Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 27 lipca 2016 roku

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział II Cywilny - Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Renata Stępińska

Sędziowie: SO Krzysztof Lisek

SR (del.) Anna Kruszewska (sprawozdawca)

po rozpoznaniu w dniu 27 lipca 2016 roku w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku A. B. - kuratora spadku nieobjętego po L. J. A. S. vel S.

przy udziale Gminy Miejskiej K.

o zezwolenie na wypłatę świadczenia z depozytu sądowego

na skutek apelacji wnioskodawcy od postanowienia Sądu Rejonowego dla Krakowa – Podgórza w Krakowie z dnia 14 kwietnia 2016 roku, sygnatura akt: I Ns 32/16/P

postanawia:

1)  zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że nadać mu brzmienie: „wydać A. B. - kuratorowi spadku nieobjętego po L. J. A. S. vel S. środki złożone do depozytu sądowego na mocy postanowienia Sądu Rejonowego dla Krakowa –Podgórza w Krakowie z dnia 5 listopada 2013 r. sygn. akt I Ns 1911/13/P przez Gminę Miejską K..”;

2)  stwierdzić, że wnioskodawca i uczestnik ponoszą koszty postępowania odwoławczego związane ze swoim udziałem w sprawie.

UZASADNIENIE

postanowienia Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 27 lipca 2016 roku.

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 14 kwietnia 2016 roku, Sąd Rejonowy dla Krakowa – Podgórza w Krakowie oddalił wniosek A. B. – kuratora spadku po L. J. A. S. vel S. złożył do tut. Sądu wniosek o wydanie z depozytu kwoty 97.277,18 zł złożonej na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego dla Krakowa - Podgórza w Krakowie z dnia 5 listopada 2013 r. sygn. akt I Ns 1911/13/P.

Uzasadniając powyższe Sąd Rejonowy wskazał, iż w jego ocenie wnioskodawca – kurator A. B. nie spełnia warunków określonych w art. 693 ¹⁴ k.p.c., bowiem nie można go uznać za następcę prawnego M. S., którym to przecież jest zmarły L. J. A. S. vel S., a także jego spadkobiercy. W ocenie Sądu I instancji brak jest podstaw do przyjęcia by kurator ustanowiony w miejsce następcy prawnego osoby, która jest uprawniona do podjęcia przedmiotu z depozytu, także mógłby przedmiot ten odebrać, a zatem zostać uznany za następcę prawnego. Następstwo prawne występuje bowiem w przypadku wstąpienia jednej osoby w prawa innej osoby. Kurator spadku nie nabywa natomiast żadnych praw, gdyż przysługują one w dalszym ciągu spadkobiercom, a jedynie sprawuje nad nimi zarząd bądź też jego zadanie polega na ustaleniu kręgu spadkobierców, na których z mocy prawa (art. 922 § 1 k.c.) przeszły w chwili śmierci spadkodawcy jego prawa i obowiązki. Kurator spadku jest wprawdzie przedstawicielem następców prawnych spadkodawcy, ale równocześnie umocowany jest jedynie do działania w związku z ich prawami do masy spadkowej. Nie jest jednakże następcą prawnym tu - M. S., nie może zatem żądać wydania złożonej do depozytu sądowego kwoty. Równocześnie wnioskodawca nie wykazał, by legitymował się np. zezwoleniem sądu sprawującego nadzór nad kuratelą na wypłatę z depozytu czy też postanowieniem w zakresie zmiany postanowienia z dnia 5 listopada 2013 r. Sąd Rejonowy wskazał ponadto, iż spadek po L. J. A. S. vel S., a w szczególności kwota złożona do depozytu nie jest w jakikolwiek sposób zagrożona.

Apelację od powyższego postanowienia wniósł wnioskodawca, zaskarżył je w całości i zarzucił obrazę przepisów postępowania w postaci art. 667 § 2 w zw. z art. 935 § 1 k.p.c. poprzez ich nieuwzględnienie oraz art. 693 ¹⁴ k.p.c. poprzez jego wadliwą wykładnię skutkującą błędnym przyjęciem, że kurator spadku nie jest uprawniony do żądania wydania depozytu sądowego przysługującego spadkodawcy, który pozostawił masę spadkową zarządzaną przez kuratora. Wskazując te zarzuty wnioskodawca wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez uwzględnienie wniosku w całości i zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania przed Sądami I oraz II instancji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie.

Postępowanie w sprawach o wydanie przedmiotu świadczenia z depozytu sądowego reguluje art. 693 ¹⁴ k.p.c., który stanowi, że na żądanie wierzyciela sąd postanowi wydać mu depozyt, jeżeli zachodzą warunki określone we wniosku o złożenie do depozytu. Z przepisu tego wynika, że zakres kognicji sądu jest w przedmiotowym postępowaniu ograniczony, albowiem sprowadza się wyłącznie do badania, czy podmiot, który wystąpił z żądaniem wydania przedmiotu świadczenia z depozytu sądowego jest uprawnionym do tego wierzycielem, a także czy zostały spełnione warunki uzasadniające wydanie z depozytu. Podstawą dla ustalenia tych okoliczności jest postanowienie sądu zezwalające na złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu (zob. Elwira Marszałkowska – Krześ, Kodeks postępowania cywilnego Komentarz, Wydawnictwo C.H.Beck, Wydanie 10, Rok 2014, Legalis). Treść postanowienia zezwalającego na złożenie określonej sumy do depozytu sądowego powinna jednoznacznie określać warunki, jakie powinien spełniać podmiot ubiegający się o wypłatę. Ustawodawca jednakże w cytowanym przepisie określającym podstawy wydania depozytu na żądanie wierzyciela odwołuje się również do brzmienia wniosku, który był podstawą do złożenia do depozytu. We wniosku z dnia 2 października 2012 roku wnioskodawca – Gmina Miejska K. wniosła o zezwolenie na złożenie do depozytu sądowego kwoty 97 377,18 zł należnej nieznanej z miejsca pobytu M. S. - współwłaścicielce w 6/16 części nieruchomości położonej w K. przy ul (...), która to kwota po złożeniu przez wnioskodawcę do depozytu powinna zostać wypłacona uczestnikowi - M. S. bądź jej następcom prawnym, którzy wylegitymują się prawomocnym postanowieniem o nabyciu spadku i aktualnym wypisem z księgi wieczystej.

Jakkolwiek więc z brzmienia powyższego wniosku, ani także wydanego na jego podstawie postanowienia Sądu Rejonowego dla Krakowa – Podgórza w Krakowie z dnia 5 listopada 2013 roku, sygnatura akt: I Ns 1911/13/P nie wynika by osobą uprawnioną mógł być ustanowiony dla nieznanego z miejsca pobytu następcy prawnego po M. S. syna L. J. S. vel S. kurator, to jednak biorąc pod uwagę funkcję takiego podmiotu, który to przecież zarządza majątkiem spadkowym pod nadzorem sądu spadku, a z art. 935 § 1 w związku z art. 667 § 2 k.p.c. wynika, winien dokonywać takich czynności, które niezbędne są dla prowadzenia prawidłowej gospodarki, to tak naprawdę czynności kuratora spadku nie ograniczają się do zwykłego zarządu. Istota tego zarządu wymaga dokonywania wszelkich czynności niezbędnych do zapewnienia prawidłowej gospodarki tym majątkiem. Uprawnienie kuratora spadku rozciąga się zatem na wszelkie czynności wiążące się z zarządem majątkiem spadkowym, a skoro tak, to też w tych granicach może dla zachowania substancji majątku, która mogłaby utracić wartość na przykład wskutek inflacji rozporządzać także środkami zdeponowanymi na rachunku depozytowym prowadzonym przez Ministra Finansów.

Wobec powyższego, Sąd Okręgowy uwzględnił apelację i zmienił zaskarżone postanowienie na podstawie art. 397 § 2 k. p. c. w zw. z art. 386 § 1 k. p. c. i art. 13 § 2 k. p. c.

Orzekając o kosztach postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do odstąpienia określonej w art. 520 § 1 k.p.c. zasady ponoszenia przez każdego z uczestników postępowania nieprocesowego kosztów związanych ze swoim udziałem w sprawie.