Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 września 2016r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Adam Wrzosek

Sędziowie: SA – Hanna Wnękowska

SA – Marek Czecharowski (spr.)

Protokolant: – sekr. sąd. Łukasz Jachowicz

przy udziale Prokuratora Leszka Woźniaka

po rozpoznaniu w dniu 30 września 2016 r.

sprawy B. K. ur. (...)
w G. s. S. i A. z d. W.

oskarżonego z art. 156 § 1 pkt 2 k.k.

na skutek apelacji, wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 12 kwietnia 2016 r. sygn. akt XII K 130/15

utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

zwalnia oskarżonego B. K. od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, wydatkami z tego tytułu obciążając Skarb Państwa;

zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. K. C. – Kancelaria Adwokacka w W. 738 (siedemset trzydzieści osiem) zł w tym 23% VAT za obronę z urzędu wykonywaną przed Sądem Apelacyjnym.

UZASADNIENIE

B. K. stanął pod zarzutem, iż:

- w dniu 30 marca 2015 r. w W. dokonał uszkodzenia ciała P. J. w ten sposób, że przy pomocy noża zadał ww. pokrzywdzonemu dwie rany kłute klatki piersiowej w okolicy nadłopatkowej lewej oraz w okolicy międzyłopatkowej drążące do jamy opłucnowej z odmą opłucnową po stronie lewej, jak też ranę ciętą policzka lewego i rany obu rąk, co spowodowało rozstrój zdrowia i naruszenie czynności narządu ciała na czas powyżej 7 dni

tj. popełnienia czynu z art. 157 § 1 k.k.

Sąd Okręgowy w Warszawie wyrokiem z dnia 12 kwietnia 2016 r. (sygn. akt XII K 130/15):

I. B. K. w ramach zarzucanego mu czynu uznał za winnego tego, że w dniu 30 marca 2015 r. w W. przy pomocy noża spowodował powstanie u P. J. rany kłutej grzbietu w okolicy międzyłopatkowej po stronie lewej skutkującej odmą opłucnową, rany kłutej na tylnej powierzchni barku lewego w okolicy nadłopatkowej, rany ciętej policzka lewego, dwóch ran ręki lewej na powierzchni grzbietowej oraz na powierzchni dłoniowej, a także rany grzbietu ręki prawej, w wyniku czego pokrzywdzony doznał ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w postaci choroby realnie zagrażającej życiu oraz trwałego, istotnego zeszpecenia, tj. czynu z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. i za to na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 k.k. skazał go na karę 4 lat pozbawienia wolności;

II. na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczył oskarżonemu okres tymczasowego aresztowania od 31 marca 2015 r. do 12 kwietnia 2016 roku;

III. na podstawie art. 46 § 1 k.k. zobowiązał B. K. do naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez zapłacenie na rzecz P. J. kwoty 1389,40 złotych;

IV. na podstawie art. 231 § 2 k.p.k. zwrócił P. J. dowody rzeczowe opisane w wykazie dowodów rzeczowych na karcie 169 pod pozycjami 1 i 2;

V. na podstawie art. 231 § 2 k.p.k. zwrócił B. K. dowody rzeczowe opisane w wykazie dowodów rzeczowych na karcie 169 pod pozycjami 3 - 6;

VI. zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. K. C. kwotę 1.056 złotych + VAT tytułem zwrotu poniesionych kosztów obrony z urzędu B. K.;

VII. zwolnił oskarżonego od kosztów sądowych, obciążając wydatkami Skarb Państwa.

Wyrok powyższy zaskarżył co do winy obrońca oskarżonego zarzucając:

1. naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny dowodów, w szczególności w zakresie dowodu z zeznań P. J., wyjaśnień oskarżonego, plam krwi na ścianach, wcześniejszych incydentów o charakterze seksualnym z inicjatywy P. J., co w konsekwencji doprowadziło do błędnego uznania, iż B. K. po wykazaniu zainteresowania seksualnego ze strony P. J. poszedł do kuchni, wziął nóż i następnie zadał ciosy P. J. w dwóch oddzielnych odstępach czasowych, podczas gdy prawidłowo zebrany materiał dowodowy wskazuje na to, iż wszystkie ciosy zostały zadane P. J. w jednym odstępie czasowym, bezpośrednio po sobie, w celu wyswobodzenia się z uścisku P. J., który zaatakował oskarżonego na tle seksualnym;

2. w przypadku nie podzielenia powyższego zarzutu zarzucam naruszenie art. 25 § 3 kodeksu karnego poprzez jego niezastosowanie i wymierzenie oskarżonemu kary, pomimo iż ewentualne przekroczenie granicy obrony koniecznej było spowodowane wzburzeniem usprawiedliwionym okolicznościami zamachu;

3. w przypadku nie podzielenia zarzutów powyższych zarzucił rażącą niewspółmierność kary.

W uzasadnieniu skarżący akcentował niewiarygodność pokrzywdzonego a w konsekwencji dokonanie błędnych ustaleń faktycznych. Ich prawidłowa rekonstrukcja (w oparciu o wyjaśnienia oskarżonego) wskazuje na zasadność przyjęcia, że oskarżony działał w obronie koniecznej, zaś w przypadku uznania, że „oskarżony nie działał w warunkach stanu wyższej konieczności, należy zastosować art. 25 § 3 kodeksu karnego”.

W konkluzji skarżący wniósł o:

1. zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie wymierzenie mu kary łagodniejszej, uwzględniając możliwość nadzwyczajnego jej złagodzenia;

2. uchylenie stosowanego wobec oskarżonego środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania;

3. ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania;

4. zasądzenie kosztów obrony udzielonej z urzędu, która nie została uiszczona ani w całości ani w części.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jako niezasadna nie zasługuje na uwzględnienie.

Całkowicie chybionym jest zarzut oparcia rozstrzygnięcia na niepełnym materiale dowodowym (art. 410 k.p.k.) i dowolna, a nie swobodna jego ocena (art. 7 k.p.k.). Przeczy takiej tezie obszerne, rzeczowe uzasadnienie wyroku, w którym Sąd poddał analizie wszystkie dowody ujawnione w toku postępowania jurysdykcyjnego, a akcentując fakt, iż przebiegu zdarzenia dotyczą praktycznie dwie przeciwstawne relacje oskarżonego i pokrzywdzonego przeanalizował je drobiazgowo w kontekście pozostałych dowodów osobowych i rzeczowych. Wbrew twierdzeniom obrony uwzględnił przy tym wyjaśnienia oskarżonego w takim zakresie, w jakim znajdowały one potwierdzenie w innych dowodach lub były wynikiem logicznego rozumowania i wiarygodne z punktu widzenia doświadczenia życiowego. Nie dał im natomiast wiary, gdy kryteriów tych nie spełniały. Sąd meriti szczegółowo i precyzyjnie wypowiedział się na temat wszystkich dowodów.

Odmienna ocena materiału dowodowego, zresztą bardzo lakoniczna
i powierzchowna stanowi polemikę z przekonywującymi i udokumentowanymi ustaleniami Sądu, które tym samym pozostają pod ochroną zasady wyrażonej w art. 7 k.p.k. Sąd Okręgowy zasadnie przy tym zwrócił uwagę na wielość i zmienność wersji prezentowanych w kolejnych wyjaśnieniach oskarżonego. Baczył przy tym na uwarunkowanie przedmiotowej sprawy, związane z preferencjami seksualnymi pokrzywdzonego, co znalazło wyraz w niektórych jego wypowiedziach. Stąd też ostrożność w ocenie zeznań tego świadka i uznanie za wiarygodne bezspornych (w świetle innych dowodów) okoliczności. O poziomie ostrożności w ocenach tego dowodu świadczy także analiza stopnia szczegółowości relacji zawartych w protokołach kolejnych zeznań i okoliczności ich składania (str. 5 – 6 uzasadnienia wyroku).

Sąd Okręgowy uznał również za konieczne zasięgnięcie opinii drugiego biegłego medyka sądowego co do oceny obrażeń odniesionych przez pokrzywdzonego, dla weryfikacji okoliczności w jakich mogły one powstać, a w konsekwencji ustalenia prawidłowej kwalifikacji prawnej czynu oskarżonego. Obydwie opinie uzupełnione w toku postępowania sądowego ustnymi wypowiedziami biegłych zostały przekonywująco omówione w pisemnych motywach wyroku, co pozwoliło na konkluzję wyrażającą się zakwalifikowaniem czynu oskarżonego z art. 156 § 1 pkt
2 k.k.

Dokonane ustalenia faktyczne, nawet przy przyjęciu, że poczynania pokrzywdzonego miały być prowokacją do zbliżenia seksualnego, nie dają również podstaw do rozważania zachowania oskarżonego w kategoriach działania w obronie koniecznej czy stanie wyższej konieczności. Nie zaistniały bowiem okoliczności, które uzasadniałyby takie postępowanie. Skarżący zresztą, przywołując obie konstrukcje prawne w apelacji, w żaden sposób nie dokumentuje zasadności ich zastosowania określonymi dowodami. Nie wskazuje, która z nich powinna zostać uwzględniona a nadto sugerując potrzebę uwzględnienia ich i wnosząc o zastosowanie dyspozycji art. 25 § 3 k.k. (odnoszącego się tylko do kontratypu w postaci obrony koniecznej) nie wykazuje by oskarżony przekroczył ich granice działając pod wpływem strachu lub wzburzenia usprawiedliwiającego okolicznościami (zarzut nr 2 oraz str. 3 i 4 uzasadnienia apelacji).

Zdaniem Sądu Apelacyjnego, przy uwzględnieniu powyższych ocen należy uznać trafność przyjętej przez Sąd Okręgowy kwalifikacji prawnej czynu.

Odnosząc się do wymiaru kary, nie podzielając alternatywnego zarzutu apelacji o jej rażącej surowości zwrócić trzeba uwagę, że Sąd uwzględnił przy jej określaniu wszystkie kryteria jej wymiaru z podkreśleniem okoliczności łagodzących, co odnotował w uzasadnieniu. Ponieważ wymierzona ona została w wysokości zbliżonej do dolnej granicy sankcji prawnej nie może być uznana za niewspółmiernie surową.

Orzekając o naprawieniu szkody (po korekcie omyłki rachunkowej) Sąd Okręgowy prawidłowo rozstrzygnął w trybie art. 46 § 1 k.k.

Nie nasuwają również zastrzeżeń pozostałe rozstrzygnięcia zawarte w zaskarżonym wyroku.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku.