Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 września 2014 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie w X Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: SSO - Krzysztof Chmielewski

Sędziowie: SO - Wanda Jankowska – Bebeszko ( spr. )

SO - Bogusław Orzechowski

Protokolant: st. sekretarz sądowy Michał Zborowski

przy udziale Prokuratora Wiesława Siepierskiego

po rozpoznaniu w dniu 24 września 2014 r. sprawy

1.R. C. oskarżonego o czyn z art. 193 k.k.

2.D. H. L. P. oskarżonego o czyn z art. 193 k.k.

3.R. G. oskarżonej o czyn z art. 193 k.k.

4.J. T. oskarżonego o czyn z art. 193 k.k.

5.(...) O. N. oskarżonego o czyn z art. 193 k.k.

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonych

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy - Śródmieścia z dnia 11 marca 2014 roku sygn. akt X K 957/13

orzeka:

1.  zaskarżony wyrok zmienia w ten sposób, że uniewinnia oskarżonych od popełnienia przypisanego im wykroczenia

2.  kosztami postępowania w sprawie obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt X Ka 448/14

UZASADNIENIE

"R. C. D. H. L. P., R. G., J. T. oraz (...) O. N. zostali oskarżeni o to, że:

w dniu 18 listopada 2013 roku w W. przy ul. (...) wdarli się na teren obiektu Ministerstwa Gospodarki, a następnie na żądanie osoby uprawnionej miejsca tego nie opuścili, tj. o czyn z art. 193 k.k.

Wyrokiem z dnia 11 marca 2014 r. w sprawie o sygn. akt X K 957/13 Sąd Rejonowy dla Warszawy - Śródmieścia w Warszawie orzekł następująco:

I. oskarżonych R. C., D. H. L. P., R. G., J. T. oraz (...) O. N. uznał za winnych popełnienia zarzucanych im czynów z tą zmianą że z opisów wyeliminował znamię nie opuszczenia miejsca na żądanie osoby uprawnionej, ustalił że oskarżeni zawiesili się na ścianie nieogrodzonego budynku Ministerstwa Gospodarki, tak przypisane zachowania zakwalifikował jako wybryki zakłócające spokój i porządek publiczny, tj. wykroczenia z art. 51 § 1 k.w. i za to na podstawie powołanego przepisu skazał każdego z oskarżonych na grzywnę w kwocie 2000 (dwóch tysięcy) złotych;

II.  na podstawie art. 82 § 3 k.p.w. na poczet orzeczonych grzywien zaliczył oskarżonym okres zatrzymania od dnia 18 listopada 2013 r. do dnia 19 listopada 2013 r., jako równoważne grzywnie w wysokości 400 złotych;

III.  na podstawie art. 627 k.p.k. w zw. z art. 119 k.p.w. zasądził od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa po kwocie 200 (dwustu) złotych tytułem opłat oraz po kwocie 120 (stu dwudziestu) złotych tytułem wydatków postępowania.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca obwinionych, zaskarżając go w całości na korzyść obwinionych, zarzucając:

1. Obrazę przepisów prawa materialnego w postaci art. 51 § 1 k.w. poprzez uznanie, iż zachowanie oskarżonych stanowiło inny wybryk zakłócający spokój i porządek publiczny, podczas gdy zachowanie oskarżonych nie naruszało w sposób rażący

obowiązujących norm zachowania oraz nie wywołało powszechnego negatywnego odbioru, a także nie zakłóciło porządku publicznego.

Z daleko posuniętej ostrożności procesowej, na wypadek nieuwzględnienia przez Sąd zarzutu z pkt. 1, zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

2. Obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść zaskarżonego wyroku
w postaci art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. w zw. z art. 8 k.p.w. w zw. z art. 410 k.p.k.
wzw. z art. 82 § 1 k.p.w. poprzez uznanie, iż charakter i okoliczności czynu oraz
właściwości i warunki osobiste obwinionych nie spełniają przesłanek zastosowania
instytucji odstąpienia od wymierzenia kary, podczas gdy zachowanie obwinionych
motywowane było pobudkami ideologicznymi związanymi z ochroną środowiska
naturalnego i stanowiło działanie dla dobra publicznego, a obwinieni przy tym swoim
czynem nie doprowadzili do powstania szkody.

3.  Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na uznaniu, iż obwinieni posiadają rzadkie umiejętności wspinaczkowe, które umożliwiają poniesienie przez nich ciężaru orzeczonej kary grzywny, podczas gdy materiał dowodowy nie umożliwia poczynienia takich ustaleń.

4.  Rażącą niewspółmierność wymierzonej kary grzywny.

W związku z powyższym, obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie obwinionych, ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez odstąpienia od wymierzenia kary na podstawie art. 39 § 1 k.w.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy jest zasadna.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy przeprowadził postępowanie dowodowe i zgromadzony materiał dowodowy poddał ocenie zgodnej z wymogami określonymi w art. 7 k.p.k., czego efektem były trafne ustalenia faktyczne, które - w zakresie okoliczności zarzucanego czynu - nie są kwestionowane przez skarżącego. Zasadny jest zarzut naruszenia prawa materialnego.

Sąd Rejonowy błędnie przyjął, iż oskarżeni swoim zachowaniem wypełnili wszystkie znamiona wykroczenia opisanego w art. 51 § 1 k.w.

Sąd I instancji ustalił, iż oskarżeni w dniu 18 listopada 2013 r. wdarli się na teren obiektu Ministerstwa Gospodarki przy Placu (...) w W. i zawiesili się na ścianie budynku, co stanowiło wybryk zakłócający spokój i porządek publiczny. W orzecznictwie podkreśla się, że: „Wybryk to zachowanie się, jakiego wśród konkretnych okoliczności czasu, miejsca i otoczenia, ze względu na przyjęte zwyczajowo normy ludzkiego współżycia nie należało się spodziewać, które zatem wywołuje powszechne negatywne oceny społeczne i uczucia odrazy, gniewu, oburzenia. Wybryk charakteryzuje więc ostra sprzeczność z powszechnie akceptowanymi normami zachowania się." ( w ten sposób: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 1992 r., III KRN 189/92, Lex nr 162227 ). Wbrew stanowisku skarżącego, Sąd Rejonowy prawidłowo zatem ustalił, że zawieszenie się na ścianach Ministerstwa Gospodarki nie jest standardowym zachowaniem, jakiego można się spodziewać od uczestników demonstracji o charakterze ekologicznym, mającej na celu protest przeciwko użyciu węgla kamiennego jako źródła energii i propagowanie ideologii związanej z używaniem energii ze źródeł odnawialnych. Tym samym, tego rodzaju zachowanie może zostać uznane jako wybryk.

Należy jednak mieć na względzie, że wykroczenie z art. 51 § 1 k.w. ma charakter materialny. Dla przypisania odpowiedzialności nie jest więc wystarczające samo dopuszczenie się wybryku, konieczne jest, by wywołał on skutki w postaci zakłócenia spokoju lub porządku publicznego.

Zakłócenie spokoju publicznego oznacza takie zachowanie, podjęte w miejscach ogólnodostępnych lub też niedostępnych, które narusza stan równowagi psychicznej nieoznaczonej liczby osób znajdujących się w miejscu publicznym, przy czym skutek działania sprawcy, przewidziany w dyspozycji przepisu, musi wystąpić przynajmniej w stosunku do jednej osoby.

Zakłócenie porządku publicznego interpretuje się w ten sposób, iż polega ono na wywołaniu takiego stanu, który w danym miejscu, czasie i okolicznościach i zgodnie z przyjętymi zwyczajami i obowiązującymi przepisami uważa się za nienormalny i który odczuwany jest jako utrudnienie lub uniemożliwienie ludziom normalnego zachowania się w miejscach dostępnych dla bliżej nieokreślonej liczby osób. Skutek ten musi dotknąć co najmniej jednej osoby.

W doktrynie przyjmuje się, że ważniejsze jest spowodowanie skutku wobec przynajmniej jednej osoby niż uzależnienie odpowiedzialności od potencjalnego skutku,

który mógł dotknąć bliżej nieokreślonej liczby osób (w ten sposób: Marek Bojarski, Wojciech Radecki: „Kodeks wykroczeń z komentarzem", Warszawa 1995).

W przedmiotowej sprawie w charakterze świadków zostali przesłuchani K. G. - zastępca biura administracyjnego w Ministerstwie Gospodarki, A. S. - koordynator ochrony budynku Ministerstwa Gospodarki oraz interweniujący funkcjonariusze policji. Nie ustalono i nie przesłuchano żadnej osoby postronnej ( np. przypadkowego przechodnia, osoby zgłaszającej skargę na zachowanie demonstrantów ), u której zachowanie obwinionych wywołało niepokój, zdenerwowanie, utrudniło przejazd, przejście, zaburzyło spokój, itp. Nie został też ustalony żaden pracownik Ministerstwa Gospodarki, któremu ewentualnie zachowanie obwinionych uniemożliwiło bądź znacznie utrudniło wykonywanie zwykłych obowiązków pracowniczych, spowodowało niepokój, pewien psychologiczny stan zagrożenia. Świadek A. S. podjął jedynie czynności zawodowe w odniesieniu do demonstrantów.

W tych okolicznościach, nie sposób uznać, że zachowanie obwinionych spowodowało skutek w postaci zakłócenia spokoju bądź porządku publicznego choćby jednej, ale skonkretyzowanej osoby. Sam fakt, że zachowanie to potencjalnie mogło wywołać taki skutek nie jest wystarczający dla przypisania odpowiedzialności z art. 51 § 1 k.w. W związku z kierunkiem środka zaskarżenia - wyłącznie na korzyść - w postępowaniu odwoławczym, jak i ewentualnie w dalszym postępowaniu przed sądem I instancji, nie jest dopuszczalne czynienie nowych, niekorzystnych dla obwinionych ustaleń faktycznych.

Z tych względów, wobec braku wypełniania przez obwinionych znamion czynu zabronionego, należało ich uniewinnić od popełnienia przypisanego wykroczenia.

Na podstawie art. 118 § 2 k.p.w. kosztami postępowania w sprawie obciążono Skarb Państwa.