywała czas i chronologię przeprowadzonych czynności. Zeznania świadków stanowiły obiektywny przekaz podjętych czynności służbowych. Należy podkreślić, iż wspomniani policjanci to osoby postronne, nie pozostające z oskarżonym w jakimkolwiek konflikcie. Funkcjonariusze zetknęli się z nim wyłącznie z racji wykonywanych czynności służbowych. Nie mieli oni żadnego racjonalnego motywu dla bezpodstawnego obciążania M. Z. (1).

Ustalenia co do poczytalności oskarżonego Sąd oparł na uzyskanej opinii sądowo-psychiatrycznej. Została one sporządzona prze osoby posiadające wiedzę specjalną – lekarzy specjalistów z zakresu psychiatrii. Podstawą opinii było badanie oskarżonego oraz materiały zawarte w aktach niniejszej sprawy. Sporządzona przez biegłych opinii jest jasna, logiczna, pełna oraz pozbawiona sprzeczności. W toku postępowania nie ujawniły się nadto okoliczności poddające w wątpliwość fachowość czy bezstronności biegłych.

W sposób tożsamy Sąd ocenił pozyskane na potrzeby postępowania opinie toksykologiczne oraz sprawozdania z badań chemiczno-toksykologicznych. Zostały one sporządzone przez osoby posiadające specjalistyczną wiedzę z racji stosownego wykształcenia i doświadczenia zawodowego. Opinie i sprawozdania były jasne – żaden z użytych zwrotów zarówno w zakresie wnioskowania, jak również w części opisowej nie nasuwał zastrzeżeń co do komunikatywności; były też pełne, gdyż odnosiły się do wszystkich okoliczności relewantnych z punktu widzenia sprawy. Zastosowana metodyka oraz wyciągnięte wnioski należy ocenić jako spójne i logiczne, bowiem zostały oparte na aktualnej wiedzy i prawidłowych spostrzeżeniach. Wnioski opinii i sprawozdań należycie umotywowano, a podane w nich stanowiska zawierają zgodne z wiedzą fachową i precyzyjne konkluzje, znajdujące oparcie w pozostałym zebranym w sprawie materiale dowodowym.

Na przymiot wiarygodności zasługiwała również opinia z zakresu badań fizykochemicznych (k. 34-41). Została ona wydana przez uprawnioną do tego osobę. Biegły sądowy zawarł w niej szczegółowe sprawozdanie z przeprowadzonego badania oraz uzasadnił swoje wnioski. W ocenie Sądu, opinia jest jasna, pełna i nie budzi żadnych wątpliwości, co do wiedzy czy bezstronności biegłego – dlatego w całości zasługuje na uwzględnienie.

Nie miała znaczenia dla istoty sprawy opinia kryminalistyczna nr (...) z zakresu badań fizykochemicznych z dnia 10 marca 2015 r. (k. 69-73), albowiem dotyczyła ona materiału dowodowego zabezpieczonego w toku przeszukania mieszkania M. S.. Podstawą ustaleń stanu faktycznego sprawy nie był również protokół oględzin rzeczy – przedmiotów zabezpieczonych podczas wskazanego wyżej przeszukania (k. 92-93). Nieistotne były również dokumenty w postaci protokołu przeszukania mieszkania zajmowanego przez M. Z. (1) (k. 25-26), notatki z użycia psa służbowego (k. 27) oraz protokołu przeszukania samochodu marki S. (...) (k. 28-29). Nie miały również znaczenia zeznania świadka M. S. (k. 49-53, k. 54-58, k. 59-61, k. 62-64), albowiem kwestia znajomości w/w osoby z oskarżonym, w tym wskazanie, że M. Z. (1) miał być jego klientem i nabywać od niego narkotyki, nie jest ważna dla oceny odpowiedzialności karnej oskarżonego na gruncie zarzucanego mu w niniejszej sprawie czynu. Okoliczność, iż oskarżony, prowadził pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, znajdując się pod wpływem środków odurzających, została wykazana na podstawie dowodu z opinii biegłych.

Oskarżony M. Z. (1), konsekwentnie nie przyznawał się do popełnienia zarzucanego mu czynu oraz odmawiał składania wyjaśnień. Zdaniem Sądu, stanowiło to przyjętą przez niego linię obrony. Zgromadzony materiał dowodowy nie pozostawiał jednak wątpliwości co do winy i sprawstwa oskarżonego.

Ustalony stan faktyczny stanowił podstawę do przypisania M. Z. (1) odpowiedzialności za przestępstwo z art. 178a § 1 k.k. Zgodnie z tym przepisem, podlega karze ten, kto znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym. Odpowiedzialność na podstawie art. 178a § 1 k.k. jest ponoszona wówczas, gdy sprawca ma świadomość, że znajduje się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, a także gdy przewiduje, że w wyniku upływu czasu substancja (środek psychotropowy) nie uległa jeszcze wydaleniu z organizmu, i na to się godzi. Przestępstwo stypizowane w art. 178a § 1 k.k. jest przestępstwem umyślnym, które może być popełnione zarówno w formie zamiaru bezpośredniego, jak i ewentualnego.

Obecny kodeks karny nie zawiera legalnej definicji terminu "środek odurzający". W celu określenia zakresu pojęciowego należy odwołać się do innych aktów prawnych zawierających jego desygnaty. Pierwsze próby określenia, co należy rozumieć jako "środek odurzający", zawarto w art. 5 ustawy z dnia 8 stycznia 1951 r. o środkach farmaceutycznych i odurzających oraz artykułach sanitarnych (Dz. U. Nr 1, poz. 4 z późn. zm.; ustawa utraciła moc prawną). Wskazano w nim katalog tego typu preparatów, z jednoczesnym zastrzeżeniem, że nie ma on charakteru zamkniętego, gdyż "środkami odurzającymi (...) są (...) także inne środki, które wywołują stan odurzenia i mogą sprowadzić ujemne skutki dla fizycznego lub psychicznego zdrowia ludzkiego" (uchwała SN z dnia 15 lutego 1973 r., VI KZP 78/72, OSNKW 1973, nr 3, poz. 63). Kolejną definicję tego terminu umieszczono w art. 4 pkt 26 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 224 z późn. zm.). Zgodnie z nią przez "środek odurzający" należy rozumieć "każdą substancję pochodzenia naturalnego lub syntetycznego działającą na ośrodkowy układ nerwowy, określoną w wykazie środków odurzających stanowiącym załącznik nr 1 do ustawy". Definicja ta ma charakter mieszany, gdyż poza uwzględnieniem skutków działania środka odurzającego odwołuje się ona również do wykazu tych substancji. Do grupy tych substancji, poza środkami sklasyfikowanymi w załączniku nr 1 do ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, należy zaliczyć wszelkie inne substancje, które oddziałując na ośrodkowy układ nerwowy, mogą spowodować stan odurzenia. Przyjęcie innego stanowiska spowodowałoby wyłączenie z zakresu tego pojęcia np. dopalaczy, które mogą wpływać (i co do zasady wpływają) na czynności psychomotoryczne kierowcy (por. Konarska-Wrzosek Violetta [red.], Kodeks karny. Komentarz. WK, 2016 i powołana tam literatura).

Stanem pod wpływem środka odurzającego jest taki stan, który wywołuje - w zakresie oddziaływania na ośrodkowy układ nerwowy, zwłaszcza zakłócenia czynności psychomotorycznych - takie same skutki jak spożycie alkoholu powodujące stan nietrzeźwości (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 lutego 2007 r., V KK 128/06, LEX nr 257849).

M. Z. (1), swym zachowaniem wypełnił przesłanki omawianego występku. Niewątpliwie droga przy ulicy (...) w G., którą oskarżony poruszał się w inkryminowanym czasie i gdzie został zatrzymany, jest drogą publiczną, a prowadzony przez niego samochód marki S. (...) jest pojazdem mechanicznym. Oskarżony znajdował się pod wpływem środków odurzających. Przeprowadzone przesiewowe badania chemiczno-toksykologiczne materiału biologicznego pobranego od M. Z. (1) wykazały obecność w moczu (brak daty i godziny pobrania) kannabinoidów oraz metamfetaminy lub jej analogów; natomiast we krwi obecność kannabinoidów. Przeprowadzone badania chemiczno-toksykologiczne materiału biologicznego pobranego od M. Z. (1), wykazały obecność następujących substancji: - we krwi: 0,8 ng/ml Δ ⁹-tetrahydrokannabinolu ( (...)), 87 ng/ml (...), 211 ng/ml 3 - (...); - w moczu: nie wykryto Δ ⁹-tetrahydrokannabinolu ( (...)), 729 ng/ml (...), 57 µg/ml 3 - (...).

Z treści opinii wynika, że ze względu na brak danych literaturowych odnośnie wpływu 3 - (...) na sprawność psychomotoryczną, a jednocześnie przy uwzględnieniu jego podobieństwa w działaniu do znanych już i dobrze zbadanych związków z klasy amfetaminy, zasadnym jest oparcie się o wytyczne dotyczące opiniowania opracowane dla amfetaminy i jej pochodnych. W związku z tym wskazano, że stężenie amfetaminy i jej pochodnych we krwi zawierające się w zakresie 25-50 ng/ml powodują, że skutki wywoływane zaburzeniami psychomotorycznymi podobne są do tych, jakie wywołuje alkohol etylowy w stężeniu od 0,2 do 0,5 promila, natomiast stężenia powyżej 50 ng/ml powodują, że skutki wywoływane zaburzeniami psychomotorycznymi podobne są do tych, jakie wywołuje alkohol etylowy w stężeniu powyżej 0,5 promila. W wypadku kannabinoidów, stan po użyciu ma miejsce wówczas, gdy stężenie delta9-tetrahydrokannabinolu ( (...)) we krwi zawiera się w zakresie 1,0-2,5 ng/ml, natomiast stan pod wpływem ma miejsce wówczas, gdy stężenie Δ ⁹-tetrahydrokannabinolu ( (...)) we krwi wynosi powyżej 2,5 ng/ml. Wskazano przy tym, iż jednoczesne użycie dwóch lub więcej środków działających na centralny układ nerwowy najczęściej powoduje nasilenie ich działania, czy też wystąpienia niekorzystnych objawów ubocznych (to jest interakcji). Oznacza to niewątpliwie, że zdolności psychomotoryczne w zakresie prowadzenia pojazdów mechanicznych M. Z. (1) były upośledzone. Biegli nie mieli wątpliwości co do bezpośredniego oddziaływania w/w substancji psychoaktywnych na ośrodkowy układ nerwowy oskarżonego, a co za tym idzie – występowanie skutków wywoływanych zaburzeniami psychomotorycznymi podobnych do tych, jakie wywołuje alkohol etylowy w stężeniu powyżej 0,5 promila. Przetwory konopi indyjskich („ziele i żywica oraz wszystkie wyciągi, nalewki, farmaceutyczne, a także wszystkie inne wyciągi z konopi”, haszysz, marihuana) zaliczane są do środków i substancji odurzających z grupy I-N, IV-N i II-P według ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii. W chwili obecnej 3 - (...) nie jest objęty ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii, ale spełnia kryteria definicji środka zastępczego.

W tym miejscu należy przyznać, iż Sąd na skutek przeoczenia powielił omyłkę pisarską zawartą w treści zarzutu aktu oskarżenia, poprzez wskazanie na środek odurzający z grupy kannaboidów – zamiast środek odurzający z grupy kannabinoidów. Prawidłowe określenie Wbrew bowiem treści zarzutu oskarżony nie znajdował się pod wpływem metamfetaminy i/lub jej analogów , a pod wpływem środka odurzającego w postaci 3 - (...) (3 - (...), metafedron), czyli analogu amfetaminy. W tym zakresie opis czynu może zostać zmieniony przez Sąd Odwoławczy. Podkreślenia jednocześnie ponownie wymaga, że 3 - (...) jak wynika z opinii biegłych działa w sposób podobny do amfetaminy i choć jego posiadanie nie jest zabronione przez ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii, to z całą pewnością prowadzenie pojazdu mechanicznego pod jego wpływem (który w tym przypadku był znaczny) wypełniało znamiona przestępstwa z art. 178 a § 1 k.k. Jednocześnie brak jest podstaw do uznania, że ustalenie, iż oskarżony znajdował się pod wpływem innego środka niż wskazanego w zarzucie, stanowi wyjście poza granice oskarżenia, Powyższe ustalenie dotyczy bowiem tego samego zdarzenia historycznego o jakim mowa w zarzucie. wynika przy tym z treści opinii biegłych. Sąd nie dokonał także koniecznej korekty opisu czynu.

Czyn oskarżonego uznać należy za zawiniony. M. Z. (1) jest osobą dorosłą. Opinia sądowo-psychiatryczna nie pozostawia wątpliwości co do jego poczytalności. Bezprawność i karalność przypisanego mu czynu jest powszechnie znana. Co więcej, w inkryminowanym czasie, oskarżony był funkcjonariuszem Policji. Powyższe pozwala uczynić mu zarzut, iż dopuszczając się przedmiotowego czynu zachował się niezgodnie z prawem. Zdaniem biegłych – w chwili zdarzenia, stężenia wykazanych we krwi ksenobiotyków były wyższe. Wskazano przy tym, iż co do zasady Δ ⁹-tetrahydrokannabinol w ustalonym stężeniu (0,8 ng/ml) może być obserwowany we krwi po ponad 5 godzinach od przyjęcia przetworów konopi. Co do stężenia 3 - (...) (211 ng/ml), jest wartość w znacznym stopniu przekraczała ustalony próg (50 ng/ml). Z treści zgromadzonej dokumentacji wynikało, że podczas przeprowadzonych badań śliny M. Z. (1) miał szerokie, nie reagujące na światło źrenice (godz. 21:44). Podczas pobrania krwi zwrócono zaś uwagę na bardzo słabo reagujące na światło źrenice (godz. 23:17). Mając na uwadze powyższe, uznać należało, że oskarżony działał z zamiarem bezpośrednim.

Dokonując oceny społecznej szkodliwości czynu oskarżonego przez pryzmat okoliczności rzutujących na jej stopień, o których stanowi art. 115 § 2 k.k., Sąd doszedł do przekonania, że jest ona średnia. Przedmiotem ochrony art. 178a § 1 k.k. jest bezpieczeństwo w komunikacji, a w konsekwencji życie i zdrowie człowieka oraz mienie. Swym postępowaniem zignorował jedną z podstawowych, najważniejszych norm, wyrażoną w art. 45 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym, a mianowicie zakazującą kierowania pojazdami po użyciu środka działającego podobnie do alkoholu. Ta norma prawna musiała być oskarżonemu dobrze znana, gdyż był zatrudniony jako funkcjonariusz Policji. Sąd wziął pod uwagę, iż do zdarzenia doszło w dniu 30 października 2014 r. (czwartek), w godzinach wieczornych. Nie ulega wątpliwości, iż w tym czasie ruch pojazdów był nieznaczny. M. Z. (1) nie przewoził żadnego pasażera. Zatrzymanie M. Z. (1) było związane z prowadzonymi działaniami operacyjnymi. Oskarżony nie spowodował żadnej kolizji drogowej.

Ustalając wymiar kary, w ramach przewidzianego przez ustawodawcę zagrożenia, Sąd kierował się dyrektywami z art. 53 §1 i §2 k.k. Jako okoliczność obciążającą zaliczono postać zamiaru (zamiar bezpośredni). Na niekorzyść oskarżonego przemawiało znaczne stężenie we krwi substancji 3 - (...) (211 ng/ml), które ponad czterokrotnie przekraczało ustalony próg (stężenia powyżej 50 ng/ml powodują, że skutki wywoływane zaburzeniami psychomotorycznymi podobne są do tych, jakie wywołuje alkohol etylowy w stężeniu powyżej 0,5 promila). Jako okoliczność łagodzącą uwzględniono, iż do zdarzenia doszło w czwartek, w porze wieczornej, gdy ruch pojazdów jest nieznaczny. Oskarżony nie przewoził żadnego pasażera. Do zatrzymania doszło w związku z prowadzonymi działaniami operacyjnymi. Nie było wynikiem spowodowania kolizji. Na korzyść M. Z. (1) zaliczono fakt, iż nie był on dotychczas karany sądownie.

W związku z tym, Sąd uznał, że kara grzywny w wymiarze 200 (dwieście) stawek dziennych, przy ustaleniu wysokości jednej stawki na kwotę 15 (piętnaście) złotych jest adekwatna do stopnia społecznej szkodliwości, nie przekracza stopnia winy, a także czyni zadość celom w zakresie prewencji indywidualnej i generalnej. Wymierzona kara niewątpliwie będzie akcentowała jej wychowawczą rolę, co ma na celu uświadomienie oskarżonemu naganności jego postępowania i wzbudzenie w nim refleksji o konieczności przestrzegania obowiązującego porządku prawnego. Ustalając stawkę dzienną, Sąd wziął pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe. Oskarżony jest obecnie zatrudniony na stanowisku kamieniarza. Uzyskuje z tego tytułu dochód w kwocie 1.000,00 zł. M. Z. (1) jest kawalerem, nie ma nikogo na utrzymaniu. Oskarżony jest osobą młodą, zdolną do pracy zarobkowej.

W punkcie II. wyroku, przy zastosowaniu art. 4 § 1 k.k., na mocy art. 42 § 2 k.k. w zw. z art. 43 § 1 i 3 k.k. orzeczono wobec oskarżonego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 (trzech) lat, nakładając na oskarżonego obowiązek zwrotu prawa jazdy wystawcy.

W tym miejscu należy wskazać, iż Sąd zastosował omawiane przepisy w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 17 kwietnia 2015 r.), która w odniesieniu do wspomnianych przepisów weszła w życie z dniem 18 maja 2015 r. Mając na uwadze treść art. 4 § 1 k.k., Sąd rozważył, który stan prawny był dla oskarżonego względniejszy. Treść art. 43 § 1 k.k., w brzmieniu obowiązującym od dnia 18 maja 2015 r., wskazuje, iż co do zasady zakaz prowadzenia pojazdów orzeka się w latach, od roku do lat 15. Przed wejściem w życie wspomnianej nowelizacji, zasadniczy okres wynosił od roku do lat 10. W związku z tym, ustawa obowiązująca poprzednio jest dla oskarżonego względniejsza.

Orzeczenie zakazu na podstawie 42 § 2 k.k. jest obligatoryjne w wypadku wszystkich przestępstw przeciwko bezpieczeństwu w ruchu popełnionych pod wpływem środka odurzającego. Przy wyznaczaniu czasu trwania zakazu Sąd miał na względzie fakt, iż stężenie 3 - (...) znacząco przekraczało przyjętą granicę. Uwzględniono, iż oskarżony prowadził pojazd w terenie zabudowanym, w godzinach nocnych – przy niewielkim natężeniu ruchu. Sąd miał na uwadze fakt, iż oskarżony nie przewoził żadnych pasażerów. Zdaniem Sądu, zastosowany środek karny będzie wystarczający dla osiągnięcia wobec oskarżonego jego celów, uświadomi mu naganność jego postępowania i zapobiegnie popełnieniu przestępstwa z art. 178a §1 k.k. w przyszłości. Wskazać również należy, iż przede wszystkim rozmiar środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych spełnia potrzeby w zakresie prewencji ogólnej, wskazując na zasadność i konieczność pozbawienia kierowcy stwarzającego zagrożenie w ruchu drogowym możliwości prowadzenia pojazdów i dania mu szansy weryfikacji swojego bezprawnego zachowania. Przy wymiarze środka karnego Sąd miał wreszcie na uwadze potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa bacząc na to, by zwrócono uwagę, jakie negatywne konsekwencje i zagrożenia może nieść za sobą prowadzenie pojazdu pod wpływem środka odurzającego.

Zgodnie z art. 43 § 3 k.k. nałożono na oskarżonego obowiązek zwrotu dokumentu uprawniającego do prowadzenia pojazdu. Do chwili wykonania obowiązku okres, na który orzeczono zakaz, nie biegnie.

W punkcie III. części dyspozytywnej wyroku, na mocy art. 49 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. nałożono na oskarżonego obowiązek zapłaty świadczenia pieniężnego w kwocie 1000 (tysiąc) złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej, stosując ponownie względniejszy dla sprawcy przepis. Zgodnie bowiem z obowiązującym do 17.05.2015r. brzmieniem art. 49 § 2 k.k. w razie skazania sprawcy za przestępstwo określone w art. 178a, Sąd mógł orzec świadczenie pieniężne wymienione w art. 39 pkt 7 k.k. na rzecz instytucji, stowarzyszenia, fundacji lub organizacji społecznej, o których mowa w art. 47 § 3 k.k., z przeznaczeniem na cel bezpośrednio związany z udzielaniem pomocy osobom poszkodowanym w wypadkach komunikacyjnych; świadczenie to nie może przekroczyć 60.000 złotych. Zastosowany stan prawny nie przewidywał zatem minimalnej wysokości świadczenia pieniężnego. Natomiast górną granica, w wypadku skazania za przestępstwo określone w art. 178a Kodeksu karnego, była kwota 60.000 złotych. Obecnie obowiązujące przepisy, w zakresie omawianego świadczenia pieniężnego (to jest art. 43a § 1 i 2 k.k.) – przy uwzględnieniu nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy-Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie z dniem 18 maja 2015 r., a także nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy-Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie z dniem 01 lipca 2015 r. – stanowią natomiast, iż w razie skazania sprawcy za przestępstwo określone w art. 178a § 1, art. 179 lub art. 180 Sąd orzeka świadczenie pieniężne wymienione w art. 39 pkt 7 na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości co najmniej 5.000 złotych, , do wysokości określonej w § 1, a więc do wysokości kwoty 60.000 zł. Ustawa obowiązująca poprzednio jest zatem dla oskarżonego względniejsza, gdyż nie przewidywała minimalnej wysokości świadczenia pieniężnego, orzekanego w razie skazania sprawcy za przestępstwo określone w art. 178a § 1 k.k.

Wskazać należy, iż środek karny w postaci świadczenia pieniężnego na określony cel nie pełni funkcji odszkodowawczej czy restytucyjnej, lecz ma na celu zwiększenie oddziaływania na sprawcę, a także wzgląd na prewencję ogólną. Zważywszy na sytuację rodzinną i majątkową oskarżonego, przy jednoczesnym dobrym stanie zdrowia i zdolności do pracy zarobkowej, orzeczona tytułem świadczenia pieniężnego kwota 1.000,00 złotych stanowi wypełnienie funkcji wychowawczej i represyjnej tegoż środka karnego. Kwota ta jest adekwatna do możliwości majątkowych oskarżonego i wagi popełnionego przestępstwa.

W punkcie IV. części dyspozytywnej wyroku, mając na uwadze ustabilizowaną sytuację majątkową i rodzinną oskarżonego oraz fakt, iż jest on zdolny do pracy zarobkowej, na mocy art. 626 § 1 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k. obciążono M. Z. (1) kosztami postępowania w sprawie w kwocie 5751,28 zł (pięć tysięcy siedemset pięćdziesiąt jeden złotych 29/100), w tym 300 (trzysta) złotych tytułem opłaty.